Vrouwen voelen zich achtergesteld in kerk K Estlandse lutheranen komen uit isolement ÊckbcSomotil CeicLeSoivuwit Racisme is „vloek' beroepingen kerk wereld Slachtoffer incest hoeft niet te vergeven >weer GEESTELIIK LEVEN/OPINIE WOENSDAG 8 FEBRUARI 1989 PAGINA Een derde RK Westduitse gelovigen kritisch op paus MÜNCHEN Een op de drie rooms-katholieken in de Duitse Bondsrepubliek is het oneens met de wijze waarop paus Johan nes Paulus II zijn ambt uitoefent. Uit een onderzoek van het weekblad 'Quick' blijkt dat 37,7 procent van de RK gelovigen ontevreden is over het bestuur door de paus. Bijna de helft (44,3 procent) is tevreden met diens ambtsopvatting. De overi ge ondervraagden waren positief noch negatief. Onder de ka tholieken tot 34 jaar was de ontevredenheid aanzienlijk groter dan onder ouderen. Van hen is 50,5 procent teleurgesteld over deze paus. Bij afzonderlijke kwesties is de kritiek groter. 76,7 procent keurt de afwijzing van de pil af, 69,3 procent is het niet eens met het celibaat en 50,9 procent stoort zich aan de „autori taire manier" waarop de paus bisschoppen benoemt. VATICAAN: (Van onze correspondent Jean Mentens) VATICAANSTAD Aanstaande vrijdag wordt in Vaticaanstad een do- kument tegen racisme, geredigeerd door de Pau selijke Commissie "Justi- tia et Pax", officieel be kend gemaakt. Uit passa ges die reeds voor de Ita liaanse pers werden vrij gegeven, blijkt dat alle soorten racisme met zeer scherpe woorden worden veroordeeld. De tekst noemt elke vorm van ra cisme "een vloek" en herinnert er aan dat God alle wezens gelijk gescha pen heeft. Er wordt met name grote af stand genomen van de apart heid in Zuid-Afrika en het ra cisme tegenover gastarbeiders wordt sterk afgewezen. Het document klaagt het racisme aan tegenover de Aboriginals in Australië, zegt dat het anti semitisme nog steeds voort woekert en noemt het nazis me de ergste racistische doc trine die de wereld ooit ge teisterd heeft. In de tekst wordt behalve over het uitroeien van de jo den ook gesproken over de genocide in Armenië en in Cambodja. De landen waar de Islam als basis dient voor het staatsbestel worden verweten de anders-gelovigen racistisch te behandelen. Van het racisme wordt in de tekst een historische analyse gegeven. Het document van Justitia et Pax stelt voorop dat er in de Antieke Tijd van Grieken en Romeinen geen sprake was van racisme. Dat ontstond pas na de ontdek king van de Nieuwe Wereld. De houding van de conquista dores, de Spaanse verove raars, tegenover de Indianen en de slavenhandel waren de eerste uitwassen van racisme. Ook het sociale racisme waar bij de een zich maatschappel ijk superieur voelt aan de an der om redenen van geld, macht of uitbuiting, wordt in het document afgekeurd. Ver der wordt er uitgebreid inge gaan op de redenen waarom de kerk de genetische mani pulatie verbiedt: het docu ment stelt dat de mogelijkheid om op basis van ras of van andere criteria selectief aan voortplanting te doen, een te groot gevaar voor een nieuw soort racisme inhoudt. In de tekst wordt aangedron gen op meer broederschap tussen volkeren en mensen "want we zijn allen kinderen van God", zo luidt het argu ment. Wereldraad boos op westerse landen over Zuidafrika GENEVE Westerse rege- ringen gebruiken „positieve maatregelen" inzake Zuidafri ka alleen om geen maatrege len te nemen die tot de defini tieve afschaffing van de apartheid leiden. Positieve maatregelen helpen de zwarte bevolking slechts om zich on der het apartheidsbewind staande te houden. Dit werd gisteren bekend gemaakt door een delegatie die namens de Wereldraad van Kerken heeft gepleit voor economische sancties tegen Zuidafrika en voor rechtstreekse onderhan delingen met de authentieke leiders van de zwarte meer derheid. De afgelopen drie weken sprak ze met rege ringsvertegenwoordigers in de Verenigde Staten, Japan, Europa en met secretaris-ge neraal Puerez de Cuellar van de Verenigde Naties. Nederlands Hervormde Kerk Beroepbaar pèr 1 maart a.s.: G. van de Poll, Hagenpad 6. 