E
Mexico wil zijn relatie
met RK kerk herstellen
Verloren geloof en onmenselijkheid
ficid^c SotLtcttr
;p
>weer
lip
Drempelvrees
kerk
wereld
f GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
EetdócSoivumt
ZATERDAG 31 DECEMBER 1988 PAGIN
BIN
door Marinus van der Berg
Het knallende vuurwerk van
de oudjaarsnacht heeft alles
te maken met angsten. Het
beginnen van een nieuw jaar
roept onzekerheden los. „Wat
zal het nieuwe jaar brengen?"
„Zal het weer zo'n rampjaar
worden?" Voorspellingen wor
den gretig gelezen. Wij zijn de
laatste jaren in steeds sterke
re mate mensen geworden die
graag alles onder controle
hebben. Er worden allerlei
toekomstscenario's geschre
ven, maar tegelijk is er een
groeiend besef hoe weinig we
in handen hebben. Of mis
schien moet ik het anders
zeggen: het wordt steeds be
langrijker ons af te vragen
welke toekomst we willen?
Het wordt steeds belangrijker
om ons af te vragen wie de
toekomst bepalen. Het is mij
te vroom en te gemakkelijk
om te zeggen: God bepaalt de
toekomst. Als ik zie wat er ge
beurt met het milieu, als ik de
berichten lees over steeds
meer experimenten met het
begin en ook met het einde
van het leven, dan voel ik dat
hierover dringend meer dis
cussie moet komen.
Of katholieke universiteitszie
kenhuizen moderne geboorte
technieken moeten stoppen is
mij niet zonder meer duidelijk.
De katholieke traditie moet
zich niet gaan isoleren, maar
zij moet wel samen met alle
mensen van goede wil een le
vendige discussie op gang
brengen over waarden en nor
men waarover velen zich te
récht zorgen maken. Op de
drempel van oud en nieuw zou
ik willen pleiten voor meer
drempelvrees. Op velerlei ge
bieden. Er is namelijk iets heel
goeds in het hebben van
vrees. Met vrees bedoel ik
dan schroom, terughoudend
heid en eerbied. Dat geldt
voor persoonlijke relaties tus
sen mensen. Er gaat een gro
te onvrijheid uit van de kreet:
„Dit moet toch kunnen; als je
dat niet vindt, ben je uit de
tijd". Uit de mond van een ou
dere hoorde ik: „Je moet je
aan de jeugd aanpassen, an
ders heb je geen leven". Dit is
nieuwe geestelijke dictatuur.
De grootste denkfout van
deze tijd is dat ik meen recht
te hebben op een ander. Op
andermans lichaam of op an
dermans denken. In het ko
mende jaar wil ik dan ook op
deze plaats stilstaan bij het
begrip „intimiteit". Ouders die
eén klein kind zien reageren
zeggen: „Het is al een heel ei
gen persoontje. Ze heeft al
duidelijk een eigen willetje".
Dat lijkt me zeer raak opge
merkt. Vanaf het begin is de
ander niet ons bezit, maar
zichzelf aan het worden. Daar
om mag ik niet zomaar het ge
bied van de ander intreden.
Als ik het gebied van de ander
intreed neem ik verantwoor
delijkheid op mij. Hier ligt voor
mij een tweede grote vergee
tachtigheid van deze tijd. Er
wordt veel over persoonlijke
vrijheid gesproken zonder ook
over persoonlijke verantwoor
delijkheid te spreken. Het is
heel gemakkelijk je te ver
schuilen achter persoonlijke
vrijheid, alsof dat het hoogste
goed is. Het hoogste goed ligt
in de vraag: „Ben ik de hoe
der van mijn zuster en broe
der? Ben ik de hoeder van
deze aarde en al wat er er op
leeft?"
