a
Libië wilde confrontatie"
i
,VS en Israel trainen Libische verzetsgroep"
Mitterrand zet
beschaafd-rechts
een nieuwe hak
rijwilligers Peru negeren oproep Bukman
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Minder kans
op baby
door koffie
TENLAND
CeidóeSouaaut
DONDERDAG 5 JANUARI 1989 PAGINA 5
licht zwarte minister
egering Botha
ïNNESBURG President
van Zuidafrika zou voor het
?n zwarte minister in zijn re-
kunnen benoemen, als de le
vari het parlement instemmen
de voorstellen voor wijziging
de grondwet die vandaag zijn
iliceerd. In een van de wijzi-
toorstellen wordt de clausule in
ndwet geschrapt, waarin het
nen van zwarte ministers
Verboden. Volgens een tweede
zou Botha, als uitvoerend
t. een premier kunnen be-
als assistent. Botha was zelf
tot 1984 toen de functie ver-
jevolg van de grondwetswij-
Peres wil besparen
op leger en politie
JERUZALEM De Israëlische mi-
nister van financiën Shimon Peres
wil dat er bezuinigingen worden
doorgevoerd op de begrotingen voor
leger en politie, ondanks de opstand
in de bezette gebieden. „We moeten
bezuinigen op de ministeries van de
fensie en politie. We moeten met mate
bezuinigen, want ze vechten beide te
gen de intifadah," zei Peres voor de
televisie. Hij gebruikte het Arabische
woord voor opstand. Morgen zal het
kabinet gaan praten over een ander
bezuinigingsplan van Peres, dat de Is
raëlische economie weer een duw in
de goede richting moet geven.
Geen zee
te diep voor
zeeolifanten
LONDEN Zeeolifanten
kunnen minstens 1.143 meter
diep duiken, dieper dan enig
ander luchtademend zeedier.
Dat blijkt uit een Australisch
rapport over de leefwijze van
deze dieren. Zeeolifanten be
reiken daarmee grotere diep
ten dan potvissen, waarvan
werd aangenomen dat die het
diepst konden duiken. De on
derzoekers sluiten verder niet
uit dat zeeolifanten op een
diepte van ongeveer 365 meter
slapen.
WHO: aantal
Aids-gevallen in
1988 verdubbeld
GENÈVE Het aantal gevallen
van aids dat is gemeld aan de We
reld Gezondheidsorganisatie
(WHO) is in 1988 bijna verdubbeld.
In de gehele wereld zijn nu 132.976
gevallen bekend van mensen die
aan de ziekte lijden. Dit cijfer
weerspiegelt volgens de WHO ove
rigens slechts een deel van de rea
liteit. omdat veel landen niet be
schikken over complete gegevens.
De meeste nieuwe aidspatiënten
zijn het afgelopen jaar gemeld
door de VS. Daar werden 32.399
gevallen geregistreerd.
Studenten staken na
nieuwe rassenrellen
PEKING Afrikaanse studenten in de
Chinese hoofdstad Peking hebben giste
ren geweigerd de colleges te volgen, uit
protest tegen Chinese uitingen van racis
me. Een student uit Gabon en een Ameri
kaanse leraar hebben verklaard dat circa
driehonderd Chinese studenten het afge
lopen weekeinde de slaapzaal voor buiten
landse studenten aan het Polytechnisch
College in Wuhan, ten zuiden van Peking,
hebben aangevallen. Chinezen hadden
posters op de muur van de slaapzaal ge
plakt met de tekst „Zwarte duivels, ga
naar huis", zo vertelde de Gabonees. Zo'n
driehonderd Chinese studenten bekogel
den de slaapzaal van de Afrikanen ver
volgens met stenen.
rvolg van de voorpagina)
SHINGTON/NAPELS
de Amerikaanse leger-
g bestaat er geen enkele
fel. De twee Libische ge-
itsvliegtuigen die gisteren
en de Middellandse Zee
eergeschoten, waren
i confrontatie. „Onze
lên hebben op allerlei ma-
en geprobeerd de nade-
de Libische toestellen te
irijken", aldus minister
defensie Frank Carlucci.