0264 BS Kam pen, tel: 05202"-2S465. Beroepen te Laren (Old). J. Visser te Steenwijkerwold; te Rljssen J.P. Nap te Huizen; te Rijssen P. de Jager te Schoonhoven. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Beroepen te Lutten drs.J.Janssen, kandidaat te Assen. Aantal christenen in China neemt toe PEKING Het aantal christenen in China is de afgelopen ja ren niet alleen toegenomen, maar ook is hun gemiddelde leef tijd gedaald. Dat meldt de officiële Chinese pers, die de groei ende aantrekkingskracht van het christendom toeschrijft aan de „diepe teleurstelling" over het communistische regime. Uit een onderzoek blijkt dat de maatschappelijke groep waaruit het christendom zijn nieuwe aanhang werft, veranderd is. Drie jaar geleden was de meerderheid van de christenen analfabeet of bijna analfabeet. Nu was een kwart van de 20.000 christenen die bij het onderzoek waren betrokken, intellectueel - universi taire docenten, artsen, schrijvers, ingenieurs. Ook waren vele jongeren, vooral studenten, christen geworden. China telt offi cieel ruim 7 miljoen christenen. Idealisme neemt evenredig toe met iemands afstand tot het probleem. J. Galsworthy ZWOLLE De meeste vrouwen voelen zich ach tergesteld in de kerk. Ve len hebben het gevoel dat er niet naar hen wordt geluisterd, dat er geen gebruik wordt gemaakt van hun kwaliteiten, dat ze slechts aan het kerke lijk leven mogen deelne men in hun traditionele vrouwenrol en dat ze geen ruimte krijgen voor een eigen visie op kerk, geloof en samenleving. Dit komt naar voren uit een onderzoek van de werkgroep Vrouw-en-Kerk Overijssel. De groep interviewde een groot aantal vrouwen uit ver schillende kerken in Overijs sel. Met de resultaten daarvan is een brochure samengesteld, die er voor moet zorgen dat de discussie over de positie van de vrouw binnen de kerk goed op gang komt. De bro chure heeft als titel 'Het is niet vanzelfsprekend dat je er bent' gekregen. Als gevolg van de grote onte vredenheid over hun positie binnen de kerk zoeken vol gens het onderzoek steeds meer vrouwen hun heil el ders. Een derde van de geïn terviewden gaf te kennen de kerk te hebben verlaten of dat te overwegen. Er wordt op gewezen dat bin nen de Nederlandse Her vormde Kerk en de Gerefor meerde Kerken meer vrou wen dan mannen belijdend lid zijn. „Toch is de onvrede juist onder vrouwen groot. Uit de interviews blijkt keer op keer dat vrouwen pijn lijden aan de kerk. Vaak dragen die vrouwen de kerk juist een warm hart toe. Maar het blijkt moeilijk om positief te blijven als de kerk de stem van de vrouw blijft ontken nen of soms zelfs belachelijk maakt", aldus de brochure. Veel Overijsselse vrouwen zijn ontevreden over de wijze waarop functies binnen de kerk worden ingevuld. Zij vinden dat ze te weinig kan sen op dit gebied hebben, waardoor het beleid binnen de kerken grotendeels door mannen wordt bepaald. Er is onder meer een gebrek aan vrouwelijke kerkvoogden of leden van commissies van be heer. Het blijkt dat vrouwen veel minder voor dit soort functies worden gevraagd, terwijl ze er veelal wel de kwaliteiten voor bezitten. Als vrouwen eenmaal een be paalde functie hebben, dan wordt er volgens het onder zoek vaak veel meer van hen verwacht dan van mannen. 