Bij vrijheid hoort verantwoor
delijkheid van God gekregen
en dat vraagt om vrees. Niet
een vrees die verlamt, niet
eens vrees die ons handelen
stil legt, maar een liefdevolle
vrees, die ons een groot ont
zag geeft voor al wat er leeft
en voorhanden is. Ik pleit voor
drempelvrees. Niet een drem
pelvrees die het ons moeilijker
maakt om naar elkaar toe te
gaan, maar een drempelvrees
die de eerbied voor het per
soonlijk eigene versterkt. Het
is merkwaardig dat in deze
zogenaamde open informatie
maatschappij aan de ene kant
gepraat wordt over privacy en
aan de andere kant de ge
dachte leeft dat alles in de
openbaarheid moet. Lang niet
altijd wordt de vraag gesteld
voor wie dat goed is.
De sensatielust is een andere
machtige god geworden die
de drempelvrées ernstig ver
stoord heeft. Het resultaat is
dan ook steeds meer een
zaamheid en meer angsten die
ziek maken. Er is ook een ver
borgenheid die niet openge
broken mag worden. De diep
ste verborgenheid waaruit alle
leven komt en waarin alle le
ven geborgen zal worden, zal
oök niet opengebroken kun
nen worden, maar zal zich
slechts openbaren aan wie
drempelvrees kent, terughou
dendheid en eerbiedige stilte.
Ik wens u een eerbiedig nieuw
jaar toe.
Evangelicalen tegen conciliair proces
DRIEBERGEN De Evangelische Alliantie
heeft het waarnemerschap bij het conciliair
proces voor gerechtigheid, vrede en het be
houd van de schepping beëindigd. Dit meldt
het evangelische maandblad Uitdaging. De al
liantie was in september 1987 op uitnodiging
van de Raad van Kerken in Nederland als
waarnemer aan het proces mee gaan doen. Bij
een deel van de zeventig organisaties die in de
EA samenwerken, riep de betrokkenheid bij
het conciliair proces vragen op, aldus EA-di-
recteur Arnold van Heusden. „Deze vragen
konden we niet beantwoorden omdat de Raad
van Kerken moeite had ons waarnemerschap
nader in te vullen." EA-voorzittér ds. F.H.
Veenhuizen zei in september 1987 dat er „alle
reden was aan het proces mee te doen". De se
cretaris van de Raad van Kerken, ds. W.R.
van der Zee, noemde het toetreden van de EA
toen „een heel belangrijke ontwikkeling om
dat we nu ook aan die kant onze vleugels
kunnen uitslaan". De EA is nu van plan de
drie thema's „vanuit een typisch evangelische
invalshoek" aan de orde te stellen. Zending en
zelfheiliging gaat bij de evangelicalen ten kos
te van maatschappelijke betrokkenheid.
De mens is een schepsel
dat bestemd is om in
rampen te leven.
MEXICO STAD De
Mexicaanse president
Carlos Salinas de Gortari
heeft zowel binnen de ei
gen paFtij als binnen de
oppositie voor grote poli
tieke opschudding ge
zorgd door te zinspelen
op een mogelijke norma
lisering van de betrek
kingen van zijn regering
met de rooms-katholieke
kerk, een instituut dat of
ficieel in Mexico niet eens
bestaat.
De kerk, die ondanks de be
perkingen van de Mexicaanse
grondwet springlevend is,
heeft onmiddellijk laten we
ten wel oren te hebben naar
officiële erkenning. Conser
vatieve partijen zijn voorstan
der van een debat over wijzi
ging van de status van de
kerk, terwijl critici zeggen dat
de regering zich dient te hou
den aan de idealen van de
grondwet.
De regerende Institutionele
Revolutionaire Partij, of PRI,
is zelf verdeeld over de kwes
tie. Per slot van rekening wa
ren het de oprichters van de
partij die de grondwet waarin
de rooms-katholieke kerk aan
banden werd gelegd. Een
vrouwelijk parlementslid Van
de PRI, Socorro Diaz, ver
klaarde dat de „heropening
van een discussie die door de
geschiedenis is geregeld
geen bijdrage aan de nationa
le eenheid vormt".
