Alle cfk- spuitbussen de winkel uit,
te beginnen bij Friese drogisten
nt
Renteverhoging
Leeuwrekening:
nu 5,4%*
Kamer wil meer controle
op riskante exportorders
Hoge inkomens profiteren
het meest van subsidies
binnenland
Vliegende alcoholbrigade
van politie groot succes
Vervoersbonden wijzen
compromisvoorstel af
Organisatie vervalste jarenlang cheques
£eidóc@otvuutt
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1989 PAGINA 3
Vissers gepakt met
ondermaatse vis
ie waehlJ
en in
urt" k<
uitgerj
ver of
•iendelij
Bij
treltj
LELYSTAD De rijkspolitie te wa-
ter heeft gisteren in Zeewolde drie
beroepsvissers uit Harderwijk en El-
burg aangehouden die in net bezit
1 waren van 4.500 kilo ondermaatse
2oetwatervis van het soort voorn. De
kleiner dan 15 centimeter. De
j: vissers hadden de vissen gevangen in
een jachthaven in Zeewolde. Door
het zachte winterweer zitten de vis
sen daar bij duizenden tegelijk in de
jachthavens, zo meldt de politie. De
vissen zijn inmiddels teruggezet. Vol
gens de politie was de ondermaatse
wis vermoedelijk bestemd voor het
buitenland, waar ze uitgezet wordt in
door hengelsporters gepachte binnen
wateren.
Gehandicapte vrouwen
jarenlang misbruikt
MIDDELHARNIS In een zwak-
zinnigeninrichting in Middelharnis,
op het eiland Goeree-Overflakkee,
zijn zeven volwassen geestelijk ge
handicapte vrouwen jarenlang mis
bruikt. In verband hiermee werden
de afgelopen week vier mannelijke
verdachten in de leeftijd van 40 tot
67 jaar aangehouden. Ze hebben al
len bekend. De mannen handelden
onafhankelijk van elkaar. De zaak
kwam eind vorig jaar aan het licht
na geruchten in de instelling. De
slachtoffers werden in het kader
van de therapie aan de verdachten
toevertrouwd. Twee verdachte me
dewerkers van de inrichting zijn
inmiddels ontslagen.
Radioloog betwijfelt nut borstamputatie
UTRECHT De Utrechtse ra
dioloog prof.dr/ J. Batterman
vindt borstamputaties bij vrou
wen met borstkanker onnodig.
Een borst te moeten missen bete
kent een extra psychische belas
ting voor de patiënt en de kans
dat de kanker daarna wegblijft
wordt er volgens Batterman nau
welijks groter op. De radioloog
zegt dit volgende week in zijn
oratie aan de Rijksuniversiteit
Utrecht. Batterman is hoofd van
de afdeling radiotherapie van het
Academisch ziekenhuis in
het best te behandelen met een
combinatie van straling van bin
nenuit en van 'buitenaf. Die twee
stralingssoorten versterken el
kaar. Volgens de radioloog kan
hiermee in meer dan driekwart
van de borstkankeroperaties de
borst geheel behouden blijven.
Batterman meent dat amputatie
bij grote tumoren niet zinvol is,
omdat de kankercellen in dat ge
val meestal toch al zijn uitge
zaaid. Bestraling en chemothera
pie kunnen in dat geval dezelfde
functie hebben als amputatie:
voorkomen dat de uitzaaiingen
zich verder verspreiden. Alleen
als een gezwel door de huid
heengroeit kan amputatie volgens
de arts zinvol zijn.
Meer cocaïne
uit Suriname
SCHIPHOL De douane
op Schiphol heeft sinds
eind november vorig jaar
een explosieve toename
geconstateerd van de hoe
veelheid cocaïne die van
uit Suriname naar ons
land wordt gesmokkeld.
Vanaf 27 november is al
102 kilogram gevonden,
vervoerd met uit Parama
ribo afkomstige vliegtui
gen. Het gaat om in totaal
twaalf zaken, waarbij tien
mensen zijn aangehouden.
Zeven hebben de Suri
naamse nationaliteit, drie
de Nederlandse.
