Hilversumse Shell- boycot voorbeeld voor Den Haag
mijnders
ZOEK JE WATANDERS. KOM JE NAAR MIJNDERS
EcldócSomant
Havermans heeft begrip gevraagd aan overheid
„Uitkeringen kunnei^
nu wel omhoog"
BINNENLAND
DONDERDAG 5 JANUARI 1989 PAG» JITI
'ales
roe
DEN HAAG Voor de
eerste keer in het bestaan
van Shell heeft het bedrijf
in bijzonder felle bewoor
dingen zijn ongenoegen
geuit over het Zuidafrika-
beleid van een gemeente
bestuur.
Een beetje de omgekeerde we
reld. Gebruikelijk wordt de
oliegigant het slachtoffer van
aanslagen, beschuldigingen,
boycotten en boze reacties. De
belangen in Zuidafrika van
Shell zijn ontelbare malen ver
guisd. Ook gemeentebesturen
hebben Shell herhaalde malen
laten voelen het niet eens te
zijn met het concern.
De door de gemeente om ad
vies gevraagde Werkgroep
Anti-Apartheid 's-Gravenhage
(WAAG) heeft president-di
recteur H. Hooykaas zover ge
kregen dat hij de gemeente
dreigt met „ernstige conse
quenties voor de relatie" als
het college de WAAG-advie-
DEN HAAG Burgemeester A. Havermans wilde gisteren nog ringen wordt gesteld dat gemeenten niet het regeringsbeleid
geen commentaar gegeven op de reactie van Shell. Hij ziet het mogen doorkruisen: „Ik vraag me af of de regering voldoende
schrijven van de president-directeur als één' van de reacties op beeld heeft van wat zich nu al in onze gemeenten afspeelt en
het rapport van de werkgroep Werkgroep Anti-Apartheid 's- waarom die gemeenten met anti-apartheid bezig zijn". Volgens
Gravenhage. Maar iets van zijn mening werd al eind vorig jaar hem hebben de zestig gemeenten die bijeen waren op het con-
duidelijk. Tijdens een anti-apartheidscongres op 2 november me- gres „geenszins de bedoeling in te druisen tegen het landelijke
moreerde Havermans de circulaire van de ministeries van bin- beleid",
nenlandse en buitenlandse zaken, waarin in vrij boude bewe-
anderen. Als de gemeente Den
Haag straks besluit de advie
zen van de werkgroep WAAG
over te nemen, staat de Resi
dentie wellicht eenzelfde pro
cedure te wachten. Het beleid
den kunnen kiezen voor een
contract met een bedrijf. En in
het achterhoofd had de be
trokkenheid bij Zuidafrika
mee kunnen wegen. Niemand
had dan het verwijt kunnen
zen opvolgt. De werkgroep, opgesloten.
onder voorzitterschap van Kan een gemeente op grond
oud-FNV'er H. Bode, heeft als van politieke redenen de voor
leidraad voor het advies aan
het Haagse college van burge-
keur geven aan het ene bedrijf
boven het andere? „Ja" zegt
meester en wethouders het WAAG. Maar de overheid
woord „voorkeursbeleid" ge- denkt daar anders over. Dat
kozen. Een bedrijf dat geen bleek onlangs in Hilversum
banden met Zuidafrika heeft, waar een soortgelijke zaak
moet de voorkeur krijgen speelde,
diensten of produkten te leve
ren. In dat woord „voorkeur"
zit direct de meest essentiële
vraag rond het anti-apart-
Offerte
De Hilversumse affaire betrof
heidsvraagstuk in Den Haag een aantal offertes
leveringscontract van brand
stof en smeermiddelen aan de
gemeente. Aan vijf bedrijven,
waaronder Shell, werd het
verzoek gericht een kostenop
gave te doen.
Het college van B en W be
sloot de offerte van Shell niet
te betrekken bij zijn afwegin
gen, omdat het bedrijf handelt
met Zuidafrika. Shell stapte
naar de rechter en kreeg uit
eindelijk gelijk. De oliegigant
voerde als argumentatie aan
de strijdigheid van het Hilver
sumse beleid met het beleid
van de regering.
