NEEM HET
10T IN EIGEN
HANDEN.
Wetenschapslijn: 06-vraagbaak
die betovering moet verbreken
HP
Politie zoekt gezinsleden
van aangehouden Syriërs
uit de weekbladen
ELSEVIER
CcidócSootant
Anti-discriminatiewet
valt slecht in Kamer
Rechter onderzoekt
poppenmethode
CELSTRAF VOOR
ROVERS VAN GOGH
De Vierde Macht
DE TIJD
Htr
Ü0ENE
BINNENLAND
DONDERDAG 5 JANUARI 1989 PAGINA 4
VVD, PVDA EN D66 NIET TEVREDEN
DEN HAAG Een ruime meerderheid in de Tweede
Kamer, bestaande uit VVD, PvdA en D66, is weinig ge
charmeerd van het wetsontwerp gelijke behandeling.
Het CDA is het in grote lijnen wél eens met het kabi
netsplan voor de bestrijding van discriminatie op grond
van sekse en geloof. Dit blijkt uit de schriftelijke reac
ties op het wetsontwerp die gisteren door de fracties
zijn ingeleverd.
Het wetsontwerp gaat ervan uit
dat er om geen enkele reden on
derscheid mag worden gemaakt
in de behandeling van personen.
Een uitzondering is echter ge
maakt voor het aantrekken en
ontslaan van onderwijskrachten.
Christelijke en andere bijzondere
scholen moeten weliswaar res
pect tonen voor de persoonlijke
levenssfeer van het personeel,
maar mogen wel degelijk eisen
stellen aan leraren.
De Raad van State vindt dat het
wetsontwerp weinig tot niets
toevoegt aan de bestaande regels.
De VVD maakt uit het wetsont
werp op dat kennelijk alleen dis
criminatie op grond van ras of
geslacht verboden lijkt. Dat zit
de liberalen niet lekker. Zij wil
len dat de regering ook keiharde
garanties geeft voor vrijheid van
de grondrechten godsdienst en
onderwijs. Bovendien vreest de
VVD dat particuliere werkge
vers nog steeds kunnen discrimi
neren. Daarom is volgens de
VVD een bredere wetgeving no
dig. De PvdA, die een initiatief
wetsontwerp heeft ingediend,
noemt het regeringsstandpunt
..afkeurenswaardig". De sociaal
democraten menen net als D66
dat het kabinet zeer onduidelijk
is over discriminatie op grond
van homoseksualiteit. De PvdA
verwijst naar de grondwet en in
ternationale verdragen, waarin
staat dat discriminatie op elke
grond is verboden. Volgens de
PvdA kunnen homofielen zelfs
slechter af zijn in de nieuwe
wetgeving. Het is, aldus de
grootste oppositiepartij, ronduit
teleurstellend dat in de nieuwe
wet geen sancties zijn opgeno
men, maar dat de rechter achter
af moet bepalen of een werkge
ver fout heeft gehandeld.
Het CDA vindt net als het kabi
net dat de overheid zich terug
houdend moet opstellen. Bij or
ganisaties met een duidelijk reli
gieus, levensbeschouwelijk of po
litiek karakter mogen van het
CDA „in redelijkheid" eisen
worden gesteld die rechtstreeks
te maken hebben met de per
soonlijke levenssfeer van de
kandidaten.
ROTTERDAM De rechter-commissaris moet door getuigen
verklaringen achter gesloten deuren de methoden van het me
disch kleuterdagverblijf (MKD) De Bolderkar onderzoeken. Er
kunnen zowel medewerkers van het MKD als externe deskun
digen worden gehoord. Dat besliste de Rotterdamse rechtbank
gisteren naar aanleiding van een verzoek van mr. D. Vermaat,
ae advocaat van een man die ervan wordt verdacht incest te
hebben gepleegd met zijn dochtertje. Het* onderzoek naar de
man kwam op gang, nadat De Bolderkar, waar het meisje naar
toe ging, had vastgesteld dat het kind seksueel misbruikt werd.