Shell-personeel stelt ontbijt bij baas op prijs
ROTTERDAM 23 personeelsleden
van de Rotterdamse vestiging van Shell
zaten vanmorgen bij hun werkgever
aan het ontbijt. Afgelopen maandag
werd een „diepterecord" gevestigd toen
zestien mensen tussen zeven en acht
uur de boterhammetjes in het perso-
neelsrestarant smeerden.
door de bedrijfsleiding de conclusie ge
trokken dat het personeel de dienstver
lening op prijs stelt. Het bedrijf pro
beert het aantrekkelijk te maken om in
de ochtenduren vroeger naar het werk
te komen, waardoor de kilometerslange
files worden vermeden.
Vorige week woensdag, de eerste dag
van de nieuwe service, zaten er vijftig
mensen die voornamelijk vanwege het
nieuwtje kwamen. Shell-woordvoerder
E. Steneker verwacht dat het aantal
zich zal stabiliseren tussen de twintig
en dertig. Tijdens deze eerste week ont
wikkelde zich al een „harde kern" ge
bruikers.
Of het experiment na drie maanden
wordt voortgezet, is door de leiding van
de oliemaatschappij nog niet bepaald.
Maar de eerste resultaten worden als
positief beoordeeld. Steneker: „We zul
len in de proefperiode ook moeten ont
dekken of er drempels zijn. Zo ver
wachten we dat als het 's morgens
vroeger licht wordt, onze personeelsle
den makkelijker het bed uitkomen en
zullen ontbijten op het werk".
do
g dat
n eigei
inhuis
Hun tijc
Zelfs al
atiënter
LEEUWARDEN Het
assortiment van zestien
Triese drogisterijen is deze
week enorm verschraald;
zo'n vijftig merken zijn de
deur uitgegaan, taboe ver
klaard, voorgoed uitver-
unnenjj kocht. En de winkeliers
zijn er blij om. Sterker: ze
dagen al hun collega's uit
hun voorbeeld te volgen.
,Weg met die schadelijke
spuitbussen", roepen de Friese
drogisten, „leve de ozonlaag".
De landelijke vereniging
waarbij ze zijn aangesloten
vindt het „een prima actie",
maar denkt niet dat het een
landelijke aangelegenheid
moet worden. De stichting Na-
om tof tuur en Milieu daarentegen
noemt het „een goed idee",
plaatst kanttekeningen
,bij de alternatieve, zogenaamd
,niet-schadelijke spuitbussen.
Tijdens de laatste vergade-
ing van de zestien DA-drogis-
;n van de afdeling Friesland-
[oord-West kwam het spon-
aan aan de orde", vertelt dro
gist Prinsen uit Leeuwarden,
n 's mi' „Eén van ons vroeg of we er
i allemaal zo'n last van hebben
dat klanten alle spuitbussen
arna Vli' weigeren, terwijl ze lang niet
ongevee! allemaal schadelijk zijn voor
het milieu. Toen kwam de dis-
1 cussie los: Zou het niet beter
zijn gewoon alleen nog milieu
vriendelijke spuitbussen te
verkopen? Unaniem hebben
we daar 'ja' op gezegd. Nee,
niet alleen om te voorkomen
dat we klanten zouden verlie
zen, maar ook omdat we zelf
zorgvuldig met het milieu om
willen gaan. Laten we op deze
manier de producenten maar
onder druk zetten om niet lan
ger schadelijke gassen toe te
passen".
Zo dook Prinsen zijn rekken
in, op zoek naar spuitbussen
met chloorfluormetaangas, het
schadelijke dri/fgas. Hij trof er
200 aan, goed voor 2600 gul
den. Graag biedt hij ze bin
nenkort aan minister Nijpels
(milieu) aan, ter vernietiging,
tegelijkertijd met alle bussen
van zijn collega's, samen zo'n
20.000 gulden waard. De mi
nister moet nog beslissen of hij
de uitnodiging daartoe zal aan
nemen, maar Prinsen twijfelt
daar niet aan.
