Afghaanse guerrilla's
willen bloedbad vermijden
Jukebox werd eeuw geleden uitgevonden
Geweld vast onderdeel
verkiezingen Jamaica
;INA6 BUITENLAND ceidaesoutcwit woensdag a februari i989 pagina 7
KABUL De weg van
je Khyber-pas aan de
jrens met Pakistan naar
alalabad, de op één na
(rootste stad in Afghanis-
an, is bezaaid met uitge-
>rande tanks, troepen-
ransportwagens en
vrachtwagens. Heuveltjes
net een wapperende, fel-
ekleurde vlag markeren
e graven van gesneuvel-
le mujaheddin. De doden,
van het Afghaanse leger
iggen te vergaan in de
indergrondse bunkers,
lie nu in handen zijn van
de guerrilla's. Jalalab&d -
'elegen langs de hoofd-
veg naar de hoofdstad
Kabul - is omsingeld door
nujaheddin.
Iet aantal inwoners van Jala-
abad is door de enorme
vluchtelingen in korte
ijd verviervoudigd en be-
Iraagt nu bijna een miljoen.
stad zal vermoedelijk de
eerste grote verovering van de
inujaheddin zijn na de terug
rekking van de Sovjetrussi-
sche troepen. De manier waar
de stad ten val komt, zal
>epalend zijn voor de toe-
comst van het land.
leiders van het uit zeven
partijen bestaande mujahed-
linverbond in Peshawar, in
iet noorden van Pakistan,
jouden graag zien dat de stad
lalalabad zich na onderhande-
ingen overgeeft. Daarmee zou
iet moreel van de regerings
roepen in heel Afghanistan
het wankelen worden ge-
iracht, zodat de capitulatie
Kabul ook niet lang meer
jp zich zou laten wachten.
Volgens de guerrillaleiders
itaan hooggeplaatste legeroffi-
Jalalabad en andere
teden aan hun kant en maken
iet hun mogelijk ongestoord
ie stad binnen te vallen. De
[uerrilla's willen hun eerste
zonder bloed
vergieten, plunderingen en
verkrachtingen. Als ze erin
lagen Jalalabad heel snel te
zal dat een gevoeli-
;e slag zijn voor het regiem
fajibullah. Als ze het boven-
ien op betrekkelijk vreedza-
wijze doen, zullen de ande-
1 Kabul waar het voed-
steden vermoedelijk snel boerderijen,
volgen.
iljoenen aan apparatuur
gebouwen werden vernietigd.
De enige aanwijsbare reden
Rus-
Hongerdood
De rebellen doen hun uiterste hiervoor was dat dit
best om de angst voor plunde- slsche makelij was.
ring en verwoesting, die bij
veel stedelingen bestaat, uit de
wereld te helpen. Zo voerden
ze afgelopen week 43 vracht
wagens vol voedsel en brand
stof aan voor de bevolking van
Jalalabad die de hongerdood
nabij is als gevolg van de bele
gering. Maar sommige guerril
lastrijders zijn helaas niet zo
gedisciplineerd en ze beschou
wen de naderende val van de
stad als een gelegenheid om te
plunderen en wraakacties uit
te voeren. Die verwoestings-
drang manifesteerde zich dui
delijk bij twee grote collectieve
Op dit moment heeft het Af
ghaanse leger de strook rond
de stad nog in handen. Kleine
militaire posten en tanks, stra
tegisch opgesteld op hogergele-
gen heuvels, houden de muja
heddin onder schot. Afgelopen
vrijdag werden bombardemen
ten uitgevoerd op de stellingen
van de guerrilla's door vlieg
tuigen die onzichtbaar boven
het wolkendek vlogen. De mu
jaheddin reageerden onmid
dellijk met een spervuur van
mortiergranaten en raketten.
Dergelijke felle vuurgevech
ten komen echter sporadisch
voor; meestal beperkt de strijd
zich tot waarschuwingsscho
ten. Naar Afghaanse begrip
pen neemt de strijd zelfs af.
In het gebied rond Jalalabad is
het normale dagelijkse leven
zo goed en zo kwaad als het
gaat hervat. In dorpjes die tot
voor kort verlaten waren, zijn
de winkels open en wordt
weer markt gehouden. Kinde
ren spelen en storen zich ken
nelijk niet aan het geknal en
de bombardementen op zo'n
vier kilometer afstand. Een
kleuter is aan het voetballen
met de schedel van, zo zegt
men, een Russische soldaat.