de Libiërs desondanks
iterbij bleven komen, wer-
't de lucht geschoten.
incident speelde zich af,
irmorgen rond elf uur, op
negentig kilometer voor
kust van Libië. Twee
rikaanse F-14's, die op
afstand van Ameri-
marineschepen van de
Ie Vloot patrouilleerden,
de Libische toestellen
radar. Op het moment
de Libiërs hun vuurgelei-
gsradar inschakelden, wa-
volgens een woordvoer-
het Amerikaanse mi-
/an defensie de vijan-
bedoelingen duidelijk,
gens Amerika's minister
defensie Carlucci zijn de
ische piloten met hun pa-
iutes uit de neerstortende
itellen gesprongen. De
lerikaanse toestellen keer-
véilig terug op hun moe
schip. de USS Kennedy,
twee piloten zijn later
Napels overgebracht om
het hoofdkwartier van de
lerikaanse Zesde Vloot
Twee F-14's bij hun vertrek van de USS Kennedy. Het waren twee v
ren de Libische vliegtuigen uit de lucht schoten.
verslag te doen. Een uur na
aien werden president
Reagan en vice-president
Bush gewekt en van het inci
dent op de hoogte gesteld. Bij
een eerder Amerikaans-Li
bisch incident in 1981, boven
de omstreden Golf van Sirte,
lieten Reagans medewerkers
hem slapen. Dat leidde toen
tot een golf van kritiek.
Somber
In het Amerikaanse Congres
is zowel door Republikeinen
als Democraten instemmend
op de militaire actie gerea
geerd. De Europese bondge
noten binnen de NAVO lieten
evenwel veel somberder ge
luiden horen. Zo liet het mi-
buitenlandse J3-
deze toestellen die giste-
FOTO: AP
ken in Den Haag weten de
ontwikkelingen met grote
zorg te volgen.
De Sovjetunie meent dat het
neerschieten van de MiGs een
„ernstige slag" toebrengt aan
het verbeterend klimaat in de
internationale betrekkingen.
Wie van beide partijen ook de
schuld draagt, zo zei woord
voerder Joeri Gnmitski van
het Sovjetministerie van bui
tenlandse zaken, de daad op
zichzelf verdient het veroor
deeld te worden.
De Arabische landen hebben
ir. bet algemeen sterk afkeu
rend op de Amerikaanse actie
gereageerd. Volgens PLO-lei-
der Arafat zal het incident
„negatief inwerken" op het
vredesproces in het Midden-
Oosten.
Wraak
De meest felle veroordeling
kwam natuurlijk uit Libië
zelf. De Libische leider kolo
nel al-Gaddafi verklaarde de
Amerikaanse „uitdaging" met
een Libische uitdaging te zul
len beantwoorden. „Libië zal
het hoofd niet buigen". Vol
gens Libische woordvoerders
waren de twee neergeschoten
toestellen op een verken
ningsmissie.
Volgens correspondenten in
de Libische hoofdstad Tripoli
leidde het incident in de. stad
tot enige paniek. Mensen be
gonnen goederen in te slaan
of probeerden de stad snel te
verlaten.
