de
JVngst voor de echt
Oplatte pannekoek
Een slecht jaar
voor werklozen
Eis van twaalf jaar voor verdrinken van man
Geneesmiddelenplan later ingevoerd
Slachtofferhulp in elke regio
SGiN 31NNENLAND
EcidócSoivMvnt
ZATERDAG 31 DECEMBER 1988 PAGINA 3
UTRECHT - Officier van jus
titie mr. M. Timmers heeft gis
teren voor de rechtbank in
Utrecht 12 jaar gevangenis
straf met aftrek van voorar
rest geëist tegen twee 26-jarige
vrouwen uit Amersfoort. Zij
zouden in september de voor
malige echtgenoot van een
van hen om het leven hebben
gebracht.
De ene verdachte had naar
haar zeggen bij haar man een
hondeleven. Hij mishandelde
en vernederde haar en ver
waarloosde zijn gezin, zo ver
klaarde zij voor de rechtbank.
Zij was enkele malen met haar
kinderen vertrokken naar een
opvanghuis. Toch bleef zij van
hem houden en wilde het on
danks fde scheiding nog eens
met hem proberen. Opnieuw
namen de spanningen toe. Met
haar buurvrouw met wie zij
een diepe vriendschap had,
kwam zij op het idee dat de
man weg moest.
De vrouw diende haar man in
karnemelk acht slaaptabletten
en een kalmeringsmiddel toe.
Toen de man een keer zijn
ogen opende en zei hen bij de
politie te zullen aangeven,
raakten zij in paniek. De buur
vrouw spoot de man met een
injectiespuit lucht in. Vervol
gens reden zij de versufte man
naar de Eem en lieten hem
met auto en al het water inrij
den. De man verdronk. Het
had op een ongeluk moeten lij
ken, maar na een foto van de
auto in een krant meldde een
getuige dat hij de vrouwen bij
de auto had gezien. Psychiater
prof. A. van Leeuwen zei dat
de vrouwen hun daad in ver
minderde mate was toe te re
kenen. Afzonderlijk waren zij
er niet toe in staat, maar geza
menlijk wel. Van een welover
wogen daad was geen sprake.
De officier wilde echter van
verzachtende omstandigheden
niets weten en achtte opzet be
wezen. Verdediger mr. E. Ter-
heggen noemde de eis van 12
jaar een publiekseis. Er was bij
de vrouwen sprake van angst
en paniek en niet van rustig
overleg.
Uitspraak vrijdag 13 januari.
Van den Broek ontmoet
PLO-vertegenwoordigers
DEN HAAG - Minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) zal
eind januari vrijwel zeker enkele
vooraanstaande vertegenwoordi
gers van de Palestijnse Bevrij-
dings Organisatie PLO ontmoe
ten. Het gaat om de Palestijnse
deelnemers aan het symposium
„Modellen voor samenleven" dat
van 31 januari tot 2 februari
wordt gehouden in het Internatio
nale Hof van Justitie in Den
Haag. Het zal dan de eerste maal
zijn dat een Nederlandse minister
van buitenlandse zaken, als natio
naal bewindsman en niet in zijn
hoedanigheid van voorzitter van
de EG-ministerraad, contact heeft
met de PLO.
Zeevogels vervuilt!
door drie stoffen
DEN HAAG - De 361 sterk vervuilde
zeevogels die deze week zijn aangetrof
fen langs de Noordzeestranden van
Camperduin tot de Waddeneilanden,
zijn besmeurd met drie en mogelijk met
vier verschillende chemicaliën. Een ge
specialiseerd laboratorium zal het ko
mende weekeinde aan het departement
rapporteren om welke chemicaliën het
gaat. Een daarvan is palmolie, hetgeen
binnen bepaalde hoeveelheden is toege
staan. Gisteren spoelden echter ook vo
gels aan die zijn besmeurd met een mi
nerale olie, mogelijk stookolie. Ook zijn
lijm- en verfachtige stoffen gevonden.
Gisteren os op het strand van Terschel
ling de eerste door de chemische ver
vuiling uitgeputte zeehond gevonden.
