'reiging van
»ovjetunie niet
erminderd
West-Berlijn schaamt zich
voor opkomst Republikaner
iNA SUITENLAND
Ccidóc Soivuvnt
Gorbatsjov in
april op Cuba
Japanners in oorlog ook
wreed tegen Australiërs
[ERIKAANSE MINISTER VAN DEFENSIE:
Warschau Pact: Sterkte
in Europa vrijwel gelijk
Milaan
smeriger
dan ooit
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
„Zuidafrika is uit op
burgeroorlog in Namibia
Vliegtuig
ongeluk
in Alaska
•MAANDAG 30 JANUARI 1989 PAGINA 5
ks jnerikaanse hulp aan
'akistan in de knel
\SHINGTON De omvangrijke Ame-
aanse hulp aan Pakistan komt in het
Irang, nu de regering het Congres niet
jer kan verzekeren dat Pakistan geen
rol ernwapens bezit. In een boodschap aan
■t Congres heeft Ronald Reagan eind vo-
oenvj 'jaar laten weten dat „de grens bereikt
0'R Zonder de wettig vereiste garantie
d an de president komt Pakistan niet in
werd| inmerking voor Amerikaanse economi-
Pt he en militaire steun na afloop van het
idige fiscale jaar, dat eindigt op 30 sep-
ttnber. De regering van Pakistan heeft
inttek gengesproken dat zij een kernbom bezit,
-rs aiifemier Benazir Bhutto, die vorig jaar de
iarda| erkiezingen won, heeft verklaard dat het
ucleaire programma van Pakistan uit-
luitend vreedzame oogmerken heeft.
leider Panchen
Dood Panchen Lama
probleem voor China
PEKING De plotselinge dood, za
terdag, van de Panchen Lama (51) is
volgens waarnemers een zware slag
voor China. Dat ziet zich in één klap
beroofd van haar enige troef in het
onrustige Tibet. De Panchen Lama,
de tweede man in de Tibetaanse hië
rarchie na de in ballingschap wonen
de Dalai Lama, was de man die re
cent opgeleefde nationalistische ge
moederen in Tibet nog enigszins kon
kalmeren. Vorige jaar kwamen bij
bloedige anti-Chinese rellen zeker'35
mensen om het leven. Voor de be
noeming van een nieuwe Panchen
Lama is de goedkeuring vereist van
de Daila Lama, met wie China nu
foto: ap juist niets te maken wil hebben.
MEXICO CITY Sovjet-pre
sident Michail Gorbatsjov zal
in de eerste week van april
een bezoek brengen aan Cuba.
Gorbatsjov was van plan om
Cuba in december te bezoe
ken, na afloop van zijn reis
naar New York, waar hij de
Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties toesprak. Hij
onderbrak die reis evenwel in
verband met de desastreuze
aardbeving in Armenië. Het is
niet bekendgemaakt of de
Sovjet-leider tijdens zijn reis
ook nog andere landen zal
aandoen.
Voor Ronald Reagan is
sprekengoud''geworden
LOS ANGELES Het spreekwoord
„spreken is zilver, zwijgen is goud" geldt
niet voor de voormalige Amerikaanse
president Ronald Reagan. De vroegere
filmacteur ontvangt voor elke spreek
beurt niet de eerder genoemde 70.000
gulden, maar niet minder dan 120.000
gulden. Hij wordt daarmee de duurste
spreker in de Verenigde Staten.
Nancy Reagan vraagt 60.000 gulden per
speech, aldus de Los Angeles Times. Tot
dusverre waren de best betaalde spre
kers in de VS de beroemde televisiejour
nalist Walter Cronkite en Hollywood-
komiek Bob Hope. Ondanks het hoge be
drag hebben al 25 instellingen belang
stelling getoond voor een optreden van
Reagan als spreker.
SYDNEY Uit een door de Australische regering tijdens de
Tweede Wereldoorlog opgesteld en tot nu toe geheim gehouden
rapport blijkt, dat de Japanners zich gruwelijk hebben misdra
gen jegens honderden Australische soldaten. Bijzonderheden
over het met het oog op de nabestaanden tot dusver buiten de
publiciteit gebleven onderzoek heeft het in Sydney verschijnen
de blad Sunday Telegraph gisteren gemeld. Zo hebben Japanse
soldaten „kannibalisme" gepleegd op de lichamen van Australi
sche gevangenen in Nieuw-Guinea. Uit het in 1943 uitgevoerde
onderzoek blijkt verder, dat Japanse soldaten Australiërs ont
hoofdden en nonnen verkrachtten en vermoordden. Geboeide
Australische gevangenen gebruikten zij als „doelwit" bij bajone
toefeningen. Japan is de belangrijkste handelspartner van Au
stralië. Op het land is de afgelopen weken scherpe kritiek geuit
omdat Japanners grote stukken grond hebben aangekocht en er
sprake is van een ware hausse aan overnemingen van Australi
sche bedrijven door Japanse ondernemingen.
