naie
„Ik kan me
een leven
zonder Evita
niet meer
voorstellen"
Tweeduizend maal
„Evita" voor
Florence Lacey:
£eicUc0oiuant
ZATERDAG 14 JANUARI 1989
Florence Lacey als Evita Perón: „Ik leef avond aan avond met haar en in haar", zegt ze.
ANTWERPEN/AMSTERDAM -
„Don't cry for me Argentina".
Eind '76 klonk het voor het eerst
toen Andrew Lloyd Webber en
tekstschrijver Tim Rice hun nieu
we musical „Evita" wereldwijd op
de plaat uitbrachten. De oeropvoe
ring op het toneel volgde pas ruim
een jaar later, maar sindsdien heeft
de hele wereld meegehuild om Evi
ta Perón. Behalve Argentinië dan,
want in het land waar het allemaal
om draait in de musical over Evita
en Juan Perón, was men doods
bang voor een nieuwe golf van Evi-
ta-verering.
Broadway, West End en hoe de theater
centra ook mogen heten, overal ver
scheen Evita om haar schaduw te wer
pen over Juan Perón en een stuk flam
boyante en bijna ongeloofwaardige he
dendaagse geschiedenis. „Don't cry for
me Argentina" werd een wereldhit en
een opvolger voor een soortgelijke suc
ces-song die het duo Webber/Rice in '73
creëerden met „I don't know how to
love him" uit de musical „Jesus Christ
Superstar". Vanaf morgenavond klinkt
de smartelijke kreet van Eva Perón op
nieuw van het balkon van het presiden
tiële huis, Casa Rosada, Buenos Aires.
Uit de mond van Broadway-ster Floren
ce Lacey. Tot en met 22 januari staat zij
op de planken van het Scheveningse Cir
custheater in een Amerikaanse versie
van „Evita" die aan een ongehoord lan
ge succestoernee door Europa bezig is.
„Ik denk dat ik Evita nu al meer dan
tweeduizend keer gezongen heb", zegt
Florence Lacey in een hotel in Antwer
pen. „Ik zing Evita nu al meer dan vier
hele jaren en ik moet echt moeite doen'
om me mijn leven voor te stellen zónder
Evita". Florence („Flo" voor intimi) La
cey mag dan hier (maar dat geldt voor
alle Broadway-sterren die niet toevallig
ook nog film gespeeld hebben) bij het
grote publiek nauwelijks bekend zijn,
een Ster is ze wel degelijk. Ze ziet er pri
vé. met licht grijsblauwe ogen omrand
door een wilde blonde haardos, stralend
uit en praat zachtjes. Een eerdere poging
haar te-spreken na een voorstelling van
de musical in de Amsterdamse RAI ging
niet door omdat ze met stemproblemen
zat. Ze verontschuldigt zich uitgebreid,
maar de stem gaat nu eenmaal voor de
journalist. „In Amerika zong ik zo'n vijf
keer achter elkaar. Alleen de matinees
werden overgenomen door een „undër-
study". Hier zing ik soms tien voorstel
lingen achter elkaar zonder een dag pau
ze. Pas één keer is het mis gegaan. Ik
had toen in Hamburg net voor Polydor
een plaatopname gemaakt met de hoog
tepunten, uit Evita. Omdat ik m'n stem
toen anders moest gebruiken kreeg ik
daarna problemen. Alleen die avond
heeft m'n „understudy" het van me
moeten overnemen. De enige keer. Ik
schijn stembanden van ijzer te hebben.
Al is het natuurlijk wel zo dat je na zo
veel keer zingen precies de manier, de
inzetten vindt die jouw stem het beste
kan hebben."
Grimmig sprookje
Evita Perón blijft een van de merkwaar
digste persoonlijkheden die de heden
daagse geschiedenis heeft voortgebracht.
