Leidse Courant | 1989 | 28 januari 1989 | pagina 26

1

mal

Ie

QOOOOOOO
©OOQOQOO
06000000
ÖGOG0OOO
OOO0OO06

Achthoek

ft

- - -

ft ft ft ft ft

ft ft ft ft ft

I.W.

ZATERDAG 28 JANUARI 1989 PAGINA 26

Oplossing vorige puzzel

oooooooo

OOOOOGO0

oooeoeoe

ftA00©OO»OO
<S»0O@©©©©

oooooooo

O0©O©OO©

©ooooooo
0000000©
oooooooo
oooooooo

De winnaars van puzzel 3 zijn:

A.Z. Zwetsloot, Jadestraat 4, 2332 RT

Leiden

Mevr. Zandbergen, Weipoortseweg 27,
2381 NC Zoeterwoude
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd

Oplossingen onder vermelding van puz
zel nr. 4 moeten uiterlijk woensdagmid
dag in bezit zijn van:

Puzzelredaktie
LEIDSE COURANT,

Postbus 11, 2300 AA Leiden.

Nr. 4

1- 3 vaartuig

1-33 enigszins forse lijn

2-18 afgesneden stuk

3- 5 pech

3-34 buitenzitje bij een café

4-20 taaie lekkernij

5- 7 groots

5-35 kosteloos

6-22 indrukking

7- 9 Europeaan

7-36 land in Europa

8-24 tak van sport

9-11 zeer onbezonnen
9-37 voornaam

10-26 smalbladige hennepnetel

11-13 lang en smal kleed

11-38 soort duif

12-28 weg met bomen

13-15 deel v.e. auto

13-39 verzoekschrift

14-30 koker, foedraal

15- 1 waterdichte schoen

15-40 onzichtbaar blijvend

16-32 verachtelijk

17-19 veulen van één winter
19-21 fraai

21-23 sein, signaal
23-25 te gener tijd
25-27 onenigheid
27-29 familielid

29-31 kleine groep van uitgelezenen
31-17 nauwe doorgang te land of te i
33-34 springstok
-34-35 van tijd tot tijd

35-36 winters voertuig

36-37 onvergelijkelijk

37-38 kuur, nuk

38-39 bedrieglijke slimheid

39-40 beproeving

40-33 fluweelachtig weefsel.

WELK SLEUTELWOORD
VORMEN DE LETTERS UIT DE
CIRKELTJES 11 17 23 28 30
7 22 20 2 33 26 24 29 4 31?

Het sleutelwoord i

Naam

Adres

Postcode

Merkwaardig dilemma

Allereerst hebben we nog een speel-
probleempje van het Sassenheimse
viertallentoernooi. Dit zijn de OW-
handen:

West Oost

A 10 7 3 H 5

8 5 3 AHB2

o A 6 2 o B 5 3

10 52 ♦HVB4

De bieding is gegaan (O/OW): oost 1
klaver - zuid 1 schoppen - west ISA -
oost 3SA. Noord start met schoppen
8. Die neem je op tafel met de heer en
je vervolgt met klaverheer, voor
noords aas. Schoppen 4 na en zuids
boer laat je met het oog op een even
tueel eindspel houden. Die legt ruiten
10 op tafel en die loopt door naar
noords vrouw, die harten 9 voorspeelt.

Inmiddels is dit over:

West

A 10
s 8 5 3
o A 6

10 5

v A H B 2
o B 5
V B 4

Hoe speel je verder?

Van de eerste vier slagen heb je er drie
afgegeven en van het zitsel is veel be
kend. Noord is begonnen met een
doubleton schoppen en zo te zien ook
met een doubleton harten. Dat bete
kent dat we zuid te grazen moeten ne
men in een eindspel met vier kaarten,
een zogenaamde stripdwang. We ne
men hartenaas op tafel en incasseren
alle winners in de lage kleuren. Eerst
drie klaverslagen, daar doet Zuid een
schoppen en een harten op weg, en
vervolgens ruiten naar het aas. Nu
hebben we dit nog:

Van zuid is nu voor bijna 100% be
kend dat hij nog vrouw-klein van
schoppen heeft en twee hartens (waar
schijnlijk met de vrouw, maar dat
maakt niet eens uit). We spelen dus
schoppenaas en 10 na en incasseren
met vreugde de laatste slagen in har
ten. Het spel lag zo:

O/OW

O/-

NOORD
84
9 6

WEST
10 7 3

OOST

8 5 3
O A 6 2
10 5 2

A ZUID
VB96
V 10 7 4

Harten naar de heer en harten na had
natuurlijk ook gekund, maar als noord
dan plotseling hartenvrouw blijkt te
hebben, sta je natuurlijk wel voor jo
ker.