Enkele critici wijzen erop dat
Salinas poogt de steun voor
zijn partij onder de bevolking
te vergroten. De PRI heeft de
afgelopen jaren veel aanhang
.verloren onder traditionele
groepen als de arbeiders en de
middenklasse. Salinas kwam
1 december aan de macht, na
dat de PRI in juli een verkie
zingsoverwinning wist te boe
ken waar veel van zijn poli
tieke tegenstanders nog steeds
verzet tegen aantekenen en
die in brede kring hoogst om
streden wordt geacht.
Tegenstrijdigheden
De relatie tussen kerk en
staat houdt ook de gemoede
ren van de oppositie bezig.
Het is een van Mexico's te
genstrijdigheden dat een land
met een overwegend katho
lieke bevolking een regering
heeft die officieel als anti-cle-
ricaal geldt. Hierbij moet wor
den aangetekend dat de rege
ring oogluikend toelaat dat de
kerk op tal van punten de
grondwet negeert.
De grondwet van 1917 die
door de triomferende partijen
van de Mexicaanse revolutie
werd geratificeerd, ging ver
der dan een verordening dat
kerk en staat gescheiden
moeten zijn. De kerk werd ie
dere wettelijke status ontzegd
en de invloed van de kerk
werd zoveel mogelijk inge
damd. „De wet erkent geen
religieuze verbanden die be
kend staan als kerken," aldus
artikel 130 van de grondwet.
De revolutionairen - boeren,
vakbondsleiders en generaals
met een duidelijke anti-cleri-
cale achtergrond - zagen de
kerk als onderdeel van de
heersende klasse van groot
grondbezitters. De kerk be
schouwde hen als goddeloze
rebellen tegen de gevestigde
orde.
Het is priesters verboden te
stemmen, te spreken of te
schrijven over politiek of de
regering. Zij kunnen niet on
derwijzen; kerken mogen
geen onroerend goed bezitten
en de regering kan het aantal
priesters binnen iedere staat
beperken. Buitenlandse gees
telijken mogen niet in Mexico
werkzaam zijn.
Leiding
Niettemin geeft de kerk lei
ding aan scholen en universi
teiten waar kinderen van re
geringsleiders studeren, pries
ters publiceren in kranteru
brieken en presidenten hou
den besloten ontmoetingen
met bisschoppen.
Mexico is op het Westelijk
halfrond het katholiekste
land, het favoriete kind van
het katholieke Spanje. Jaar
lijks nemen miljoenen gelovi
gen deel aan processies naar
de Basiliek van de Maagd van
Guadalupe, de beschermheili
ge van Mexico. Twee miljoen
gelovigen waren aanwezig bij
de mis die paus Johannes
Paulus II tien jaar geleden op
droeg tijdens zijn eerste be
zoek aan het Amerikaanse
continent.
In de jaren '20 lanceerden ka
tholieken vanwege de vervol
gingen van overheidswege de
'Christero-revolte'. Een ker
kelijke held uit die periode is
pater Miguel Pro, een jezuïet
die door de regering werd ge
ëxecuteerd. Hij werd in sep
tember van dit jaar zalig ver
klaard.
Salinas gaf al in zijn inaugu
ratierede te kennen dat de re
gering meer erkenning dient
te geven aan de kerk. Hij
merkte op dat een moderne
staat niet kan voorbijgaan aan
organisaties als vakbonden,
wergeversverbanden, de me
dia en de kerk".
Het was de eerste maal in de
geschiedenis van het moderne
Mexico dat een president
openlijk de kerk als onderdeel
van de maatschappij erkende.
Bij de inauguratie waren dan
ook voor de eerste maal ker
kelijke vertegenwoordigers
aanwezig, zoals kardinaal Er
nesto Corripio Ahumada en
de pauselijke nuntius mon
seigneur Girolamo Prigione.
Enkele dagen later haalde mi
nister van binnenlandse za
ken Fernando Gutierrez Bar
rios de voorpagina met de
woorden: „De kerk bestaat."
Sindsdien volgpn de media de
discussie op de voet.
Schending
In het parlement verklaarde
afgevaardigde Alfredo Reyes
Contreras van de Socialisti
sche Volkspartij dat zelfs de
aanwezigheid van prelaten tij
dens de inauguratieplechtig-
heid een schending van de
grondwet vormde. Hij eiste
een onderzoek.
