„Er zit enige
beweging in'
Een anti-revolutionair antwoord
r
Onbereikbaar
Ratzinger niet welkom in Brazilië
kerk
wereld
£cidóe@ouMi/r
weer
e GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CetdaeSouoont
ZATERDAG 14 JANUARI 1989 PAG1
door Marinus van der Berg
„Een haar per dag" is een
boek over een meisje dat op
haar tiende jaar haar vader
verloor. Een buurman die heel
aardig leek ontfermde zich
ir haar. Totdat zijn ware
gezicht aan het licht kwam en
hij haar verkrachtte. Dit boek
van Judy Peters is het aangrij
pende verhaal van een jonge
uw die in de prostitutie te
recht komt én eruit komt. Ze
komt eruit door de ontmoe
ting met een buitenlandse jon
gen die niet slechts een klant
bleek, maar een oprechte be
langstelling in haar toonde.
Van dit boek heb ik veel ge
leerd. Allereerst hoe de mens
zichzelf als persoon onbereik
baar kan maken en zo de ont
luistering over zich heen kan
laten gaan. Je kunt jezelf tot
een gebruiksvoorwerp laten
maken en ergens diep in je
zelf, als achter een haast on
vindbare en onneembare
kluisdeur jezelf schuil houden.
Alleen oprechte liefde breekt
het slot. Dit boek heeft me
ook een op een nieuwe wijze
naar de wereld van de prosti
tutie doen kijken. Ik probeer
dit jaar een aantal keren te
schrijven over intimiteit en
vandaag wil ik nadenken over
het verschijnsel van de onbe
reikbaarheid. Mensen kunnen
voor elkaar onbereikbaar wor
den. Deuren kunnen dicht
slaan. Kinderen verlaten het
ouderlijk huis. Partners heb
ben geen echt contact meer
met elkaar. Een onderwijzer
kan een kind in de klas niet
bereiken. Zussen die als vrien
dinnen waren, groeien uiteen.
Bijna iedereen kent in deze
wel zijn eigen verhaal. Ook in
kerkelijke verhoudingen ken
nen we dit verschijnsel. Hoe
kan dit is de vraag die me be
zighoudt en de tweede vraag
is of dit een kwalijk verschijn-
-sel is. Beethoven's negende
symfonie zingt van 'Alle men
sen worden eikaars broeders'
en dat lijkt ook een evange
lisch ideaal, maar wat moeten
we ons erbij voorstellen? le
dereen die iedereen om de
hals vliegt? ledereen die met
iedereen goed overweg kan?
U gelooft het toch zelf niet?
Waar mensen zijn, zijn irrita
ties. Waar mensen zijn, zijn
gevoeligheden. Een mens kan
wel dromen van een versmel
ten in de liefde met de ander,
ir wie weet heeft van inti
miteit heeft ook weet van een
zaamheid. Ze grenzen nauw
keurig aan elkaar. Elke mens
is een eigen intimiteit die voor
de één meer dan voor de an
der grenzen openstelt. Een
van de ergste ervaringen die
een mens kan overkomen is
de onmogelijkheid om te
vluchten. We kennen het van
onze angstdromen: we wor
den achtervolgd en kunnen
niet wegkomen. We zitten aan
de grond vastgenageld. Een
mens zoekt veiligheid. Wie
r intimiteit spreekt, spreekt
over veiligheid en in één adem
noem ik ook: vertrouwen. Dat
zijn geen vage begrippen
maar zeer concrete begrip
pen. Als je je in je eigen huis
niet veilig voelt, of als je in je
eigen huis geen begrip ont
moet, als je er niet getroost
wordt, dan ontvlucht je dat
huis. Ik geloof dat de mens
een troostzoeker is. Troost
geeft een mens kracht. Er
moet een plek zijn om je veilig
te voelen en er moet een per
soon zijn bij wie je je veilig
kunt voelen. Beiden heb je no
dig. Dit zijn levensvoorwaar
den even belangrijk als brood
en water. Iemand zei me eens:
i mijn verdriet vond ik troost
bij God, want God onderbrak
me niet. Ik mocht alles tegen
Hem zeggen.' Haar woorden
waren een kritiek op de wijze
waarop wij mensen vaak met
elkaar omgaan: we onderbre
ken elkaar te gauw en teveel.