Koning niet terug
op Financiën
DEN HAAG - Staatssecretaris
J. Koning is niet meer beschik
baar voor een volgende ambts
termijn op het ministerie van
financiën. Hij vindt twee perio
des op die stoel voldoende. Hij
treedt hiermee in het voetspoor
van minister Ruding die eerder
ook liet weten het na twee
ambtstermijnen voor gezien te
houden. Koning wil na de
Tweede-Kamerverkiezingen
valt 1990 wel terugkeren als ka
merlid voor de VVD. Koning
staat nog voor een van zijn
grootste klussen als staatssecre
taris: de behandeling van de be-
lastinghervormingen-Oort.
ITRECHT - Voor het eerst sinds jaren kan het
xeekveryoer geen hogere vervoerscijfers mei-
De 'streekvervoerders denken dat ze in
ongeveer evenveel of iets minder klanten
ebben vervoerd dan in 1987: 379 miljoen. Des-
ïdanks is het streekvervoer toch niet onte-
èclên. De kleine „deuk" in de ontwikkeling
voornamelijk te wijten aan incidentele te-
h%^alIerS, aldus voorzitter G. Worm van ESO,
vereniging van de streekvervoerders. Met
ne de vorige zachte winter speelde het
Ireekvervoer parten. In januari '88 kelderde
"et vervoer met maar liefst 25 procent omdat
el mensen dankzij het zachte weer de fiets
rkozen boven de bus. Ook raakte de streek-
verkoi|js veel klanten kwijt aan NS door de voltooi-
t lied 1 '6 van de Flevolijn (Amsterdam-Lelystad).
treekvervoer:
een groei in 1988
In de rij
voor geld
De geldautomaten
trekken steeds
meer klanten die de
voorkeur geven aan
even in de rij boven
het wachten bij het
loket van bank of
postkantoor. Het
wachten is op het
moment dat al die
rijen even lang zijn.
Bij deze automaat
in de Utrechtse Pot
terstraat begint het
er al op te lijken.
foto: anp
ROTTERDAM - De plaatsver
vangend korpschef van de Rot
terdamse politie, J. van der
Meer, is in rang bevorderd tot
hoofdcommissaris. Hij volgde in
mei hoofdcommissaris J.A.
Blaauw op. Sinds medio 1987
hebben de politiekorpsen van
de grote steden twee hoofdcom
missarissen, de korpschef en de
plaatsvervangend korpschef.
Overigens heeft Van der Meer
momenteel ook de feitelijke lei
ding van het korps sinds het ge
dwongen vertrek van de vroe
gere korpschêf, J.C. van Dom.
Bijna 700
aids-patiënten
geregistreerd
Ik ben dus niet tegen het vlakke, maar wel tegen het afvlakken,
zegt Gerard Gonggrijp. Maar veel van de oneffenheden in ons
land zijn de laatste decennia verdwenen. foto: SP
worden. Recentelijk hebben
zo'n beetje alle geologie-hoog-
leraren vergeefs actie gevoerd
tégen de bouwplannen ten
westen van Nijmegen, waar
een fraai fossiel riviersysteem
onder het asfalt is verdwe-
Wie overigens mocht denken
dat Gonggrijp zich vanuit een
misplaatst Zwitserlandgevoel
krampachtig verzet tegen het
teloor gaan van alles wat aan
een bergje doet denken, ver
gist zich deerlijk. Als geoloog
in hart en nieren vindt hij ook
een perfect vlak landschap ra
zend interessant, maar dan
moet het wel een natuurlijk
vlak landschap zijn. „Er zijn
gebieden in Nederland die van
oudsher werkelijk fantastisch
vlak zijn. Ook die gebieden
zou ik graag vlak willen hou
den, want een werkelijk vlak
natuurlijk landschap tref je in
de wereld maar zelden aan",
zet hij uiteen. „Ik ben dus niet
tegen het vlakke, maar wel te
gen het afvlakken. De ver
vlakking in Nederland, of ni
vellering zo u wilt, baart mij
werkelijk zorgen".
PAUL KOOPMAN
UTRECHT - Minister
Brinkman van WVC en
staatssecretaris Evenhuis
van economische zaken
zijn niet ingegaan op het
verzoek om de invoering
van het geneesmiddelen
plan van onder meer in
dustrie, groothandel, ver
zekeraars en apothekers,
toch nog op 1 januari mo
gelijk te maken. De aan
de groothandel in reke
ning gebrachte prijzen die
in december al werden
verlaagd, moeten opnieuw
worden aangepast.