De vader ontkent. De Bolderkar gebruikte de omstreden pop
penmethode. Volgens de raadsman staat zowel deze methode
zelf als de werkwijze van De Bolderkar ter discussie. Hij wilde
dat de rechtbank de getuigen zelf zou horen, maar de rechter
oordeelde dat de zaak moest worden terugverwezen naar de
rechter-commissaris. Daar zou dan in alle rust de situatie op
nieuw bekeken kunnen worden. De zaak tegen de vader werd
voor onbepaalde tijd geschorst.
AMSTERDAM De Amsterdamse rechtbank heeft gisteren
een 32-jarige man tot twee jaar en een 36-jarige man tot ander
half jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens de diefstal en he
ling van drie schilderijen uit het Stedelijk Museum in Amster
dam. De twee waren in mei vorig jaar betrokken bij de roof van
,,De Anjelieren" van Vincent van Gogh, „La maison du maitre
Adam Billaud a Nevers" van Jongkind en „Bouteille et pom-
mes" van Cézanne. De doeken hebben een geschatte waarde
van ongeveer 25 miljoen gulden.
De schilderijen kwamen boven water toen de Amsterdamse po
litie met hulp van een Westduitse en een Zwitserse politieman
via een pseudokoop de doeken van het tweetal trachtte te ko
pen. De rechtbank verwierp de kritiek van de verdediging dat
de politie zich daarmee aan uitlokking had schuldig gemaakt.
„De pseudokoop door de politie leverde geen uitlokking op,
want de diefstal was al gepleegd", aldus de rechtbank.
UTRECHT Krijgt
straks iedereen een gene
tisch paspoort? Wat merk
ik van de informatiemaat
schappij? Is beeldscherm-
straling schadelijk voor
zwangere vrouwen en hoe
staat dat met de magne
tronoven?
Wie loopt eigenlijk niet met
dergelijke vragen rond? Ten
slotte heeft iedereen dagelijks
met wetenschap en techniek te
maken. We krijgen bijvoor
beeld een nieuw geneesmiddel
voorgeschreven, tanken lood
vrije benzine, leren met een
tekstverwerker omgaan, zien
satellietfoto's bij het weerbe
richt op de kabeltelevisie. De
media informeren ons over ge
netische manipulatie, zwarte
gaten in het heelal, supergelei
ding, elektronisch betalen en
sprekende computers. Veel
mensen kunnen echter nau
welijks wijs worden uit alle
nieuwigheden; sommigen ma
ken zich zelfs ongerust over
mogelijke schadelijke effecten.
Wie wil weten hoe de digitale
vork nu precies in de gemani
puleerde steel zit, kan vanaf
aanstaande maandag bellen
met de „Wetenschapsliin", een
telefonische vraagbaak voor
iedereen. De Wetenschapslijn
is een initiatief van de- Stich
ting voor Publieksvoorlichting
over Wetenschap en Techniek
in Utrecht, kortweg PWT.
Deze stichting krijgt subsidie
van enkele ministeries en
moet een breed publiek infor
meren over de mogelijkheden
en beperkingen van weten
schap en techniek.
Kick
Bellen met de Wetenschapslijn
kost 20 cent per minuut. Vol
gens PWT-directeur dr.
M.P.R. van den Broecke „om
te voorkomen dat we bestookt
worden door de mensen die er
een kick van krijgen als ze
gratis kunnen bellen". Nee,
dan liever serieuze bellers,
maar ook niet te veel. Na een
radio-interview op 1 januari
met één van de PWT-mede-
werkers kreeg de Weten
schapslijn op 2 januari meteen
vijftig telefoontjes te verwer
ken en dat legt nogal een
claim op de kleine PWT-orga-
nisatie.
De Wetenschapslijn kan ech
ter steunen op documentatie in
de vorm van informatiemap
pen over supergeleiding, gene
tische manipulatie, biotechno
logie, ethiek en wetenschap,
doping en sport, het broeika
seffect, veroudering, kanker,
het weer, milieuproblematiek,
windenergie enzovoort.
Van den Broecke: „We ver
zenden de mappen als een
vraag daartoe aanleiding geeft
of op verzoek van bijvoorbeeld
scholieren die een scriptie
moeten maken. Die mappen-
geven niet het laatste woord,
nee, maar wel veel algemene
informatie. We putten daar
voor uit kranten, opiniebladen
en populair-wetenschappelijke
tijdschriften, waarbij we net
onderwerp vanuit zoveel mo
gelijk invalshoeken belichten,
voor een breed publiek. Men
sen die dieper willen graven,
vinden op de laatste bladzijde
Wetenschaps
adressen en verwijzingen naar
artikelen in tijdschriften. Ove
rigens passen we de informatie
steeds aan de actualiteit aan.