Als ze niet bestaan zou hebben en Web
ber en Rice hadden haar als fictieve hel
din voor een musical persoonlijk ver-
zónnen, dan zou de hele wereld geroe
pen hebben: Kom jongens, bewaar dat
soort fabeltjes maar voor het sprookjes
theater en bedenk wat fatsoenlijks. Maar
de in 1919 uit een buitenechtelijke ver
houding geboren Eva Duarte, die naar
Buenos Aires trekt, daar carrière maakt
als fotomodel, radio-omroepster en ac
trice zou dat sprookje zelf beleven, zelf
in scène zetten, al kreeg het in de loop
der tijd grimmige kantjes. Ze trouwde
presidentskandidaat Juan Peroh en op
haar 27e was ze de machtigste vrouw
van het land. Verafgood als een konin
gin, een godin bijna, tot ze op haar 33e
in '52 stierf. Toen pas mocht de massa
écht huilen, inclusief Perón die zonder
haar de vlucht moest nemen naar zijn
vriend Franco en nog jarenlang bleef
speuren naar de door zijn tegenstanders
ontvreemde kist met het stoffelijk over
schot van zijn echtgenote. Eén vrouw is
duizend mannen te erg, schreef Vondel
en hij had het over Evita kunnen heb
ben. Ambitieus, koel, een weldoenster
voor de armen in een regiem dat corrupt
was, de massa manipuleerde en verdeel
de en heerste. Florence Lacey is meer
met de rol getrouwd dan met echtgenoot
Tim Stella. Hij heeft weliswaar de muzi
kale leiding over deze Aiperikaanse pro-
duktie, maar is nu al een tijdje terug op
Broadway, waar hij de dirigeerstok
zwaait over de nieuwe musical „Legs
Diamond", over een befaamde „bootleg-
Kinderen
„Flo" Lacey: „Dit is een toernee waar
geen einde aan lijkt te komen. We moes
ten in Duitsland al een paar keer terug
komen in Hamburg en München, en ik
hoor dat er nog steeds boekingen bin
nenkomen. Uit Frankrijk' en Zwitser
land. Het einde is nog lang niet in zicht.
Natuurlijk is het vermoeiend, maar aan
de andere kant: wie heeft de mógelijk'
heid om zoveel van de wereld te zien tij
dens z'n werk? Al die verschillende men
sen, al die culturen? Ik ben pas twee jaar
getrouwd en al die tijd ben ik al op deze
toernee. Voor kinderen heb ik dus nog
geen tijd gehad. M'n man mis ik nu wel
verschrikkelijk. Over m'n .carrière na
Evita denk ik maar niet. Op Broadway
is het met de musical droevig gesteld.
De ene na de andere is geflopt - „Legs
Diamond" loopt goed, ondanks minder
positieve kritieken. Producers durven
geen risico's te nemen want een musical
neerzetten kost toch tussen de vijf en de
tien miljoen dollar. Componisten van
mijn leeftijd (Florence Lacey is 39. BJ)
komen niet aan de bak. Iedereen speelt
op zeker met oude successen. Ik heb met
m'n agent op Broadway gesproken en er
zijn maar nauwelijks goede vrouwelijke
rollen. De meeste zijn zoetelijk. Nauwe
lijks karakters. Dan mag je blij zijn dat
je deze unieke rol zo lang kunt doen".
Kansarm
Florence Lacey maakte haar Broadway-
debuut als Irene Malloy in „Hello Dol
ly", speelde naast Joel („Cabaret") Grey
in „The Grand Tour" en in oudere hits
als „Carrousel" en „Gypsy". Geen enke
le rol speelde ze zo lang als Evita. Be
grijpt ze daardoor iets van die merk
waardige heldin? „Ik leef avond aan
avond met haar en in haar", zegt ze. „Ze
is echt een deel van mezelf geworden.
Ja, ze was „angry", (kwaad, vertoornd),
ik heb geprobeerd terug te vinden waar
om. Waarom ze dat intense, maar ijs
koude aura om zich heen bouwde. Ik
denk dat ze van binnen een kind was,
een meisje. Ze was pas 33 toen ze stierf.