De bij het zogenaamde omni-
partijenakkoord (OPA) be
trokken organisaties hadden
om invoering gevraagd, nadat
ze donderdag een kort geding
hadden gewonnen dat door
Prodifarma, de organisatie van
leveranciers van goedkope
medicijnen, tegen hén was
aangespannen. De Amster
damse rechtbankpresident be
twijfelde in zijn vonnis of het
OPA, zoals Prodifarma aan
voerde, in strijd is met de Eu
ropese concurrentiebepalin-
gen.
De Europese Commissie meent
voorlopig dat dat wèl zo is. De
bewindslieden willen op het
definitieve standpunt van de
Commissie wachten voordat ze
besluiten om de wijzigingen
van de apothekerstarieven
goed te keuren. Ze hebben de
OPA-partijen in een brief aan
gespoord, alles te doen om de
bedenkingen van de Europese
Commissie weg te nemen, om
dat anders de beoogde bezuini
ging van 420 miljoen gulden in
1990 niet meer kan worden ge
haald. Het OPA houdt onder
meer in dat de geneesmidde-
lenprijzen gemiddeld met ze
ven procent omlaag gaan.
>E KNOLLEN
IVflT IS CftT UlttMeN TOCH \JeM0EIêNü! ik W Iföl'lDSj
1 1 OSÊNSe DCC M0£T€N tópENftET2flP£L J
Rotterdam heeft
hoofdcommissaris
Zeven nieuwe burgemeesters
In Utrecht hebben zeven burgemeesters van nieuwe gemeenten
gisteren de ambtseed afgelegd bij commissaris van de koningin
Beelaerts van Blokland. Door de herindeling in het aan Zuid-Hol
land grenzende deel van de provincie zijn nieuwe gemeenten
ontstaan. Behalve burgemeester Bogaard van De Ronde Venen
werden ook zijn collega's van Loenen, Breukelen, Lopik, Mont-
foort, Oudewater en Woerden beëdigd.
foto: anp
UTRECHT - Sinds zich in
1982 in Nederland het eerste
geval van aids voordeed, zijn
694 aidspatiënten geregi
streerd, aldus het ministerie
van WVC. In 1988 zijn er 274
nieuwe patiënten bijgekomen,
van wie 18 in december. Het
aantal gevallen van aids is de
afgelopen tijd gestegen van 308
medio 1987 tot 420 eind vorig
jaar, 487 eind maart 1988, 605
eind september en 694 nu.
ie daa
rampj
allen
-
bli^i
men:
n niet
ectief
t weg.
>uinhö a,'
erdriet
)d het
jm zóï
Die
het r
vooi
GEOLOGEN LUIDEN ALARMKLOK OVER VERVLAKKING
IAARSBERGEN Zes
iar zorgvuldige studie
iracht dr. J. van Baarn
irt na de eeuwwisseling
een verontrustende
toonclusie. „Ons geologi-
:he landschap onttakelt
hoog tempo", luidde in
)8 zijn waarschuwing in
et gezaghebbende tijd-
hrift van het Koninklijk
[ederlands Aardrijkskun-
Genootschap. Nie-
ïand die er zich iets van
antrok. Tachtig jaar ont
takeling later, trekt het
rijksinstituut voor Na-
jurbeheer opnieuw aan
alarmbel.
De vervlakking in Nederland
t niet te stuiten", condu
ct de Werkgroep Gea van
.Rijkinstituut voor Natuur
leer in een rapport dat gis-
liefst zestien jaar on-
'Vzoek het daglicht zag. In
lé provincies, met uitzonde-
FleVoland, inventari-
erden geologen en geografen
laatste restjes natuurlijk
[ndschap in ons vlakke kik-
rland. Nu ja, vlak?
irard L. Gonggrijp, seereta-
van de Werkgroep Gea,
►randt meteen los: „Daar
noemt u nu de grootste handi-
apbijelkecampagnetegen.de
,a,en/Vervlakking. Nederland is
igendjock z0 vlak als èen dubbeltje?,
je vaak zeggen. Dat is
Mid
alen e
5 grai
iid-Fn
Langs
inje, Z
Povl
in
roog
Dievenbende
p Schiphol
opgerold
i de
10 gr;
zo"o<
AMSTERDAM - Met de
rrestatie van 18 mensen
enkt de rijkspolitie
Öienst Luchtvaart op
chiphol een „belangrijke
g aan de criminaliteit
de luchthaven" te heb-
ien toegebracht. Schiphol
vordt al twee jaar geteis-
1 rd door diefstallen uit
iddsen. Daarbij werden
:ooral videorecorders, vi-
lepcamera's, kleding en
lorloges met een totale
'aarde van meer dan
wee miljoen gulden buit-
erhaakt.
ook het imago. Vandaar dat
destijds niemand zich druk
maakte over de waarschuwing
van Van Baarn. Terwijl het
landschap in die tijd oneindig
veel gevarieerder was, met na
tuurlijke kreken, heuvels,
land- en rivierduinen, heuvel
ruggen en aarden wallen. Als
we niet oppassen is Nederland
over een aantal decennia echt
een perfect platte pannekoek.