Elke map is bovendien door
deskundigen onderzocht op
onjuistheden".
Heeft een vragensteller niets
aan een map, weet de Weten
schapslijn het antwoord zelf
ook niet, dan wordt de beller
verwezen naar een deskundi-
f'an den Broecke: „Dit land
krioelt van de stichtingen en
organisaties die op het gebied
van wetenschap en techniek
deskundig zijn en het publiek
te woord willen staan. De
meeste mensen weten echter
niet de weg naar de instanties.
Ze weten bijvoorbeeld niet dat
meneer Sietze Leeflang, „ken
ner van alternatieve land
bouwmethodes", bestaat, laat
staan dat ze weten waar hij
woont".
Hangijzers
PWT is bepaald geen nationaal
bekende stichting en wil dat
ook zo houden. Liever dan op
de populaire toer te gaan zoals
Chriet Titulaer, opereert PWT
op de achtergrond. Onder
meer door journalisten en or
ganisaties te informeren, con
gressen en publiekslezingen te
houden, of door zich te beij
veren voor meer wetenschap
en techniek op de televisie. Zo
verleende PWT afgelopen jaar
de VPRO financiële steun
voor de vervaardiging van het
televisieprogramma De Prof -
overigens een idee van PWT.
Hetzelfde geldt voor het NOS-
programma QWERTY dat dit
jaar op tv komt en dat de rol
van informatica belicht in het
alledaagse leven van de gewo
ne burger. PWT werkt mo
menteel met Veronica aan
„Wetenschap in beweging",
een vijfdelige tv-serie over
hete hangijzers in de techniek,
zoals computers en genetische
manipulatie.
Natuurlijk weet Van den
Broecke heel goed dat het gro
te publiek niet warm loopt
voor informatie over weten
schap en techniek. „Veel men
sen denken dat wetenschap
moeilijk is en handelen daar
naar. Bij sommige groepen is
dat alleen te doorbreken met
Titulaer-achtige programma's,
wel...prima. Wij bedienen een
ander deel van de markt en
willen daarbij drie dingen la
ten zien: wetenschap en tech
niek beïnvloeden ons dage
lijks, iedereen kan het alle
maal zonder studie snappen en
wetenschappers weten niet al
les. Mensen moeten ervan
doordrongen raken dat de we
tenschappers achter een tech
niek of een vinding vaak radi
caal van mening verschillen.
Wij zetten die tegengestelde
meningen telkens met opzet
naast elkaar om het beeld van
de alleswetende tovenaar te
doorbreken. Nu mag de we
tenschapper voor de buitenwe
reld best een tovenaar ziin,
maar laat niemand denken dat
wetenschappers de wijsheid in
pacht hebben. Dat is echt on
zin".
HENK ENGELENBURG
Wetenschapslijn: maandag tot
en met vrijdag van 10.00 tot
16.00 uur: 06 - 821.21.44. Of:
jn, j
3500 AD Ütrecht.
(Vervolg van de voorpagina)
ENSCHEDE De politie
van Enschede wil probe
ren de andere gezinsleden
van de vier aangehouden
Syriërs op te sporen en
aan te houden om zo te
bereiken dat de gezinnen
volledig kunnen vertrek
ken.
De aanhouding van de vier
vond plaats op het moment
dat zij zich - volgens voor
schrift - meldden bij het
hoofdbureau van politie. Tij
dens de routinecontrole
bleek dat de bewuste Syriërs
inmiddels staan geregistreerd
als ongewenste vreemdeling.
Toen hun buiten het politie
bureau wachtende gezinsle
den merkten dat het viertal
niet terugkeerde, gingen ze
weg.
Uit vrees voor uitzetting zijn
op dit moment zes Syrische
gezinnen in Enschede onder
gedoken. De politie heeft ge
zegd dat zij geen klopjacht
zal houden om de verblijf
plaats van de ruim 40 onder
duikers te achterhalen. Maar
zodra bekend is waar ze zijn,
zullen ze wel worden aange
houden. De Syriërs zijn hun
land ontvlucht omdat ze naar
eigen zeggen slecht worden
behandeld wegens hun chris
telijke gezindheid.
