I
Bewijzen Duitse
gifgashulp Libië
steeds sterker
®%|I|
Gewonde piloot blijven
krantekoppen bespaard
dotakkoord van Parijs
iverstemt verdeeldheid
Helmuth Kohl veroordeelt studie
met lijken van nazi-slachtoffers
„Amerika gelukkiger en veiliger"
Volk Montenegro
viert politieke
aardverschuiving
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
GINA
LIITENLAND
EcidóeQowiariL
DONDERDAG 12 JANUARI 1989 PAGINA 5
anse acteur dood
klap echt zwaard
Van
»e Soet
i (Else-
Heine-
Nelis-
tro en
„Als
n het
itie in
en de
d niet
nessen
inven-
minis-
beeld
urden-
ten, is
t". De
kende
n ver-
YO De onfortuinlijke Ja-
i acteur die vorige maand tij
opnamen van een historische
urai-film per abuis met een
zwaard werd bewerkt, is
•leden aan de verwondingen
hij daarbij opliep.
(io Kato (34) speelde op 26 de-
ber een samurai, een lid van
oude Japanse kaste van krij-
en moest een zwaardgevecht
en. Het namaakzwaard dat
o's tegenstander moest hante-
was in een povere staat en de
sseur gaf opdracht het te ver
gen. Per abuis kreeg de tegen-
er een echt zwaard in handen
hakte daarmee Kato in zijn
«ia'cStmISwÏm6 voorp,a.fina) dalen die zijn regering hebben toespraak grote tevredenheid.
WASHINGTON Wanneer geteisterd zoals de armoede in /ijnutorkn now
Ronald Reagan zich eind vol- yg^ ^et enorme drugspro-
gende week met Nancy als bleem, de aanslagen op Ameri-
ambteloos burger terugtrekt in kaanse militairen in Libanon,
zijn nieuwe huis in Californië, je gijzeling van Amerikanen in
zijn de VS welvarender, geluk- het Midden-Oosten en het Iran-
kiger en veiliger dan acht jaar Contra-schandaal. Het enige
geleden, toen hij zijn intrede minpUnt dat hij kort noemde
deed in het Witte Huis. Reagan was het te grote begrotingste-
zei dat vannacht in zijn af
scheidstoespraak tot het Ameri
kaanse volk.
kort. Reagan gaf toe dat dit
hem speet, maar hjj zei hieraan
De vrede is dichterbij geko
men, het gevaar voor een kern
oorlog afgenomen; tal van re
gionale conflicten zijn onge
daan gemaakt en handelsbar
rières geslecht. Aan het einde
van zijn toespraak riep hij op
tot wat hij „een nieuw patriot
tisme" noemde. „Wat we in de
achterliggende jaren gedaan
hebben, is nog lang niet slecht
Hij gaf daarin hoog op van de echter na het Congres hiervoor
successen van de voorbije acht verantwoordelijk te stellen, zo
geen schuld te^hebben.^ Hij liet geweest", aldus Reagan. Hij zei
L' gat hij vaak de Grote Commu-
jaar, maar ging volkomen voor
bij aan de mislukkingen van
zijn beleid en de talrijke schan-
als hij dat in het verleden wel
nicator is genoemd. „Ik was dat
niet, maar ik was wel degene
deed. Voor de rest klonk in zijn .die de grote dingen doorgaf".
Overvaller
bedankt bank
voor „service"
VANCOUVER Tien minuten
nadat een bankrover een filiaal
van de Bank of Nova Scotica in
het Canadese Vancouver had
overvallen, belde hij de bank op
om te bedanken voor de „sèrvi-
ce" die hem was verleend. De
overvaller voegde aan het be
dankje toe, dat het geld goed zou
worden besteed. De dader gaf de
kassier een enveloppe waar een
briefje in zat. De kassier begreep
de boodschap en vulde de enve
loppe met geld. Niet bekend is
hoeveel de overvaller precies
heeft buitgemaakt. Hij is nog
steeds spoorloos.
ETA-LEIDER
AANGEHOUDEN
PARIJS De Franse politie heeft gis
teren een leider van de Baskische af
scheidingsbeweging ETA opgepakt.
José Antonio Urruticoechea Bengoe-
chea, die wordt omschreven als de lei
der van de militaire vleugel van de
ETA, werd gearresteerd in de buurt
van Bayonne, in Frans Baskenland.