Vetsingen
De hoofdweg van Peshawar
naar Jalalabad is op de laatste
vijf kilometer na volledig in
handen van de mujaheddin.
Vanuit de vluchtelingenkam
pen van Pakistan worden wa
gens vol guerrilla's aaange-
voerd. Ze hebben hun bases
ingericht in de veroverde ves
tingen die over de toegangen
naar de stad waken. Sommige
van die gebouwen zijn exact
dezelfde bakstenen en lemen
forten - met torens voorzien
van kantelen - die een eeuw
geleden door de Britse solda
ten werden aangevallen toen
zij het land binnenvielen.
De vestingen zelf zijn geplun
derd. Alles wat ook maar eni
ge waarde heeft, is inmiddels
verwoest of ingepikt. Door de
regeringstroepen achtergela
ten kleding ligt op een grote
hoop bijeen en in de wijde om
trek liggen paperassen, ver
spreid door de ijzige wind die
vanuit de besneeuwde bergen
waait.
Elektriciteitsgeneratoren wor
den te samen met tankonder
delen door ondernemende Af-
ghanen per kameel naar Pa
kistan vervoerd en daar aan
handelaren in oud ijzer ver
kocht. De muren en de pla
fonds van de garnizoensgebou
wen zijn zwartgeblakerd door
de vuurtjes waarop de guerril
la's hun groene thee brouwen,
in afwachting van de laatste,
beslissende krachtmeting.
Verdeeldheid
Wanneer die zal plaatsvinden
valt niet te voorspellen. Alhoe
wel de rebellenleiders het er
over eens zijn dat een bloed
Terwijl de Sovjet-troepen huiswaarts keren, halen de Afghanen
de laatste wapens uit de Sovjetunie naar hun land.
bad vermeden moet worden,
staan ze elkaar nog over aller
lei andere dingen naar het le
ven. Eén daarvan is de forma
tie van een interimregering na
de val van president Najibul-
lah. Zonder eensgezinde poli
tieke strategie zou de militaire
alliantie van de mujaheddin
wel eens snel ten onder kun
nen gaan in een (al lang voor
spelde) interne machtsstrijd.
De verdeeldheid tussen de ze
ven partijen wordt meestal
simpelweg gekenmerkt als een
verschil tussen vier funda
mentalistische en drie gema
tigde partijen. Maar het is veel
ingewikkelder dan dat. Afgha
nistan is een lappendeken van
volken, stammen en talen.
Vanouds heeft het leiderschap
in Kabul weinig te zeggen ge
had over het. dagelijkse leven
van de plattelandsbevolking.
Dorpen en districten hadden
een vorm van zelfbestuur, de
zogeheten plaatselijke „jirga",
ofwel een raad waarin feodale
landheren en geestelijken
(mullahs) de meeste invloed
uitoefenden.
In grote lijnen pleiten de fun
damentalisten voor een streng
islamitisch regiem en de gema
tigden voor een geseculariseer
de regering. Maar zelfs de
twee belangrijkste fundamen
talistische leiders, beiden soen-
nietische moslims die er iden
tieke politieke plannen op
toe is en de ander een Tadzjik.
Hun volkeren zijn jaren met
elkaar in oorlog geweest. Als
de strijd tegen de gemeen
schappelijke vijand geleverd
is, bestaat niet alleen de vrees
dat de politieke partijen in
Peshawar uiteenvallen, maar
ook dat de oude etnische en
stammenvetes weer opgepakt
worden. Door de jihad, de hei
lige oorlog tegen de ongelovige
indringer, zijn de onderlinge
verschillen slechts even terzij
de gelegd.
Grote familie
Weken lang zijn de partijen
bezig geweest een adviesraad
op poten te zetten, die ge
vormd wordt door partijleden,
veldcommandanten en verte
genwoordigers van de 4,5 mil
joen Afghanen die in Pakistan
en Iran wonen. De raad die tot
taak heeft een overgangsrege
ring te kiezen, komt aanstaan
de vrijdag bijeen. Of die erin
slaagt een interimregering te
'kiezen valt sterk te betwijfe
len; de kans is groot dat de be
sprekingen de versplintering
van de alliantie inluiden.