'Er rust een enorme prestatie- last op hen.' Bovendien zien volgens het onderzoek nog steeds veel mannen de vrou wen als 'experts in vrouwen zaken'. De verzorgende taken worden vaak naar hen toege schoven. Onvrede is er ook over de ge boden pastorale hulp. Bijna de helft van de geïnterviewde vrouwen vindt dat de pastora le hulp in hun kerk te wensen overlaat. „Men vindt dat de mannelijke huisbezoeker in het algemeen te weinig aan dacht besteedt aan vrouwen zaken en te weinig ruimte biedt voor een vertrouwelijk en open gesprek." Volgens veel van de onder vraagden kunnen vrouwen vaak beter hulp bieden. „Vrouwen kunnen meer warmte geven. Zij begrijpen problemen beter en vrouwen voelen beter waar de pijn zit." Hierbij wordt er op gewezen dat veel vrouwen weigeren om geloven los te zien van het functioneren van maatschap pelijke structuren. „Door een kritische maatschappij-opstel ling trachten deze vrouwen hun geloof in de praktijk van het dagelijks leven te bren gen. Veel vrouwen willen een kerk die daadwerkelijk op komt voor de rechten van de kansarmen en de vertrapten." Religieuze markt Hindoestaanse kluizenaars, toegejuicht door een reusachtige menigte nabij de Indiase stad Allahabad, gaan op weg naar het punt waar de rivieren de Ganges en de Jamuna in elkaar overgaan. Wie een bad neemt op dit punt in de rivier zal volgens het Hindoestaanse geloof voor eeuwig gered zijn. KERKELIJK RAPPORT: DRIEBERGEN Het slachtoffer van incest mag nooit tot vergeving worden gedwongen, noch door de ouders noch door een predikant. Een beroep op het bijbel woord „Eert uw vader en uw moeder" miskent de betekenis van vergeving en neemt bovendien de gevoelens van het slacht offer niet serieus. Dit zegt ds. Th.M. Loran, een van de opstellers van het rap port 'Pastoraat en incest', waarvan de tekst is aangebo den aan het samenwerkings orgaan voor het pastoraat van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Nederland. Loran is secretaris van de Raad voor de herderlijke zorg van de Hervormde Kerk. Soms is er volgens Loran nog geen vergeving mogelijk. Eerst moet de vertrouwensre latie tussen de dochter (het slachtoffer) en de vader (de dader) worden hersteld. Ver geving kan nooit een eenzij dig bevel zijn. Hoewel er voldoende infor matie beschikbaar is van de NVSH en de Protestantse stichting voor voorlichting en vorming omtrent relaties en seksualiteit, is deze niet altijd onder handbereik van predi kanten, pastorale medewer kers en ouderlingen die met incest worden geconfronteerd. Daarom is er voor beide ker ken deze handleiding ge schreven. De bedoeling ervan is dat op grond van een vertrouwens relatie met het slachtoffer sig nalen worden herkend. Pre dikanten en ouderlingen mo gen dan nooit zelf gaan dokte ren. Daarvoor is het probleem te moeilijk, aldus Loran. GEVOLG VAN GORBATSJOVS PERSTROJKA LAGE VUURSCHE Fundamentalistische groeperingen uit met name Amerika staan in de startblokken om met christelijke lectuur door de open deur van pere- stroika (openheid) ën glasnost (vernieuwing) de Sovjet-Unie binnen te ko- Dat lang niet alle christenen in dit land op die lectuur zit te wachten, deert hen blijkbaar niet, evenmin het feit dat westerse christelijke „propa ganda" de prille vrijheid van christenen in de Sovjetunie door die lectuur eerder wordt berdreigd dan versterkt. Die waarschuwing laat de Finse lutherse predikant Pertti Luumi uit Helsinki ho ren in Lage Vuursche. Hij was een van de deelnemers aan de Noordeuropese Confe rentie van christelijke (educa tieve) uitgevers. De club was in ons land bijeen om verder gaande samenwerking te be spreken. Luumi is verbonden aan de Finse Zondagsschool Vereniging, de zus van de Ne derlandse Zondagsschool Ver eniging (NZV) die de bijee- nomst in Lage Vuursche orga niseerde. De Lutherse Kerk van Fin land is de afgelopen maanden op intensieve wijze betrokken geraakt bij de ongeveer een miljoen lutheranen van Est land, van wie tweehonderd duizend actief zijn in de kerk. Dankzij Gorbatjsovs politiek van openheid zijn er nu mo gelijkheden voor uitwisseling van mensen, voor steunverle ning en voor gezamenlijk plannen maken, ,,'t Is echt niet goed voor te stellen wat er allemaal gebeurt, aldus Luumi. „Bijvoorbeeld op kerstavond was er op de Est landse televisie een recht streekse televisie-uitzending van de kerstnachtdienst. En de volgende dag was er een concert met kerstliederen". Luumi bekent