De drogist is met de schadelij
ke exemplaren in één klap
twintig procent van zijn spuit
bussen kwijtgeraakt; haarlak,
scheerschuim, deodorant,
luchtverfrisser Werden die
dan nog zo goed verkocht? Ne
derlanders beweren in enquê
tes toch altijd zo -veel te geven
om het milieu? Letten ze dan
niet op de waarschuwing die
fabrikanten op hun spuitbus
sen moeten zetten?
Prinsen: „Het is gewoon zo dat
de mensen niet lezen wat er op
zo'n spuitbus staat. Het is net
als bij verzekeringen: de klei
ne lettertjes zien ze niet. Of ze
kopen helemaal geen spuitbus
sen meer, of ze kopen zonder
onderscheid".
Protocol
Volgens de Friese drogisterijen
is het de moeite waard de pro
ducenten onder druk te zetten
en hen te dwingen „sneller te
lopen" dan de overheid ver
plicht. Sinds 1 januari is het
Protocol van Montreal van
kracht, dat bepaalt dat de in
ternationale uitstoot van cfk's
(de chloorfluorkoolwaterstof
fen, waarvan de 'Friese'
chloorfluormetaangassen on
derdeel zijn) tegen het eind
van de eeuw moet zijn terug
gebracht tot de helft van het
Dat zal de
ozonlaag niet redden. Zelfs het
in internationaal opzicht ver
gaande Convenant dat minis
ter Nijpels sloot met het Ne
derlandse bedrijfsleven (vere
nigd in de Nederlandse Aero
sol Vereniging), waarin be
paald is dat in 1990 het ge
bruik van cfk's in spuitbussen
vrijwel geheel moet zijn terug
gebracht, is niet afdoende. Er
blijft de uitstoot van cfk's uit
koelkasten en verpakkingsma
teriaal, en er blijft de import
van fabrikanten die niet bij de
Aerosol-vereniging zijn aange
sloten.
Op dit moment, zo schatten zo
wel de Friese drogisten, de
consumentenorganisaties als
de stichting Natuur en Milieu,
bevat nog altijd ongeveer
twintig procent van het spuit
bussen-aanbod (totaal: 70 mil
joen stuks) de schadelijke
cfk's. De woordvoerder van de
landelijke vereniging van DA-
drogisterijen meent deson
danks dat het Friese initiatief
niet meer is dan een „prima
regionale actie". Prinsen mag
dan hopen dat de landelijke
organisatie zich achter hem
schaart, veel kans geeft de
woordvoerder hem niet. „Nee,
ik denk niet dat er een lande
lijk vervolg van komt", zegt
hij. „Uit onze contacten met de
industrie proeven wij namelijk
zo'n enorme ernst bij het zoe
ken naar alternatieve drijfgas-
sen dat we daar alle vertrou
wen in hebben".
Overbodig
Secretaris Van Diessen, secre
taris van de Aerosol-vereni
ging, hecht er zozeer aan te re
ageren op de actie van de
Friese drogisten dat hij vanaf
zijn vakantie-adres in Zwitser
land laat weten dat die actie
„totaal overbodig is". In 1990
is het afgelopen met de scha
delijke spuitbussen, waarom
moet dan nu een boycot wor
den afgeroepen over „die klei
ne vijf procent" die nog een
jaartje verkocht wordt? Dat
Prinsen in zijn winkel niet
vijf, maar twintig procent
schadelijke spuitbussen aan
trof, verklaart hij uit de aan
wezigheid van oude voorra
den: „De producenten verko
pen sinds november 1988 nog
maar vijf procent cfk-houden-
de spuitbussen".