Een mens wil gehoord en ge
zien worden. Mensen kunnen
voor elkaar onbereikbaar wor
den, als ze bij elkaar onvol
doende veiligheid voelen. Een
enkel woord of een enkele blik
kan die onveiligheid al oproe
pen. Je bent ergens en je
voelt je begluurd of bekeken.
Op dat zelfde moment sluit je
je af. „Het pastoraat is de
laatste jaren wel erg veran
derd," zei iemand me. Ik ant
woordde: "Er zijn altijd pasto
res geweest die begrepen
hebben wat zielzorg is: mild
heid en niet te veel zeggen...."
Mijn gesprekspartner van dat
moment verstond het. Mensen
worden voor elkaar onbereik
baar als de hardvochtigheid
heerst, als de scherpe tong
zich slijpt, als de verdachtma
kingen op de troon gaan zit
ten en het wantrouwen heerst.
Mensen worden voor elkaar
onbereikbaar als de starre
leer gaat heersen over het
persoonlijk geweten en ge
sprek niet meer mogelijk is.
Dan leven we in de duistere
steegjes van de prosititutie.
Alleen de ware liefde brengt
hier licht en toekomst.
VATICAANSTAD -- Het hoofd van de congre
gatie voor de geloofsleer, kardinaal Joseph Rat
zinger, hoeft voorlopig niet te rekenen op een
uitnodiging van de Braziliaanse bisschoppen
voor een bezoek aan hun land. De bisschoppen
vrezen dat de komst van Ratzinger, die zich bij
vele Brazilianen door zijn conservatieve opvat
tingen en zijn maatregelen tegen bevrijdings
theologen weinig geliefd heeft gemaakt, alleen
maar tot problemen binnen en buiten de kerk
zal leiden. Dat maakt kardinaal Aloisio Lor-
scheider, een van de leiders van de progressie
ve vleugel in de Braziliaanse RK Kerk, duide
lijk in een interview met het Italiaanse katho
lieke weekblad 'Jesus'.
Lorscheider persoonlijk zou Ratzinger, wiens
congregatie waakt over de zuiverheid van het
RK geloof, graag een maand lang in zijn bisdom
op bezoek hebben om hem te doordringen van
de problemen van de Braziliaanse kerk. Hij
meent dat alle medewerkers van de Curie, het
centrale bestuur van de RK Kerk, er goed aan
zouden doen eens een aantal maanden in een
bisdom in Afrika, Latijns-Amerika of Azië door
te brengen om te zien wat de problemen van de
kerk in die delen van de wereld zijn.
Voor het praktische
leven is een genie even
bruikbaar als een
telescoop in een
schouwburg.
DS BEYERS NAUDE OVER
APARTHEIDSYSTEEM:
De Rijksuniversiteit Groningen houdt maandag een
anti-apartheidsdag. Eén van de sprekers is ds C.F.
Beyers Naudé. Gisteren heeft hij in Maastricht een
eredoctoraat aan de Limburgse universiteit gekre
gen. Hij zal de RUG en de andere universiteiten vra
gen meer dan tot nu toe te doen voor Zuidafrikaanse
vluchteling'-studenten. Een gesprek met de apart
heidsbestrijder.
GRONINGEN „De
grote tragedie van ons
land is de kloof tussen er
varing en begrip van de
zwarte en blanke bevol
king. De blanken zullen
zeggen, dat het allemaal
heel hoopvol is en een
stuk beter gaat in ons
land, maar de zwarten er
varen dagelijks dat er
niets is verbeterd."
De Zuidafrikaanse dominee
Christiaan Frederik Beyers
Naudé (73), ooit verbonden
aan de Nederduits Gerefor
meerde Kerk, zegt niet moe te
zijn van zijn jarenlang verzet
tegen het apartheidssysteem.
„Ik ben niet meer ambtelijk
verbonden aan een kerk,
maar beschikbaar voor de
zwarte kerk. Ik heb dan wel
veel blanke vrienden verlo
ren, maar kreeg er meer Ban
toe-vrienden voor terug." Hij
is nu mede-directeur van een
oecumenisch adviesbureau,
een pastoraal centrum, waar
hij mensen helpt bij het aan
vragen van studiebeurzen en
bij andere praktische zaken,
maar ook bij het verwerken
van hun leed.
Hij is bezorgd over het toene
mend geweld tussen de zwar
te groeperingen, met name in
Natal, maar als gevolg van de
noodtoestand komt daar nog
maar weinig van naar buiten.