met tranen in de ogen te hebben gekeken naar deze programma's die redelijk goed te ontvangen zijn in Finland. „Ik -kon m'n ogen nauwelijks geloven. Een paar maanden tevoren was ik in Estland en toen had ik er varen hoe geisoleerd de chris tenen daar hebben geleefd. Er waren volstrekt geen moge lijkheden voor contact met buitenlandse christenen. Som mige Estlanders bekenden dat ze zich weieens hadden afge vraagd of er nog wel christen- sen buiten Estland waren. Zo geisoleerd voelden ze zich". Een voorbeeld van nog een positieve wending is de moge lijkheid van het krijgen van financiële hulp van buiten landse kerken. Jarenlang was dat illegaal; nu worden er wettelijke mogelijkheden ge schapen. Luumi bevestigt de berichten dat de Sovjets ker ken terug geven aan de kerk, ook in Estland. Bovendien worden nu oude kerkgebou wen gerestaureerd. Heel bij zonder noemt Luumi de mo gelijkheden om als kerk ook buiten de eredienst activitei ten te ontplooien. Wat vroe ger ten strengste verboden was bijvoorbeeld jeugd werk door de kerk wordt nu toegestaan en krijgt in de toegezegde nieuwe wet op de religie een wettelijke basis. Datzelfde geldt voor gods dienst op school: eerder vol strekt taboe, nu mogelijk als onderdeel van de vakken cul tuur en geschiedenis. Een an der ongekende vrijheid is die van diakonaal werk, bijvoor beeld in ziekenhuizen. De mogelijkheden die nu ont staan zijn vele en hebben vol gens Luumi het gevaar in zich van het „te veel' en „te snel". Diverse Scandinavische groe peringen bijvoorbeeld som mige vrije kerken hebben de neiging om „al te enthou siast te zijn". Zo was er een kerkelijke groepering die twintigduizend bijbels liet drukken, bestemd voor Est land. De christenen zouden blij zijn geweest met de geste als die maar beperkt bleef tot bijbels. Maar dat was niet zo; achterin in de bijbel stonden nog eens ruim honderd pagi na's propaganda voor de be treffende kerkelijke groep. De bijbels staan nu ergens on gebruikt opgeslagen... Levendig Tijdens zijn bezoek aan Est land preekte Luumi diverse keren. Hij kwam in kerken waar de temperatuur niet bo ven nul gebracht kon worden en ontdekte dat het kerkelijk hoofdkwartier de beschikking heeft over slechts een ko pieermachine. De mogelijkhe den zijn dus nog beperkt, maar er is alle kans op verbe tering en er zijn onder andere de Finse lutheranen die hel pen. Beide kerken hebben al lerlei afspraken gemaakt, bij voorbeeld over jeugdwerk. Finse en Estlandse jongeren kunnen straks in uitwisse lingskampen elkaar leren kennen, een tot enkele jaren geleden ongedachte mogelijk heid. Ook wordt gezamenlijk een jeugdblad geproduceerd. De bezoeken van Luumi aan Estland brachten hem in con- tasct met zeer levendige ge meenten. Het isolement waar in de christenen van Estland moesten leven heeft de inner lijke kracht niet gebroken, in tegendeel. Theologisch is er natuurlijk een „gat" ontstaan; met westerse ogen bekeken zou je hen conservatief kun nen noemen. Luumi spreekt liever niet in die termen; die klinken gauw negatief terwijl er geen enkele reden is om te denken dat conservatieve the ologie „slechter" is dan „bij- de-tijdse". Luumi ontdekte in Estland ook groepen christenen die ja renlang „ondergronds" waren geweest. Deze mensen hadden kritiek op de officiële kerk en uitten dat onder meer door zich te distantiëren van de of ficiële kanalen. Dus moesten ze ondergronds. Maar nu is er geen reden meer om onder gronds te zijn godsdienst mag immers weer in vrijheid maar toch willen diverse groepen liever ondergronds blijven. De rol van martelaar zoals ze die zichzelf oplegden als ondergrondse critici van de officiële kerk, ligt hen be ter dan die van publiekelijk actieve groep. Opmerkelijk is dat deze on dergrondse groepen (illegaal) steun kregen van Amerikaan se bewegingen. Luumi merkte dat deze hulp vooral moet worden gezien als deel van de strijd tegen het