De konsekwenties van een
dergelijke scheuflng hangen af
van het gedrag van de guerril
lacommandanten. Dezen heb
ben het met hun mannen tij
dens de oorlog het zwaarst te
verduren gehad, terwijl hun
politieke bazen in Peshawar
het denkwerk deden. De ge
matigde en fundamentalisti
sche strijders die Jalalabad be
legeren zijn op het moment
vrienden, ze delen hun voed
sel en wisselen informatie uit.
Ze zeggen dat ze elkaar nooit
zullen bevechten. Een soldaat
van het gematigde Nationaal
Islamitisch Front van Afgha
nistan zegt: „Wij zijn broeders.
Het is hier net een grote fami
lie".
Een mujaheddin van een fun
damentalistische partij weet
echter te vertellen dat er in de
naburige provincie Laghman
al gevechten zijn uitgebroken
onder de verschillende islami
tische partijen.
ASKOLD KROESJELNYC-
KY
(c) The Sunday Times, Londen
DEN HAAG Als de Ja-
maïcanen morgen naar de
stembus gaan om een
nieuwe premier te kiezen,
hebben ze de keus uit een
„echtgenoot die voor ze
kerheid zorgt of een wis
pelturige minnaar". Zo
gaf de 58-jarige premier
Edward Seaga van Jamai
ca aan, waar het om draait
in de verkiezingsstrijd tus
sen hem en Michael Man-
ley van de Socialistische
Nationale Volkspartij
(PNP).
De premier bedoelde hiermee
dat de kiezers van het Caribi
sche eiland beter kunnen kie
zen yoor orde en economische
groei die hij verschaft dan de
„economische puinhoop" die
zijn tegenstander naliet toen
deze premier was van 1972 tot
1980.
Volgens westerse waarnemers
is de strijd vooral een populis
tisch gevecht. Seaga en Man-
ley proberen elkaar met
scheldwoorden en denigreren
de kwalificaties af te maken.
Seaga zou een koude kikker
zonder hart voor zijn volk zijn
en Manley moet doorgaan
voor een losbol die Jamaica in
een feestroes ten onder wil la
ten gaan. 1
Volgens de jongste opiniepei
lingen ligt Seaga van de Ja-
maicaanse Arbeiderspartij
(JLP) ver achter bij de 64-jari-
ge Manley en vrijwel alle
waarnemers gaan ervan uit
dat de linkse oppositieleider de
nieuwe premier wordt. Of dat
een keuze voor de „wispeltu
righeid" is in plaats van het
„verstand" valt te betwijfelen.
De meeste Jamaicanen vinden
het ondemocratisch dat een
premier aan zijn derde ambts
termijn begint, wat met Sega
het geval zou zijn. Bovendien
spreken ze van lood om oud ij
zer en hopen alleen maar dat
er na deze „electorale stoelen
dans" niet te veel doden hoe
ven te worden geteld. Bij een
vorige verkiezingensstrijd kon
Jamaica zevenhonderd doden
tellen.
Dit keer zijn er nog „slechts"
elf mensen omgekomen; ge
weld is een vast onderdeel bij
verkiezingen op dit eiland.
Vorige week werd ook het
huis van een aanhanger van
Seaga in brand gestoken en
werd een lid van de JLP-partij
doorzeefd met kogels door
PNP-leden. Honderden mili
tairen en politie-agenten zijn
inmiddels opgetrommeld om
vechtende en dronken menig
ten uit elkaar te halen. Seaga
beschuldigt de tegenpartij er
van kiezers te willen intimide
ren, maar de oppositiepartij
noemt dit „een verzinsel".
Premier Seaga beklemtoont in
zijn campagne voortdurend
zijn goede banden met het
Westen en de Verenigde Sta
ten. Washinton heeft sinds
1980 meer dan honderd mil
joen dollar per jaar aan hulp
aan Jamaica verstrekt. Deson
danks is Seaga er niet
orkaan Gilbert afgelopen sep
tember enorme schade aan het
toeristische paradijs toege
bracht. Daar speelt de socialist
Manley op in: hij beloofde
meer dan een miljard dollar te
zullen uittrekken voor een so
ciaal welvaartsplan om nieuwe
ziekenhuizen en scholen te
bouwen.