Anders dan de Verenigde Sta
ten, legdgen Libische woord
voerders een direct verband
tussen het luchtgevecht en
het Amerikaanse dreigement
met een militaire actie tegen
de omstreden chemische fa
briek. De Amerikaanse rege
ring verklaarde eerder deze
week dat de fabriek begonnen
is met de produktie van che
mische wapens en dat Libië
inmiddels beschikte over een
i het
Reeks incidenten
Het was de vierde keer dat de
regering-Reagan slaags raakte
met Libië. In april 1986 ont
snapte Al-Gaddafi ternauwer
nood aan de dood, toen Ame
rikaanse bommenwerpers een
luchtaanval uitvoerden op
Tripoli en Banghazi. Bij de
aanval, die een vergelding
was voor een bomaanslag op
een discotheek in West-Ber-
lijn, kwamen zeventien men
sen om het leven en raakten
zeker honderd mensen ge
wond. Vijf jaar daarvoor haal
den Amerikaanse gevechts
toestellen twee Libische jagers
neer boven de Golf van Syrte,
die Libië tot zijn territoriale
wateren rekent, maar die vol
gens de Verenigde Staten on
der de volle zee valt. In maart
1986 kwam het opnieuw tot
een treffen tussen de Vere
nigde Staten en Libië in de
omstreden wateren van de
Golf van Syrte. Daarbij
brachten Amerikaanse vlieg
tuigen twee Libische schepen
tot zinken en bestookten zij
een raketinstallatie aan de
kust. De spanningen tussen
beide landen zijn geworteld in
het Amerikaanse geloof dat
het Noordafrikaanse land de
belangrijkste „sponsor" is van
terrorisme en in de Libische
overtuiging dat Washington
voortdurend een in Libische
ogen rechtvaardige oplossing
in de weg staat van het Ara-
bisch-Israelische conflict.
)NDEN De Verenig-
Staten en Israel heb-
n in centraal Afrika
n aantal bases opgezet
ior de opleiding van een
litaire eenheid, die het
wind van de Libische
der al-Gaddafi omver
>et gaan werpen. Dat
irijft het in Londen ge-
igde tijdschrift voor
ika, Africa Confiden-
het doorgaans goed
ïformeerde weekblad gaat
leden van het Natio
naal Front voor de Redding
van Libië. De strijders zouden
hun opleiding krijgen op ba
ses in Gabon. Cameroun en
de Centraal Afrikaanse Repu
bliek. Het hoófkwartier is
volgens het blad gevestigd in
Ouadi Doum, de hoofdstad
van Libië's buurland Tchad.
In de anti-Libische militaire
eenheid zouden onder ande
ren tweeduizend Libiërs zijn
vertegenwoordigd die in 1987
door het leger van Tchad
krijgsgevangen zijn gemaakt.
Tchad en Libië sloten septem
ber vorig jaar, na jaren van
bittere strijd, een overeen
komst voor een staakt-het-vu-
'ren. Ook westerse huurlingen
maken van de eenheid deel
uit, zo schrijft Africa Confi
dential. De berichten konden
niet uit andere bronnen be
vestigd worden.
Vloot
Ondanks de berichten uit
Washington dat de Ameri
kaanse regering zelf voorlopig
afziet van militaire acties te
gen de Libische fabriek waar
chemische wapens zouden
kunnen worden gemaakt,
wordt de zeemacht in de Mid
dellandse Zee verder ver
sterkt. Volgens een opgave
van het bureau van de Zesde
Vloot in Gaeta in Italië be
staat het smaldeel dat voor de
Libische kust oefent momen
teel uit het vliegdeksehip
John F. Kennedy, twee krui
sers, twee torpedobootjagers,
vijf fregatten en verscheidene
bunker- en munitieschepen.
Daarnaast zijn er vijf schepen
die een tweeduizend man
sterke amfibie-groep van de
In de loop van de volgende
week wordt in de Middelland
se Zee de aankomst verwacht
van het smaldeel Roosevelt.
Dit heeft ongeveer dezelfde
samenstelling als de gevechts
groep Kennedy, opgebouwd
rond het met kernenergie
aangedreven vliegdeksehip
Theodore Roosevelt.
Vliegtuigen
Beide Amerikaanse smaldelen
bezitten F-14 Tomcat ge
vechtsvliegtuigen. Het waren
toestellen van dit type, dat
gisteren de Libische MiG-23
straaljagers neerschoten. De
F-14 Tomcat is het multifunc
tionele jachtvliegtuig, dat het
meest gebruikt wordt op
Amerikaanse vliegdeksche
pen.