communisme zoals die door sommige Ame rikaanse christenen wordt ge voerd. De perestrojka en de glasnost van Gorbatjsov ont nemen dit motief zijn kracht en het is dan ook maar de vraag hoe lang deze hulp zal blijven bestaan. De ontmoetingen met mensen in Estland hebben Luumi om meerdere redenen emotioneel geraakt. Hij hoorde van fami lies die tientallen jaren uit eengerukt waren, nu here nigd worden. Ze waren slachtoffers van de politieke geschiedenis van zowel Fin land (zes eeuwen deel van Zweden, de negentiende eeuw een groothertogdom van de russische keizer, in 1917 onaf hankelijk, in 1940 door de Russen bezet, gedurende de Tweede Wereldoorlog met de Duitsers tegen de Russen ge vochten) als Estland (sinds de vroege achttiende eeuw in Russische handen, in 1918 uit roeping van een onafhankelij ke staat, in 1940 slachtoffer van Duits-russische bespre kingen: het land werd „op ei gen verzoek" opgenomen in de Sovjet-Unie). Glasnost en perestrojka zijn voor Luumi concrete begrip pen geworden; hij heeft ge zien hoe de vooral politiek ge laden termen „vlees en bloed" krijgen in het leven van tallo ze mensen. En dat is een ont roerende ervaring, verzekert Luumi. LÜTSEN KOOISTRA Ar str De nieuwe armoede utr1 zelfs Verei clusie strali cijfer drie .na d. "vind V' De westerse wereld maakt een periode door van ongekenf economische bloei. In de Verenigde Staten en de mei Westeuropese landen voeren overheden een beleid waarden de aanbod-zijde de volle aandacht krijgt. Het motto is: „Ri baan voor het bedrijfsleven". De zin die daaraan onvera»1 derlijk wordt gekoppeld luidt: „Omlaag met de collectief uitgaven". Het zijn de beginselen van het „thatcherisme", in aangepaste vorm in vrijwel alle westelijke industrielajsi den, inclusief Nederland, sinds geruime tijd worden gehi teerd. De positieve resultaten zijn alom waarneembaar, investeringen nemen toe, de consumptie stijgt (ondanks redelijke loonmatiging), de werkgelegenheid groeit. Maar beleid heeft ook schaduwkanten, waaraan men niet 1 voorbijzien. TERUGDRINGING van de overheidsuitgaven betekent or vermijdelijk snijden in collectieve voorzieningen. In voorgaande periode, toen de koek niet op leek te kunne» heeft de nodige wildgroei plaatsgevonden. Er kon geen miii» derheidsgroep worden ontdekt of de subsidiekraan begot K— spontaan te lopen. Maar het dorre hout bleek achteraf n<| vrij snel gekapt, en ook in ons land is het bezuinigingsmi gevaarlijk dicht in de buurt gekomen van het sociale hal van de samenleving. DaT geldt voor bepaalde sectoren van het collectieve-vooi M zieningensysteem, en het geldt voor bepaalde groepen bui gers. In dat laatste geval gaat het met name om mensen dl zijn aangewezen op een uitkering van welke aard dan ooi Op een groeiend aantal van hen is de term „nieuwe armerf van toepassing. De „nieuwe armoede" is een ontdekking va|DE recente datum. In achterliggende jaren hebben we met z)Ne< allen een tijd lang de illusie gekoesterd dat in het rijke We»een ten de armoede definitief was uitgebannen. Het begrip nieimil we armoede geeft aan dat het verschijnsel terug is van we$ble geweest. Het voorvoegsel „nieuw" duidt tevens aan dat hljaai armoede-fenomeen van karakter is veranderd. Arm en rijtaa zijn relatieve begrippen, en armoede is nog altijd een betrek op£ kelijk iets in het Westen: vergelijkingen met wat hetzelfymii woord betekent in de Derde Wereld gaan per definitie man$do( jsch NiETTEMIN heeft het armoede-begrip, in al die betrekki^ar lijkheid, ook binnen onze landsgrenzen een dimensie gekri zeÉ gen die tot dusver onbekend was. Het heeft iets extra schrilov< nends om arm te zijn in een maatschappij waar het de grojms meerderheid van de mensen zo voor de wind gaat; om deel te hebben aan de materiële welvaart, die hoe men hj oe| keert of wendt ook het welzijn van mensen medebepaalt. Djv0( kloof tussen arm en rijk groeit. In de geïndustrialiseerde