Premier Seaga steekt drie vingers op, waarmee hij maar wil zeg
gen er niet aan te twijfelen voor de derde achtereenvolgende
keer tot premier van Jamaica te worden gekozen. foto: ap
WNST
Artiesten boos op Van den Ende
AALSMEER Platenmaatschappij EMI-Bovema is woe
dend op producent Joop van den Ende. Volgens de platen
maatschappij, die Gene Pitney en Marc Almond had laten
overkomen uit respectievelijk Amerika en Engeland om
hun hit „Something's gotten hold of my heart" ten gehore#te
brengen i.n het TV-programma „Wedden Dat", heeft de pro
ducent contractbreuk gepleegd. Volgens dat contract zouden
Pitney en Almond, ondanks bezwaren van Van den Ende
tegen de lengte van hun nummer, vierenhalve minuut in
het programma optreden. Van den Ende wilde beide arties
ten aanvankelijk niet langer geven dan drieënhalve minuut,
maar ging na overleg toch akkoord. Vlak voor de opnames
eiste hij echter dat het nummer toch met een minuut werd
ingekort. Volgens Pitney en Almond was dat technisch on
mogelijk. Het optreden ging daarop niet door. Volgens EMI-
Bovema heeft Van den Ende in het verleden al eerder pro
blemen gemaakt met al geboekte artiesten. De platenmaat
schappij overweegt een schadeclaim van 15.000 gulden in te
dienen bij Van den Ende, gebaseerd op de kosten die zijn
gemaakt om de beide artiesten naar Nederland te halen.
Joop van den Ende.
foto: dijkstra
Museon vertoont oude
film over Ned.-Indië
DEN HAAG In het kader van de
tentoonstellingen „Indië-Indonesië,
1900-1962" en „Een roeping in Indië"
zal zaterdag 11 feburari om 13.30 en
15.00 uur de uit 1939 stammende film
„Tanah Sabrang, Land aan de over
kant" worden vertoond in het Museon.
De film, over de transmigratie van Ja
vanen in Indonesië, ging in 1940 in het
toenmalige Koninklijke Instituut in
première. D» toegangsprijs is vier gul
den. Tijdens de vertoning zaterdag is
ook het boek dat over deze film en de
regisseur Mannus Franken is gemaakt
verkrijgbaar zijn. Het boek is gemaakt
door het Nederlands Film Instituut, de
Mannus Franken Stichting en het Ko
ninklijk Instituut voor de Tropen.
Wunschkonzert gaat niet door
DEN HAAG Het Nationale Toneel, dat in de Lutherse
Burgwal 11 een groot aantal keren „Wunschkonzert" van
Franz Xaver Kroetz zou spelen, heeft het stuk van het
repertoire gehaald. In onderling overleg is vastgesteld dat
de repetitieperiode van deze experimentele voorstelling
onvoldoende bruikbaar materiaal heeft opgeleverd voor
een geslaagde voorstelling. „Wunschkonzert, dat het re
giedebuut van decorontwerper Tom Schenk zou worden,
zou in een try out op vrijdag 10 februari voor het eerst
worden gespeeld. Guusje van Tilborgh speelde de hoofd
rol.
Het Nationale Toneel heeft voorts de eerste voorstelling
van „Nacht vlak voor de bossen" veertien dagen uitge
steld. René van Asten, die deze monoloog van Koltès
voorbereidt, is tot de conclusie gekomen dat hij meer tijd
nodig heeft om tot een volledig geslaagde voorstelling te
komen. Het stuk, dat in het Paradijs van de Koninklijke
Schouwburg wordt gespeeld, gaat nu donderdag 2 maart
in eerste try out. De première is op 9 maart, waarna de
voorstelling doorloopt tot en met 26 maart.
MUZIEKAUTOMAAT HEEFT ROERIG VERLEDEN ACHTER DE RUG
DEN HAAG Het is 23 no
vember 1889. In het Palais
Royale in San Francisco wordt
het prototype van de jukebox
voorgesteld aan het zich ver
gapende publiek. De machine
is gebaseerd op de uitvinding
van de fonograaf door Thomas
Alva Edison in 1877. Aan het
apparaat hangen vier slangen,
de oervorm van de koptele
foon. waardoor de luisteraars
de muziek van hun keus kun-
horen. Daarvoor moeten
:n munt in de gleuf stop
pen. De vallende munt stelt
een mechaniek in werking
waardoor de muziekrol gaat
draaien en een deuntje ten ge
hore wordt gebracht.