Dat kan wel wezen, maar
prof.dr. Lucas Reijnders, staf
medewerker van de stichting
Natuur en Milieu, wordt er
niet door gerustgesteld. „Hoe
onschadelijk zijn de bussen die
in de rekken blijven liggen?",
vraagt hij achterdochtig. Vol
gens Reijnders betekent de
verwijdering van spuitbussen
met waarschuwing („Bevat
een chloorfluormethaan dat
schadelijk kan zijn voor het
milieu en voor de gezondheid
van de mens door verminde
ring van ozon in de stratos
feer") nog niet dat de drogiste
rijen voortaan uitsluitend mi
lieu-vriendelijke bussen ver
kopen. De spuitbussen zonder
waarschuwing bevatten vaak
toch nog cfk's, alleen van een
andere soort, soms minder,
soms even schadelijk als de
chloorfluormethaan. Alleen als
géén cfk's worden gebruikt,
maar propaan en butaan, blijft
de ozonlaag gespaard, aldus
Reijnders. Wat hem betreft
zou een medeling daarvan in
grote letters op de spuitbussen
mogen staan, in plaats van de
huidige ondermaatse waar
schuwing.
„Och", zegt Van Diessen, „ik
weet niet of die lettertjes wel
zo klein zijn. Als de consument
dan echt zo kritisch is dat die
Friese drogisten zelfs alle
spuitbussen met cfk's de deur
uitdoen, waarom kan hij dan
niet even de moeite nemen die
tekst op de bus te lezen?"
STEVO AKKERMAN
In de omgeving van Nijmegen werden tijdens de carnavalsdagen
900 blaastests afgenomen. foto: anp
NIJMEGEN De vliegende alcoholbrigade van de rijkspolitie
Nijmegen is een groot succes gebleken. Tijdens de afgelopen car
navalsdagen heeft een mobiel team van de rijkspolitie Nijmegen
op een groot aantal plaatsen een alcoholcontrole gehouden.
Daarbij werden 900 blaastests afgenomen en 34 processen-ver
baal uitgeschreven wegens rijden onder invloed. Volgens een
politiewoordvoerder is zo'n aantal bekeuringen niet veel. De ac
tie heeft er volgens hem onder meer toe bijgedragen dat het
aantal verkeersslachtoffers dit jaar tijdens carnaval aanmerke
lijk minder was dan vorig jaar. In het district Nijmegen was één
dodelijk verkeersongeval - overigens niet ten gevolge van alco
holgebruik - terwijl dat er vorig jaar nog zeven waren.
Strippenkaart niet overal te koop
DEN HAAG De strippen
kaart is niet overal te koop. De
bewoners van het Groninger
Oldekerk moeten hiervoor
naar het zes kilometer verder
gelegen Niekerk of naar
Grootegast over een afstand
van acht kilometer. Ook de
plaatselijke fotowinkel mag de
verkoop niet ter hand nemen,
zo heeft het voor de distributie
verantwoordelijke ministerie
van verkeer en waterstaat be
slist.
De Nationale Ombudsman
vindt de handelwijze van het
ministerie niet behoorlijk, zo
bleek gisteren uit de behande
ling van een klacht van Olde-
kerkse ouderen. Het ministe
rie vindt dat zijn uitgebreide
net van 6000 verkooppun
ten nu voldoende is, hoewel
het toegeeft dat het aantal par
ticulieren dat de kaarten ver
koopt in enkele jaren tijd fiks
is gedaald.
Prinses Margriet naar YS
SCHIPHOL Prinses Margriet en mr. P. van Vollenhoven zijn
gisteren van Schiphol vertrokken voor een bezoek van een
week aan de Verenigde Staten. Het paar maakt de reis op uitno
diging van het Amerikaanse comité dat de viering organiseert
van de herdenking van de troonsbestijging van Willem III 300
jaar geleden. De prinses is in Nederland beschermvrouwe van
de Willem en Mary-herdenking.
(Vervolg van de voorpagina)
RIJSWIJK - De Federatie
Wegvervoer en de ver
voersbonden hebben gis
teren gedurende zeven
uur vruchteloos onder
handeld over een compro
misvoorstel van de werk
gevers.
De werkgevers hebben voor
gesteld om aan de bestaande
compensatieregeling voor
overwerk een spaarfonds te
koppelen. Chauffeurs die de
vrije tijd niet kunnen opne
men, zouden de dagen -voor
eerdere uittreding kunnen ge
bruiken of laten uitbetalen. Op
den duur kan zo het overwerk
worden teruggedrongen en
kunnen de door de bonden ge
wenste nieuwe arbeidssyste-
men ingang vinden.
