Veel scholen dicht uit protest Oudere leerlingen en meisjes verzuimen vaker uit de weekbladen Afvalstoffen vaker gebruikt voor winnen nieuw materiaal Rotterdamse aanpak werkloosheid voorbeeld voor andere gemeenten Zomer ©»e Hit De knapste koppen HP DE TIJD Htf defiUDENE BINNENLAND ftjidócSourmit DONDERDAG 16 FEBRUARI 1989 PAGINA Kamer wil nu haast met instant loterij DEN HAAG Het is nog steeds onduidelijk welke loterij-instanties de zoge naamde krasloten gaan uitbrengen. Dat zijn loten waarop men door het krassen met een muntje het eventuele prijsbedrag direct zichtbaar maakt. De staatssecretarissen Dees (WVC) en Koning (financiën) zouden de Tweede Kamer hierover gisteren uitsluitsel geven. Tot woede van de Ka mer gebeurde dit echter niet. Volgens de fracties wordt het nu, na anderhalf jaar overleg, tijd dat er op zeer korte ter mijn een instantloterij op po ten wordt gezet. De Kamer vindt dat deze lote rij moet worden georganiseerd door de stichting Nationale Sporttotalisator (SNS), even tueel in samenwerking met de Algemene Loterij Nederland- /SUFA. Koning en Dees wil len er echter ook de Staatlote- rij bij betrekken. De beide staatssecretarissen deden en kele dagen geleden het voor stel om de drie organisaties ge zamenlijk, bij wijze van expe riment, een instant-loterij voor een periode van drie jaar te la ten oprichten. De betrokken loterij-instan ties, op de Staatsloterij na, hebben inmiddels laten weten dat^e niet bereid zijn daaraan mee te werken. Ze vrezen dat dan de helft van de te ver wachten opbrengst in de staatskas zal verdwijnen en er te weinig geld overblijft voor het doelen van SNS en ALN, namelijk het steunen van de diverse maatschappelijke in stanties. In mei 1987 nam de Kamer met royale meerderheid een PvdA-motie aan die de SNS op korte termijn een kans wil de geven om een instantloterij op te richten. De Kamer vindt dat het kabinet op korte ter mijn de motie moet uitvoeren. DEN HAAG Steeds meer afvalstoffen uit be drijven worden gebruikt voor het terugwinnen van materialen. Uit een onder zoek van het Centraal Bu reau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat bedrijven in 1986 2,4 miljard kilo aan materialen voor terugwin ning afvoerden. Dit is bij na 400 miljoen kilo meer dan twee jaar daarvoor. Een derde van deze stof fen bestaat uit slakken en vliegas. Eenvijfde betreft stoffen voor de veevoede rindustrie. De rest bestaat uit metalen (20 procent) en papier en karton (15 pro cent). Vergeleken met twee jaar geleden is voor ZUID-HOLLAND GROOTSTE PRODUCENT CHEMISCH AFVAL bijna alle stoffen een dui delijke stijging waarneem baar. Het totaal aantal af valstoffen uit het bedrijfs leven is tussen 1984 en 1986 met 300 miljoen kilo afgenomen. Het CBS ver wacht dat de hoeveelheid bedrijfsafval tot 1992 nog eens met 2 tot 3 procent zal verminderen. Van de 5,3 miljard kilo die in 1986 nog vrii kwam, werd bijna de helft in eigen bedrijf verwerkt. De hoeveelheid chemisch afval nam in 1985 ten op zichte van 1984 met 40 miljoen kilo toe. De stij ging is volgens het CBS voornamelijk toe te schrij ven aan een verhoogde af voer van verontreinigde grond. De industrie produ ceerde ongeveer driekwart van het chemisch afval. De grootste producenten zijn de chemische en syn thetische garen- en veze lindustrie. De rest is af- komsitg van de handel en gemeenten. Met een per centage van ruim 30 is de provincie Zuid-Holland de grootste producent van chemisch afval. Oli j weer thuis in Buenos Aires AMSTERDAM De Argentijn geworden oorlogsmisdadiger