Ze was opgegroeid in armoede, kansarm,
maar ze droomde ervan een filmster te
worden. Ik ben zelf ook tamelijk arm
opgegroeid. M'n vader stierf toen ik een
jaar oud was. Ja, ze gebruikte mannen.
Vriendinnen van me zeiden toen ik die
rol ging spelen: „Maar ze was toch ge
woon een hoer?". Dat is niet waar, het is
nooit bewezen dat ze geld voor seks
heeft aangenomen. Maar ze gebruikte
wél mannen. En vrouwen gebrüiken
mannen, moeten mannen gebruiken om
vooruit te komen. Nog steeds. Net zoals
mannen mannen moeten gebruiken.
Want mannen hebben nog altijd de
macht in de wereld. Toen ze met Perón
trouwde zag ze eruit zoals ik er nu uit
zie: informeel, in een pantalon, haar los.
Het publiek was woedend. Zo wilde het
haar niet. Ze moest juwelen dragen,
bont. prachtige hoeden. De Argentijnen
wilden haar als een soort koningin zien.
Dat geldt ook voor mij. Ik kan er nu ge
woon uitzien, maar op het toneel ver
wacht het publiek een Broadway Star. Ik
moet zorgen dat ik dat bén".
v1deocamera
Na de (uitverkochte) voorlaatste voor
stelling van Evita in de immense RAI,
zit ik tegenover Juan Perón en „Che"
Guevara, oftewel Robert Alton en James
Sbano. Alton heeft de kunstneus die hij
als Perón op heeft snel afgezet en afge-
schminkt, Sbano heeft als „Che" z'n ei
gen baard. Geen probleem dus. Ze ko
men snel, vrolijk en relaxed binnenstap
pen. Er komt onmiddellijk een videoca
mera op de proppen en ze vragen de in
terviewer of hij geen bezwaar heeft. Nee.
Dus ergens zal ooit iemand in een video
„home movie" ondergetekende zien tus
sen de beelden van Berlijn, Hamburg,
Amsterdam, Rijksmuseum en Carré.
Want daar is Sbano (familie ooit afkom
stig uit Albanië) net geweest met het
zoontje van Alton. „Deze voorstelling is
in Amerika „gepackaged" voor de Duit
se impresario Wolfang Bocksch. De
meesten van ons zaten al in Evita-pro-
dukties en we hebben voor deze toernee
audities gedaan. Ik wist dat het wel eens
heel lang kon gaan duren. En ik wilde
dat ook", zegt Sbano. „Niet zozeer als
„career move", want je bent in Amerika
alleen belangrijk als je naam op de „bill
boards" staat, maar voor mezelf. Ik zie
dingen die ik anders nooit van m'n le
ven gezien zou hebben, en ik heb die
fantastische rol van „Che" Guevara. Hij
is de commentator, hij vertelt het pu
bliek dat het niet alles moet geloven wat
de Peróns en de publiciteit hen wijsma
ken, hij is een clown. Ik heb de meeste
vrijheid van iedereen uit de „cast"."
Vanjesselstein
Robert Alton (familie is van Europese
afkomst, Duits/Nederlands/Frans, origi
nele naam Van Jesselstein) is in de rian
te positie dat hij met z'n hele familie de
toernee meemaakt. Ook hij heeft de rol
van Juan Perón al zo'n 1500 tot 2000
maal gespeeld. „Ik tel maar liever niet",
lacht hij. „Nee, moeite met elke avond
hetzelfde heb ik niet. In die rol zelf zit
ten zoveel veranderingen, van generaal
tot president, dat dat voldoende voor
me is. „Evita" is voor mij echt „a great
work of art". Deze musical zal altijd blij
ven. Regisseur Hal Prince zei: je neemt
je publiek mee op een trip. De musical
wordt als het ware verteld in krantekop
pen. Springt door de tijd heen. De toe
schouwers moeten de witte plekken in
vullen en jij moet ze daarvoor genoeg
materiaal geven. Het is net een stuk van
Bertolt Brecht, met „vervreemding" en
al. Je wordt meegemanipuleerd door het
Perónisme, maar tegelijkertijd is er
„Che" Guevara die je waarschuwt. Het
is niet alleen maar amusement óm het
amusement. Het is af en toe zelfs beang
stigend als je beseft dat hele massa's erin
mee zijn gegaan. Dat maakt het makke
lijk zo'n rol zo lang te spelen".