En is onze hele natuurlijke ge
schiedenis ondergeschoffeld en
weggenivelleerd".
Achterhoede
Gonggrijp voert met een hand
jevol andere deskundigen, ge
tuige het genegeerde alarm uit
1908, een beetje een achterhoe
degevecht. Miaar om toch nog
te redden wat er te redden-
valt, hadden hij en zovele an
dere geologen het er voor over
tussen 1972 en nu alle reste
rende „geologische objecten"
minutieus in kaart te brengen.
De resulterende toch nog dui-
mendikke inventarisatie
kwam begin deze week ge
reed. Uiteindelijk zal het rap
port van de Werkgroep Gea
zijn weg moeten vinden naar
de verschillende provinciebe
sturen en de ministeries van
VRÓM en landbouw en visse
rij-
Gonggrijp: „Toen wij aan het
onderzoek begonnen was de
geologie nog nauwelijks onder-
werp van gesprek. Jn de dis
cussie over welke gebieden be
houden ijioesten worden telde
eigenlijk alleen het biologische
aspect. Wij hebben alle geolo
gische objecten op een rijtje
willen zetten om de overheden
en grondbezitters er in elk ge
val bewust van te maken wat
Nederland op dit terrein nog
te bieden heeft. Daarbij heb
ben we ook aan willen geven
welke objecten nog echt zeld
zaam, kenmerkend of fraai
zijn. Zodat bij eventuele lan-
dontginning een verantwoorde
keuze gemaakt kan worden".
Oorzaken
Ruilverkaveling, machinale
landbouw, verstedelijking, de
aanleg van wegen en industri
alisatie zijn de voornaamste
oorzaken voor de voortschrij
dende nivellering van Neder
land in de meest letterlijke zin
van het woord. Overal waar
de mens ingreep, veranderde
onvermijdelijk het landschap.
Pas de laatste jaren, consta
teert Gonggrijp, begint de
overheid oog te krijgen voor
de historische waarde van be
paalde geologische objecten.
„In het natuurbeleidsplan dat
het ministerie van landbouw
in de loop van 1989 wil uit
brengen, worden voor het
eerst een aantal objecten ge
noemd die behouden zouden
moeten blijven. Dus het begint
wel te dagen, al is het een
beetje laat".
Het probleem met geologische
objecten, zo zet Gonggrijp uit
een, is dat het object zélf op
het eerste oog niet bijster
interessant ot waardevol hoeft
te zijn, maar het verhaal er
achter dat vaak wel is. Bekend
is de geschiedenis van de
Utrechtse heuvelrug, die ont
stond toen in de ijstijd gletsjers
de aardbodem en zware keien
voor zich uitschoven, het Ne
derlandse polderland in. Maar
er zijn ook minder indruk
wekkende restanten van de
Nederlandse ontstaansgeschie
denis, zoals de natuurlijke kre
ken in Gelderland, de Drentse
heide (nu ernstige bedreigd
door dë zure regen) of de oude
Middemerklif in Gaasterland,
een aarden wal die werd opge
worpen door het gebeuk van
de voormalige Zuiderzee.
Kop}
les
Zélf heeft Gonggrijp voor het
onderzoek met name het aan
tal „kopjes" (kleine heuveltjes,
tot vijf meter hoog) in Twente
geteld. Daarvoor werden oude
kaarten geraadpleegd en trok
de Gonggrijp zélf, zwaarge-
laarsd en gewapend met meet
instrumenten, het polderland
in. Al snel werd duidelijk
welk een Verwoesting zich had
voltrokken. Gonggrijp: „Van
de duizenden kopjes die nog in
1880 geteld werden, is minder
dan de helft over. Nog dage
lijks arriveren aanvragen op
het provinciehuis om kopjes te
mogen afgraven. Hetzelfde
beeld zie je rond Mijdrecht in
Utrecht, waar rugsystemen,
dat zijn de wallen van oude
kreken, echt zeldzaam zijn ge-
velé aangiftes hebben er-
geleid dat de politie in
8 een projectteam in het
2n riep, dat zich met het
"(nderzoek bezighield. Bin-
énkele maanden tijd za-
de leden van dit tearp de
ans de bende op te rollen.