Jan Olij die 7 december vorig jaar in zijn woonplaats Isidro Casanova bij Buenos Aires werd gearresteerd omdat Nederland om zijn uitlevering had gevraagd, is sinds kort weer thuis. Dat blijkt uit een ar tikel in de Nieuwe Revu van deze week. Ver slaggevers van dit blad bezochten Olij in zijn woning. Uit het verslag blijkt dat Oly thuis door de politie wordt bewaakt. Nadat hij vo rig jaar werd gearresteerd, verbleef Olij enige tijd in een gewone cel en daarna een poos in een psychiatrische inrichting. Olij werd ii tot 20 jaar cel veroordeeld omdat hij als lid van de waffen SS. betrokken zou zijn ge weest bij moordpartijen op Russische joden en DEN HAAG Terwijl het overleg tussen het mi nisterie van onderwijs en de onderwijsvakorganisa ties gisteren werd afge broken, duren de acties tegen de bezuinigingen onverminderd1 voort. In de noordelijke provincies en Zeeland gingen giste ren veel scholen dicht uit protest tegen de beper king van het aantal leer krachten op kleine scho len. Met name in die pro vincies bevinden zich veel getroffen scholen met minder dan 125 leerlin gen. In Zeeland sloten ongeveer 120 van de 290 basisscholen de poorten. Ouders hielden hun kinderen thuis of gingen over tot bezetting van de gebouwen. Driekwart van alle Zeeuwse basisscholen ondervindt de ge volgen van de personeelskor- ting. In West-Friesland bleven twaalf basis- en middelbare scholen gesloten. Vandaag bleef het rustig aan het actiefront. De Algemene Bond van Onderwijzend Per soneel (ABOP) heeft voor Zoals op vele andere plaatsen demonstreerden deze aankomende leerkrachten in Middelburg ook tegen het onderwijsbeleid. FOTO: ANP morgen in Zeeland zijn leden opgeroepen tot werkonderbre kingen. Op twintig scholen wordt dan gestaakt. In Fries land gaan de komende dagen in totaal ten minste 175 scho- scholen actievoeren, len dicht, de helft van het to- R. Hospes, hoofdbestuurslid taal aantal scholen. In Gronin- Van het Nederlands Genoot- gen gaat het om 320 scholen en schap voor Leraren NGL, in Drenthe gaan ruim honderd noemde de plannen van de minister op een demonstratie ve bijeenkomst in Assen geen bezuinigingen maar „pesten". „Het is gewoon een kwestie van pakken en het tonen van minachting voor de investe ring die onderwijs heet". De onderwijsbonden wilden gisteren in het overleg met het ministerie eerst over de bezui nigingen praten voordat een sociaal plan aan de orde komt. Maar die maatregelen acht Deetman geen onderwerp van overleg. De bewindsman wil met de maatregelen 50 miljoen gulden binnenhalen door een korting op de formatie van kleine scholen en het volwas- senonderwijs. De commissie-Albeda, die ad viseert bij geschillen in ambte narenzaken, vindt dat Deet man geen open en reëel over leg met de bonden heeft ge voerd. Daarnaast vindt de commissie dat' de minister met sociale maatregelen had moeten komen voor leer krachten die door de bezuini gingen met ontslag worden be dreigd. De bonden stapten eind vorig jaar naar de com missie nadat het overleg met Deetman opnieuw op niets was uitgelopen. Naar ver wachting worden de bespre kingen volgende week dinsdag hervat. Pekelharing Honderdvijftig jaar lang was de Pekelharinghaven in Medemblik geen echte haven geweest. Want het water van toen nog de Zuiderzee en inmiddels het IJsselmeer werd al die tijd buitengesloten. Daaraan kwam gisteren een eind. Nadat een grijper de laatste kluiten aarde had weggehaald, werd de zeventiendeeeuwse haven weer in zijn oude glorie hersteld. Al zal er geen pekelharing meer worden aangevoerd. FOTO: ANP CDA-PARTIJVOORZITTER VAN VELZEN: ROTTERDAM Het CDA- concept van de gespreide ver antwoordelijkheid wordt in Rotterdam in de praktijk ge bracht bij de bestrijding van de werkloosheid. Dat vindt CDA-partijvoorzitter Van Vel- zen. „Zo'n gemeente past dan ook in de verantwoordelijke samenleving", meent hij. En dat terwijl de lokale CDA- raadsfractie al bijna 16 jaar in de oppositie zit. Wat Van Velzen betreft zou den andere gemeenten een voorbeeld kunnen nemen aan Rotterdam. „Waar de stad te kampen heeft met een aantal werklozen van 50.000, berust 'men niet, maar komt de ge meente zelf met plannen voor de aanpak van de werkloos heid, hoe moeizaam dat vaak ook gaat". Op zoek naar de praktijk van de gespreide verantwoorde lijkheid in de grote steden, brachten CDA-bewindslieden, kamerleden, staten- en raads leden gisteren een bezoek aan Rotterdamse instellingen en organisaties in het kader van de CDA grote-stedenmanifes- tatie. Daarbij stonden de the ma's werkloosheid en oude renbeleid centraal. Volgens de partijvoorzitter blijkt het spreiden van verant woordelijkheden zeker ook van toepassing te zijn voor de grote steden. Zoals in Rotter dam* waar de gemeente samen met bedrijven en instellingen de langdurige werkloosheid te lijf gaat met scholingsprojecten en het opzetten van werkerva ringsplaatsen. Hij typeerde de werkloosheidsaanpak aldaar als een „op-maat-benadering". Langdurig werklozen kunnen er scholing krijgen, hetgeen voor de één een alfabetise ringscursus kan betekenen en voor de ander een beroepsop leiding. Volgens Van Velzen hebben grote gemeenten een eigen verantwoordelijkheid bij de bestrijding van de werldoos- heid. „We zien dat er in poli tiek Den Haag allerlei werkge legenheidsplannen ontwikkeld worden. Maar ook gemeenten hebben een taak en kunnen een initiatiefrijke rol spelen". In zijn toespraak kwam de partijvoorzitter niet terug op zijn gewraakte uitspraken van enige weken geleden dat lang durig werklozen verplicht scholing zouden moeten vol gen. Tijdens het bezoek van de CDA-politici aan „Rotterdam Werkt", een scholingsproject van de gemeente en het ar beidsbureau, bleek ook hoe moeilijk het is om langdurig werklozen weer aan de slag te krijgen. Volgens directeur Breukels heeft verplichte scholing geen zin, omdat veel werklozen een te grote achter stand hebben. Zijn organisatie probeert dan ook de minst kanslozen een opleiding of werkervaring te geven. ZEIST - Oudere leerlin gen maar ook meisjes be horen tot de groep scho lieren die meer verzuimt dan andere leerlingen. „Als kinderen ouder wor den ontplooien zij zich meer, geven zij de school een wat minder centrale plaats in hun leven en veroorloven zij zich meer vrijheiden ten opzichte van de school". onderwijs maakte gisteren in Zeist resultaten bekend van een onderzoek dat hij met col lega's onder bijna 675 leerlin gen in havo-4 van zes scholen heeft uitgevoerd. Zij volgden de leerlingen een schooljaar lang en registreerden hun af wezigheid van uur tot uur. „We maakten daarbij geen on derscheid tussen geoorloofd en ongeoorloofd verzuim. Dan hadden wij ons moeten verla ten op de opgaven van volwas senen en leerlingen en dus op de toneelstukjes die zij geza menlijk opvoeren", zei de Vries. Alleen langdurig ziekte verzuim bleef buiten de gege vens. Meisjes blijken meer te verzui men dan jongens. Volgens de Vries spijbelen meisjes vaker en met meer succes op een verborgen manier. „Misschien zijn meisjes ook vaker echt ziek maar vrijwel zeker doen zij beter alsof zij ziek zijn". Meer