De correspondenten die er
nog zitten passen zelfcensuur
toe. Alleen de extreme situa
ties komen nog door, vooral
de berichten over de strijd
tussen de zwarte groepen.
„Het is verschrikkelijk dat de
zwarten nu onderling vech
ten. Als er geen onderhande
lingen komen, vrees ik nog
meer geweld. De blanke ge
meenschap zegt wel dat er de
afgelopen jaren veel verbe
terd is, maar er bestaan nog
steeds gescheiden woonwij
ken, zwarte en witte scholen.
De conservatieve blanke
groepering krijgt angstwek
kend meer aanhangers. De lo
nen voor de zwarten zijn mis
schien wel verhoogd, maar de
gestegen inflatie en de kosten
voor het levensonderhoud
hebben die verhoging teniet
gedaan. De verschillende in
stanties en groeperingen zou
den moeten onderhandelen
over de weg naar een recht
vaardiger samenleving, maar
ik merk er niets van. Het zijn
allemaal gissingen en theore
tische verhandelingen die je
hoort, in de dagelijkse prak
tijk is niets 'concreets boven
tafel gekomen."
Van de vijf voorwaarden
waaraan volgens Beyers Nau
dé een rechtvaardiger samen
leving zou moeten voldoen is
er aan één voldaan: de pas-
senwetten zijn afgeschaft,
„maar er is wel een indirecte
controle voor eigendomsrecht
gebleven".. De thuislandenpo-
litiek, de voortschrijdende mi
litarisering, de economische
discriminatie, die onder meer
leidt tot enorme verschillen in
Prof. dr. Th. van Boven (links) van de rijksuniversiteit Limburg
overhandigt dr. C. Beyers Naudé de oorkonde behorend bij het
ere-doctoraat in de rechtsgeleerdheid. Beyers Naudé ontving de
onderscheiding voor zijn voortdurende strijd tegen de schending
van de mensenrechten en de apartheid in Zuidafrika in het bij
zonder.
FOTO: ANP
het discrimine
rende opvoedingssysteem zijn
pijlers die het apartheidsge
bouw glanzend overeind hou
den.
Noodtoestand
En nu is er de noodsituatie die
alle Zuidafrikanen dagelijks
in het harnas jaagt. „Van de
vele belemmeringen is de
meest hinderlijke wel het ver
bod op het organiseren van
enig openlijk verzet tegen het
apartheidsbeleid." Beyers
Naudé is niet voor „de harde
lijn". Hij vertrouwt op het ge
zond verstand. „Er moet meer
communicatie komen, zwart
en blank moeten meer geza
menlijke sociale en culturele
projecten opzetten, zodat er
nieuwe verhoudingen kunnen
groeien. Het is onmogelijk te
zeggen wanneer nieuw be
wustzijn zal leiden tot daad
werkelijke veranderingen. Ik
twijfel er niet aan dat Het
komt. Maar alle terugslag en
teleurstellingen van de laatste
tijd ten spijt, er zit enige be
weging in.'
Het discriminerende onder
wijssysteem in Zuidafrika is
een van zijn grote zorgen. De
achterstand die zwart Afrika
heeft in te halen is zo gigan
tisch groot dat geen maatregel
voldoende is om gelijke kan
sen nu te bewerkstelligen.
Beyers Naudé wil daarom de
hulp van de Nederlandse uni
versiteiten. Beyers Naudé:
„Verhoudingsgewijs halen
veel meer blanken diploma's
met hogere cijfers dan zwar
ten. Er komen op de universi
teiten wel steeds meer zwarte
studenten, maar het lager en
vervolgonderwijs is nog ge
scheiden. De regering be
weert wel dat er geen verschil
meer is. Theoretisch kan het
misschien zo gezien worden,
maar er is geen twijfel dat er
ernstig verschil is in kwaliteit
van onderwijs aan blank en
zwart. Er zijn wel pogingen
gedaan meer scholen voor
zwarten te bouwen, maar de
achterstand die ingehaald
moet worden is zo groot dat
we nog jaren verder moeten
werken om tot een rechtvaar
dige situatie te kunnen ko-
Uit officiële rapporten blijkt
dat in 1983 73 procent van de
leraren aan zwarte scholen de
middelbare school niet had
afgemaakt, in 1986 was dat
nog maar 56 procent en in de
jaren daarop is dat percentage
steeds verder gezakt. De
meeste blanke leraren zijn
minder gekwalificeerd dan
hun zwarte collega's, maar
hebben wel rechten overal les
te geven.