Volgens de Franse politie zijn nog meer
Basken aangehouden die betrokken
zouden zijn bij acties van de ETA. Het
is niet bekend om hoeveel personen het
gaat. De ETA heeft in haar 21 jaar du
rende strijd voor de onafhankelijkheid
van Spaans Baskenland in het noorden
van Spanje meer dan zeshonderd men
sen gedood, maar heeft sinds enkele
dagen een bestand afgekondigd.
Moskou verscherpt
controle op aids
MOSKOU Buitenlanders
die langer dan drie maanden
in de Sovjetunie verblijven,
zullen zich vanaf 1 februari
moeten onderwerpen aan een
aids-test, tenzij ze zwart op wit
kunnen aantonen dat ze niet
aan de ziekte lijden.
Bij weigering, of als blijkt dat
een buitenlander aids heeft,
kan hij het land worden uitge
zet. Het presidium van de Op
perste Sovjet stelde in augus
tus 1987 een aids-test voor
Sovjetburgers en buitenlan
ders verplicht, maar volgens
Moskou liet de controle op bui
tenlanders te wensen over.
ongarije zet
lart achter
ïrvormingen
Over-
?s Be
rn uit
st van
a die
of op
in.
ook
n Bi-
r „die
ond".
g aan
jn li-
- „de
ver-
iseum
;ente-
i het
zijn
n in-
thou-
t het
l uit-
t ten-
beert
rwets
Een
)APEST Het Hongaarse
ement heeft de regering
dragen vóór 1 augustus
wet die het de Hongaren
elijk maakt politieke par-
op te richten, in te die-
De afspraak maakte deel
van een compromis waar
de regering de steun van
parlement kreeg voor twee
iwe wetten over de vrij-
I van demonstratie en ver-
jng. De Hongaarse rege-
wilde eigenlijk pas vol-
jaar praten over de in-
ring van een meerpartijen-
el. Maar de onderminister
justitie, Geza Kilenyi, zei
ren dat de wet mogelijk al
lio februari bij het parle-
jt zal worden ingediend.
voorstanders van de
'ieke hervormingen moet
wet uiterlijk deze zomer
het parlement worden
/aard om de nieuwe poli
partijen voldoende tijd te
;n zich voor te bereiden op
parlementsverkiezingen
1990. Er zijn momenteel in
ern- garije zo'n 30 onafhanke-
ouw- organisaties, waarvan
?iden mige graag de status van
ituin. tieke partij zouden krijgen.
Ligste lergie „slechtst
wor-
nblJ" ^klede vrouw"
ANGELES De herto-
van York (Fergie), direct
olgd door Imelda Marcos,
het hoogst genoteerd op
ijst van 's werelds slechtst
lede vrouwen in 1988. An-
bekende dames wier kle-
geen genade kon vinden
ogen van samensteller
well waren onder meer
ter-actrice Madonna en
rilyn Quayle, de echtgenote
de toekomstige Ameri-
nse vice-president Dan
rle. Hoewel zangeres/actri-
Barbra Streisand dit keer
op zijn lijst voorkomt,
t Blackwell toch even
t dat haar kapsel hem
uit een gruwel was. „Ik
250 dollar ter beschikking
de kapper die een poging
t te wagen", zei hij.
I
Bondsrepubliek wach t reusach tig schandaal
(Van onze correspondent Rink
Drost)
BONN De bondsrege
ring lijkt stuurloos af te
stevenen op het grootste
schandaal in het (op 23
mei exact) veertigjarige
bestaan van de Bondsre
publiek. De goede naam
van West-Duitsland als
voorbeeldige en fatsoenlij
ke staat dreigt diep door
het slijk te gaan. Ook daar
gaan zakelijke belangen
voor de nationale wetge
ving en de internationale
afspraken.
Bondskanselier Kohl hield wat
dat betreft gisteren op zijn eer
ste persconferentie van dit jaar
zijn hart vast. Uitgerekend uit
landen tegenover welke Duits
land zich niets kan permitte
ren, de Verenigde Staten en
Israel, mag een storm van kri
tiek worden verwacht als
waar is wat vermoed wordt,
aldus Kohl. Die storm komt er
aan, want het stadium van de
vermoedens is gepasseerd. De
bewijzen druppelen binnen.
Vaststaat dat Duitse bedrijven
- voor een deel nog wel eigen
dom van de staat - chemica
liën en apparatuur aan Iraq
hebben geleverd voor de fabri
cage van gifgas, dat inmiddels
met verschrikkelijke gevolgen
is ingezet. De Norddeutsche
Rundfunk (NDR) deed onder
meer hierover op het eerste
Duitse televisienet een onthul
lend boekje open.