B 10 6 5 3
H B 8 7 4

H 9 4

AH V974

A V 7 2

Van Ton Reijnders uit Utrecht ont
ving ik een schitterende rectificatie op
een spel dat vorig jaar in deze kolom
men verscheen.

O/NZ

Een spel uit de meesterklasse viertal
len, waar zuid belandde in 5 harten
gedoubleerd. Na ruitenstart werd dat
eenvoudig gemaakt. Interessant zou
het spel pas geworden zijn bij schop
penstart voor het aas en schoppen
vrouw na. Zuid neemt, incasseert een
hoge harten en steekt met harten 9
over naar hartenboer. Klaver naar de
vrouw en als zuid dan weer oversteekt
naar harten gooit oost klaverheer weg:
1 down. Zuid kan het, zo stelt Ton
Reijnders, echter veel fraaier doen: 1)
schoppenaas, 2) schoppenvrouw voor
zuids heer, 3) hartenaas, 4) harten 9
naar de boer, 5) ruiten getroefd, 6) kla
veraas!!!! (laten we zeggen dat oost
H in handen houdt), 7) harten naar de
tafel, 8) klaver voor H (einde, op
de vierde klaver verdwijnt noords
schoppen).

Oost moet zich dus een keer van kla
verheer ontdoen, tijdens een van de
hartenoversjeekjes. Dan wordt de laat
ste ruiten van tafel in de hand getroefd
en west wordt met schoppen inge
gooid, waarna in de (over twee handen
verdeelde) klavervork mag worden ge
speeld of in een dubbele renonce. Een
schitterende analyse van een schitte
rend spel. Zuid kan maar drie keer
aan tafel komen en kan vandaar dus
niet twee keer ruiten èn twee keer kla
ver spelen. En dat is het effect van kla
veraas slaan: dan heeft zuid genoeg
aan drie entrees om de klus te klaren.
Correspondentie: p/a Ceharstraat 10,
2162 AC Lisse.

De sterrenhemel in februari omstreeks 22 uur. De planeet Jupiter bevindt zich in de
Stiernabij de sterrenhoop der Pleiaden. De planeet Mars is minder helder, maar op
vallend oranje van kleur en zij beweegt zich relatief snel: de pijl geeft de verplaatsing
aan van begin tot eind februari 1989.

Heldere zeshoek
aan de winterhemel

De winterzeshoek trekt de aandacht.
Mars en Jupiter zijn dominante plane
ten aan de avondhemel, 's Ochtends
verschijnt Saturnus weer. De zon gaat
laat door het zuiden. Er is een maans
verduistering op 20 februari.
De wintersterrenhemel is voor vele
amateurs de mooiste en interessantste
van het hele jaar. Tal van heldere ster
ren, sterrenhopen, dubbelstersystemen
en nevels sieren het firmament. Ook
in februari is nog veel van dat fraais te
zien. De zeven helderste sterren vor
men een grote zeshoek en omvatten
een aantal bekende sterrenbeelden. De
helderste ster is Sirius van het beeld
de Grote Hond. Omstreeks 22 uur
vinden we die ster laag richting zui
den. Door zijn grote helderheid en
lage stand is Sirius altijd een heftig
twinkelende lichtpunt. Het is niet allee
de helderste ster die we kennen, maar
ook een van de meest nabije sterren.
De afstand tot Sirius is slechts zo'n 8,6
lichtjaar. De meeste sterren die we
met het blote oog zien, bevinden zich
op vele tientallen of honderden licht
jaren van ons zonnestelsel. Andere
sterren uit de zeshoek zijn Rigel (aan
de „voet" van Orion), Aldebaran (het
„rode oog" van de Stier), Castor en
Pollux (Tweelingen) en Procyon
(hoofdster van de KLeine HOnd).