de gestolen spullen wer
en nog voor twee ton terug-
evonden.
re woon
(et is volgens de woordvoer-
van de rijkspolitie nog
precies bekend hoe de
ieven te werk gingen. Wel
duidelijk dat de goederen
gewoon" met een gehuurde
achtwagen werden opge-
aald. „Het is op de luchtha-
en een aan- en afrijden van
llerlei soorten vrachtauto's,
let is daarbij natuurlijk niet
ltijd duidelijk of het nou om
of illegaal meegeno-
ïen'spullen gaat", aldus de
oordvoerder. Hij verwacht
og meerdere aanhoudingen.
DEN HAAG Ondanks
de regeringsbelofte uit
1986 dat in vier jaar tijd
de werkloosheid met jaar
lijkse stappen van 50.000
zou worden verminderd
tot 500.000 in 1990, is er
tot op heden van een
spactaculaire daling van
de werkloosheid geen
sprake geweest. Evenals
voorgaande jaren was ook
1988 voor wat betreft de
werkloosheidsbestrijding
een teleurstellend jaar.
Werd 1987 afgesloten met een
saldo van 680.000 werklozen,
op dit moment zijn het er vol
gens de statistieken van de ar
beidsbureaus slechts enkele
duizenden minder. De befaam
de doelstelling van 500.000
werklozen in 1990, waar pre
mier Lubbers ooit zijn politie
ke lot aan verbond, is verder
weg dan ooit.
Toch moet men volgende
maand niet vreemd opkijken
als het nobele streven van het
kabinet toch nog in één klap
wordt gehaald. Niet zozeer
omdat het kabinetsbeleid plot
seling toch nog zijn vruchten
afwerpt, maar om de doodeen
voudige reden dat men de
werkzoekenden anders is gaan
tellen.
De afgelopen jaren is uit ver
schillende onderzoeken geble
ken dat het werkloosheidsbe
stand nogal „vervuild" is. De
feitelijke werkloosheid zou
maar tweederde bedragen van
de papieren werkloosheid: van
elke drie werklozen die inge
schreven staan bij het arbeids
bureau blijkt er één, om uit
eenlopende redenen, niet be
schikbaar te zijn voor de ar
beidsmarkt. Dat betekent dat
er eigenlijk „maar" 450.000
werklozen zijn.
De bestandsvervuiling is on
der meer het gevolg van het
feit dat veel werklozen die op
eigen kracht een baan vinden,
zich niet bij de arbeidsbureaus
laten uitschrijven.
Hemelsbreed
Dat was voor minister De Ko
ning (sociale zaken en werkge
legenheid) de reden om een
overeenkomst aan te gaan met
het Centraal Bureau voor de
Statistiek. Vanaf 1 januari
aanstaande zal het CBS maan
delijks omvangrijke steekproe
ven onder werklozen gaan
verrichten. Het actuele CBS-
cijfer over de omvang van de
werkloosheid zal worden sa
mengesteld door de gegevens
van die steekproeven te verge
lijken met de bestanden van
de arbeidsbureaus.
Het ministerie van sociale za
ken blijft overigens gewoon
doorgaan met het presenteren
van zijn eigen werkloosheids
cijfers. Dit betekent dus dat er
vanaf 1 januari maandelijks
twee werkloosheidscijfers gaan
verschijnen, die echter he
melsbreed van elkaar zullen
verschillen.
Het gevaar zit er in dat het
laagste cijfer (dat van het CBS)
het meest geciteerd zal wor
den, niet in de laatste plaats
door het kabinet zelf. Met het
oog op de verkiezingen in 1990
is er natuurlijk niets mooiers
dan te kunnen wijzen naar een
werkloosheidscijfer dat aan
zienlijk dichter bij de doelstel
ling in het regeerakkoord ligt.
Geflatteerd
Toch moet geconstateerd wor
den dat ook de CBS-tellingen
onjuist en wel geflatteerd zijn.