JNCHEN De nieuwe
nerikaanse minister van
lefensie, John Tower,
eft ervoor gepleit de
frtwapeningsvoorstellen
!an het Kremlin met „ge
jonde scepsis" te blijven
zien.
[et Westen moet voortgaan
de modernisering van zo-
rel de kern raketten voor de
irte afstand in Europa als de
iventionele bewapening. De
iging van de Sovjetunie is,
ile suggesties ten spijt, niet
:ht verminderd, aldus Tower.
De Amerikaanse minister
benoeming overigens
nog door het Congres moet
worden goedgekeurd sprak
op
de beide Duitslanden het slag
veld zijn.
NAVO-secretaris-generaal
Manfred Wörner verwoordde
de groeiende bezorgdheid van
veel invloedrijke defensiestra
tegen, toen hij waarschuwde
dat Gorbatsjov wel eens zou
kunnen falen in zijn plannen
en zou moeten wijken voor
een veel conservatievere Sov
jet-leider. „Wij kunnen onze
veiligheid niet toevertrouwen
aan één persoon of diens be
doelingen", zei Wörner. „Beide
kunnen van de ene op de an
dere dag veranderen".
De Britse minister van buiten
landse zaken, Howe, pleitte
eveneens voor een modernise
ring van de kernwapens voor
de korte afstand. De ontwik
keling van dergelijke nieuwe
systemen duurt jaren, aldus
Howe, terwijl „het uitbreken
van een conflict in Europa een
kwestie van dagen of hooguit
maanden kan zijn".
München,
i van talrijke NAVO-lan-
den deelnamen. Volgens To-
blijft de Sovjetunie, ook
onder Gorbatsjov, een geduch-
:e, tegenstander met een mili
tair overwicht. Het Westen
mag dat, in de euforie over de
pntwapeningsvooruitzichten,
niet uit het oog verliezen, zo
zei hij.
Tijdens de bijeenkomst kwam
andermaal de duidelijke kloof
aan het licht tussen de Ameri
kaanse en Westeuropese ziens
wijzen op de defensie. Vooral
de Westduitsers vestigen hun
hoop op ontwapening en Gor
batsjov en zijn tegen alles wat
lijkt op een uitbreiding van de
kernbewapening in Europa.
De door de NAVO in 1983
aangenomen „modernisering"
van de raketten voor de korte-
afstand ligt in de Bondsre-
ibliek zo gevoelig, dat de
'estduitse minister van de
fensie Rupert Scholz zorgvul
dig vermeed openlijk steun te
betuigen aan dat plan. Dat le
verde hem felle kritiek op van
zowel voor- als tegenstanders
van die modernisering. In de
Bondsrepubliek groeit het ver
zet tegen deze modernisering,
rees dat bij een eventueel
conflict tussen Oost en West
WARSCHAU Er bestaat ruwweg een evenwicht tus
sen de conventionele militaire kracht van de NAVO en
het Warschau Pact. Dat staat in een verklaring van de
ministers van defensie van het Warschau Pact die gis
teravond is gepubliceerd, compleet met cijfers. De
NAVO spreekt zo'n evenwicht tegen.
Het is voor het eerst dat de zeven landen van het Warschau Pact
cijfers publiceren over de sterkte van hun conventionele strijd
krachten in Eqropa. De gegevens moeten dienen als uitgangs
punt voor de komende nieuwe onderhandelingen over conven
tionele wapenbeheersing in Europa, de Conventionel Stability
Talks of CST-onderhandelingen.
Volgens de cijfers telt het Warschau Pact in „Europa en aan
grenzende zeeen" 3,573 miljoen man troepen (zonder grenstroe
pen, marechaussee en speciale troepen van de ministeries van
binnenlandse zaken) en stelt het pact het vergelijkende cijfer
voor de NAVO op 3,660 miljoen man. De NAVO kwam eerder
tot andere totalen: 2,214 miljoen voor het Westen en 3,090 mil
joen in het Oosten.
Het Warschau Pact geeft zich in de verklaring van gisteren
59.470 tanks en schat de NAVO op 30.690 tanks; gevechtsvlieg
tuigen 7.876 (NAVO 7.130) en 102 „grote schepen" (NAVO 499).