JUPITER EN MARS
Het sterrenbeeld Stier heeft er tijdelijk
nog een heldere „ster" bij: dat is de
planeet Jupiter. Voor de amateur die
over een telescoop beschikt, is Jupiter
een zeer dankbaar waarnemingsobject.
De planeet blijft boeien, ook al heb je
hem al honderd keer gezien. Dat komt
omdat het oppervlak van de planeet -
of beter gezegd het wolkenpatroon,
want we zien alleen dat - steeds ver
andert en omdat er een interessant
schouwspel is van de vier grootste sa
tellieten (manen) van Jupiter: ze heb
ben steeds andere posities, verdwijnen
soms achter de planeet of in diens

schaduw en af en toe valt hun scha
duw op het wolkendek van Jupiter.
Die veranderingen gebeuren vrij snel,
na enkele uren zijn ze al goed zicht
baar.

Mars is een vrij opvallende oranje stip
een eindje links van Jupiter, in het
aangrenzende sterrenbeeld Ram. Om
streeks zonsondergang bevindt de pla
neet zich hoog in het zuiden als een
ster van de eerste grootte. De schijn
bare afstand tussen Jupiter en Mars
wordt kleiner: in maart staan ze vlak
bij elkaar. De planeet verwijdert zich
van de Aarde en is nu voor amateurs
niet meer zo interessant als een aantal
maanden geleden. De diameter van
het Mars-bolletje is nu zo klein gewor
den, dat we met een amateurteleskoop
nauwelijks nog een detail kunnen ont
dekken. Mars is nu wel interessant
voor de ruimtevaart: de Russisch
ruimtesonde Phobos-2 is nu bij de pla
neet aangekomen en doet onderzoek
aan Mars zelf en vanaf april ook aan
een van diens kleine manen: Phobos.
Bij het projekt wordt door veel landen
samengewerkt, waaronder Frankrijk,
Oostenrijk, Oost- en West-Duitsland,
Finland, Zweden en uiteraard de Sov
jetunie. Ook ESA levert een bijdrage.

MAANS
VERDUISTERING

Op 20 februari 1989 is het volle maan
en die maan wordt dan totaal verduis
terd door de schaduw van de aarde.
De maan heeft gelukkig nog andere
aardige kanten: zo is op de avonden
van 8 en 9 februari, als de sikkel smal
is, waarschijnlijk het asgrauw schijnsel
te zien: de „onverlichte" zijde van de
maanschijf is nog vaag zichtbaar door
het licht dat van de aarde op de maan
valt. Op de maan is het dan bijna
„volle aarde"! Ook is natuurlijk een
samenstand met een planeet altijd
boeiend: zo op 11 en 12 februari met
Mars en een dag later met Jupiter.

Ladderwedstrijd

Deze keer weer een nieuwe aflevering
van de ladderwedstrijd. Alvorens ech
ter te beginnen met de oplossingen
van de vierde ronde, eerst nog een
mededeling. Eén dezer dagen hoop ik
te verhuizen naar Den Bosch, zodat u
van nu af aan uw inzendingen naar
een ander adres moet opsturen: zie het
slot van deze rubriek.

De oplossingen van de vierde ronde

lMHauschild) 1.37-31 26x30 2.16-11
15x42 3.11x2 21x32 4.48x28 18x27
5.28-23*19x28 6.2x34 1-6 7.34-7 en
wint.

14. (Burggraaff) 1.38-32 25x43
2.49x38 40x49 3.17-12 8x17 4.27-22
18x36 5.37-31 36x27 6.32x1 49x23
7.35-30! 24x35 (gedwongen) 8.33x24
19x30 9.1x18 enz. met winst.

15. (Tsjizov) 1.37-31 26x46 2.28-22!
46x42 3.22x15 21x32 4.48x10 9-14
5.10x19 3-9 6.19-14 9x20 7.15x24 met
oppositiewinst.