Tekort opvangplaatsen
Het ministerie van WVC
komt tweeduizend opvang
plaatsen voor asielzoekers te
kort. Deze maand vraagt het
departement de provincies
dat aantal te creëren.
De opvangplaatsen zijn be
doeld voor vluchtelingen die
een erkenning van de rech
ter op hun asielaanvraag af
wachten. Deze procedures
kunnen meer dan twee jaar
duren. De gemeenten zijn
verplicht op elke duizend in
woners twee opvangplaatsen
te creëren. Eventueel krijgt
de asielaanvrager samen met
andere vluchtelingen woon
ruimte toegewezen, waarbij
rekening wordt gehouden
met de nationaliteiten. De
vaste lasten worden uit een
rijkssubsidie door de ge
meente bekostigd, evenals
sociaal-culturele activiteiten.
De asielzoeker zelf krijgt
ruim vierhonderd gulden per
maand voor voeding en kle
ding.
Het ministerie van WVC
schat de totale instroom van
vluchtelingen jaarlijks op
tienduizend. Van hen wordt
een kwart vrijwel direct
weer over de grens gezet en
hoeft een ander kwart geen
beroep op de opvangregeling
te doen, omdat men elders
kan verblijven. De overigen
worden tijdelijk onderge
bracht in opvangcentra, na
dat bij één van de grenspos
ten een asielaanvraag is in
gediend. Vanaf aanstaande
maandag zijn er daarvan
acht in Nederland. Dan wor
den er in Rijsbergen en Aal
ten twee nieuwe centra geo
pend. Het ministerie streeft
er naar de vluchtelingen bin
nen negen weken over te
ftlaatsen naar een gemeente-
ijke opvangplaats.
Justitie verdiept zich onvol
doende in het vluchtverhaal
en werkt met standaardaf
wijzingen, zo blijkt uit de en
quête die de IKON onder 260
begeleidingsgroepen heeft
gehouden. Verder constate
ren de begeleidingsgroepen
52 pogingen tot zelfdoding bij
asielzoekers, waarvan 6 met
dodelijke afloop.
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
De gemeente
Hilversum is
niet gelukkig
met de
levensgrote
PTT-reclame
op de straal
verbindings
toren in
Hilversum. Er
is voor deze
reclame geen
vergunning
verleend.
FOTO: ANP
(ADVERTENTIE)
Wïe slim is koopt meteen een Ipt. Want ook deze maand zijn i
zon 2 miljoen loten. Verdeeld over 3 trekkingen. Alles bij elkaar
MÉÉR KANS IN DE STAATSLOTERIJ -J**
dan 1 miljoen prijzen te winnen tegenover
33 miljoen gulden aan prijzen. Van een tientje
Dunne weekbladen, zo direct
na de jaarwisseling, maar ze
ker geen flutjes. Naast een
enkele uiterlijke verandering
- De Groene en Vrij Neder
land - wordt er veelal hout
gesneden. De Tijd schetst
maar meteen aan het begin
van een nieuw jaar een droef
beeld van de wereld, inclusief
die vlak bij huis - Duisen-
berg, och arme. Vrij Neder
land doet hetzelfde, maar dan
ver weg, bij een executie in
Riyadh; Saudiarabië gaat prat
op hun lage misdaadcijfer. El
sevier schetst de droeve gang
van het plan-Oort door de po
litiek.
Gewetensnood vindt hij een
groot woord, maar topambte
naar dr. A. <4en Broeder wilde
het sociaal beleid van zijn ba
zen Jan de Koning en Louw
de Graaf niet langer meer
voor zijn rekening nemen: hij
stapte op. Onthullende
woorden in De Tijd, onder
meer over de Centrale Eco
nomische Commissie, het col
lege van topambtenaren, on
der wie Duisenberg en de di
recteur van het Planbureau,
dat een belangrijke stem
heeft bij det vorming van het
beleid. „Misschien is het
woord mafia voor die com
missie wat te zwaar, ook al
omdat het naar criminaliteit
verwijst, maar je hebt wel te
maken met een hele machti
ge clan. Er is geen belangrij
ke overheidsmaatregel of hij
wordt aan die club vöorge-
legd. En veelal komen maat
regelen daar ook vandaan.