De toestellen, die sinds 1972
in gebruik zijn, worden be
mand door een piloot en een
navigator. De F-14 Tomcat is
uitgerust met klassieke Vul
can 20 millimeter mitrailleurs
en kan verder moderne ra
ketten
De neergeschoten Libische
vliegtuigen zijn door de Sov
jetunie gefabriceerde MiG-23
Flogger E straaljagers. Het
zijn eenpersoons bommenja-
gers. Libië had tot gisteren
131 van deze toestellen. De
MiG-23 MS Flogger E is ver
eenvoudigde versie van de
MiG-23, die Moskou alleen
aan zeer betrouwbare bondge
noten heeft geleverd.
Kennedy
De 21-jarige Patrick Kennedy legt zijn linkerhand op de familie
bijbel tijdens zijn eedaflegging als lid van het Huis van Afgevaar
digden van de Amerikaanse staat Rhode Island. De zoon van se
nator Edward Kennedy veroverde zijn zetel na een harde strijd
met zijn rivaal John Skeffington. Hij is de jongste van een nieuwe
generatie Kennedy's die een politieke loopbaan nastreven.
FOTO: AP
PARIJS De Franse op
positiepartijen zijn in rep
en roer, vanwege een
voorstel van president
Mitterrand om de strenge
uitwijzingsprocedure voor
illegale buitenlanders te
herzien. In zijn nieuwjaar
stoespraak achtte de presi
dent de door de vorige
centrum-rechtse regering
ingevoerde bepalingen
„noch billijk, noch ge
rechtvaardig".
Mitterrand denkt erover de
rechtspositie van de buitenlan
ders te versterken door de
rechter weer te laten beslissen
over uitzettingen. Sinds de be
ruchte „wet Pasqua" van 9
september 1986 gaan de amb
tenaren van het ministerie
van binnenlandse zaken hier-
De gaullistische RPR en, in
mindere mate, de liberale
UDF hebben woedend gerea
geerd. „Beschaafd rechts" wil
niet geloven in een „symboli
sche" maatregel ter gelegen
heid van de viering van de
Franse revolutie, maar ver
denkt de socialistische presi
dent sterk van een politieke
stoot onder de gordel.
Strateeg
Vlak voor de belangrijke ge
meenteraadsverkiezingen zou
de uitgekookte Mitterrand het
toch al verdeelde rechts een
de
rechtse Jean-Marie Le Pen
weer voor de schijnwerpers
van de media te halen. Alles
wat de situatie van buitenlan
ders zou kunnen verbeteren
werkt immers als een rode lap
op de stier van het Nationale
Front. Volgens UDF-voorman
Jean-Claude Gaudin „kan al
leen links daarvan profiteren".
Het Front, dat na interne ruzie
ook zijn laatste vertegenwoor
digster in de Kamer zag ver
trekken, liet zich de kans in
elk geval niet ontgaan en
schermt nu luidkeels met „na
tionale petities" tegen de socia
listen, die zouden samenzwe
ren tegen de belangen van het
Franse volk.
De meeste politieke commen
tatoren twijfelen nauwelijks
aan een opzetje van Mitter
rand, die geldt als de onbet
wiste strateeg van de Franse
politiek. De president zou
maar liefst drie vliegen in één
klap willen slaan. Behalve dat
„beschaafd rechts" wordt op
gezadeld met de splijtzwam Le
Pen, wil Mitterrand zijn eigen
socialistische achterban een
hart onder de riem steken. Bo
vendien zouden vele gematig
de liberalen bij de gemeente
raadsverkiezingen nog liever
op een socialistische kandidaat
stemmen dan „hun ziel te ver
kopen aan de duivel Le Pen".
Mitterrand droomt ervan deze
centristen los te weken uit het
rechtse kamp. In kringen van
de socialistische partij wordt
elke gedachte aan een politie
ke stunt uiteraard weerspro
ken.
