Mensen in Moskou
Een av<
uit beti
ergens
toe
waar ke
de dan
van
Saljoet.
Ki bord s
Ch wel ve
k duurde
BUITENLAND
fciXdó&Qowiant
ZATERDAG 31 DECEMBER 1988 PAGIN SUITE
Exclusieve fotoreportage van Piet den Blanken
nsluiting
n plaats
trein,
De schooluniformen dateren nog uit de tsarentijd: de meisjes In zwarte jurk mét
schortje, de jongens in een donkergrijs pakje. Discipline wordt nog steeds met
hoofdletters geschreven. Maar op school nummer 831 in het Moskouse Vorosji-
lovskij-district gaat het er tijdens de „yoghurt-pauze" vrolijk aan toe.
In het Sovjetrussische Verre Oosten, in ds buurt van Chabarovsk, eindstation
de Transsib, ligt de Jevrejskaja Oblast, tot ruim 36.000 vierkante kilometer g «f
Joodse Autonome District. Maar in Moë<ou wonen meer joden dan in de
trictshoofdstad Birobidzjan. Deze synagoje in de Archipov-straat in het cenl
van Moskou is dan ook het godsdienstigeen culturele centrum van de Sovji
sische joden.
doet k<
verhak
in de So
nie is di
J kilom
geen
and. Ma
om e<
honde
ometer
«rbrugge
b je
gen nodi
van ei
De jonge soldaten op het Jaroslavl-station hebben alle reden om opgewekt te kijken. Hun bestemming is
misschien Omsk of Tobolsk of Irkoetsk, maar in elk geval niet meer Afghanistan, waar de afgelopen jaren
enkele tienduizenden van hun kameraden zijn gesneuveld.
Kaarslicht, wierook en melodieus-slepend kerkgezang: een
dienst in het Novodevitsji-klooster. De Russisch-orthodoxe kerk,
die dit jaar haar duizendjarig bestaan heeft gevierd, krijgt de
laatste tijd meer faciliteiten van de staat. Vorige week zond de
Russische televisie de nachtmis uit Rome en de kersttoespraak
van de paus uit.
Moedertje Rusland, gerimpeld en kromgebogen. Ze heeft het allemaal meegemaakt: als kleuter de
Oktoberrevolutie, de Burgeroorlog toen ze nauwelijks acht jaar was, de hongersnood als tiener en
de stalinistische zuiveringen toen ze net volwassen werd; de Vaderlandse oorlog met de Duitsers
tot op enkele kilometers van Moskou familieleden kwamen niet terug van het front. Bij de dood
van Stalin heeft ze gehuild als alle andere Russen; ze kan zich Chroesjtsjov nog goed herinneren
als ze op het Novodevitsji-kerkhof komt, loopt ze altijd even langs zijn graf om er een bloem neer
te leggen. Van de periode-Brezjnev herinnert ze zich alleen dat de rijen voor de winkels weer langer
werden.
Moedertje Rusland staat nog steeds in de rij, maar haar kleinkinderen vertellen dat het morgen
beter wordt. Ze leert nieuwe woorden: glasnost en perestrojka. Ze krijgt het gevoel dat er iets aan
het veranderen is. Maar ze kan het niet onder woorden brengen. Ze kijkt de fotograaf die blijkbaar
uit het Westen komt alleen maar aan. Ze hoeft niets te vertellen. Kijken naar Moedertje Rusland.
Naar mensen in Moskou.
achtruimti
n het L
ngrad-sta
in In Mo
ziek
Russi
sen grai
foxtrot,'
polka
eigen
sche
van de t
of de
,,Saturdj§
night
in de
De kolchoz
boerinnen
komen vaak
van honder
den kilome
ters ver om
hun knoflook,
uien, toma
ten en kom
kommers op
de kolchoz-
markten in
de stad te
verkopen. De
kwaliteit van
hun produk-
ten is bedui
dend beter
dan die in de
staatswin
kels. Maar de
prijzen zijn
ook drie tot
vier keer zo
Kpog.
Baby's, ge
boren in het
Moskouse
ziekenhuis
worden door
hun moeders
gevoed.
Kraamafde-
lingen heb
ben strenge
hygiënische
regels, zelfs
de vaders
worden niet
toegelaten.
Wanneer het
tijd is voor
de voeding
worden de
zuigelingen
op een spe
ciale wagen
en voorzien
van een
naamkaartje
naar hun
moeders ge
reden.
*-• ii'
Het laatste afscheid van je vader of moeder, van je man of je vrouw, van een goede vriend of vriendin U
in Rusland zo lang mogelijk uitgesteld. De doodskist wordt, zoals hier op hét Mitinskij-kerkhof aan de ri
van Moskou, geopend naar het graf gedragen. Nog een laatste omhelzing,jkus of groet voordat het del
erbp gespijkerd wordt. I |j
'#11