Weliswaar wordt de vervui
ling van de bestanden groten
deels weggenomen, maar tege
lijkertijd blijven er nog altijd
zo'n 250.000 personen die wèl
werkloos zijn maar om uiteen
lopende redenen niet bij de ar
beidsbureaus zijn geregi
streerd.
Volgens de geldende werk
loosheidsdefinitie is iemand
werkloo%als hij/zij bij het ar
beidsbureau is ingeschreven,
niet ouder is dan 64 jaar, geen
arbeidsverhouding heeft maar
in staat is 20 uur per week of
langer arbeid in loondienst te
verrichten. Er zijn echter zo'n
50.000 mensen die minder dan
twintig uur per week werken.
Veelal noodgedwongen omdat
er geen andere banen zijn. In
feite zijn deze mensen, ook al
zijn ze niet werkloos, wel
werkzoekend. Dat geldt ook
voor degenen die part-time
werken maar liever een volle
dige baan hadden gehad. Hoe
dan ook, deze mensen staan
niet geregistreerd.
Het ingeschreven staan is bo
vendien een voorwaarde om
in aanmerking te komen voor
een sociale uitkering. Veel ge
huwde vrouwen die willen
werken, komen niet voor een
uitkering in aanmerking om
dat ze geen arbeidsverleden
hebben of een huishouding
vormen met een partner die
een eigen inkomen heeft. Zij
melden zich dan ook niet bij
het arbeidsbureau maar zijn
wel degelijk werkzoekend. Al
met al komt het aantal werk
zoekenden hierdoor toch weer
in de buurt van de 700.000.
Dan hebben we het nog niet
eens over de 800.000 arbeids
ongeschikten waarvan ook een
groot deel graag weer aan de
slag wil.
In feite maken twee verschil
lende werkloosheidscijfers de
zaak nodeloos ingewikkeld,
waardoor de verwarring rond
het aantal werklozen alleen
maar zal toenemen.
Complimenteus
Het kabinetsbeleid van de af
gelopen jaren heeft de markt
fors versterkt. Het gaat weer
goed met de bedrijven, de win
sten nemen toe en de overheid
slaagt erin zijn financieringste
kort binnen de perken te hou
den.
Volgens een onderzoek van de
OESO (de Organisatie voor
economische samenwerking
en ontwikkeling) besteedt Ne
derland maar liefst 4 procent
(15 miljard gulden) van het
nationaal inkomen aan ar
beidsvoorziening. Desondanks
lukt het overheid en sociale
partners niet om de werkloos
heid daadwerkelijk te druk
ken. Het onlangs bereikte ak
koord van werkgevers, werk
nemers en overheid over een
nieuwe regeling voor bestrij
ding van de langdurig werk
loosheid zal in het meest gun
stige geval slechts 20.000 men
sen aan werk helpen.
MARGA RIJERSE
AMSTERDAM - In elke regio -
i Nederland moet in de nabije
toekomst een bureau voor
slachtofferhulp komen. Die bu-
us moeten met elke burger
die slachtoffer is van een ern
stig misdrijf of van een ver
keersongeval, contact opnemen.
Dr. J. van Dijk, voorzitter van
het bestuur van de Landelijke
Organisatie Slachtofferhulp
(LOS) schrijft dit in het decem
bernummer van het blad Justi
tiële Verkenningen van het
Wetenschappelijk Onderzoek
en Documentatiecentrum
(WODC). In Nederland zouden
totaal 70 bureaus voor de zoge
noemde Eerste Hulp bij Misdrij
ven moeten worden opgestart.
De standaardbezetting zal
moeten bestaan uit minstens
één beroepskracht en een team
van vrijwilligers die gezamen
lijk zo'n 500 tot 1.000 slachtof
fers hulp kunnen bieden.
De Eerste Hulp bij Misdrijven
wordt aangeboden aan ieder dite
er prijs op stelt. De hulp bestaat
uit een combinatie van hulp bij
emoties, praktische en elemen
taire juridische hulp en deskun
dige verwijzing. Daarnaast zal
gewerkt moeten worden aan
groetere deskundigheid bij bij
voorbeeld artsen en personeels
chefs. Het belangrijkste bij dit
alles moet volgens Van Dijk
echter zijn de bestrijding van de
„alom aanwezige menselijke
neiging om het slachtoffer de
schuld te geven van hetgeen
hem/haar is overkomen, ter in
standhouding van de eigen ge
moedsrust".