Als er ooit sprake zou zijn
van een Vierde Macht, dan
zit hij daar. En daar zitten
mensen die denken in mone
taire termen, in geld. Die
mensen gaan kil, bijna boek
houdkundig, met de zaken
om. Die willen niet wakker
liggen van de problemen van
mensen aan de onderkant;
die achten ze marginaal. Daar
heerst de sfeer dat het hele
beleid wég is als je dat pro
bleem serieus begint te ne
men. „Dan zijn we zo weer
terug bij Den Uyl". Daarover
wordt met enorm cynisme
gesproken".
Arie Kuiper liep wat cynisch
door Moskou om te kijken of
de revolutie daar ook echt
werkt. Het eerste resultaat
valt wat tegen, ondanks een
zinnige hamvraag - Is Gor-
batsjov niet bezig West-Euro
pa en de Verenigde Staten op
een geniale manier uit elkaar
te halen? - en zijn prachtige
alibi voor het bezoek - reizen
is kijken of het klopt.
Moet-ie na 1992 nog heel Eu
ropa door om te kijken of de
open grenzen inderdaad een
weldaad zijn voor de crimine
len onder ons? Rotterdams
hoofdcommissaris Blauw
vreest het ergste. „Wat het
een moeite kost om vier ge
meentekorpsen en een rijks
politiekorps in dit gebiedje sa
men te voegen. Als dat al niet
lukt, moet ik dan in Europa
geloven?" Hij is een fervent
voorstander van een Europol
organisatie.
VIHJ NIMMJUM)
Sensatie? Natuurlijk is het
sensatie. Maar dan wel met
een doel. Vrij Nederland
was ooggetuige van een ont
hoofding op een parkeer
plaats in Riyadh, de hoofd
stad van Saudiarabië. Drie
keer moet de beul in de nek
vón het slachtoffer hakken
eer de artsen tevreden zijn.
Ook buitenlanders moeten
soms geloven aan executie,
lijfstraffen, gevangenisstraf
of bloedgeld. Zoals een Duitse
hoofdboekhouder, wiens
hand werd afgehakt. „Maar
als teken van Saudische goe
dertierenheid werd de hand
in een koelbox gedaan en sa
men met de in onmacht ge
vallen hoofdboekhouder op
een speciaal vliegtuig naar de
Bondsrepubliek gezet om
daar weer aangenaaid te wor
den".
Met Brigitte Kaandorp gaat
het goed, artistiek in elk ge
val. Maar wie is ze en wat wil
ze? „De enige reden waarom
ik optreed is dat ik tenminste
van die groep mensen in de
zaal weet, waar die deze
avond naartoe zijn". Maar
ook: „Eerst heb je het niet in
de gaten, je hebt lol en plezier
en alles gaat goed. En ineens
zit ik bijna te janken op mijn
fiets. Ik zit nu wel erg somber
te doen, maar het is echt zo
dat het werk af en toe mijn
redding is". Leg die uitspraak
maar naast de foto's in de bij
lage over vrouwen aan de
zelfkant in Amsterdam.
De heetste politieke items
van dit moment zijn toch wel
Oort (belasting) en Dekker
(ziektekosten). Elsevier hield
ze eens tegen het licht en be
keek wat de politiek er van
maakte. Beter: hoe de politiek
ze misvormde. Woensdag 18
januari is het debat over de
belastingvereenvoudiging.
Prof. Oort zelf: „Mijn com
missieleden en ik wijzen elke
schijn van vaderschap van dit
wetsontwerp af". Commissie
lid prof. Zwemmer: „Ongelo
felijk. Nu we de trauma's met
de Wir, de belachelijke twis
ten over het broodje kaas en
het broodje, mèt kaas in de
btw en de cnaos met de twee-
verdienerswet net achter de
rug hebben, presteert de poli
tiek het om, dwars tegen onze
adviezen in, de rechterlijke
macht weer met massa's ge
schilpunten over kulkwesties
op te zadelen. Met vereen
voudigen heeft dit niets meer
uit te staan. Dit is inderdaad
de moord op Oort".