IA „Wij geven geen
n de oproep van
lister Bukman om naar
ia te gaan. Wij treffen
'eru onze eigen maat-
ilen". Dat zegt woord
der R. Rozenstok van
'rganisatie voor Ont-
ikelingssamenwerking
Bewustwording, voor-
(n de Stichting Neder-
rise Vrijwilligers.
■eageert op de uitlatingen
minister Bukman van ont-
télingssamenwerking, die
de circa vijftig Neder-
ontwikkelingswerkers
eru adviseerde om van het
eland naar de veiliger
dstad Lima te gaan. Aan-
ng
de
guerrilla-activiteiten gericht
tegen ontwikkelingsprojecten.
De Nederlandse ambassade wil
nog deze week verder overleg
met de Nederlanders in Peru
over de situatie.
Terwijl de vrijwilligers dus
kennelijk geen haast maken
om naar Lima af te reizen,
verklaarde een andere Neder
landse ontwikkelingswerker
'de situatie wel degelijk ernstig
te nemen. Hij leidt dat af uit
het feit dat bij de recente aan
slagen in de provincies Puno
en Cusco affiches werden ge
vonden. In de affiches en fol
ders zegt de guerrilla-bewe
ging Lichtend Pad alle „lakei
en van het imperialisme" de
wacht aan. Daarmee wordt ge
doeld op buitenlandse hulp
verleners en deskundigen.
Maar ook de aanwezigheid
van de eigen Peruaanse ont
wikkelingsorganisaties wordt
niet langer geduld. De afgelo
pen maanden zijn verscheide
ne aanslagen gepleegd op ont
wikkelingsprojecten en wer
den vier ontwikkelingswer
kers vermoord, onder wie
twee Europeanen.
Ook de daders hiervan wor
den gezocht in kringen van de
maoïstische guerrila-beweging
Lichtend Pad, die al jaren ac
tief is in Peru en een ware ter-
reurcampagne voert. Het ver
moeden bestaat dat de acties
tegen ontwikkelingswerkers
bedoeld zijn om deze vorm
van hulp aan Peru onmogelijk
te maken.
De verwachting is dan ook dat
de ontwikkelingsorganisaties
op het Peruaanse platteland
onder sterke druk komen te
staan. Sommige organisaties
zijn er al toe overgegaan pro
jecten alleen nog op afstand
vanuit de steden te besturen
en het directe beheet- over te
laten aan de plaatselijke boe
rengemeenschappen,
ze bedoeld zijn.
Volgens een van de Neder
landse ontwikkelingswerkers
wint Lichtend Pad vooral in
de zuidelijke Andesprovincie
Cusco terrein en wordt zij in
steeds meer boerengemeen
schappen gesignaleerd. Over
hun werkwijze zegt hij: „Eerst
komen ze met een klein groep
je en blijven een of twee we
ken om de omgeving in kaart
te brengen: wie zijn de lokale
machthebbers, wie zijn te win
nen voor de beweging en wie
zijn de tegenstanders. Na dat
inlichtingenwerk komt een
grotere groep het vuile werk
opknappen".
Volgens de ontwikkelingswer
ker kunnen de guerilla's wel
op enige steun van de boeren
bevolking rekenen zolang het
gaat om het wegjagen van lo
kale uitbuiters en veedieven.
De problemen beginnen als de
gemeenschap iets niet wil of
als soldaten van het Peruaanse
leger komen.
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
Rob houdt zich schuil onder de motor, die blijkbaar sto-
heeft. Dan hoort hij de stem van Lupardi, die zegt: „Deze
>r heeft geen brandstof genoeg, Yoto; je bent niet erg accu-
de laatste dagen." „Dat komt door die vreemde indringers,"
ït Yoto, terwijl hij snel een nieuwe staaf brandstof in een cy-
schuift. „Maar die heren zijn we nu kwijt," gaat Lupardi
„ze zullen mij niet kunnen verhinderen naar de Zuidpool
gen. In de krater van de vulkaan Parnassus zal ik mijn
mbommen neerlaten en dan zal de aarde over enkele dagen
rs draaien dan zij duizenden eeuwen lang heeft gedaan.