De vervoersbonden houden
echter onverkort vast aan de
toeslag voor onregelmatige
werktijden. Door de toeslag,
die gemiddeld twee procent
zou bedragen, zouden werkge
vers worden gedwongen de
ritten beter té plannen, zodat
de vaak lange werktijden van
lieverlee verdwijnen. De
werkgevers vrezen echter de
loonkosten voor internationale
chauffeurs door de toeslag met
10 tot 22 procent zullen stijgen.
Het internationaal wegtrans
port zou zich daardoor uit de
markt prijzen.
„De tijd-voor-tijd-regeling
functioneert nu al niet; laat
staan in de toekomst. Finan
ciële sancties zijn de enige ma
nier om zevenduizend bedrij
ven zonder zelfdiscipline tot
betere werktijden te dwin
gen", aldus bestuurder J. Wie-
nen van de Vervoersbond
CNV.
Schaakfans van Timman, die op weg waren naar Antwerpen om de finalepartij te
de middenberm bij de grensovergang hun partij schaak om de tijd te korten,
actievoerende chauffeurs opgehouden.
volgen, spelen in
Zij werden door
foto: anp
roken
dwaï
gelijl
mdei
steed
ROTTERDAM Een snel
werkende organisatie die zich
gedurende bijna twee jaar op
grote schaal heeft beziggehou
den met het vervalsen van ge
stolen post- en bankcheques,
het fabriceren van valse pasjes
en het vervalsen van paspoor
ten om vervolgens voorname
lijk in het buitenland de che
ques te verzilveren.
Dit beeld schetste officier van
justitie mr. L. de Jonge giste
ren voor de rechtbank in Rot
terdam, waar acht personen
terecht stonden op verdenking
van valsheid in geschrifte en
heling. De totale schade van
deze activiteiten wordt voorlo
pig geschat op circa vier mil
joen gulden. Voorlopig, omdat
er nog steeds cheques worden
verzilverd, onder meer in Ita
lië en Frankrijk, die op het
conto van deze organisatie
kunnen worden bijgeschreven.
Zij maakten volgens de offi
cier allen deel uit van de „ver
boden" organisatie, een straf
baar feit dat hen eveneens ten
laste is gelegd. Vooral gemeten
naar de mate van belangrijk
heid van ieder individueel lid
in de organisatie eiste de offi
cier gevangenisstraffen varië
rend van negen maanden tot
zes jaar.
Alle verdachten bekenden in
meer of mindere mate strafba
re handelingen te hebben ge
pleegd. Ze ontkenden echter
dat er sprake was van een or
ganisatie. Eén van de verdach
ten sprak over een enigszins
uit de hand gelopen hobby, zo
als hij ook eens in zijn leven
gedurende vijftien maanden
het vissen als hobby had beoe
fend.
De rechtbank wijst op 22 fe
bruari vonnis.
DEKNOLLEN
(ADVERTENTIE)
Met ingang van 9 februari 1989 is de rente
verhoogd naar 5,4% (was 52%).
De Leeuwrekening is een girospaarvorm voor
bedragen vanaf f10.000,- die een hoge rente
geeft en toch volop opnamevrijheid biedt.
Wilt u meer weten, bel dan gratis met 06-0400.
Daalt het tegoed onder de f10.000,- dan
geldt een lagere rentevergoeding.
POSTBANK
DEN HAAG Een meer
derheid in de Tweede Ka
mer vindt dat het parle
ment meer greep moet
krijgen op risicovolle ex
portorders. De dreigende
strop van een half miljard
gulden op de aan Peru
verkochte en later ver
bouwde kruiser „Almi-
rante Grau" heeft aange
toond dat het huidige sy
steem van exportverzeke
ringen het parlement voor
zeer onaangename verras
singen kan plaatsen, aldus
woordvoerders van VVD,
CDA en PvdA.