Vaststaat ook, dat Duitse be
drijven en door de staat be
taalde Duitse wetenschaps
mensen apparatuur, radioac
tief materiaal en technische
know-how hebben geleverd
aan Pakistan. Dat land, dat het
verdrag tegen de verspreiding
van kernwapens niet heeft on
dertekend, kan nu atoombom
men maken. Over beide affai
res zal in de Bondsdag nog een
fikse appel worden geschild.
Duitsland dreigt nu opnieuw
door de geschiedenis te wor
den ingehaald: de indicaties
dat Duitse bedrijven wel dege
lijk in doorslaggevende mate
hebben meegewerkt om Libië
te helpen aan een fabrieks
complex waarin gifgas en gif
gasgranaten kunnen worden
geproduceerd, hopen zich op.
De Amerikaanse verdenkin
gen blijken zo vaag nog niet te
zijn als Kohl en zijn minister
van buitenlandse zaken Gen-
scher vorige week nog veront
waardigd riepen.
Duitsland was het land dat als
eerste ter wereld, tijdens de
Eerste Wereldoorlog, gifgas als
wapen gebruikte. En het heeft
met gifgas, zij het in een vol
strekt andere vorm, in de Hit-
lertijd de meest weerzinwek
kende massamoord uit de ge
schiedenis bedreven.
Vorige week nog haalde Kohl
fel uit naar de Amerikaanse
minister van buitenlandse za
ken, George Shultz. Die hield
zelfs na het ontlastende doua-
ne-onderzoek bij onder meer
de beschuldigde onderneming
Imhausen in Lahr vol, dat
Duitse bedrijven essentiële za
ken voor de gifgasproduktie
aan Libië hebben geleverd. In
middels heeft de Duitse rege
ring een team van chemici en
veiligheidsexperts naar Was
hington gestuurd om de gege
vens die de Amerikanen heb
ben verzameld te bestuderen.
Volgens de NDR, het ZDF en
de Stern is gebleken, dat Im
hausen wel degelijk een druk
ke chemische handel dreef en
drijft met Libië, en dat een
tiental andere bedrijven in de
Bondsrepubliek, waaronder de
Deutsche Bank, hetzelfde doet.
Het ministerie van economi
sche zaken heeft hen gelast
deze handel te stoppen om te
kunnen nagaan in hoeverre er
uitvoervergunningen moeten
worden verleend. Als spin in
het web heeft de afgelopen ja
ren een uit Iraq uitgeweken
man met een Jordaans pas
poort, ene Ishan Babuti, in
Frankfurt geopereerd. Vanuit
het daar gevestigde filiaal van
zijn onderneming contracteer
de hij in opdracht van de Libi
sche minister van energie veel
leveranciers voor de chemi
sche fabriek in Rabta, zo'n ze
ventig kilometer van de Libi
sche hoofdstad Tripoli. Export
beperkingen werden omzeild
door gebruik te maken van
het dochterbedrijf van Imhau
sen in Hongkong. In Antwer
pen werden de ladingen uit
Hamburg „omgedeclareerd",
waarop de schepen koers zet
ten naar Libië. De directeur
van het Antwerpse transport-
bedijf Cross Link is vandaag
gearresteerd. De man zou al
enige tijd in de gaten zijn ge
houden in verband met finan
ciële malversaties. Achter
Cross Link gaan vijf papieren
nv's schuil.
ipf/§g
Smakelijk
eten
Midnight de
kat likt zijn
lippen af bij het
vooruitzicht
van een
heerlijke lunch,
maar parkiet
Jayjay eet
onverstoor
baar verder.
Hij weet dat hij
met rust wordt
gelaten. De
twee hebben
vriendschap
gesloten. Ze
spelen samen,
slapen samen
en eten zo
nodig van
hetzelfde
bordje.
FOTO: AP
f- W Sf
£fji/
(Vervolg van de voorpagina)
LONDEN De bekend
making dat de onderzoek
safdeling voor luchtvaar
tongelukken van het Brit
se ministerie van vervoer
opdracht heeft gegeven
alle vliegtuigen die zijn
uitgerust met een CFM56-
motor (de Boeing 737-300,
737-400 en de Airbus
A320) te inspecteren heeft
meteen tot speculaties ge
leid. Kevin Hunt, de ge
zagvoerder van de zondag
verongelukte Boeing 737-
400 van British Midland
Airways, zou door zijn
waarschuwingssysteem
zijn misleid en de rechter
motor hebben uitgescha
keld terwijl de linker in
brand stond.