De begroting voor onderwijs
is jaarlijks aanzienlijk geste
gen, meer dan 70 procent er
van gaat naar het onderwijs
aan de zwarte bevolking.
Maar in de officiële gegevens
is niet te vinden dat een
blank kind per jaar 1654 rand
kost, tegenover de 365 rand
per zwarte leerling. Dat in
1984 negentien blanke 'kinde
ren een leraar hadden, terwijl
zwarte kinderen met hun
veertigen een'leraar moesten
delen. De leerboeken zijn gra
tis, maar het aantal leerlingen
groeit zo hard dat de invoe
ring van nieuwe boeken op
zich laat wachten. Beyers
Naudé: „Op alle mogelijke
manieren zouden de universi
teiten vluchtelingen en Zuid
afrikaanse studenten die in
Nederland willen studeren
moeten helpen om ze zo voor
te bereiden op een nieuwe si
tuatie in hun eigen land."
MARSCHA VAN NOESEL
tcHT,C*
Agenda
Conciliair Proces
DEN HAAG Rondom het
Conciliair Proces van de We
reldraad van Kerken (CP)
vinden talrijke bijeenkomsten
plaats in de Haagse en Leidse
regio. Als service aan de geïn
teresseerde lezers publiceren
wij op gezette tijden een agen
da met daarin informatie over
gebeurtenissen rond het Con
ciliair Proces.
Maandag 16 januari
Interkerkelijke Werkgroep
Den Haag: „De arme kant
van Den Haag", spreker ds.
J.H. Buikema (20.00 uur) in
de Opstandingskerk, Daal en
Bergselaan 52.
KerkencontaCt Staten- en
Sweelinckkwartier. Thema:
Milieubehoud en economie
met inleidingen van P. Nij-
hoff (Stichting Natuur en Mi
lieu) en N. van Lookeren
Campagne (Shell).
Woensdag 18 januari
Werkgroep Schipluiden, bij
eenkomst (20.00 uur) met
Hans van Dam (Jeugd- en
Jongerenpastoraat Den Haag)
in „De Boeg", J. de Konin
glaan 2, Schipluiden.
Zaterdag 21 januari
Interkerkelijke Werkgroep
Den Haag: Werkochtend
(10.00-12.00 uur) in „Eltheto"
(achter de Bethlehemkerk, A-
zaleastraat, ingang aan de
Laan van Meerdervoort) over
de Geloofsbrief. Inleider ds.
P. Heinen.
Zondag 22 januari
Jongerenkoor Maranatha Den
Haag zingt in de Benedictus-
kerk (10.30 uur) in Rijswijk
rondom het thema „gerechtig
heid, vrede en heelheid van
de schepping".
Mededelingen voor deze ru
briek zenden aan kerkredac-
tie van deze krant, postbus 9,
2501 CA Den Haag.
Missiebureau Roermond -
Het Missiebureau van het bis
dom Roermond heeft in 1988
ruim 6 miljoen gulden ont
vangen. In vergelijking met
1987 was dat een stijging met
1,5 miljoen gulden (33 pro
cent). Het Missiebureau staat
los van de landelijke missieor
ganisaties. De grootste bron
van inkomsten voor het Mis
siebureau was in 1988 de vas
tenactie, die 1,8 miljoen op
bracht. Voor Armenië werd
700.000 gulden opgehaald.
„Men kan zeggen dat onze
moderne westerse wereld
goeddeels door de Franse Re
volutie is gevormd. Maar ge
vormd dan door de tegen
stand zowel als door de voor
stand." Aldus de befaamde
Nederlandse historicus Pieter
Geyl. Nederland is daar geen
uitzondering op, zeker niet
wanneer men bedenkt dat er
vóór het uitbreken van de
Franse revolutie in Nederland
een beweging op gang was ge
komen die op gematigde wijze
dezelfde doeleinden nastreef
de als de Franse revolutionai
ren, namelijk die der patriot-
Bovendien was deze beweging
in zekere zin succesvoller.