De grammofoonplaat is twee
jaar daarvoor al wel uitgevon
den door Emile Berliner maar
de eerste bruikbare platen
worden niet voor 1896 gepro
duceerd. Het apparaat lijkt nog
in niets op de jukebox die wij
uit later jaren kennen. Maar
principe is er al wel. Het
gaat net zo zeer om de centen
als om de muziek.
De jukebox bestaat honderd
jaar. Het is een roerige eeuw
geweest voor deze muziekau
tomaat.
Hele generaties leerden dan
sen op de muziek van de juke
box. Duizenden harten braken
bij de songs van deze machine
en even zovele liefdes bloei
den op. De glorietocht van de
jukebox begint in Nederland
in 1945. Na de Tweede We
reldoorlog is er ruimte voor
hermaak. De jeugd wil plezier
Coca Cola en alle andere za
ken die in Amerika populair
zijn. Ze willen muziek uit de
jukebox waar je een kwartje
ingooit en dan de song kiest
waarvoor je in de stemming
bent. Er zijn machines die vijf
songs voor een gulden spelen.
In de Verenigde Staten ligt de
gouden tijd van de jukebox
tussen de jaren 1935 en 1960.
Alleen al in het geboorteland
van deze machine spelen dan
dagelijks zo'n 700.000 exempla
ren de deunen waarom ge
vraagd wordt. Elke jukebox
heeft een teller waarop nauw
keurig wordt bijgehouden wel
ke song het meest geliefd is en
dus het vaakst gespeeld wordt.
Aan de muziek die gedraaid
wordt kun je horen dat de ju
kebox een Amerikaans feno
meen is; zelden zit er een klas
sieke plaat in. Het is vooral
Amerikaanse muziek die
voortkomt uit de Amerikaanse
gemeenschap. Swing in de ja
ren veertig, blues en rock and
roll daarna.
Populair
De muziekmachine is kort na
de uitvinding aan het eind van
de vorige eeuw al snel popu
lair. Munt-fonograaf heet hij
dan nog en hij is te vinden in
barretjes, restaurants en spe
ciale gelegenheden waar er
een aantal op een rij staan. Al
lemaal voorzien van linnen
handdoekjes om de oortele
foons schoon te vegen voor
een nieuwe luisteraar.
fonograaf is om te kopen
nog te duur voor de meeste
mensen. Daarom wordt hij,
per melodie, gehuurd. Een
nieuwe industrietak wordt
daardoor geboren. Toch is het
niet allemaal ideaal. Het kies
systeem waarmee de luisteraar
zijn favoriete song kan oproe
pen, funktioneert niet goed.
En ook bij het verdwijnen van
de wasrollen en de komst van
de 78-toerenplaat is de verbe
tering gering. Echte vooruit
gang boekt de firma Simplex
pas in de jaren twintig van
onze eeuw wanneer het een
selectiesysteem ontwikkelt dat
bedrijfszeker werkt. De Auto
matic Musical Instruments Co.
(AMI) voorziet in dezelfde tijd
de jukebox van een goede ver
sterker waardoor meer men
sen tegelijk naar de muziek
kunnen luisteren. Daarbij hun
handen vrij hebben en dus
kunnen dansen.
De economische crisis en de
drooglegging rond 1930 gooien
roet in de groei van de juke
box maar als na 1933 de alco
hol weer terugkeert in cafe's
en bars, breken er voor de
amusementsindustrie gouden
tijden aan. Mensen gaan op
zoek naar goedkoop vertier en
dat vinden ze bij radio en ju
kebox. Vijf bedrijven nemen
het grootste deel van de juke-
box-produktie voor hun reke
ning: Wurlitzer, Mills, See-
berg, Rock-Ola en AMI.
Modellen
vinding die voortdu
rend volmaakter wordt. In
1928 ontwerpt Homer Cape-
hart een machine die 28 platen
aan beide zijden kan afspelen,
een ongekend record. In de
daarop volgende jaren werpt
de industrie zich vol overgave
op de produktie van het ene
klassieke model na het andere.