Hunt had gemeld dat zijn
rechtermotor in brand stond
en dat hij die had uitgescha
keld. Na de ramp bleek alleen
de linkermotor sporen van
brand te vertonen. Hunt is gis
teren voor de tweede keer on
dervraagd over de vliegramp.
Hij brak bij het ongeluk zijn
rug en beide benen; 44 van de
126 inzittenden zijn om het le
ven gekomen.
Aanvankelijk werd de gezag
voerder in de Britse pers als
een held gevierd, omdat hij
erin was geslaagd het dorpje
Kegworth te ontwijken toen
zijn toestel neerstortte. Maar
een dag later vroeg de pers
zich in grote koppen af of de
piloot niet wellicht de ver
keerde motor had uitgescha
keld. Volgens de directrice
van het ziekenhuis waar Hunt
wordt verpleegd zijn hem de
„ergste" krantekoppen over
zijn rol onthouden, maar
wordt hij door familie en
vrienden wel op de hoogte ge
houden van de ontwikkelin
gen van het onderzoek.
Rusland bezit
geheime
neuskegel
van VS-raket
WASHINGTON Het is de
Sovjetunie in 1987 mogelijk
gelukt om in bezit te komen
van een zeer geheime neuske
gel met vlucht- en testgege
vens van de Amerikaanse
„Minuteman", een nieuwe nu
cleaire intercontinentale bal
listische raket. Dat heeft de
Amerikaanse televisiemaat
schappij CBS bekendgemaakt.
De Russen zouden erin zijn ge
slaagd de neuskegel te stelen
toen een raket bij een proef
vlucht in de Stille Oceaan te
rechtkwam. Hierna werden de
restanten van de raket door de
Amerikaanse marine verza
meld. maar de neuskegel met
de vluchtgegevens ontbrak.
RIJS Urenlange on-
handelingen over
orden, punten en kom-
's hebben er gisteren
geleid, dat de confe-
tie in Parijs over che-
che wapens kon wor-
afgesloten met een
klaring waarmee alle
deelnemende landen
toord gingen. Maar bij
waarde van die slot-
•klaring kunnen grote
agtekens worden gezet.
ie verklaring, die overigens
bindend is, wordt opge-
pen tot een „universeel
bod op de ontwikkeling,
duktie, inzet en opslag"
chemische wapens. Bo-
idien hebben de deelne-
nde landen beloofd niet als
ste dergelijk wapentuig te
iruiken. Een van de landen
met de verklaring akkoord
gegaan is Iraq, dat vorig
jaar nog op grote schaal che
mische wapens gebruikte te
gen opstandige Kurden in het
noorden van het land.
Terwijl veel delegatie-leiders
hun tevredenheid uitspraken
over het behaalde resultaat,
waren er ook diplomaten die
zich cynischer toonden en te
leurgesteld waren over bij
voorbeeld het feit, dat een
land als Iraq niet openlijk was
veroordeeld. „Eigenlijk heeft
dat land een vrijbrief gekre
gen", aldus een Britse diplo
maat.
In de wandelgangen klonk bo
vendien grote bezorgdheid
over de klpof die in Parijs
zichtbaar is geworden tussen
Noord en Zuid. De landen van
de Arabische en Derde Wereld
zijn zich meer en meer bewust
geworden van de dreiging die
uitgaat van hun chemische
wapens, ook wel de „atoom
bommen van de armen" ge
noemd. „Het zou me niets ver
bazen als er hierdoor in plaats
van minder steeds méér che
mische wapens zullen komen.
De arme landen hebben zo de
kans echt mee te tellen aan de
onderhandelingstafel", aldus
een westerse diplomaat.
De Parijse conferentie heeft
het eigenlijke werk, het opstel
len van een akkoord dat het
bezit verbiedt van chemische
wapens, overgelaten aan de
conferentie in Genève, waar al
achttien jaar over dit onder
werp wordt gesproken. De
Westduitse minister van bui
tenlandse zaken, Hans-Die-
trich Genscher, zei na afloop
optimistisch te zijn dat er in
Genève nog dit jaar een con
ventie over een totaal verbod
kan worden ondertekend.
Maar andere dipplomaten
toonden zich heel wat somber
der en wezen op de grote te
genstellingen die in Parijs,
mede om de Franse gastheren
niet voor het hoofd te stoten,
met de mantel der liefde zijn
bedekt.
De volksdemonstratie in Tito-
grad (Montenegro) van dins
dag (foto) werd een dag later
beloond met het aftreden van
de plaatselijke autoriteiten.