Anders dan in Frankrijk na
de val van Napoleon gebeur
de, was het aan haar aanwe
zigheid te danken dat er een
zekere continuïteit bestond en
dat er na het verdwijnen van
Napoleon in Nederland niet
opnieuw een autoritair
bewind aantrad dat zich inspi
reerde op de voor-revolutio
naire tijd. Maar haar welsla
gen was niettemin ondenk
baar zonder de Franse revolu
tie. Bovendien droeg deze re
volutie specifiek eigen ele
menten aan zoals te zien is in
de hervorming van het recht,
maar ook in de organisatie
van de Nederlandse staat.
Deze zou niet als ten tijde van
de oude republiek een losse
statenbond zijn maar centraal
geleid gaan worden. Dat was
allemaal werk in de geest van
de Franse hervormers. Hoe
ingrijpend die revolutie is ge
weest valt ook af te leiden uit
het latere partijstelsel dat zo
wel in zijn reactie als in zijn
instemming op die revolutie
tot diep in de twintigste eeuw
met haar verbonden blijft.
Tegenkrachten
De tegenkrachten lieten niet
lang op zich wachten. Maar zij
waren lang niet altijd louter
contra-revolutionair in die zin
dat zij de resultaten van de
Franse revolutie zonder meer
verwierpen. Een van de be
langrijkste representanten
van deze tegenkrachten was
de protestantse historicus en
staatsman Guillaume Groen
van Prinsterer. Hij zou ook
aan de basis staan van de late
re Anti-Revolutionaire Partij.
Hij en de beweging die uit
zijn optreden voorkwam wa
ren geworteld in het Neder
landse calvinisme, dat weer
sterk bepaald is door het theo
logisch geïnspireerd verzet te
gen de Spanjaarden in de zes
tiende en zeventiende eeuw.
Het werk van Groen van
Prinsterer is vaak gekarakte
riseerd als een specifiek Ne
derlandse bijdrage aan het
verzet van behoudsgezinden
tegen de Franse revolutie,
maar men moet dan wel be
denken dat het zich niet lou
ter tevreden stelt met navel
staren naar het verleden.
De Franse revolutie werd
door Groen van Prinsterer
vooral vereenzelvigd met
haar terreur. Deze was niet zo
maar uit de lucht komen val
len; het zaad daarvoor was
ontwikkeld door verlichtings
filosofen als Rousseau en Di
derot. Hij was het daarin vol
komen eens met de grondleg
ger van het Engelse conserva
tisme, Edmund Burke. Maar
Groen ging een stap verder.
Al het onheil dat de revolutie
had uitgestort kwam volgens
Groen voort uit ongeloof, uit
verloochening van het evan
gelie. Hij meende dat een ech
te christen in principe anti-re
volutionair moest zijn. In
plaats van de revolutie het
evangelie, was zijn leus.
De protestantse historicus W.
Aalders (1) schrijft over
Groen dat „het oppervlakkige
vrijheids- en gelijkheidsideaal
van de Jacobijnen hem tegen
stond." „Vrijheid zonder ver-
worteling in de godsdienst
moet noodzakelijkerwijze voe
ren tot anarchie of despotie."
Maar Groen was niet reactio
nair. Hij zag niets in de al
macht van de vorst, er moest
daarentegen een tussenvorm
zijn van vorstenalmacht en
medezeggenschap van het
volk.
Om zijn opvattingen ingang te
doen vinden ging Groen in de
politiek en kruiste hij in lange
debatten de degens met de li
berale staatsman Thorbecke,
opsteller van de grondwet
van 1848 waarin de scheiding
tussen kerk en staat werd
doorgevoerd en die met de
nodige wijzigingen weliswaar
nog steeds van kracht is.
Thorbecke was als liberaal
een typisch kind van de Ver
lichting. Groen hield hem
voor dat het recht - en daar
mee de staat - zou ontaarden
als het zijn evangelische oor
sprong zou loslaten. Groen
wees de grondwet af en het
was dan ook niet meer dan lo
gisch dat hij ging streven naar
handhaving van christelijke
instellingen om de specifiek
protestantse geest te handha
ven. In isolement zag Groen
zijn kracht.