Nadat er duidelijkheid was ge
komen in de Hilversumse af
faire, was het voor de gemeen
te mogelijk om eindelijk een
contract over olie en smeer
middelen af te sluiten. Op
nieuw werden de offertes op
tafel gelegd, en ditmaal werd,
zoals de rechter had besloten,
ook die van Shell betrokken.
Maar er was geen reden om de
eerder gemaakte keus te ver
van de regering ten aanzien maken dat je in strijd handelt
van Zuidafrika is niet gewij- met welk beleid dan ook. Nu
zigd sinds de „Hilversumse-af- zijn we precies uitgekomen bij
faire Mochten Shell en de waar we wilden uitkomen. Al-
gemeente Den Haag elkaar leen hebben we daar een flin-
voor de rechter treffen, dan is ke omweg voor moeten ma
de uitspraak die eerder in de ken".
Hilversumse zaak is gedaan college van burgemeester
een duidelijke richtlijn. In de en wethouders in Den Haag
gemeente in het Gooi valt de zaj zjch moeten afvragen of
mening te beluisteren dat het ^et waard is om zoveel proce-
achteraf bezien wellicht ge- dures te doorlopen. Daarnaast
makkelijker was geweest het is er dan het gevaar dat Shell
principe van dominee te ver- Df een ander bedrijf het
pakken in Hollandse koop- juridisch gelijk aan zijn kant
mansgeest. krijgt. In elk geval is zeker dat
het gemeentebestuur kan re-
kenen op een fikse ruzie met
Umweg Shell als de adviezen van
Fractievoorzitter H.J. Walch WAAG officieel aan de ge-
van het CDA in Hilversum is meenteraad worden voorge-
het daarmee eens: „In Hilver- legd.
sum had men in eerste instan
tie beter op economische gron-
.RSCHj
boden
3 trL-ecI
Philips ook op 1
Zuidafrikabelei
DEN HAAG Op de lijst jfemef
bedrijven die investere «jegde
Zuidafrika of andere ba Avan
met dat land onderhol een
heeft de Werkgroep hem i
Apartheid 's-Gravexi gis zi
(WAAG) naast Shell een (rnem<
tal andere bedrijven |utie ei
Haagse vestigingen opg eren zi
men. De bedrijven die w )S Wal»
reageren op de actie die
heeft ondernomen
schaars. Nationale Ne
den, genoemd in verband
investeringen in Zuidaf
ontkent banden te hebben
dat land. Philips, ook voi
mend op de lijst, zegt ap[
tuur te maken in het orn
den land, maar weigert vë
commentaar. „Wij wachte,
tot het college van burgen in
ter en wethouders met eer
finitief standpunt komt", a
een woordvoerder van Phi
Wandmeubel in wit essen met
veel praktische bergruimte.
nuijsUS
AJpinewitte
eetset.
bestaande uit
een eetkamer
tafel met tegel
blad in witte
struktuurlak
(110x110 cm) en
4 bijpassende
MEUBELEN
»Ami0D WEN
tóSS OMDENC
'WJT W)D-MJ!IKÏÏ&
rnmimrntS rele
Tijdens een aandeelhoudersvergadering van Shell Nederland
in het Nederlands Congresgebouw in Den Haag werd gepro
teerd tegen het Zuidafrikabeleid van het bedrijf.
FOTO: CEESVERK|ea
OUD-TOPAMBTENAAR DEN BROEDER
HEKELT SOCIAAL BELEID
DEN HAAG Uitke
ringstrekkers in ons land
lijden volgens de ex-top-
ambtenaar dr. A.L. den
Broeder (58 jaar) van Soci
ale Zaken en Werkgele
genheid wel degelijk ar
moede. Daarom heeft hij
er bij minister De Koning
en staatssecretaris De
Graaf meermalen op aan
gedrongen om uitkerings
trekkers weer mee te la
ten profiteren van de stij
gende welvaart.
Deze mensen zijn er onder het
beleid van het kabinet-Lub-
bers 1 en 2 al 11 procent in in
komen op achteruit gegaan.