16. (Tsjizov) 1.33-29 24x42 2.35-30
27x38 3.25-20 15x35 4.44-40 (A)
35x33 5.49-43 38x49 6.48-43 49x41
7.36x20 (over 10! schijven) en wit
wint het afspel. (A) Niet 4.34-30
35x24 5.31-27 21x41 6.46x37 42x31
7.36x16 want dat levert slechts gelijk
spel op.

Uit uw reacties begreep ik dat deze
kennismaking met de nieuwe wereld
kampioen uitstekend was bevallen:
met name het tweede probleem oogst
te veel lof.

Na vier ronden ziet de Top-25 er als
volgt uit: 1. Nieuwenhof, Wapenveld
392; 2. Vriend, Hardenberg 388; 3.

Adam, Putten 370; 4. Van Beek, Apel
doorn 361,5; 5. Hoogendoom, Leus
den, 354,5; 6. Hoogendoom, Amers
foort 341,5; 7. Ludwig, Smilde 323,5;
8. De Rooij, Warmond 306; 9. Eg
berts, Ter Aar 290; 10. Koelewijn,
Spakenburg 274; 11. Buisman, Olde-
broek 259,5; 12. Schoneveld, Almen
235,5; 13. Prins, Zwolle 229; 14. Van
de Belt, Zwolle 219,5; 15. Pruijs, Em-
meloord 210,5; 16. Cloosterman,
Schipluiden 183; 17. Van de Brink,
Heerde 175,5; 18. Visser, Deventer,
167,5; 19. Knotters, Zwolle 145; 20.
Lelieveld, Leidschendam 131; 21. De
ters, Deventer 109,5; 22. Alfring, Beer-
ta 103; 23. Van de Beek, Wijhe 92; 24.
Stoelwinder, Apeldoorn 64,5; 25.
Huisjes, Gorssel 64,5.

Winnaar is na deze ronde dus gewor
den de heer Nieuwenhof uit Wapen
veld. Van harte gefeliciteerd, en u
kunt uw prijs een dezer dagen tege-
moetzien. Dan volgen nu de opgaven
van de vijfde ronde. Cijferstanden:
17. Burggraaff. Zwart: 6, 8, 11, 12, 15,

17, 18, 25, 36. Wit: 23, 24, 27, 28, 29,
30, 31, 37, 43. De winst in het eind
spel aangeven.

18, Hauschild. Zwart (10): 7, 9, 10, 17,

19, 20, 27, 28, 32 en 36. Wit (9): 26,
29, 30, 37, 38, 40, 41, 43 en 47.

19. Prins. Zwart (10): 7, 8, 9, 12, 22,
23, 24, 29, 35 en 36. Wit (11): 21, 25,
33, 37, 38, 41, 42, 44, 45, 48 en 49.

20. De Waard. Zwart (12): 5, 7, 8, 13,
14, 16, 18, 22, 25, 27, 35 en 36. Wit
(13): 21, 24, 29, 32, 33, 34, 38, 41, 42,
43, 44, 45, 49.

De oplossingen weer binnen 4 weken
naar mijn nieuwe adres: W. van der
Kooij, Maaspoortweg 137, 5235 KC
Den Bosch.

ai m

mm -

m m m m m

m ft

m ft s

ft ft i ft ft

II ft ft ft ft

S B

si ft m it ft

ft m m i

ft

ft S ft ft

oVwv

i ft w i

fWiBl
o j«lpi

Ls IsS H

i 1

S 1 O s I
b o o a i

Hoogovenstoernooi

In de eerste toernooihelft van groot-
meestergroep A van het Hoogoven
stoernooi maakte de Rus Tsesjkovsky
een ijzersterke indruk. Dat deze 44-ja-
rige Rus tot het sterke grootmeesters-
gilde behoort was in de jaren zeventig
al duidelijk geworden; Tsesjkovsky
werd toen Russisch kampioen en
speelde een interzonaal toernooi. Lan
ge tijd werd niets meer van hem ver
nomen, tot hij vorig jaar opdook in de
B-groep, die hij met overmacht won.
In de eerste ronde gaf Tsesjkovsky di
rect zijn visitekaartje af; tegen de jon
ge Joegoslavische grootmeester Soko-
lov zette hij, met zwart, de partij
scherp op om na een kleine fout in
een flitsende aanval te winnen.