Wurlitzer maakt de 950 en de
1015, Rock-Ola de Rhytm
King en de Monarch, Seeberg
komt met de Gem, de Casino
Royal en de Symphanola. Dat
is de eerste jukebox die niet al
leen geluid voortbrengt maar
ook op verschillende manieren
licht verspreid bij het spelen.
AMI brengt de Streamliner, de
Singing Tower en het Model A
op de markt. De laatste krijgt
de bijnaam Plastic Mama. See
berg voert bovendien het mo
del Play-Boy: een jukebox van
bescheiden formaat op wielen
dat van tafel naar tafel gere
den kan worden.
De machine is in de Tweede
Wereldoorlog zo populair dat
honderden exemplaren ver
scheept worden naar de Ame
rikaanse troepen overzee. In
menig legerkamp aan de Euro
pese fronten wordt het een ge
liefde verzamelplaats voor de
soldaten als die even een uur
tje hebben om van de ergste
vechtpartijen te bekomen.
De produktie van de jukebox
staat in de wereldoorlog op
een laag pitje. De industrie is
bezig met wapens en ander de
fensiemateriaal en grammo-
foiTnplaten worden mondjes
maat gemaakt omdat de be
langrijkste grondstof, schellak,
voor een groot deel uit Zuid
oost Azie moet komen. En dat
deel van de wereld wordt ge
controleerd door de vijandige
Japanners. Bovendien speelt
er nog een boycot van de vak
bond van musici die niet wil
meewerken aan het maken
van grammofoonplaten omdat
die de werkgelegenheid van
muzikanten in gevaar bren
gen. Die boycot duurt twee
jaar.
Meer keus
Na de oorlog wordt vol goede
moed aan een nieuwe samen
leving gebouwd. Alles moet
groter en mooier en dat is te
zien aan de jukeboxe en aan
de auto. De 45-toerenplaat
maakt het mogelijk meer keus
te bieden in de jukebox. Die
wordt harder van lijn, hoeki
ger ook en weerspiegelt het
meer agressieve geluid van de
na-oorlogse muziek. De machi
ne gaat ook steeds meer op de
auto lijken. De Tempo I van
Rock-Ola lijkt sprekend op de
Chevrolet Bell Air en de Se-
lect-O-Matic van Seeberg ver
toont opvallende gelijkenis
met de Ford Thunderbird. Na
dat Seeberg deze laatste ma
chine op de markt brengt is
elke jukebox die minder dan
honderd platen kan bevatten
ouderwets. Binnen enkele ja
ren wordt de keuzemogelijk
heid uitgebreid tot tweehon
derd platen. De jukebox is in
de jaren viiftie het svmbool
van de jeugd: er is geen film
over of met jongeren uit die
tijd, waar de muziekmachine
niet in voorkomt.
Het tij keert aan het eind van
de jaren zestig. De grammo
foonplatenindustrie stapt over
op de LP, de mens wordt mo
bieler, rijdt meer in de auto en
haalt zijn muziek uit radio en
cassettespeler. Cafe's en bars
plaatsen tv-toestellen en ge
bruiken daarvoor het stopcon
tact waar vroeger de jukebox
zijn voeding uit kreeg. Wurlit
zer brengt in het begin van de
jaren zeventig zijn laatste mo
del uit, de 1050 is een nostal
gisch evenbeeld van de 1015
die door kenners 'de mooiste
jukebox aller tijden' wordt ge
noemd.
Fabrikant Seeberg gaat failliet
maar komt in 1983 terug met
de Laser Music CD jukebox.
Rock-Ola produceert nog een
nostalgisch model dat niet aan
slaat en de Duitse divisie van
Wurlitzer maakt opnieuw de
1015 met electronisch binnen
werk die redelijk schijnt te
verkopen. Die nieuwe machi
ne kost tussen de zesduizend
en achttienduizend gulden.
Voor een paar duizendjes meer
kan de liefhebber een oude
originele op de kop tikken. En
in Californie maakt de gram
mofoonplatenfirma Rhino
weer 78-toeren platen met
liedjes die stammen uit de glo
rietijd van de jukebox. Fats
Domino, Les Paul en Mary
Ford, Pat Boone en Frankie
Laine.