Daarmee heb ik dan mijn levensdoel bereikt. Mocht de proef
mislukken, dan gaat over elf dagen mijn atomatorium de lucht in
en dan zal ik mijn laatste levensdagen aan boord van mijn lucht
schip slijten." Dan verwijderen beiden zich weer. Maar Rob heeft
genoeg gehoord en begrijpt pas nu, wat de professor precies van
plan is. Zal hij deze misdaad kunnen verhinderen? Hij is maar
alleen en.... Nu ja, hij zal het proberen. Inmiddels snelt de „Sal-
vator Mundi" verder en in de loop van de dag nadert het lucht
schip de „Parnassus", een vulkaan, precies op de Zuidpool, die
Lupardi bij een vroegere proefneming heeft laten ontstaan.
Herdenkingsdienst
In de straten van het Schotse Lockerbie heerste gisteren een volkomen stilte tijdens een herden
kingsdienst voor de slachtoffers van de vliegramp met het vliegtuig van PanAm. De straten waren
afgezet voor verkeer en winkels en café's bleven dicht. De Engelse premier Margaret Thatcher en
oppositieleider Neil Kinnock woonden de dienst in de grote kerk van Lockerbie (foto) bij, evenals
circa honderd nabestaanden van Amerikaanse slachtoffers. Na die dienst ging het onderzoek naar
de ramp weer verder.
FOTO: AP
PARIJS Het gebruik van
cafeïne heeft een nadelige in
vloed op de vruchtbaarheid
van vrouwen. Dit blijkt uit
een studie van het instituut
voor gezondheid en milieu van
de Ame kaanse staat North-
Carolina. Professor Allen Wil
cox, die het onderzoek leidde,
verdeelde de vrouwen in vijf
groepen, afhankelijk van de
mate waarin zij cafeïne ge
bruikten. Vrouwen die meer
dan één kop koffie per dag
drinken, hebben half zo wei
nig kans om moeder te wor
den als vrouwen die geen kof
fie drinken. De professor wijst
er op dat de relatieve on
vruchtbaarheid gemakkelijk
ongedaan kan worden ge
maakt: als men minder koffie
gaat drinken, wordt de kans
om zwanger te worden weer
navenant groter. Het onder
zoek in North-Carolina omvat
te 221 vrouwen die graag een
kind willen. Het richtte zich
op de 104 onder hen die nog
niet zwanger waren, drie
maanden nadat zij met de pil
waren gestopt.
Erfgenaam Lauder
wil burgemeester
New York worden
ALBANY Ronald Lauder,
de erfgenaam van het cosmeti-
cabedrijf-Estée Lauder, wil als
Republikein burgemeester van
New York worden. Als Lau
der de Republikeinse campag
ne voor het burgemeester
schap van de metropool aan de
oostkust van de Verenigde
Staten wint, komt hij tegen
over de huidige burgervader
te staan. De bekende maar ook
omstreden Edward Koch heeft
al te kennen gegeven zin te
hebben in een vierde termijn.
ADVERTENTIE
Zaterdag 14 januari verschijnt deze krant met de bijlage
ONDERWIJS
Weinig onderwerpen staan zo in het brandpunt van de belangstelling ais het onderwijs.
Door rigoureuze bezuinigingsmaatregelen voelen leraren en leerlingen zich flink be
dreigd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze bijlage kan rekenenen op extra veel
belangstelling. Voor onderwijsinstellingen, maar zeker ook voor het bedrijfsleven biedt
deze bijlage daarom uitstekende acguisitiemogelijkheden.
Informatie over het adverteren wordt u graag verstrekt door Ronald te Boekhorst, be-
-J reikbaar onder nummer 071 - 122 244.
Êeidóc Sowtant