Verzuiling
In feite neemt met zijn optre
den de verzuiling een
aanvang. Niet iedereen bin
nen het toen nog dominante
protestantisme was het echter
met Groen eens. Het oor
spronkelijke zeventiende-
eeuwse sterk nationaal getinte
calvinisme was zelf aangetast
door rationalistische stromin-
ïnige opvattin-
gereformeerde
kerk kwam daarom een be
weging op gang die terug wil
de naar de waarden van het
oorspronkelijke orthodoxe
prtotestantisme. De voorman
daarvan was op het einde van
de negentiende eeuw Abra
ham Kuyper. Hij richtte niet
alleen een nieuwe gerefor
meerde kerk op, hij stichtte
ook een eigen universiteit, de
Vrije Universiteit van Am
sterdam en was in eigenlijke
zin de stichter van de Anti-re
volutionaire Partij. De ge-
dachtenwereld van Groen is
in programma van deze nieu
we partij terug te vinden.
Kuyper recruteerde de aan
hang voor ziin partij onder de
vaak arme „kleine luiden", de
grote groepen gereformeer
den op het platteland die nog
geen kennis hadden kunnen
nemen van moderne opvat
tingen. Toen Kuyper in 1879
de Anti-Revolutionaire partij
oprichtte, was de sociale
kwestie een belangrijk item
geworden en dat werd weer-
piegeld in het programma.
De Anti-Revolutionaire partij
zou zich na de oorlog steeds
meer ontwikkelen tot een
principieel vooruitstrevende
partij. De naam zelf van de
partij werd een anachronisme.
Want in woord en daad
maakten de nazaten van
Groen en Kuyper zich in feite
sterk voor de idealen van de
Franse revolutie. In geen en
kele andere christelijke partij
werd meer werk gemaakt van
het beginsel dat evangelisch
geloof verplicht tot maat
schappelijk engagement en
streven naar rechtvaardig
heid. De Anti-Revolutionaire
partij ging op het einde van
de jaren zeventig op in het
Christen-Democratisch Appél
(CDA), een bundeling van
confessionele krachten waar
in tot woede van menige oude
anti-revolutionair een prag
matische politiek, neerko
mend op het beheersen van
tegenstellingen, de overhand
kreeg.
PAUL VAN VELTHOVEN
(1) Dr. W. Aalders: De overle
vingskansen van een prote
stantse natie. Uitgave J. Voor
hoeve, Den Haag.
Gekoppelde dubbele dreigt
■k]
os-r.
eld c
BlJ de Parijse conferentie over chemische ontwap
heeft vijf dagen lang zoveel potentiële splijtstof op tafel
gen onder meer als gevolg van kwesties rond
Iraq dat de publikatie van een unanieme slotver]
als een positieve uitkomst kan worden beschouwd. D
eenkomst heeft echter zo weinig concrete resultaten
verd, dat er desondanks toch van een mislukking moet
den gesproken.
HET tastbaarste resultaat van Parijs is dat opnieuw ei'mom
landen het uit 1925 stammende protocol van Genève hel
DA
anl
akt. B<
leden
JD 27)
de W
;en is
getekend. Maar dat verbiedt slechts het daadwerkelij]
bruik van chemische strijdmiddelen; pogingen om odNLH
produktie en het in voorraad hebben van gifgassen te ve
den zijn mislukt. Concreet en hoopgevend was ook de
deling dat de Sovjetunie een begin gaat maken met he
ruimen van haar, volgens westerse deskundigen gigant
voorraden gifgas.
De pluspunten van het beraad in Parijs kunnen niet)
hullen dat er nog torenhoge obstakels uit de weg mt
worden geruimd, alvorens de gedroomde gifgasvrije wi J/RIT
een feit zal zijn. Indien in de toekomst op gezag van de h vro
nigde Naties een verbod op de produktie en het bezit nvou
strijdgassen zou worden uitgevaardigd, gesteld dat ook0uwd
technische controle-probleem zou worden opgelost, danjeg, 1
de juridische vraag naar de sancties. iar 'er
lid 2
Het protocol van Genève is zeer recent met voeten g|aar d
den door landen als Iraq, Libië en Angola, die aan hunlnwoc
nen- en buitenlandse oorlogsfronten gifgas hebben gebrfn ze
Daarop is geen enkele sanctie gevolgd, geen uitstoting ufiders.