Record
We kibbelen nog even over wie het „all
time record" heeft voor de meeste voor
stellingen in één en dezelfde rol, en hou
den het op Yul Brynner voor „The King
and I". James Sbano lijkt er nu niet te
gen op te zien dat record te evenaren als
„Che", maar hij moet er nog. héél veel
spelen, want hij was op Broadway alleen
„understudy" van alle mannenrollen.
Alton speelde Perón ook al op Broad
way. Hij houdt het nog wel even vol,
omdat hij zijn vrouw en zoontje bij zich
heeft. Zijn vrouw speelt een rol in het
„koor", zijn zoontje doet óm de avond
een kinderrol. Verder worden er overal
waar de troep speelt locale kinderen ge
vraagd voor een klein „stom" optreden.
Tot nog toe geen moeilijkheden met de
arbeidsinspectie, al vertelt de Britse
„company manager" Sarah Vardigans
dat in Amsterdam de inspectie pas op
belde bij de laatste voorstelling. Viel dus
niet veel meer te inspecteren. Robert Al
ton: „Mijn zoontje is nu vijf. Hij mist
dus een paar jaar „Kindergarten" door
deze toernee. Maar hij krijgt privé-les-
sen, en hij past zich erg makkelijk aan.
Pas als hij naar de lagere schoof moet.
zullen we het anders moeten doen.
Voorlopig heeft hij een kans een hoop
leuke dingen te zien". Op het program
ma staat voor volgende week voor de
jonge Alton een bezoek aan het Moskou-
se circus in Amsterdam. Een hoop kin
deren zouden hun vingers aflikken bij
zo'n bestaantje. Robert Alton ziet en
merkt maar kleine verschillen tussen het
publiek thuis en in Europa: „Alleen bij
de humor. De mensen zijn hier wat
voorzichtiger met lachen, maar dat zal
komen doordat Engels hun tweede taal
is en men niet graag de volgende
woorden mist. In het begin denk je: hé
geen reacties? Maar na afloop wordt dat
ruimschoots goedgemaakt door het fan
tastische applaus. Want wat waarderen
is weet men hier wel. In Amerika of En
geland staat het publiek zich na het eer
ste applaus al in de jassen te hijsen".
In Antwerpen kom ik bij de Joegoslaaf
waar ik m'n avondmaal wil halen, Flo
rence Lacey opnieuw tegen. „Dan moet
dit dus wel het beste restaurant van Ant
werpen zijn", lacht ze. Dat is het duide
lijk niet. maar wel goed genoeg voor een
laatste babbel. Het Evita-gezelschap
speelt af en toe voor kanjers van zalen,
in Berlijn zelfs in een congrescentrum
voor vijfduizend man. Hoe moeilijk is
dat? „Flo" zucht: „Goeie vraag. Dat is
uitputtend. Je stem maakt geen verschil,
dat wordt opgevangen door de micro
foons en de techniek, maar je moet je
ongelooflijk oppeppen om te proberen
zo'n enorme zaal te bespelen. Soms, zo
als in de RAI, heb je de indruk dat het
publiek kilometers van je af zit en dat je
het maar niet kunt bereiken. Je empties
doorgeven wordt dan vreselijk moeilijk.
Maar van de technici heb ik gehoord dat
het Circustheater in Scheveningen geluk
kig veel intiemer is. Echt een theater
voor mij".
Tot in Scheveningen dan, Flo.
BERT JANSMA