Het Warschau Pact erkende vorig jaar al, dat het op sommige
terreinen een overwicht heeft. Maar dat zou door een NAVO-
overwicht op andere terreinen worden goedgemaakt.
Het uiteindelijk doel van de op 9 maart in Wenen beginnende
CST-onderhandelingen is tot een zodanige sterkte en evenwicht
in krachtsverhoudingen te komen dat een verrassingsaanval aan
beide zijden onmogelijk wordt. Op de aan deze CST voorafgega
ne jaren van MBFR-onderhandelingen over Wederzijdse en
Evenwichtige Troepenvermindering in Centraal-Europa is nooit
overeenstemming bereikt over de cijfers aan materiëel en perso
neel.
Los van deze onderhandelingen hebben de Oosteuropese landen
de afgelopen weken eenzijdige verminderingen van troepen en
wapens aangekondigd.
Overwinning
Triomfantelijk wuift de linkse
kapitalist Bernard Tapie naar
zijn aanhangers nadat hij giste
ren bij een aanvullende verkie
zing in Marseille een zetel voor
(Je Franse socialisten in het na
tionale parlement veroverde.
Met een krappe meerderheid
yan 50,8 procent versloeg Ta
pte zijn liberale tegenstander
Guy Teisser (UDF). Teisser ver
sloeg Tapie in juni vorig jaar
met niet meer dan 84 stemmen
verschil. Die uitslag werd door
de kiesraad wegens onregel
matigheden ongeldig ver
klaard. De partij van Teissier,
die deze keer 49,16 procent
van de stemmen behaalde (een
verschil van 623 stemmen),
kondigde gisteravond direct
aan dat zij deze verkiezing zal
aanvechten. foto: afp
(Van onze correspondent
Jean Mentens)
MILAAN Kachel uit en
motor af. Dat is wat bur
gemeester Paolo Pillitteri
van Milaan de inwoners
van zijn stad de afgelopen
dagen bevolen heeft. Het
stikstof- en zwaveldioxi
degehalte in de lucht zit
tegen de „toelaatbare"
grens. Het is alleen om
paniek te voorkomen, dat
de noodtoestand nog niet
is afgekondigd.
Het huidige weertype in
Noord-Italië hoge lucht
druk, weinig wind maakt
dat uitlaat- en andere gassen
boven de stad blijven hangen.
Dat is niet iets van dit jaar. De
mensen in Milaan leven al ja
ren in een stad waar, door in
dustrie, huisverwarming en
verkeer, de lucht in de winter
niet om in te ademen is. Voor
de droge kuch die je in Milaan
krijgt bestaat zelfs al enige ja
ren een naam: „Raspino".
Het probleem is dat zelfs de
ergste Raspino-lijders niet echt
Pillitteri's ordewoord opvol
gen. De mensen klagen wel,
maar denken er niet aan hun
houding te veranderen. Ieder
een heeft wel een goede ver
ontschuldiging om toch maar
in de auto te stappen. Het
meest gehoorde excuus in dit
verband is het gebrekkige
openbare vervoer in de stad.
,In het hartje van de winter is
er in Milaan waar het in
het zicht van de Alpen soms
kouder kan zijn dan in Neder
land werkelijk niemand die
echt met een glimlach de ver
warming uitdraait. Van de
overheid uit wordt er nu al ja
ren gedraald om een adequate
wetgeving voor te stellen en
die dan ook uit te voeren. „Al
tijd moeten er zowel geiten als
kolen gespaard worden en de
dupe daarvan is het milieu, dat
wil zeggen, de Milanezen zelf",
aldus een Nederlandse die al
vier jaar in Milaan woont. An
deren haten de stad uitsluitend
om smog-redenen. Enrica Moi-
raghi, een meisje van 21, die
op een druU kruispunt recla
mefolders stond uit te delen
vatte het zo samen: „Ik zou
hier nog niet willen wonen,
zelfs al zou ik hier de man van
mijn dromen vinden".
De Milanezen zelf kunnen er
echter zo langzamerhand geen
grapjes1 meer over maken. De
burgemeester verklaarde de
afgelopen dagen dat er geen
onmiddellijk levensgevaar be
staat, maar dat voorzichtigheid
toch geboden is. Met die
woorden bereikte hij meteen
het tegenovergestelde effect.
Er zijn nu mensen die aan
dringen op het sluiten van de
scholen en dokters die sportie
ve activiteiten afraden, om zo
de slechte lucht zo min moge
lijk in te ademen.
Gisteren was het overigens
een goede dag. Door een lichte
bries en het veel rustiger
weekeindeverkeer verminder
de de vervuiling. Maar van
morgen, met de fabrieken
weer aan het werk, het ver
keer in de knoop en alle ver
warmingen weer op volle toe
ren, was de stad snel op het
oude niveau terug.