FOTO: AP
Oppositiepartij
in Joegoslavië
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
0) Ofschoon dodelijk vermoeid, slaagt Rob er toch in met
panning van al zijn krachten naar boven te klauteren en de
ening van de krater te bereiken. Diep ademt hij de frisse lucht
Maar veel tijd om te rusten heeft hij niet, want met schrik
denkt htf dat hij nu wel de ontploffing van de atoombommen
de vulkaan heeft voorkomen, maar op het land, waar zijn
enden zijn achtergebleven, ligt onder het atomatorium immers
o. zo'n bom. Hij moet teruq naar het land. voor de bom ont
ploft. Rob gaat aan boord van het luchtschip en bestudeert de
instrumenten. Lupardi heeft alle opschriften in het Latijn aange
bracht.„Ad ancoras tollendas" leest Rob ergens en hij vertaalt:
„Om de ankers los te maken." Hij haalt twee handles over en de
weerhaken van de ankers trekken zich inderdaad in als klauwen
van een kat. Langzaam verheft het schip zich en de ankerkabel
trekt meteen, de touwen mee, waaraan de atoombommen zijn
bevestigd.
LJUBLJANA In Ljubljana, de hoofdstad van de Joegoslavi
sche deelrepubliek Slovenië, is gisteren een oppositiepartij opge
richt, de eerste in het door de communisten gedomineerde Joe
goslavië. De Sloveense Democratische Alliantie is een initiatief
van een groep intellectuelen. „Het socialisme is een doodlopende
straat. Van de Baltische staten tot de Adriatische Zee is de bood
schap duidelijk: we willen democratie", zei de schrijver Dimi-
trije Rupel op de oprichtingsvergadering.
TITOGRAD Uitgelaten
menigten hebben gister
avond in Titograd dan
send het aangeboden af
treden van de hele politie
ke leiding van Montene
gro gevierd. Zo'n massaal
afgedwongen aftreden is
nog nooit vertoond in een
Joegoslavische republiek.
Voor de verkiezing van
een nieuw presidium en
een grootscheepse wijzi
ging van het Centraal Co
mité zal in het komende
voorjaar een buitenge
woon partijcongres wor
den bijeengeroepen.
Naast presidium en partijtop
traden gisteren ook de hele top
van de vakbond af, die van de
massa-organisatie .Socialisti
sche Alliantie', de voorzitter
van het parlement en de Mon-
tenegrijnse vertegenwoordi
gers in de federale staats- en
partijtop van Joegoslavië. Deze
laatsten zijn Marko Orlandic,
Vidoje Zarkovic^Slobodan Fi-
lipovic en Veselin Djuranovic
De meesten hunner traden af
zonder een reden op te geven.
Alleen Marko Orlandic voerde
gezondheidsredenen aan. Hoe
verward de situatie in Joego
slavië thans is blijkt alleen al
uit het feit dat Orlandics naam
in de afgelopen dagen in Bel
grado circuleerde als die van
de nieuwe leider van de fede
rale regering. In de straten
van Titograd was intussen
overal de volksschlager „Joe
goslavië" te horen. Maar, ook
al jubelde de Montenegrijnse
radio over de „grote zege van
het volk", de vooruitzichten
voor een oplossing van de soci
ale en economische crisis in
het „land van de zwarte ber
gen", de kleinste en armste
deelrepubliek in het diepe zui
den van Joegoslavië, blijven
uiterst somber.
BONN/JERUZALEM
Bondskanselier Kohl
heeft gisteren het gebruik
door Westduitse universi
teiten van stoffelijke res
ten van nazi-slachtoffers
voor anatomische doelein
den „volstrekt onaan
vaardbaar" genoemd.
Kohl verklaarde dat hij ervan
overtuigd is „dat de universi
teiten de consequenties zullen
trekken" mocht de informatie
van de Westduitse televisie op
waarheid berusten. De Israëli
sche minister voor religieuze
aangelegenheden, Zevelun
Hammer, zei ervan uit te gaan
dat „het schandaal over het
gebruik van liehaamsHalan
van joodse nazi-slachtoffers"
snel opgelost wordt. Hammer
heeft bondskanselier Kohl
verzocht ervoor te zorgen „dat
de stoffelijke resten van de
Holocaust-slachtoffers" zo
spoedig mogelijk aan zijn de
partement worden overgedra
gen voor een waardige begra-
ïis. „Mocht de informatie
Ulor^on als zouden botten en
organen van joodse nazi-
slachtoffers gebruikt worden
tijdens de studie medicijnen
aan universiteiten in de
Bondsrepubliek, dan is dat een
schok en een gruwel voor mijn
volk en voor iedereen met een
geweten", schrijft Hammer
^an Kohl.