De Amsterdamse cardioloog
prof. Dunning is het brein
achter het plan-Dekker,
waarvan per 1 januari de eer
ste fase is ingegaan. Hij con
cludeert dat belangrijke za
ken in het rapport onderbe
licht zijn gebleven: solidari
teit, rechtvaardigheid, doel
matigheid en kwaliteit in de
gezondheidszorg.
W.L. Brugsma bekeek voor
de Haagse Post in Parijs de
situatie in de Sovjetunie. Op
een symposium (Nieuwe toe
komsten voor Oost en West)
in de lichtstad waar ander
half dozijn opinieleiders ver
zameld waren, sprak „Boe-
bie" er een paar aan. De eco
noom prof. Nikolai Sjmelev:
„Monetair leven we in een
gekkenhuis. We zeggen dat
we over tien jaar de roebel
convertibel willen maken.
Dat mag ook wel, want we
hebben nu drieduizend ver
schillende wisselkoersen,
voor elk produkt en elk land
een andere. De officiële koers
van de roebel is drie gulden
vijftig, de vrije koers een
kwartje". Een geëmigreerde
Hongaar: „De zwarthandela
ren zijn de enigen die econo
misch instinct hebben". Hel
mut Schmidt over de eenzij
dige ontwapening: „Gorbats-
jov heeft misschien vijftig
procent kans van slagen. Zo
lang we niet meer weten is
het onverantwoordelijk als
het Westen nu ook eenzijdige
stappen gaat doen".
Een andere redacteur bezocht
oud-ambassadeur Van Agt
(niet Dries, maar F.J. Th. J.),
en die zei er dit van: „Men is
als konijnen gebiologeerd,
maar waardoor? In wezen
door de sinistere macht van
een man die aan het hoofd
staat van dat imperium, zoals
men ook door Stalin werd
geïntrigeerd. Men vergeet dat
hij hier buitensporig populair
is, maar daar dus helemaal
niet, want hier mag men
goedgelovig zijn, de Russen
zijn dat allerminst".
Getergde mensen in HN-ma-
gazine. een filosoof en de
eminence grise van de mi
lieubeweging: Emmanuel Le-
vinas en Copius Peereboom.
Levinas, die ooit faam maak
te als kenner van de fenome
nologie, is iemand die de ver
volgingen van deze eeuw nog
zo in zijn botten voelt, dat hij
in elk mens een vervolgde
ontwaart. „En toch", consta
teert Hervormd Nederland bij
lezing van het nieuwe boek
van deze rebelse ethicus, „in
een onverbeterlijk soort naï
viteit houdt hij nog steeds -
en onvermoeibaar - zijn plei
dooi voor een echt humanis
me. En dat terwijl jonge, na
oorlogse denkers moedeloos
de dood van de mens en het
einde van de moraal verkon
digen". Zelf zegt hij: „God is
van ons afhankelijk, het heil
van de wereld ligt in onze
handen".
Maar wat doen we daar mee,
vraagt Peereboom zich af.
Nederland bijvoorbeeld staat
een totale ontbossing te
wachten als er geen drasti
sche maatregelen worden ge
nomen. De auto, zegt hij is
het symbool van een steeds
twijfelachtiger vrijheid. „Het
recht om in een auto te rijden
is helemaal niet vanzelfspre
kend. Je zou het een voor
recht moeten noemen. Als
elke Chinees net zoveel recht
heeft op een auto als wij, is de
benzine snel op".
Rode kaders en paarse kop
pen voortaan in De Groene,
dat ook weer tekst op de
front heeft - „De Groene
blijft zonder haar 113-jarige
uiterlijk te verwaarlozen,
vechten voor het primaat van
het woord". Martin van Ame-
rongen voegt de daad bij het
woord en beschouwt de pri
vatisering. „Er is geen enkele
reden om de noodtoestand uit
te roepen als de overheid de
veerdienst Den Helder-Ame-
land aan een derde wenst
over te doen. Maar de slag
aders van de samenleving,
trein en tram, de vuilverwer
king, het beheer van de bo
demschatten en de infrastruc
tuur van de cultuur, horen
geen onderdeel te zijn van de
wet van vraag en aanbod".
Wie niet houdt van Andy
Warhol („Ik kijk tv, dus ik
besta") kan het halve blad
deze week weggooien.
DICK HOFLAND