De Italiaanse minister van mi
lieu, Giorgo Ruffollo, heeft
burgemeesters bij elkaar ge
roepen. Misschien is de situatie
van het afgelopen weekeinde
nodig geweest om de branderi
ge ogen van de Milanezen te
openen.
Kapitein Rob in China
285) Na een kwartier is Rob zo ver opgeknapt, dat hij wel weer
kan lopen. Maar o, zijn rug! Gesteund door Marga en kreunend
van pijn, strompelt hij langs het strand, terwijl Skip, die blij is,
dat zijn baas tenminste weer praten en lopen kan, vrolijk vooruit
springt. Willy heeft ondertussen haar camera gehaald en maakt
van de schipbreukeling een paar opnamen. Aan boord van de
„Pandora", waar Rob op een gemakkelijke sofa weer een beetje
op adem kan komen, vertelt hij van zijn avonturen en vooral de
gebeurtenissen met het goud van Peer de Schuymer vinden de
meisjes prachtig. En dan dat avontuur op het pinquïnland van
professor Lupardi! Willy is ondertussen druk bezig met de af
drukken van haar opnamen, die ze in een kleine beeldzender
stopt, die de foto's radiografisch naar het persbureau zendt.
„Dus als ik het goed begrijp," zegt Marga, „dan is „De Vrijheid"
een goudschip in 't klein." „Ja," zucht Rob. „maar Peer heeft
goed wraak genomen: met mijn schip is ook de schat vergaan."
„Maar we kunnen toch proberen het goud te bergen," stelt Mar-
g^voor. „Ja," roept Willy uit, „dat moeten we zeker doen."
Westberlijnse politie-agenten proberen de betogers tegen de extreem-rechtse Republikaner te kalmeren. foto
BERLIJN De onver
wacht grote winst van de
Republikaner is een „bla
mage voor het aanzien
van West-Berlijn". Daar
waren de woordvoerders
van alle gevestigde partij
en het over eens na de po
litieke aardverschuiving
die West-Berlijn gisteren
deed trillen.
Voor de televisie verklaarde
kanselier Kohl dat er sprake is
van een „zware verkiezingsne
derlaag". De als charismatisch
te boek staande burgemeester
Diepgen sprak van een ramp.
De kiezers hebben de politieke
verhoudingen in West-Berlijn
compleet overhoop gegooid.
De opiniepeilers, die hadden
voorspeld dat zich in de ver
houdingen in het westelijke
deel van de oude rijkshoofd
stad nauwelijks politieke ver
schuivingen zouden voordoen,
staan voor schut. De christen
democraten (CDU) en libera
len (FDP) kunnen niet meer
verder regeren: de CDU heeft
zwaar verlies geleden en de
FDP komt niet eens meer te
rug in het Huis van Afgevaar
digden, het Berlijnse parle
ment.
Dat de extreem-rechtse partij
Republikaner vanuit de nul
positie 7,5 procent van de
stemmen binnen zou halen
genoeg om met elf zetels het
parlement binnen te ruk
ken was wel het laatste wat
de opiniepeilers hadden ver
wacht. Vertegenwoordigers
van alle gevestigde partijen in
zowel Berlijn als Bonn toon
den zich door het succes van
de Republikaner geschokt.
Groenen-woordvoerder Hans-
Christian Ströbele in Bonn
verweet bondskanselier en
CDU-voorzitter Helmut Kohl
met zijn regering van CDU,
CSU en FDP het klimaat te
hebben geschapen waarin de
Coalitie
Op het nippertje is de CDU de
grootste partij in Berlijn geble
ven. Pas de laatste, officiële
telling maakte dat duidelijk.
Tot dan leek het erop dat de
SPD na acht jaar weer de
sterkste zou worden.
Voor West-Berlijn tekent zich
nu een „grote coalitie" af: een
senaat (regering) die kan steu
nen op de 110 stemmen van de
SPD en de CDU in het Huis
van Afgevaardigden. De hui
dige regerende burgemeester
(ministerpresident) Eberhard
Diepgen (CDU) sprak in een
eerste commentaar een duide
lijke voorkeur uit voor zo'n re
gering. Ook de lijsttrekker van
de SPD, de huidige fractielei
der Walter Momper, lijkt op
zo'n coalitie af te willen stu-
Dat zou een unicum in de hui
dige Duitse politieke constella
tie zijn. In Bonn en alle deel
staten in de Bondsrepubliek
j
bestrijden deze partijen elkaar
te vuur en te zwaard.