Maar ook ter linkerzijde was
de kwestie aanleiding voor
President Carlos Salinas de Gortari
FOTO: ANP
verdeeldheid. Een leider van
de Verenigde Socialistische
Partij, Gilberto Rincon Gal-
lardo, een katholiek, gaf als
commentaar dat hervormin
gen nodig zijn aangezien de
huidige situatie polariserend
werkt en „aanleiding geeft tot
fanatisme".
Beide socialistische partijen
maken deel uit van het De
mocratisch Front, een coalitie
die de belangrijkste rivaal
van Salinas, Cuauhtemoc Car
denas, in de verkiezingen van
6 juli steunde. Salinas moet in
staat zijn de tweederde meer
derheid te verkrijgen die hij
in het Congres nodig heeft om
de constitutie te wijzigen. Zijn
partij controleert 60 van de 64
zetels in de Senaat. In het La
gerhuis heeft de PRI slechts
260 van de 500 zetels, maar
kan rekenen op steun van de
101 afgevaardigden van de
Nationale Actie Partij.
Kerkelijke leiders zeggen dat
zij realistischer betrekkingen
tussen kerk en staat nastre
ven. Beide partijen voeren
aan dat verhoudingen als die
in de 19de eeuw bestonden,
achterhaald zijn. Kerkelijk
woordvoerder monseigneur
Genaro Alamia zegt dat de
kerk „alleen officiële erken
ning en volledige scheiding
van kerk en staat" wenst.
ELOY AGUILAR
De wonderen zijn de we
reld nog niet uit. In hel
leven van Graham Gree
ne, zo rijk aan avonturen,
ontmoetingen en opval
lende gebeurtenissen,
werd dit jaar een nieuw
opmerkelijk feit toege
voegd. De Mexicaanse
whiskypriester uit een
van zijn eerste romans,
The Power and The Glo
ry fin het Nederlands
vertaald door Max Schu-
chart als Het Geschonden
Geweten), werd eind sep
tember door het Vati
caanse departement voor
de heiligen zalig ver
klaard.
Een gebeurtenis die in Mexico
luid is toegejuicht want in fei
te is deze man voor het volk
al lang een heilige. Voor de
whiskypriester uit Greenes
roman stond de Amerikaanse
jezuïet Miguel Agustin Pro
model. Hij was een van de
vele slachtoffers uit de gods
dienstvervolgingen in Mexico
in de jaren twintig (zie ook
hierboven). Pro werd op 23
november 1927 voor een
vuurpeloton terecht gesteld.
Hij was ervan beschuldigd
bomaanslag te hebben ge-
het begin af aan duidelijk dat
de ziekelijke, aan drank ver
slaafde Pro daar niets mee te
maken had. Maar de haat van
de nieuwe machthebbers te
gen de kerk zat heel diep. Ze
zal niet uit de lucht zijn ko
men vallen, maar was in het
geval van pater Pro onte
recht. Hij was zeker geen mo
del-priester met zijn alcohol
verslaving en zijn onechtelijk
geboren kind, echter wel een
lieveling van het volk.
Toets
Het Vaticaan zag zijn geval
duidelijk niet zitten en was
niet bijster gelukkig met de
aandacht die door Greenes ro
man in de jaren vèertig voor
Pro was gewekt, vooral nie.t
toen andere katholiek geo
riënteerde schrijvers als Mau-
riac voor het boek reclame
maakten. Het dreigde zelfs op
Graham Greene
de index te worden geplaatst,
maar zover kwam het niet, al
kreeg Greene wel te horen
dat het boek de toets der kri
tiek van het Heilig Officie (de
congregatie voor de zuiver
heid van het geloof) niet had
doorstaan.
Greene vertelt er over in zijn
autobiografie Ways of Escape
(Ned. Vluchtwegen). Toen hij
later op een audiëntie bij paus
Paulus VI daarover sprak, liet
deze zich misprijzend uit over
de hoeder van het geloof
waaraan Greene de veroorde
ling van zijn boek te danken
had: „Er zullen altijd wel ka
tholieken zijn die aanstoot ne
men aan bepaalde passages in
uw boeken, maar daar moet U
zich maar niets van aantrek
ken."