JAN VAN KOOTFN
VVD wil goedkoper bioscoopkaartje
DEN HAAG De VVD
vindt dat de prijzen van
bioscoopkaartjes in de ge
hele Europese Gemeen
schap met een laag BTW-
tarief moeten worden be
last. Voor Nederland,
waar filmbezoekers nu
nog 18,5 procent BTW be
talen, zou dit een daling
in de prijs van het bios
coopkaartje betekenen.
Nederland, Denemarken en
Luxemburg zijn de enige drie
EG-landen waar voor bio
scoopbezoek een hoog BTW-
tarief geldt. In de overige lan
den wordt een laag tarief of
zelfs helemaal geen BTW ge
heven. De Europese Commis
sie (het dagelijks bestuur van
de gemeenschap) wil nu dat
alle EG-landen een hoog tarief
gaan toepassen, maar daar lijkt
in het Europees parlement
geen meerderheid voor te vin
den.
De VVD'er Gijs de Vries, lid
van de liberale fractie in het
Europees parlement, heeft een
tegenvoorstel gedaan dat op 14
februari door het parlement in
Straatsburg zal worden behan
deld. Alle bioscoopkaartjes
moeten onder een laag BTW-
tarief vallen, vindt hij. Het is
volgens hem niet zinnig, de
bioscoopprijzen in negen EG-
landen drastisch te gaan ver
hogen, omdat daardoor het
toch al teruglopende bioscoop
bezoek nog verder zou dalen.
Nederland, Denemarken en
Luxemburg moeten dus met
hun toegangsprijzen omlaag en
de landen die een nul-tarief
hanteren zullen de prijzen iets
moeten verhogen.
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen, raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
bioscopen
6. «el. 01720-20800):
Cocktail (12); 18.45. 21.30.
(iah called Wanda (al); 18.45,
21.15. EUROCINEMA III: Who
framed Roger Rabbit (al); 18.30.
21.00. Frank en Frey (al); 14.00.
EUROCINEMA IV: Willow (al);
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19, tel. 071-121239): Cocktail
(12); 19.00, 21.15. za. t/m wo.
00k 14.30. LIDO en STUDIO
(Steenstraat 39. tel. 124130):
Betrayed (16); Willow (al): 18.45.
21.15. Who framed Roger Rab
bit (al); A fish called Wanda (al);
Big (al); 14.30. 19.00, 21.15.
Moonwalker (al); 14.30. Frank
en Frey (al); 14.30. «TRIANON
(Breestraat 31. tel. 123875): De
ondraaglijke lichtheid van het
bestaan (al); 20.00. REX
(Haarlemmerstraat 52, tel. 071-
125414): Teeny buna (16); 14.30.
19.00, 21.15.
Scrooged (al);- 19.00, 21.15.
Bambi (al); ma. di. wo. 14.45.
lejuice (al); 19.00, 21.15.
DEN HAAGASTA 1 (Spul 27. tel.
471656): A fish called
630637): Cocktail (al); 13.15,
18.45, 21.30. CINEAC 3: Die
hard (16); 18.45, 21.30. ME-
TROPOLE 1 (Carnegielaan, tel.
456756): Gorillas in the mist
(al); 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 2: Betrayed
462400): Cocktail (al); 13.45.
18.45, 21.30. ODEON 2: Me
and Him (al); 13.45. 18.45.
ODEON 4: Big (al); 13.45.
18.45. 21.30. STUDIO 1 (Ket
tingstraat 12b. tel. 656402):
Bagdad cafe (16); 19.15, 21.45.
STUDIO 2: 18 Again (al);
19.00. zo. t/m wo. 14.30. White
mischief (al); 21.30. STUDIO
3: Spoorloos (16); 19.00. 21.30.
HAAGS FILMHUIS: Zaal 1:
Een verhaal van de wind; 19.30.
Met rode korenveld: 21 45. Zaal
2: Drowning by numbers; 19.30.
21.45. Zaal 3: 19.30. 21.45 Na-
rayama; ma. Chiedo a sifo; di.
La grande bouffe; wo.
KINDERVOORSTELLINGEN
CINEAC 3: Walt Disney'a
Frank en Frey; 13.15. 16.00.
METROPOLE 2 Frank en
Frey; 13.15. 16.00. METRO
POLE 4: Pippi Langkous. 13.15.
16 00. e METROPOLE 5 Moon
walker; 13.15. 16.00. STUDIO
1: Jungle book; e STUDIO 3:
