Romantische liefde of
hypocrisie en bedrog?
PvdA: kabinet lijdt
aan evenwichtsstoornis
Debat over de idealemonogame relatie
De Graaf: meer geld voor gemeenten
Tanita Tikaram blijft
verlegen schoolmeisje
Belangrijkste
wijzigingen
BINNENLAND
£eidóeSoirta/nt
VRIJDAG 27 JANUARI 1989 PAGINA
UIT]
Landbouwgif
voor '94 uit
waterwin
gebieden
DEN HAAG Het gebruik
van landbouwbestrijdings-
middelen die schadelijk zijn
voor de drinkwaterwinning
moet binnen vijf jaar worden
beëindigd. Voor het jaar 2000
moet deze sanering zijn vol
tooid. Dat zeggen de minis
ters Nijpels van milieubeheer
en Braks van landbouw en
visserij in een notitie aan de
Tweede Kamer.
De twee bewindslieden ver
wachten dat een groot deel
van de bestaande middelen
uiteindelijk van de markt zal
verdwijnen of sterk in ver
bruik wordt beperkt. Volgens
een recent onderzoek van het
Economisch Instituut voor het
Midden- en Kleinbedrijf was
het totale verbruik van bestrij
dingsmiddelen in ons land in
1987 ongeveer 20 miljoen kilo
gram. De akkerbouw is de
grootste gebruiker.
Volgens Nijpels en Braks mag
er in het grondwater niet meer
dan een microgram per liter
van een bestrijdingsmiddel
voorkomen en van alle bestrij
dingsmiddelen tezamen niet
meer dan 0,5 microgram per
liter. Voor nieuwe middelen
geldt dat zij aan organismen in
het water geen schade van be
tekenis mogen toebrengen en
dat zij in de bodem in twee
maanden moeten zijn afgebro
ken tot onschadelijke reststof
fen. Goed afbreekbare bestrij
dingsmiddelen mogen zich in
de bovengrond niet ophopen
tot zulke hoge concentraties
dat zij na twee jaar nog scha
delijk zijn. Deze eisen gaan
ook gelden voor bestaande
middelen.
De eisen lopen vooruit op de
vaststelling van algemene ei
sen voor de beoordeling van
milieugevaarlijke stoffen. Nij
pels hoopt nog in de loop van
dit jaar met die eisen te ko
men. Zonodig zullen de eisen
voor bestrijdingsmiddelen
worden aangepast.
Elektronisch
huisarrest nog
niet haalbaar
DEN HAAG De tijd is
t rijp
r het i
nog
elektronisch huisarrest ter
vervanging van gevangenis
straf. Een experiment daarmee
is op dit moment niet raad
zaam. Er kan beter eerst in
brede kring over worden ge
discussieerd.
Dit staat in een advies dat een
commissie onder voorzitter
schap van de Amsterdamse
hoogleraar strafrecht prof.mr.
T.M. Schalken gisteren heeft
aangeboden aan minister
Korthals Altes van Justitie.
De commissie moest onderzoe
ken in hoeverre elektronisch
huisarrest in Nederland moge
lijk en wenselijk is. Als voor
beeld gold Amerika, waar jus
titie al via allerlei informatie
technieken, als telefoon en
computer, toezicht houdt op
delinquenten die thuis hun
straf mogen uitzitten.
De commissie is tot de conclu
sie gekomen dat elektronisch
huisarrest zinvol kan zijn als
aan een aantal strikt omschre
ven voorwaarden wordt vol
daan. Zo mag er per se geen
aanzuigende werking vanuit
gaan: gevallen waarin anders
ook geen gevangenisstraf zou
zijn opgelegd komen niet in
aanmerking. Verder mag al
leen de rechter ertoe besluiten
en er moet instemming zijn
van de verdachte.
Bijna thuis
Minister Brinkman van WVC
heeft gisteren in Nieuwkoop
het eerste Bijna-Thuis-Huis
geopend. In deze woning
kunnen terminale patiënten
die niet meer thuis kunnen
worden verzorgd toch met
hun familieleden de laatste
weken of maanden van hun
leven doorbrengen. Het huis
is er gekomen dank zij de
Nederlandse Hospicebewe-
ging, waarvan de Nieuw-
koopse arts Pieter Sluis
(links) voorzitter is.
België levert
vishandelaar uit
MIDDELBURG België
heeft gisteren een vishande
laar uit Arnemuiden aan Ne
derland uitgeleverd. De man
is in verzekering gesteld.
Vandaag zou hij worden voor
geleid aan de rechter-commis-
saris, die beslist of de voorlo
pige hechtenis wordt voortge
zet. De gerechtelijke politie in
Brussel heeft de man dinsdag
op verzoek van de Middel
burgse justitie gearresteerd in
verband met visfraude. Hij
zou hebben geknoeid met
douaneformulieren bij vi-
stransporten. Hij verbleef
sinds november vorig jaar in
Brussel.
Aanhoudingen na
neerschieten agent
OIRSCHOT De politie heeft enkele
aanhoudingen verricht in verband met
een overval afgelopen nacht op het post
kantoor in Oirschot en de daarop volgen
de schietpartij in Leende. Om hoeveel
aanhoudingen het gaat wilde men niet
zeggen. Bij de overval is ongeveer 70.000
gulden buitgemaakt. Daarvan is nog niets
teruggevonden. Onmiddellijk na de over
val zetten agenten de achtervolging in. In
Leende beschoot een van de overvallers
een achtervolgende politie-auto, waarbij
een wachtmeester tweemaal in de schou
der werd geraakt. Hij is buiten levensge
vaar. Volgens de politie is het niet uitge
sloten dat nog meer mensen worden aan
gehouden. De daders zouden ook bij ande
re overvallen betrokken zijn geweest.
heef31
Biltenaar mogelijk
„snelwegschutter"
SOEST De politie verdenkt de 53-jari
automatiseringsdeskundige L.Q. uit De f
ervan de geheimzinnige „snelwegschutter1
zijn die op 17 oktober vorig jaar schoten h
gelost op een huis in Zeist en op drie auto'
de snelweg bij Soesterberg. Bij dat laai
kwam de 26-jarige P. Troost om het lev<
kwam. De politie arresteerde Q. op 8 novei
ber als verdachte van een steekpartij op
parkeerplaats van een golfterrein in De B
waardoor een man ernstig werd gewond, t
slachtoffer verdacht Q. ervan autobanden
hebben vernield. De politie vond bij Q. e
soortgelijk vuurwapen waarmee de kogels
Soesterberg waren afgeschoten. Op 10 ji
vorig jaar is er in De Bilt tweemaal geschol
op een bromfietser na ruzie over zijn v
keersgedrag. Ook hiervan verdenkt men
ichai
orba
RIJS -
iw Je
laggesp
hui
Mich
i^iouden<
de ka
(rjvatieve
op zijn
opdr
Jeler
en ku
het 1
direct
tujrbatsjoï
LEIDEN „Zorgwek
kend", noemde hij het,
zelfs „zeer zorgwekkend"
Hoe de „seksuele moder
nisten" te hoop lopen te
gen wat zij beschouwen
als hindernissen in heden
daagse relaties, zoals daar
zijn „liefde, trouw, solida
riteit, schaamte, schuld,
spijt en jaloezie". Lode-
wijk Brunt (socioloog) be
schouwt die nu juist als de
gevoelens die de „ideale
romantische liefde" haar
glans verlenen. „Ja ja",
hoonde Iteke Weeda (so
ciologe), „de vrouw zich
lekker romantisch opoffe
ren en de man intussen
carrière maken, ik ken
dat. Laat maar, die idea
len, ze leiden tot hypocri
sie en bedrog".
Het gebeurde in Leiden, het
heette een debat en ze zeiden
dat het ging om de stelling
„De ideale relatie is mono
gaam". Vier studenten en twee
sociologen vlogen elkaar gis
teravond bereidwillig in de
haren en toonden aan hoe je
tegenwoordig toch een zaal vol
publiek kunt krijgen als op te
levisie een kamerdebat recht
streeks uitgezonden wordt; or
ganiseer je éigen Leids-debat
Geen moraal
„De seksueel modernisten", zo
legde Brunt uit, „zijn de erfge
namen van de sociaal darwi
nisten en gaan ervan uit dat
het uiteindelijk in het leven
allemaal draait om de voort
planting. De rest beschouwen
ze als sentimentele onzin,
overblijfselen van het chris
tendom. Alles draait om de ge
slachtsdrift, menen deze lieden
in navolging van Freud, en die
drift moet je niet onderdruk
ken, dat zou destructieve ge
volgen hebben. Er heerst daar
om seksueel relativisme, er is
geen moraal. Het ideaal van de
romantische liefde heeft sterk
aan invloed verloren. In plaats
daarvan kiest men voor vrij
blijvende, ongebonden en mo
biele relaties. Alle gevoelens
die nu juist de meerwaarde
van de liefde betekenen wor
den afgedaan als onproduktief.
Jaloezie bijvoorbeeld staat bij
de modernisten te boek als hét
monster van deze tijd, dat on-
Iteke Weeda: „We zijn de monogamie al stiekem aan het weg
werpen".
foto: sp
losmakelijk verbonden is met
de monogame relatie en dus de
kop moet worden ingedrukt.
Een socioloog in Amerika
heeft daarvoor een therapie
ontwikkeld; net zo lang het
daadwerkelijke vreemd-gaan
van je geliefde bijwonen tot je
het niet meer erg vindt".
„Het tegenwoordige ideaal, dat
van een afgevlakte reeks van
zakenrelaties met een gespreid
risico, staat wel heel schril te
genover dat van de romanti
sche liefde, waar ik hier voor
pleit. Die liefde verdrong aan
het einde van de vorige eeuw
het verstandshuwelijk. In die
liefde gaat het om het door
vorsen van eikaars identiteit,
om het verdiepen in eikaars
innerlijk. Die liefde is revolu
tionair, ook omdat zij een aan
slag betekent op de strenge
scheiding tussen de geslachten.
Het is een eiland van begrip
en volwaardigheid in een we
reld vol van leugens en het is
allerminst kleinburgerlijk of
conventioneel. Is de ideale re
latie dus monogaam? Ja, als
die relatie er een van romanti
sche liefde is. Daar moet ieder
een verder met z'n poten van
afblijven".
Het
„We bevinden ons in een
overgangssituatie", zo legde
Iteke Weeda uit. „We zijn de
twintigste eeuw binnengegaan
met een gesloten gezinsmodel,
waarin de vrouw inferieur
was aan de man, want zo stond
dat in de bijbel. Dat is veran
derd, tegenwoordig worden
mannen en vrouwen gelijk
waardig geacht. Maar in de
praktijk zijn ze nog steeds on
gelijk. Niet op grond van de
bijbel, nee, nu hebben de chro
mosomen het gedaan. Mannen
zouden actief en rationeel zijn;
vrouwen passief en emotio
neel. En het mooiste zou zijn
als die twee samen kwamen,
zegt men. Verliefdheid is daar
om van wezenlijk belang. Dat
idee zit er aan vast, dat je op je
achttiende de ware Jacob en
Jacoba vindt en dan de vol
gende zestig jaar wel verliefd
zult blijven. Vrouwen krijgen
te horen dat ze al die tijd lief
devol onderdanig moeten zijn,
opdat de mannen carrière
kunnen maken', werk gaat bo
ven het meisje, weet je wel. En
je doet „het" twee keer per
week, dat moet, dat hoort zo.
De rest van de wereld wordt
buitengesloten, want vrienden
zijn gevaarlijk, omdat in
vriendschap altijd een element ment".
van erotiek zit".
„Maar we zitten op de wip, er
breken andere tijden aan. Dat
merk ik vooral als ik met jon
geren praat. Ze willen zowel
samen-zijn als zichzelf ont
plooien en gaan dus samen
zelf-ontplooien. Dat is héél
vermoeiend. Ik heb daarom
het idee dat het gesloten ge
zinsmodel plaats gaat maken
voor vriendschaps-netwerken.
Mensen zijn dan niet meer sa
men, maar ieder één. Niet al
leen, maar met een eigen
kring van vrienden. Tja, dan
wordt de monogamie natuur
lijk wel enigzins ten val ge
bracht. We zijn de monogamie
al stiekem aan het wegwerpen.
En ik bestrijdt het idee dat dat
negatief zou zijn, dat meerdere
relaties ten koste van elkaar
zouden gaan. Er kunnen ge
woon in die verschillende re
laties verschillende delen van
de persoonlijkheid aan bod ko
men. Ik ben tegen het stellen
van hoge idealen in deze tijd.
Er bestaat altijd een groot ver
schil tussen ideaal en praktijk.
Laten we geen idealen ver
kondigen, maar keuze-moge
lijkheden aangeven".
Consumptie
Dergelijke uiteenzettingen ga
ven de „studentpleiters" niet
ten beste, maar hun spreektijd
was dan ook beperkt tot acht
minuten, terwijl Brunt en
Weeda elk een kwartier toebe
deeld hadden gekregen - nog
afgezien van hun sociologisch
spraakwater. Studente Elise
liet weten niet veel te voelen
voor Weeda's hap-snap-sy-
steem: „Elke partner om
slechts één fragment waarde
ren, alleen dat bij hem of haar
komen halen, dat lijkt me niet
goed. Ik kies niet voor zo'n
consumptie-relatie waarin al
leen de leuke dingen worden
geaccepteerd. Ik kies voor een
relatie waarin lief en leed ge
deeld worden". Student San-
der („Ik ben de afgelopen tijd
heel veel met dit onderwerp
bezig geweest") had „moeite
met deze exclusiviteit". „Voor
waarde voor een optimale re
latie is vernieuwing, anders is
een relatie een doodlopende
steeg. Slechts door het door
breken van de exclusiviteit
kun je een optimale relatie be
reiken". Elise: „Ik geloof niet
dat je voor vernieuwing bent
aangewezen op meerdere lief
desrelaties op hetzelfde mo-
STEVO AKKERMAN
DEN HAAG Staatssecreta
ris De Graaf van sociale zaken
wil gemeenten er meer geld
bij geven om de „nieuwe ar
moede" onder uitkeringsge
rechtigden tegen te gaan. De
Graaf erkent dat er „duidelijk
ernstige gevallen" zijn, zo zei
hij vanmorgen in Trouw.
De staatssecretaris verzet zich
echter tegen een algemene
verhoging van het uitkerings
niveau. Alle uitkeringsgerech
tigden er tweehonderd gulden
bijgeven, zoals de Raad van
Kerken onlangs opperde,
werkt volgens De Graaf con-
traproduktief. Zijn ambtena
ren hebben berekend wat de
extra kosten zouden zijn als
elke uitkeringsgerechtigde er
honderd gulden bij kreeg. Al
leen voor de uitkeringen bete
kent dat een extra kostenpost
van 4,4 miljard gulden. Met
alle gevolgen die dat heeft
voor de lonen van het over
heidspersoneel, de trendvol
gers en het bedrijfsleven komt
De Graaf op een kleine tien
miljard. De Graaf: „De werk
loosheid zal daardoor op ter
mijn met zo'n tachtigduizend
stijgen". Hij houdt daarom vast
aan het kabinetsstandpunt dat
werk boven inkomen gaat.
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
De nacht ii hier ooh f trillen, l/e ruiten mtelm mh-
ten lol het licht wordt om op ondmoeh uit te pin.
Standaard Uitgeverij
De Engelse muzikante Tanita
Tikaram stal eind vorig jaar
ieders hart met haar opvallen
de elpee-debuut „Ancient He-
art". Haar weelderige lage
stem gaf een heel speciale
kleur aan de uit de poëzie ont
rokken teksten die even verte
derend als direct zijn. Tanita
lijkt daarbij haar inspiratie te
halen uit de gebeurtenissen die
zich afspelen in haar woon
plaats Basingstoke.
Veel daarover loslaten doet ze
niet, ook niet tijdens haar conr
certen. De enige zin die, tot
grote hilariteit van de zaal,
gisteravond telkens over haar
lippen kwam, was „en het vol
gende nummer is...". De 19-ja-
rige zangeres, gitariste had
veel weg van een verlegen
schoolmeisje, dat zo vanuit de
klas op het podium was gezet.
Tanita was zelfs vergeten zich
even te verkleden. Ze had dus
nog haar schooluniform aan,
inclusief zwarte plooirok, wit
overhemd en zwart vest. De
sombere toon van het tenue
paste wonderwel bij het reper
toire, dat over hét algemeen
niet echt vrolijk is.
Daarbij kwam dat haar lage
stem aan het begin van het
concert in het Utrechtse Vre-
denburg gorgelde als het weg
lopende water in een goot
steenputje. Nauwelijks ver
staanbaar moest ze opboksen
tegen de puik spelende vijf
mans formatie die ze had mee
genomen. Hoewel Tanita di
rect met sterk materiaal uit
pakte als „Twist In My Sobrie
ty", verdronk in die eerste
vijfendertig minuten het
grootste deel van de zo belang
rijke teksten in de muziek.
Daar kwam verandering in
toen ze in haar eentje de
schijnwerpers op zich gericht
zag en ook de mensen van het
geluid de juiste balans vonden.
Hoewel Tanita bleef worstelen
met haar houding, trakteerde
ze het publiek op een aantal
nieuwe composities zoals „Litt
le Sister Is Leaving Town".
Wat daarbij opviel was dat de
muzikale structuur van haar
werk simpel blijft. Toch kan
niemand, die haar aan het
werk zag, ontkennen dat Tani-
ta's ontluikende talent inmid
dels is gerijpt en tot volle bloei
is gekomen. Haar kracht lijkt
vooral te liggen in het meer
sentimentele werk. Op die mo
menten is de balans tussen
haar zang en het instrumenta
rium perfect.
Dat wil niet zeggen dat ze, zo
als Tracy Chapman, alleen
met haar stem en gitaar op
stap moet, want de vet klin
kende basgitaarpartijen van
Rory McFarlane, de sentimen
tele blaaspartijen van David
Lifton en het sfeervolle viool
spel van Helen O'Hara leveren
Sorry, foutje.
Brandstichtingen, aanslagen, bedreigingen en bommeldingen bepalen de laatste maanden
Haagse nieuws. Dat gaat de burger niet in zijn koude kleren zitten, zo bleek gistermiddag in
stadhuis aan het Burgemeester de Monchyplein. Enkele oplettende ambtenaren sloegen alarm tot
zij op de eerste etage een losliggend plastic zakje signaleerden met daarin een cylinderachtig voor
werp met enkele draden eraan. Politie gebeld: bommelding Agenten vervoerden de zak met grot*
omzichtigheid naar een braakliggend terrein aan de overkant. Explosieven Opruimingsdienst latei
aanrukken uit Culemborg. En wat bleek een paar uurtjes later: het zakje bevatte een zuurstof
pompje voor het aquarium in het stadhuis. Sorry, foutje foto: fred nijs}",16"
VVD TREKT VOORSTEL ALLEENSTAANDEN IN
ritst
uroi
'hatc
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabi
net lijdt aan een politieke
evenwichtsstoornis en
mag daarom het land niet
leiden. De regering en het
CDA hebben immers de
VVD een lesje willen ge
ven in onderhorigheid. Op
die manier moest blijk
baar worden aangetoond
wie de baas is in de coali
tie. Maar de hoofdschuldi
gen in het conflict om de
alléenstaandentoeslag zijn
allen lid van het CDA.
Dat zei PvdA-woordvoerder
Kombrink gisteren op de slot
dag van het marathon-debat
over het nieuwe belastingstel
sel, dat is gebaseerd op het
plan van de commissie-Oort
en dat 1 januari 1990 ingaat.
Zoals verwacht omzeilde de
VVD een crisis door op het
laatste moment af te zien van
haar voorstel voor het behoud
van een toeslag voor alleen
staanden.
Minister Ruding van financën
had immers, na een speciaal
kabinetsberaad, laten weten
dat hij alle wetsvoorstellen
van 'Oort' zou intrekken als de
Tweede Kamer zou vasthou
den aan een alleenstaanden-
toeslag. Alleen het CDA steun
de de regering, maar doordat
de VVD dat uiteindelijk ook
deed ontstond er een kamer
meerderheid tegen de alleen-
staandentoeslag.
Spierballerij
„Het machtswoord is gespro
ken. Formeel dreigt het kabi
net slechts 'Oort' in te trek
ken, maar in de praktijk dreigt
dan natuurlijk een kabinets
crisis. Daar gaan wij geen
spierballerij tegenover stel
len", luidde het commmentaar
van VVD-woordvoerder De
Grave. „Ruding heeft zijn zin
niet op basis van argumenten
doorgedreven, maar met
dwang. Hij moet beseffen dat
z'n winst gering is". Ruding
erkende dat het machtswoord
een zwaar middel is. „Maar ik
meen dat deze kwestie het
waard is. Het machtswoord is
volkomen gerechtvaardigd.
Kombrink geeft een valse
voorstelling van zaken".
Er resteren nu voorstellen
voor een toeslag van PvdA en
D66, die volgende week net als
tientallen andere wijzigings
plannen in stemming worden
gebracht. Beide voorstellen
kunnen echter niet op vol
doende steun rekenen. W?1
komt er volgend jaar een tijde-
DEN HAAG Na twee weken debatteren hebben de ka
merfracties een flink aantal grotere en kleinere wijzigingen
kunnen aanbrengen in de wetsvoorstellen van de regering.
Sommige plannen kosten wat, andere leveren juist geld op.
De balans slaat tot teleurstelling van het kabinet echter naar
het negatieve: er is 200 miljoen gulden extra nodig om aan
de wensen van de Kamer tegemoet te komen, plus honderd
miljoen voor een overgangsregeling voor de veelbesproken
alleenstaanden.
Bovendien komt van de inkrimping bij de belastingdienst
veel minder terecht dan de bedoeling was. Minister Ruding
ging eerst uit van vermindering van 1450 arbeidsplaatsen.
Nu zijn dat er nog „slechts" 1175. Daar staat tegenover dat
het beperken van aftrek in de gemengde kosten meer ople
vert dan was voorzien: 175 miljoen gulden.
De belangrijkste wijzigingen zijn:
in 1990 overgangsregeling voor alleenstaanden met inko
men tot 35.000 gulden (kosten: 100 miljoen)
vaste aftrek buitengewone lasten bejaarden en arbeidson
geschikten iets hoger (kosten: 10 miljoen)
teruggavegrens T-biljetten 300 gulden (kosten: 35 miljoen)
ziektekosten als buitengewone lasten blijven volledig af
trekbaar (kosten: 150 miljoen)
dieetkosten aftrekbaar vanaf 750 gulden (kosten: 10 mil
joen)
tekstverwerkers blijven aftrekbaar vanaf 800 gulden (kos
ten: 10 miljoen)
bezoek congressen en cursussen blijft aftrekbaar (kosten:
15 miljoen)
tarief eerste schijf voor buitenlanders wordt 25% (op
brengst: 15 miljoen)
r werk gedeeltelijk aftrekbaar (kosten:
vervoerskosten f
5 miljoen)
literatuur alleen boven 400 gulden aftrekbaar (opbrengst:
25 miljoen)
geen beperking aftrek verblijfskosten (kosten: 150 miljoen)
kantinevoorzieningen gedeeltelijk aftrekbaar (kosten: 30
miljoen)
relatiegeschenken minder van 50 gulden slechts voor 75%
aftrekbaar (opbrengst: 20 miljoen)
„Wij zijn verbijsterd over het
machtswoord dat het kabinet
heeft gesproken", zei de woe
dende Kombrink. „Vorige
week hebben we ons plan aan
CDA en VVD voorgelegd en
hebben we getracht tot een
vergelijk te komen. Het CDA
wilde niet meedoen omdat de
toeslag fraudegevoelig zou zijn,
Wij hebben dat punt aange
past, maar nóg is het CDA niet
overtuigd. Deze fractie heeft '£>1^
dus van een valse sympathie
blijk gegeven voor alleen
staanden".
CDA-woordvoerder Van
Amelsvoort, die in een fel de- eil
bat ging met Kombrink, hield
vol altijd te hebben gezegd dat
het om de samenhang gaat van
allerlei nadelen die aan de al-
leenstaandentoeslag zijn venujlat
bonden.
in de 1
iropa 2
ngeren
proce
hou wei
pa. Hi
mnc
ene2
iens«
IDE!
gis
aakt
sche
nrechti
ölgens
ensen
gevan
in de
ihandel
irijft c
vondei
atische
DE A1
TaSrli
283) De
Handje
liets te
toveelsi
Sezonki
lomt oi