Het is zonneklaar dat.Greenes
roman de weg geëffend heeft
naar deze zaligverklaring.
Hoé sterk de tijden zijn ver
anderd, moge blijken uit het
feit dat de canonisering van
deze populaire figuur de paus
van pas komt om de terug
keer van de kerk in de poli
tieke arena acceptabeler te
maken. Zoals The Times naar
aanleiding van de zaligver
klaring schreef: de paus heeft
hem alsnog de macht en de
glorie verleend waarop hij in
Greenes visie aanspraak
mocht maken. Want hoezeer
deze ook politiek voor de be
dienaren van zijn kerk taboe
verklaart, in zijn eigen we
reldwijde strategie speelt poli
tiek een uiterst belangrijke
rol.
Niet alleen voor The Power
and the Glory maar ook voor
menig andere roman van
Greene geldt dat hij daarin de
tijdgeest vooruit is geweest.
Hij schreef romans die spelen
in Vietnam, Cuba en Midden-
Amerika, steeds enige tijd
voordat deze gebieden brand
haarden werden en natuurlijk
koos hij steeds duidelijk partij:
voor de Vietnamezen, Cuba
nen, en Nicaraguanen en ui
teraard tegen de Amerikanen.
Maar de politieke stellingna-
me maakt zeker niet het
hoofdbestanddeel uit van zijn
romans. Als dat wel het geval
was geweest zouden ze pas
echt verouderd zijn.
Hoewel hij een boek als The
Power and The Glory nu on
getwijfeld niet meer zou
schrijven, vindt Greene dit
boek nog altijd goed genoeg
om het op te nemen in een re
cente verzamelbundel in de
Penquinreeks. Dat het zo'n
furore kon maken heeft onge
twijfeld te maken met het feit
dat zijn romanheld voor bui
tenstaanders een geloofwaar
dige figuur was (en is!) in een
aan ongeloofwaardigheid lij
dende kerk.
Voor Greene zijn kerk en ge
loof echter twee geheel ver
schillende zaken. Zijn relatie
met de hiërarchie is welis
waar nooit slecht geweest en
getuigt van de nodige hoffe
lijkheid, als men zijn contac
ten met de pausen Pius XII
en Paulus VI in aanmerking
neemt, dat alles heeft
niettemin bijzonder weinig
van doen met zijn eigenlijke
beweegredenen. Greene ging
over tot de RK kerk toen hij
in 1926 trouwde met een ka
tholieke vrouw (van wie hij
zich veertien jaar later weer
liet scheiden). In Ways of Es
cape zegt hij ergens dat hij
zich niet heeft bekeerd, maar
dat hij een aantal rationele ar
gumenten had die hem tot het
geloof hebben gebracht. Wat
die dan wel zijn, dat laat hij
kennelijk bewust in het vage
en hij wenst zich daarover
ook niet te laten ondervragen.
Al een aantal jaren geeft
Greene geen interviews meer,
de vraag naar zijn overtuigin
gen moet men aus distilleren
uit zijn romans. In de serieu
zere, die hij nadrukkelijk on
derscheidt van zijn 'entertain
ments' blijkt Greene opmer
kelijk trouw te blijven aan
zijn oorspronkelijke overtui
gingen. Zoals gezegd, een ro
man als The Power and the
Glory of The Heart of the
Matter (De Kern van de
Zaak) met een expliciete ka
tholieke achtergrond, dat
vindt men in de latere romans
niet meer terug. Leken zijn
vroegere figuren geïnspireerd
door de „genade", nu is het
meer de dieper op de achter
grond liggende moraal van
het verhaal dat Greenes pre
occupatie verraadt met het
rooms-katholicisme. Een dui
delijk voorbeeld daarvan is de
vrij recente roman Dr Fischer
of Geneva or the Bomb Party
(Dr. Fischer van Genève of
de knalfuif), een schitterend
verhaal, zoals in het latere
werk vrijwel steeds spelend
in een mondaine atmosfeer
waarin Greene ogenschijnlijk
met een zekere gelatenhéid
zijn vakmanschap als verha
lenverteller demonstreert. Op
het eerste gezicht is het een
onderhoudende studie over
onmenselijke hebzucht, waar
toe de hoofdfiguur, dr. Fi
scher een aantal rijkaards
weet te brengen. Hoe rijker ze
zijn, hoe kwetsbaarder en
daarom rijp voor de chantage
die Dr. Fischer aan hen vol
trekt. Het verhaal is echter
meer dan dat: Fischer lijkt de
duivel in persoon te zijn die
niet alleen doelbewust zijn
naasten vernedert en zich
zelf, maar ook laat zien waar
(religieus) nihilisme toe leidt.
Greene probeert in feite een
subtiel antwoord te geven op
het moderne probleem van
het verloren geloof en paral
lelle, teloor gegane waarden.
Zelfs wanneer het geloof ver
loren is gegaan, zo lijkt de au
teur tussen de regels door te
willen zeggen, moeten de
waarden van de religie in het
alledaagse leven worden be
waard. Op straffe van ont
menselijking. Dat die kans
minder denkbeeldig is dan op
het eerste gezicht lijkt, heeft
Greene in deze roman op
overtuigende wijze gedemon-
;ee
Leven krijgt de overhand
NOG maar een week geleden herdacht de kerk hoe
kerstnacht de hemel open ging en engelen het goede ni<
van de geboorte van Jezus verkondigden. Inmiddels
het gewone leven z'n gang hernomen; het lijkt alsof er
is gebeurd. Morgen begint een nieuw jaar, maar wie n
dat het net kerstfeest is geweest en wie gelooft dat 1989
jaar onzes Heren" zal worden?
.ei ËgJ;
h jnvallf
(i reekvi
et'ver'
eel me
In het geboorteverhaal van Jezus duurt die blijde verkoi J'
ging van de hemelse vrede maar heel kort. Na het lied '2 x
de engelen sluit de hemel zich weer. De nacht die daa
weer net zo donker was als anders lijkt heel wat reëler
de open hemel met de boodschap van vrede op aarde,
jaar 1988 gaat immers de geschiedenis in als een rampj i
Bangladesh, Armenië, de vliegtuigramp in Schotland,
zijn maar een paar voorbeelden uit een rij van tientallen ijri
matische gebeurtenissen.
HeT verhaal over Jezus' geboorte krijgt een vervolg,
wijzen uit het Oosten komen, om te aanbidden en om
schatten te brengen, maar er is ook de dreiging van de
dermoord. Daarom moet Jezus met zijn ouders vluchten,
in de bijbel blijkt de vreugde over de geboorte slechtSj
korte duur. De machten van de duisternis nemen
van de aarde alsof er niets gebeurd is. De schreeuw vai
lijdenden in Bangladesh, Armenië en in alle rampgebii
van 1988 is dan ook dezelfde als die van de moeders
hun kinderen die door Herodes zijn vermoord, na Jezus'
boorte.
rE<
A
rachl
irt» r
HeT leven van Jezus werd het leven van een lijdende o:
gehate, verachte en de eenzame die tenslotte is ondergeg)1
aan de doodsmacht. Omdat Hij die heeft overwonnen
nen de gelovigen soms met bijna gebroken stem Iche
jaar 1989 opdragen aan de Heer van het leven. De
macht van de natuur, de redeloze haat van mens tot mens
wrede wellust die de menselijkheid doodt, ze hebben niet
laatste woord. Het leven om Jezus' wil is het perspectief
ieder menselijk bestaan.
Met die woorden zijn de pijn en het verdriet niet weg.
staan samen met slachtoffers" sprakeloos bij de puinh*
van hun bestaan en we zijn stom van woede en verdriet
het graf van naamloos velen. Juist het besef dat God het
ders wil met zijn schepping versterkt de woede
wat niet zou moeten gebeuren.
chrifl
Ieder
m
iand
#,ntrc
„pkeln
.ijksii
jurbe
e ala
zóf
In de verbijstering om wat er gebeurt komt de stem f
gene zijde. Het is zó tegen beter weten in, dat geen mens|e
zelf kan bedenken: de boodschap van de geboorte vanje
Messias, die uiteindelijk de dood heeft overwonnen. DielP
loofswerkelijkheid kan de kerk aan het einde van het rfc-
penjaar verkondigen. De doden van 1988 zijn niet
eeuwigheid gestorven; het leven krijgt tóch de overhan
Rustig maar
somber weer
DE BILT (KNMI) - Het weer
beeld van oudejaarsdag is don
ker en nevelig. Plaatselijk is er
mist. Ook kan er af en toe wat
lichte motregen vallen. De
middagtemperatuur loopt uit
een van 8 graden in het noord
westen tot 5 graden in het
zuidoosten van het land. Er is
weinig of geen wind. Dit
weertype wordt veroorzaakt
door een hogedrukgebied dat
zich van de Britse Eilanden
naar ons land verplaatst. Dit
druksysteem zal ook op
nieuwjaarsdag voor rustig
weer zorgen. Daarna trekt het
langzaam naar Zuidoost-Euro
pa weg. De wind draait dan
naar zuidoost tot zuid en gaat
geleidelijk wat koudere lucht
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor zondag en maandag:
Zuid-Scandinavië: Weinig of
geen neerslag en voornamelijk
ten oosten van de Noorse ber
gen opklaringen. Middagtem
peratuur van 6 graden langs
de Noorse zuidwest kust tot
iets boven 0 graden landin
waarts bezuiden de lijn Oslo-
Stockholm. 's Nachts slechts
lichte vorst in het binnenland,
benoorden Oslo matige tot
strenge vorst.
Britse Eilanden: Veel bewol
king. Plaatselijk ook opklarin
gen, vooral noordoostwaarts
van de hogere gebergten. Wei
nig of geen regen. Middagtem
peratuur van 12 graden in
Zuidwest-Ierland tot 7 graden
in het oosten.
Denemarken, Noord-Duits-
land, Benelux, Noordwest-
Frankrijk: Op veel plaatsen
laaghangende bewolking-
Vooral meer landinwaarts
plaatselijk mist. Mogelijk een
opklaring. Droog weer. Mid
dagtemperatuur van 7 graden
aan zee tot 3 graden plaatselijk
landinwaarts.
Midden- en Zuid-Duitsland,
Noordoost-Frankrijk: Lage be-
woling of mist. Vooral in Zuid-
Duitsland ook opklaringen.
Middagtemratuur 2 tot 5 gra
den. 's Nachts hier en-fcancjt
lichte vorst. ioemt
Alpengebied: In de dalen iKvS]
het laagland laaghangendefoch 2
wolking en soms mist. ïc
het oosten echter öpl
rend. Boven rond 1200 i
overwegend zonnig. Midi"
temperatuur in de dalen eL
het laagland 2 tot 5 grai
Nulgradengrend in de mit'
op 1500 2000 meter hex
daarbeneden slechts liif
dooi.
Spanje, Portugal, Zuid-FnPP>
rijk, Noord-Italië: Langs1
kust en in Zuid-Spanie, ZA,,crT
Frankrijk en in de PovlfMbi
op veel plaatsen mist ifiprest
nacht en ochtend. Droog wSenkt
Middagtemperatuur in de öiehs
nige gebieden van 10 gra*chiD]
in het noorden tot 17 grafi
in Zuid-Spanje en Portugal? 9, 4
de gebieden met mist en rP "e
ken, 4 tot 8 graden. «en t<
Wordt
Zuid-Italië, Joegoslaviërd
kust: Overwegend zonl00ds€
Middagtemperatuur van 8L
12 graden langs de Adriatia a
,zee tot 13 16 graden in Zise9ca
Italië, op Sicilië en SardiniÜorlo|
/aard
rond de eilanden wisselj
bewolkt en later kans op
bui. Middagtemperatuur vi
graden in Noordoost-Griel
land tot 13 graden in het zi
westen.
HEOENMORGEN
[emac
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
EN EEN COMPLETE AGENDA
Singapore
Tokyo