schoolverzuim gaat sa men met lagere rapportcijfers. Omdat afwezigheid de presta ties ongunstig beïnvloedt maar ook omdat lagere cijfers de animo om naar school te gaan ondergraven, meent de Vries. „Misschien beoordelen leraren notoire spijbelaars ook iets minder lankmoedig". De Vries c.s. berekenden het verzuim op gemiddeld 11 pro cent. Maar dat cijfer berust op een ruime definitie van schoolverzuim: het één of meer uren per schooldag afwe zig zijn. Spijbelende leerlingen blijven echter vaak niet een hele dag maar meestal een uur of enkele uren afwezig. Daar om overschatten onze cijfers het werkelijk verzuim op de onderzochte scholen, aldus De Vries. Het werkelijke spijbel - percentage schat hij op lager dan 4 procent. De Vries wijst er op dat vol gens de meer beperkte defini ties en schattingen van docen ten en schoolleiders het per centage hardnekkig spijbelen de leerlingen nog lager is: 1 tot 2 procent. Het „verborgen" verzuim schatten zij op 3 tot 4 procent. Volgens de onderzoekers stoelt de verontrusting van volwas senen over het schoolverzuim van leerlingen ondermeer op de veronderstelling dat spijbe len slecht is voor de schoolre sultaten. Dat is ook heel aan nemelijk maar in Nederland nooit onderzocht, zegt De Vries. Wij onderzochten ver band tussen schoolverzuim en rapportcijfers en dat verband is er". Een leerling die eerst niet spij belt maar ondanks inspanning en aanmoediging rond Pasen of al meteen na de Kerst de onvoldoendes onherstelbaar ziet toenemen, laat makkelijk de moed zakken, gaat verzui men en krijgt daarna zeer lage cijfers. De Vries: „Dat laatste SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO Erasmus wil Rijnvos als nieuwe rector ROTTERDAM Het college van decanen van de Erasmus Universiteit Rotterdam gaat dr. C. Rijnvos als eerste kandi daat voordragen bij minister Deetman van onderwijs en wetenschappen als de nieuwe rector magnificus. Rijnvos is de mogelijke opvolger van dr. A. Rinnooy Kan. Zijn recto raat eindigt per 1 september van dit jaar. Rijnvos (57) is hoogleraar aan de faculteit der rechtswetenschappen aan de Erasmus en onder meer lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Rijnvos was enige ja ren, tot 1983, lid van de Eerste Kamer voor het CDA. Vorig jaar promoveerde hij tot doctor in de filosofie. Voor onze krant schrijft hij jaarlijks een beschouwing over de Miljoe nennota. Op dinsdag 21 februari verschijnt bij deze krant Deze special biedt de modewereld uitstekende mogelijkheden om hun zomercollecties te tonen aan een groot publiek. Informatie over de adverteermogelijkheden wordt graag verstrekt door Ronald te Boekhorst, bereikbaar onder nummer 071 122 244. Dr. Swaab, die van het ho moplekje, heeft nauwelijks hersens onderzocht of de weekbladen proberen elkaar te overtreffen met verhalen die de hersens afmatten. Kampioen op afstand is de Haagse Post, met twee No belprijswinnaars en een filo- fosische analyse van het postmodernisme noem 'ns wat). Gezegend zijn de een- voudigen van geest? JIT Dn leir jjHIN >1 als scep Als het waar is dat de knap ste koppen de moeilijkste za ken het eenvoudigst kunnen uitleggen, dan is er toch iets mis met dr. Gerald A. Edel man. Of met degene die hem interviewde, in dit geval een Amerikaanse journalist, of misschien zelfs met de ver taling, in dit geval dqor de Haagse Post. De „Darwin van de neurowetenschap pen" heeft blijkbaar een ge durfde, ambitieuze theorie over de hersenen opgesteld. Maar wat die precies in houdt kan niemand goed vertellen, de Nobelprijswin