De VVD gaat het verst in zijn
kritiek. VVD-kamerlid Van
Rey pleit voor een parlemen
tair onderzoek naar de minis
teriële verantwoordelijkheid
voor de strop. Volgens Van
Rey heeft de minister van fi
nanciën de wanbetaling van
Peru inzake de „Almirante
Grau" (het voormalige mari
nefregat 'De Ruyter') twee jaar
lang voor de Kamer verzwe
gen. „Dat is een krankzinnige
en schandalige situatie", aldus
de liberaal.
Ook coalitiepartner CDA wil
de gang van zaken rond ex
portorders ter discussie stellen.
Kamerlid J. Reitsma: „In het
verleden werden we ook bij
het zogeheten Cogasco-project
van Boskalis in Argentinië,
waarbij het ging om de aanleg
van een gasleiding, geconfron
teerd met een forse strop. Ge
lukkig iS daar indertijd via on
derhandelingen nog een oplos
sing voor gevonden. Nu dan
die affaire met Peru. Ik wil
wel eens weten waarom het
kabinet deze gang van zaken
toestaat en hoe je een herha
ling van dit soort stroppen
kunt voorkomen. Maar een
parlementair onderzoek lijkt
me wat yoorbarig. Een te
zwaar wapen in dit stadium".
Volgens PvdA-woordvoerder
voor financiën A. Melkert
plukt de Kamer nu de zure
vruchten van de beslissing in
'85 om door te gaan met de or
der. Maar wat hem nog het
meest steekt, is dat het kabinet
sinds 1985 niet meer aan de
bel heeft getrokken, hoewel
Peru al ruim twee jaar geen
peso meer overmaakt. Mel
kert: „Minister Ruding heeft
de plicht de Kamer tijdig te in
formeren als omvangrijke be
talingen niet binnenkomen".
Het systeem van exportverze
keringen zelf staat niet ter dis
cussie, benadrukken woord
voerders van zowel oppositie
als regeringsfracties. Als de
overheid politieke risico's op
exportorders niet langer voor
zijn rekening zou willen ne
men, zou het Nederlandse
bedrijfsleven veel orders mis
lopen. Melkert (PvdA): „De
herverzekering van dergelijke
risico's vormen nu juist de
smeerolie voor de Nederlandse
expoHpqlitiek. Maar het mag
niet zo "zijn dat export boven
alles gaat en de belastingbeta
ler uiteindelijk op moet draai
en voor leveranties als de Al
mirante Grau".
Pagina 5: President Peru
kan geen goed meer doen
(Van
mentair
HAAG Mensen
met hoge inkomens profi
teren nog steeds relatief
het meest van overheids
voorzieningen en -uitga
ven. Hoewel tussen 1977
en 1983 verscheidene „ni
vellerende" maatregelen
werden genomen, kwam
er in die jaren nauwelijks
verandering in het profijt
dat de beter gesitueerden
hebben, zo blijkt uit een
recent onderzoek van het
Sociaal Cultureel Planbu
reau (SCP) in Den Haag.
Het SCP kwam in 1977 al tot
de conclusie dat een belangrijk
deel van de uitgaven van de
overheid voor cultuur, recrea
tie, onderwijs en volkshuisves
ting aan de hogere inkomens
ten goede komt. In die situatie
was zes jaar later weinig ver
anderd. Uit de vergelijking
kan wel worden opgemaakt
dat de hogere inkomensgroe
pen wat minder subsidies op
woningen ontvingen, en wat
meer profiteerden van de sub
sidies aan de spoorwegen.
Van alle uitgaven te zamen
kwam in 1983 ruim 24 procent
ten goede aan de twee hoogste
inkomensgroepen, die slechts
20 procent van de huishoudens
omvatten. Zestien procent van
de overheidsuitgaven komen
terecht bij de laagste inko
mensgroep (10 procent van de
huishoudens). De overige huis
houdens ontvingen samen 36
procent. Het SCP geeft wel toe
dat sedert 1983 het een en an
der veranderd is in de belas
ting- en subsidiesfeer. Zo zijn
de ziekenfondsverzekering en
studiefinanciering herzien.