gemeenschap van beschaafde volkeren. En ook in F)en ni
heerste een dodelijke, diplomatieke stilte. :en w
i ooi
De hoop dat de conferentie in Parijs toch nog tot een si !'en
zou uitgroeien werd volledig teniet gedaan door de weigeen 1
van de Arabische landen af te zien van de produktie en.!? z\
gebruik van chemische wapens. Zij koppelen de vernieti rc
van de „atoombom van de armen" (zoals chemische wa
wegens de eenvoudige produktiemethode wel worden
noemd), aan de vernietiging van de kernwapens. En da
hebben de Arabische landen niet de VS en de Sovjetuni
het oog, maar wel Israel. '6.v'"'
nder
ISRAEL beschikt volgens betrouwbare schattingen ovei611
ker tweehonderd atoombommen. Israel heeft nooit tege hun
sproken dat het over kernwapens beschikt. Het land lietetense
bij de verklaring, dat het nooit als eerste kernwapens zot ee
bruiken in het Midden-Oosten. Bij de nucleaire dreiging jjg0™
Israel sinds vele jaren over het Midden-Oosten laat han"'Bafn
heeft zich nu een veel reëlere Arabische dreiging met cb orheit
sche wapens gevoegd. Weliswaar was die dreiging er ruglop
vóór de Parijse conferentie, maar tijdens de vergaderin11 huv*
de Franse hoofdstad is de koppeling van de dubbele drei 'a*ie!
voor het eerst formeel aan de wereld verkondigd. *L h j
Jlburj
hun
i bc
WEERRAPPORT
Opklaringen
na regen
en veel wind
DE BILT (KNMI) In de
loop van de dag trekt een kou
front met regen over ons land,
waarna er enkele opklaringen
komen. Het front behoort bij
een zeer diepe depressie ten
zuiden van IJsland. Rond dit
druksysteem worden winden
van orkaankracht gerappor
teerd. Zover komt het bij ons
niet, maar de zuidwestenwind
wordt aan onze kust wel hard,
windkracht 7 en in het Wad
dengebied mogelijk enige tijd
stormachtig, windkracht 8. De
aangevoerde lucht is tamelijk
zacht, zodat de middagtempe-
ratuur tot ongeveer 8 graden
kan oplopen. Ook de komende
dagen blijven de temperaturen
ver boven normaal.
Weersvooruitzichten voor di- zuid-umbur
e Europese landen, mede- Aberdeen
gedeeld door het KNMI, geldig Barwiona
voor morgen en maandag: Budapest
Zuid-Scandinavië: Veel be wol- Bruss«iU*
king en perioden met regen.
Middagtemperatuur rond 6 Frankfurt
graden. In de nacht tempera- Genève
tuur om het vriespunt. Innsbruck
Denemarken: Veel bewolking
perioden met regen. Mid- Las paimas
dagtemperatuur rond 7 gra- Lissabon
den. Londen
Britse Eilanden: In het noor- Malaga
den veel bewolking en perio- Maiiorca
den met regen. In het zuiden Moskou
half tot zwaar bewolkt en Munchen
droog. Middagtemperatuur gtee
rond 10 graden. parijs
Praag
Benelux en noordelijk Bonds- ^[JJ®
republiek Duitsland: Veel be- Stockholm
wolking en mogelijk wat mot-
regen. Middagtemperatuur zurich
rond 8 graden.
Frankrijk en de rest van de
Bondsrepubliek: Zonnige pe
rioden en plaatselijk mist.
iagtemperatuur van 9 gra
den langs de Atlantische kust
tot 5 graden in zuid-Duitsland.
Langs de Middellandse Zeek
ust rond 13 graden. Rond 7
graden in het Franse binnen
land, waar in de nacht plaatse-
Alpenlanden: In de dalei j{(
lage gebieden mist en lage
wolking, bij een tempera
van om het vriespunt.
i Portugal: In het
den bewolking, elders zoni
perioden. Middagtempera ijsw
rond 13 graden langs de At jndel
tische kust, rond 16 gra
langs de Middellandse Zeei
en en omstreeks 9 gradenansPc
het binnenland. ers)
astgel
bon
111°°P
irhar
Italië, Joegoslavischt i
Griekse kust: In noord-I
mist en het zuiden wat be\f
king, elders zonnig. Mid<
temperatuur van om het vi endgi
punt in het noorden, tot
graden in het zuiden.
erder
1
Mm pbartoe
MISSCHIEN KUNT U OOK IETS DOEN.
GEEF VOOR DE BEHANDELING VAN SUIKERZIEKE I
ON
PR
Ecole
2585*
Ve
mi;
ijsw:
ichtig
•rkèm
i/of n
e mili
astgeb
achter
dect
oor sti
en vai
Oor oi
ormde
iaand(
in sof
euren,
'erpen
-DEK
ION
JEN
POIT
Kr