Den Broeder was plaatsver
vangend directeur-generaal
Sociale Zekerheid maar stapte*
onlangs op wegens onvrede
met het sociaal beleid van de
regering. Hij vindt dat de uit
keringen, nu er sprake is van
een economische opleving,
best wel weer omhoog kun
nen. „Het moment lijkt nu
toch wel gekomen dat men in
politieke kring kan zeggen dat
ze weer mee kunnen stijgen",
zei hij gisteren voor de VARA-
radio.
De bewindslieden deden ech
ter niets met dit advies. Ook
voor 1988 en 1989 koos men
voor bevriezing. Volgens Den
Broeder geloven De Koning
en De Graaf er heilig in dat
het in het regeerakkoord neer
gelegde beleid bijdraagt aan
het herstel van de economie
en dus tenslotte na „een diep
dal" ook weer ten goede komt
aan de uitkeringstrekkers.
Ontslag genomen
Den Broeder, die zich ook in
het weekblad De Tijd negatief
over de bewindsliedsen uitlaat
(„ik dacht op een gegeven mo
ment: wat zijn ze dom en ach
terlijk") kon zich tenslotte niet
meer vinden in het op bevrie
zing van de uitkeringen ge
richte beleid en nam ontslag.
Nu is hij onafhankelijk des
kundige op sociaal gebied en
adviseert rechtstreeks de mi
nisters van sociale zaken en
WVC. Ook is hij lid van de So
ciale Verzekeringsraad en de
Harmonisatieraad Welzijnsbe
leid, het adviesorgaan voor so
ciaal en cultureel beleid.
Hoewel zijn inzichten haaks
op die van de bewindslied
stonden kon Den Broeder 1
goed me ze overweg. „Het!
heel plezierige mensen
mee te werken. Dat is het 4-
bleem niet. Het is een ver^
van inzicht, weliswaar
gaand, maar ik ben niet t
het Nederlandse volk gekoj
Je kunt als topambtenaar tl
moeilijk een situatie heb*
waarbij de bewindslieden n
de Tweede Kamer moeten
de mededeling dat ze wel h
den willen bezuinigen,
daarvoor helaas geen toesti
ming kregen van een van l|
ambtenaren".
Ondanks zijn overtuiging
er in een welvarend land)
Nederland een verkeerd
aal beleid wordt gevoerd I
Den Broeder zijn positie op»
departement lange tijd hal
haven. „Het ging geruime!
goed. Want er zijn natüün!
ook wel zaken bij, waaraair
met plezier meewerkt,
op die sociale onderdelen
het met ongenoegen gepafi
en op een bepaald mom
ging het met meer. Naarnj
het beleid ook langer dii
gaat het steeds meer tegfc
staan".
Aan den lijve
Dat uitte zich bij Den Broei
in persoonlijke spanning!
„Er wordt ook wel naar je»
luisterd, maar uiteindef
werd er niets mee gedaan. I
geeft persoonlijke problem
want het beleid druist opk
gevoelige punten in tegei
overtuiging wat een goed s
aal beleid is in ons welvai
land. Ook zie ik voorbeël
in andere landen waar mei
zaken anders aanpakt,
naar de Scandinavische
den, waar men de problëi
op een andere wijze heeft
gelost".
Den Broeder die de uitkei
gen bepaald geen vetpot yi
heeft de armoede vroeger UéYfs
den lijve ondervonden. 1/r
ben in de crisistijd (1929) gf""en
ren. Ik heb in die jaren
dan armoede meegemaazeUig
Daarna kwamen de oorlogf
ren. Ik ben ook heel klein K
gonnen, als jongste bedien?11 was
Ik weet wat armoede is, wjirant
de eerste jaren na de oorl'^atst
hadden we het niet breed.pische
wil niet dat die situatie tenü
komt. Maar helaas is die wPTeen
stand voor vele mensen
teruggekeerd". de
ALEX SNELLEMf1 de i
feite i
k<
i onv
LDat zoeken we even op.
In de 'Uit'bijlage natuurlijk! I
Uf de i
—fetand)
ten
oog)
weg
liet n
gee
:gbor
uk d<
een