naar (1972) incluis. Wellicht zegt deze uitspraak van hem nog he't meest: „Wat zou u ervan vinden als ik u zou vertellen dat we „levende wezens" kunnen scheppen? Wezens met ogen, hersenen, armen die uit zichzelf kun nen bewegen, met tastzintui- gen en gezichtsvermogen, wezens die zich in hun eigen wereld kunnen gedragen. Dat we die wezens ook ge schapen hebben? U zou waarschijnlijk denken dat ik een psychopaat was. Maar neemt u van mij aan dat het waar is". De andere Nobelprijswin naar is de Egyptische schrij ver Nagieb Mahfoez, voor wie de erkenning en daar door bekendheid bijna een vloek is geworden. Verha lende journalistiek van Lie ve Joris om jaloers op te zijn. „Aan het einde van de tafel zit Mahfoez afwezig te glim lachen. Hij is er nog, hij koestert zich in de drukte en het gelach om zich heen, maar zijn blik achter de donkere brilleglazen is naar binnen gekeerd. Ineens doet hij me denken aan de oude Gebelawi, de god uit zijn ro man Kinderen van Gebela wi. Een man die zich terug trok achter de muren van zijn vesting, waar hij gaan deweg in zijn eigen schaduw veranderde; een man die nog tijdens zijn leven een le gende werd". Voordat er weer een hele hoop moderne kul in Engels termen over de lezer wordt uitgestort De upgrading van de Harley Davidson een sobere weergave van een gesprek met de aalmoe zenier van de Twee van Brede (Inmiddels de Nul van Breda volgens Renate Rubinstein in VN). Uit de 47 verzoeken van de media om interviews verkoos A. Ver- heijen dat van HP. „Ik heb het Fischer wel eens ge vraagd: Franz, dat moet je toch geweten hebben? Hij schudde van nee en vertelde dat hij het maar een stom baantje vond toen hij die taak kreeg. Er moest toch een oorlog gewonnen wor den? Hij had niets tegen jo den, hij vertelde dat hij als jongen in Biggen optrok met joodse kinderen. Hij was be slist geen anti-semiet, daar ben ik van overtuigd". Men weet te weinig van de hersenen omdat er te weinig hersenonderzoek wordt ge daan. De vicieuze cirkel in De Tijd. Dr. J. Jolles, hoog leraar in Limburg: „Men is bang dat grotere kennis van de hersenen zal leiden tot controle over het functione ren ervan. De angst dat een wetenschappelijk onderzoe ker, meneer Swaab, meneer Jolles, of wie ook, ontdekt hoe de hersenen het gedrag reguleren en daardoor, als een marionettenspeler, jouw leven gaat bepalen. Big Bro ther is watching you". En waar komt die angst van daan? Swaab: „Ik denk: uit de hersenen". A.L. Boon (Kees Fens) houdt het simpel; hoe groots. De aardappel heeft zijn jeugd verpest, ,,'s Maandags aard appelen met koolraap, een combinatie van twee lafbek ken, aardappelen smaakten naar water, koolraap naar zeep, ja, maandag wasdag; dinsdag aardappelen met an dijvie, twee geuren die el kaar niet verdragen; woens dag aardappelen met schor seneren; schorseneren zijn slungels van aardappelen; donderdag aardappelen met witte kool, zie het voor u, die twee samen op een wit tafelkleed in het gore stads licht van januari; vrijdag: geen aardappelen". WIJ WKOiHLANP Een hele verzameling fa meuze vrouwenhersens bij elkaar in de kleurenbijlage van Vrij Nederland s Prof.dr. L. Abraham-Inpijn, r hoogleraar in de algemene ten u ziekteleer en inwendige ge- lat zi neeskunde hoorde van haai r.zek promotor dat ze alleen maanocrai psychopaten als kinderen hing kon krijgen. „Als ik word te gengewerkt, ga ik vechten, Ik moet en zal bewijzen dalekom ik het wel kan". Uit bijna 11 alle verhalen van de hoogge- vi leerde vrouwen komen rd n egoisme en egocentrisme mem naar voren als onmisbare