I. SOKOLOV-V. TSESJKOVSKY

Engels

1. c4 e5 2. g3 d6 3. Lg2 g6 4. e3 Lg7 5.
Pe2 h5!

Na vijf zetten is al een onbekende stel
ling ontstaan. De tekstzet is in deze
opening niet onbekend, maar omdat
wit al vroeg te kennen heeft gegeven
welke opstelling hij wil innemen wint
hij aan kracht.

6. d4 h4 7. Pbc3 Ph6 8. e4?!

Voor een speler op dit niveau een on
begrijpelijke zet. Wit wil het veld f5
niet vrijgeven, maar het gevolg is dat
er nog meer gaten in de witte stelling
komen.

8... Lg4 9. Dd3

Een ongelukkig veld voor de dame,
daar deze na een later Pc5 of Pe5
moet wijken. De volgende varianten
tonen aan dat wit weinig beters heeft:
9. h3 exd4 10, hxg4 dxc3 11. Pxc3
hxg3 of 9. f3 h3! 10. fxg4 hxg2 11.
Tgl Pxg4 in beide gevallen met goed
spel voor zwart. Direct verliezend is 9.
dxe5 h3 10. Lfl Pd7! 11. exd6 Pe5! en
de matdreiging op f3 beslist.
9... Pd7 10. d5 Pc5 11. De3 h3 12. Lfl
f5 13. f3 fxe4!

i i i

A

i

i

l

A

SA

a i

a

g A si? A

g

De witte stukken staan zo slecht dat

14. fxg4 Pxg4 15. Dgl Df6 16. Pdl

Na 16. Le3 Pd3t 17. Kd2 DB kan wit

niets beginnen tegen de dreiging 18.
Pxe3 Dxe3 19. Lh6.

16... Pd3t 17. Kd2 DB 18. a3
Verhinderd 18... Pb4 waarna de
vluchtweg voor de koning zou zijn af
gesneden, maar het blijkt niet meer te
helpen.

18... Lh6t 19. Kc2 Pb4f!

Wit geeft het op, op de volgende zet
volgt 20... Dd3 mat.

Jeroen Piket hoopt in dit toernooi zijn
derde grootmeesterresultaat te halen,
waardoor hij de titel krijgt. In de eer
ste ronde speelde hij wat onzeker,
maar hopelijk geeft zijn overwinning
op Sax, in de vijfde ronde, hem inspi
ratie om de benodigde 7 1/2 punten te
scoren.

J. PIKET-G. SAX

Nimzo - Indisch

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. PB c5
5. g3 cxd4 6. Pxd4 0-0 7. Lg2 d5 8. 0-
0 dxc4 9. Da4 Pa6 10. Pdb5 Pd5 11.
Tdl Ld7 12. Pxd5 exd5 13. Lxd5

Tot zover allemaal theorie. De tekst
zet is een suggestie van Sokolov in de
laatste schaakinformator, omdat het
bekende 13. Txd5 na 13... De8 14. Le3
Tc8 wit weinig oplevert.

13... De8 14. Lxc4 Lc6 15. Td4
Het enige om de lastige dreiging 15...
De4 tegen te gaan, want zowel 15. Ld3
Pc5 als 15. B Lc5f zien er niet prettig
uit. 15... De5

i i

lil

4 A

iiA

m. f.k K

<91

\^i

tAA

g

ff

a a

IS

a a a

g

S3

We kunnen aannemen dat de nu vol
gende gecompliceerde fase nog resul
taat is van het huiswerk van Piket.
16. Dc2 Lxb5 17. Td5 Dc7 18. Txb5
Tac8 19. b3 Lc5 20. Lb2
Wits toren staat buitenspel, maar
daarvoor heeft hij een pion en een ge
weldig loperpaar. Piket toont aan dat
de toren niet zo maar gevangen is; de
eerste dreiging is 21. Dc3, vandaar dat
de volgende zet min of meer gedwon
gen is.

20... Tfd8 21. Df5 De7 22. Dg4 g6 23.
DB Tc6

Verliest direct, maar de zwarte stelling
was al rijp voor de capitulatie.
24. Txc5!

Zwart geeft het op, na terugslaan op c5
beslist 25. Dc3.

Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock-
straat 113.

£eicUe 6ou4a/nt