Een alternatief is er in Berlijn
alleen op papier. Dat zou een
coalitie van roden en groenen;
zijn: SPD samen met de Alter-;
native Liste (AL), de Berlijnse!
verschijningsvorm van de-
Groenen. De AL boekte, net,
als de sociaaldemocraten, een
forse stemmenwinst. Geza
menlijk brengen deze partijen"
met hun winst het stemmen-
verloop naar extreem-rechts
een beetje in evenwicht. De
AL heeft zich vroegtijdig in de
verkiezingscampagne voor sa
menwerking met de sociaalde
mocraten uitgesproken. Maar,
de SPD heeft, voor het laatst
bij monde van Momper afgelo
pen vrijdag, de uitgestoken
hand van de AL geweigerd.
De sociaaldemocraten vinden
de opstelling van de AL ten
aanzien van de veiligheid van
Berlijn, ten aanzien van het
gebruik van geweld en ten
aanzien van de koppeling van
Berlijn aan de Bondsrepubliek
onaanvaardbaar.
DEN HAAG „Zuidafri
ka treft voorbereidingen
voor een burgeroorlog in
Namibia na de onafhan
kelijkheid", zo zegt Lucas
Pohamba, financieel se
cretaris en lid van het uit
voerend comité van de
Namibische bevrijdingsbe
weging SWAPO. „Zij lei
den mensen op die na de
verkiezingen, die SWAPO
met grote overmacht zal
winnen, een SWAPO-re-
gering omver kunnen
werpen".
Pohamba is de leider van de
delegatie van de Zuidwest
Afrikaanse Volksorganisatie
SWAPO die dit weekeinde in
Nederland vergaderde over de
stappen die de bevrijdingsbe
weging zal nemen om het nu
nog onder Zuidafrikaans
bewind staande Namibia naar
de onafhankelijkheid te lei-
défi. Zuidafrika heeft bij de
ondertekening van het ak
koord van Brazzaville eind vo
rig jaar resolutie 435 van de
Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties aanvaard waarin
de onafhankelijkheid van Na
mibia wordt geregeld.
Op grond van resolutie 435,
die al in 1978 werd aangeno
men, wordt in april een vre
desmacht van de Verenigde
Naties in het land gestatio
neerd en zullen in november
„eerlijke en vrije" verkiezin
gen worden gehouden.
Lijden
„Als het land onafhankelijk
wordt waarom roept Zuidafri
ka dan nog steeds mensen op
voor de Zuidwest Afrikaanse
Territoriale Troepen SWATF,
de Zuidafrikaanse ordetroepen
in Namibia? Zuidafrika moet
volgens de VN-resolutie zijn
militaire structuren ontmante
len, maar ze ontmantelen al
leen met woorden. Ze trekken
de «soldaten hun uniform uit
mttir die blijven in bezit van
de wapens, die ze nu verbor
gen hebben", aldus Pohamba.
Dat de onafhankelijkheid er
na „twintig jaar lijden" komt,
staat voor de SWAPO vast.
Maar dat de verkiezingen vrij
zullen zijn, betwijfelt Poham
ba.
De Veiligheidsraad heeft voor
gesteld de VN-troepenmacht
in Namibia terug te brengen
van 7.500 tot 4.650 man.
„Het volk van Namibia is zeer
teleurgesteld over dat voor
stel", zo zegt Pohamba. „Ze
hadden hun vertrouwen ge
steld in de VN en ze worden
daarin nu beschaamd. De
angst onder de mensen voor
intimidatie groeit. De verkie
zingen kunnen onmogelijk vrij
zijn."
Tijdens de jaarvergadering
van de negen landen van de
Zuidelijk Afrikaanse Ontwik-
kelings en Coördinatie Confe
rentie SADCC die van 1 tot 3
februari in Luanda wordt ge
houden is Namibia het voor-
WAINWRIGHT In Alaska
is gisteren een Canadees mili
tair vliegtuig neergestort. Vol
gens eerste berichten zijn er
minstens negen doden geval
len en negen gewonden. Het
C-130 Hercules transporttoe
stel, met bevoorrading voor de
gezamenlijke Canadees-Ame
rikaanse oefeningen, stortte bij
mist en extreme kou neer bij
Wainwright. in de buurt van
Fairbanks. De autoriteiten in
Alaska bereiden zich voor op
het uitroepen van de noodtoe
stand vanwege de voortduren
de extreme kou. De laagste
temperatuur, 59 graden onder
nul, werd gemeten in
McGrath. De militaire oefe
ning Brim Frost wordt pas bij
min 62 graden Celsius ge
staakt