bestanddelen van hun ka- rakter. Wat ook puur in het hoofd speelt: vliegangst. Een za kenreiziger droomt nog wel eens van een vlucht. „HeL ergste van alles was dat die piloot het op een gegeven moment ook niet meer zag zitten. Zijn wanhopige ge- en schreeuw klonk boven alles pRE< uit. De rest van de beman ning stond om hem heen om hem aan te moedigen: kom op Johnny, even doorzetten Johnny, je bent er bijna, Johnny. Het is nog een won der dat het allemaal goed af gelopen is". Sinds de ramjp ^a in Lockerbie verkoopt de ,r^ KLM tien procent meer tic kets. Jan Timman kenden we al als een interessant beschou wer van zijn eigen partijen, Elsevier pakte hem daan- ook terecht om de door hemLrwa gewonnen tweekamp tegenLrian Portisch nog eens te analyse-L ren. „Als Tal vroeger zulke|e zjj partijen speelde vond men|atjg hem geniaal, verzuchtteL p mijn secondant VlastimilLtes Hort. Bij jou denken ze al-far leen maar dat je geluk hebtu gehad. En hij voegde eraanF toe: Fischer zou het ook z< gespeeld hebben. Uit zijl mond is dat het grootst denkbare compliment". Down to earth, om met H! te spreken: de problemei van de Hema. „Als je ziel wat Blokker van ze af snoept, dat is bijna weerzin wekkend gewoon. En als j< dan kijkt naar Etos, dat i rampzalig. Het is duidelijl dat de Hema zo niet dooi kan gaan. Alles wat goed ii aan de Hema is intussei door anderen nageaapt ei verbeterd". Ook niet best: het minderl denbeleid. Door de mildi aanpak zijn de buitenlandei volgens Elsevier doodge knuffeld. Ambtenaar J, Beerenhout: „Allemaal Ne| derlands leren. Ook die jon gens van in de twintig dii hier binnenkomen, ook di< bruidjes die uit de binnen landen van Anatolië hiei naartoe worden gehaald. J. verplicht. Ze moeten alle maal net zo lang naar school tot ze het kennisniveau van een Nederlands kind van twaalf, veertien iaar hebben. Wat uitkering? Of je werkt, 'P c öf je zit op school en andei heb je niks". dl Waar je verstand niet bij kan: Russische kinderen die, in HN-magazine, praten over de aardbeving in Ar menië. Een meisje van 16: „We renden naar buiten. Nauwelijks waren we op de gang, of we zagen dat alles vernield was. We namen de kleinere kinderen en spron gen samen met hen van de derde verdieping omlaag. Ze waren zo bang, dat ze zich zelf niet bezeerden. Familie leden zijn omgekomen en sommige van mijn vrienden ook. Ik denk ook dat het een boze droom is. Ik kan het niet geloven". Massapsycholoog Marten Brouwer: „De publieke opni- nie wordt tegenwoordig te vaak gemeten, vind ik. Het internationalisme van de kernfusiegeleerden; ja, ook De Groene kan er wat van. Over het Nederlands experiment, de speurtocht naar een alternatief voor fossiele brandstof zonder de nadelen van kernsplijti „We moeten echter geen lusies scheppen, want er zijn wel degelijk nog milieupro blemen op te lossen bij kern fusie". Als enige heeft het blad iets over één van de hot-items van de komende tijd, waar je verstand bij stilstaat: de Brit se schrijver Salman Rushdie, op wiens hoofd de Iraanse leiders een miljoen dollar hebben gezet. De Pakistaan se politicoloog Eqbal Ahma, kenner van het Islamitisch fundamentalisme: „Rushdie heeft er al op gewezen dat de meeste mensen die zijn boek bekritiseren het niet gelezen hebben, maar het is nog erger: de mensen die in Islamabad hebben gedemon streerd kunnen het niet eens lezen, omdat ze het Engels niet machtig zijn. Dus je mag concluderen dat ze voor an dermans karretje zijn ge spannen". DICK HOFLAND

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4