si vei menlevingen ontstaat een niet onaanzienlijke groep van pe» lan manent kansarmen, die ondanks eigen en andermans inspan ningen geen deel hebben of ooit zullen hebben aan de we) vaarts-hausse. De uitdrukking nieuwe armoede wordt niet langer uitsluj tend gebezigd in kringen van sociale werkers, pastores anderen die beroepshalve regelmatig langs de marges van (j samenleving lopen. Nieuwe armoede is een politiek item worden. Dat is in zoverre een gunstige ontwikkeling, dat hi en verschijnsel nu in elk geval door de beleidsmakers wordt ei» kend. In Nederland is daaraan sinds kort de hernieuwde dij cussie gekoppeld over de hoogte van de uitkeringen. staat vast dat veel medeburgers tot het eind van hun i* zijn aangewezen op een sociale uitkering. Het is jammer voo hen, het is jammer voor de staatskas, maar het is een gegi ven feit. LEVEN van een uitkering betekent dat men op termijn et U groot risico loopt om over de armoedegrens te tuimelen. Alle politieke partijen zijn het er gelukkig over eens dat dit in oij» rijke land ontoelaatbaar is. Alleen over de manier waaro»; het moet worden voorkomen lopen de meningen uiteen: eejf fl nieuw bijstandsfonds op gemeentelijk niveau, herstel van koppeling tussen lonen en uitkeringen? Dat is een kwestii van uitwerking. De centrale vraag is en blijft: hoeveel gelf Q hebben de mensen die het goed gaat er voor over om armoe de onder hun minder gelukkige landgenoten uit te bannen}^ Die politieke gewetensvraag eist op korte termijn een duide lijk antwoord, want verarming gaat snel. I< Kans op mist DE BILT (KNMI) De afge lopen dagen was het zeer fraai weer. Met een temperatuur van 12 a 13 graden deed het lente-achtig aan. Overigens een dergelijke temperatuur is niet extreem voor februari; voor een extreem zou de tem peratuur nog zes graden hoger moeten zijn. Toch verdwijnt het zachte weer. Morgen zal er in de ochtend plaatselijk mist zijn en het wordt 's middags een graad of acht. De volgende dagen brengen fronten van ocenaandepressies nu en dan bewolking; regen wordt hier uit niet verwacht. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen geldig voor morgen en vrijdag: Zuid-Skandinavië: Langs de Noorse kust eerst nog een bui, elders ook zon. Later toenemen de bewolking en mogelijk wat regen. Middagtemperatuur rond 3 graden, vrijdag om net vriespunt. In de nacht lichte vorst. Denemarken: Veel bewolking maar droog. Middag- temperatuur ro/id 4 graden, vrijdag enkele graden lager. In de nacht lichte vorst. Britse eilanden: Veel bewolking en in het noorden en westen perioden met regen. Middag- temperatuur rond 8 graden. Benelux en Noord-Frankrijk: Eerst nog af en toe zon, later meer bewolking maar droog. Middagtem peratuur rond 7 graden. De rest van Frankrijk: Alleen in het westen wat bewolking elders perioden met zon. Middagtem peratuur van 10 graden langs de At lantische kust tot 13 graden langs de Middellandse Zee. In het binnenland rond 8 graden en in de nacht plaatse lijk lichte vorst. Bondsrepubliek Duitsland: Zonnige perioden, later vanuit het westen binnendrijvende bewolking. Middagtemperatuur rond een graad of 6. In de nacht temperatuur om het vriespunt. Alpenlanden: In de dalen en lage gebieden mist of lage bewolking bij een temperatuur om het vriespunt. Hogerop zonnig. TV Spanje en Portugal: Bewolkt en in het westen en noord*» mogelijk wat regen. Middagtemper» tuur van 13 graden in het noord® 6 tot 17 graden in het zuiden. In h» binnenland rond 11 graden en plaai D selijk in de nacht temperatuur oi.ja het vriespunt. I Italië en de Joegoslavische en Griel v se kust: I d In Noord-Italiö mist bij een middag temperatuur om het vriespunt, mw. u naar het zuiden meer zon en etjr middagtemperatuur oplopend tot ll v graden. e WEERRAPPORT HEDENMORGEN Helsinki hall bew. 32 23 Rio de Janeiro i hall bew. 24 18

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2