Bedolven Armeense hield
kind met bloed in leven
politieagenten
Lhina zetten wet
haar hun hand
Bush belooft vergelding
voor bomaanslag Boeing
Zigeuners
CeidócSouAont
VRIJDAG 30 DECEMBER 1988 PAGINA 5
jlf van incidenten
i kerncentrales VS
^SHINGTON In Amerikaanse kern-
litrales hebben zich vorig jaar tiendui-
Jiden kleine en grotere incidenten voor
baan. In meer dan vierhonderd geval-
I moest een reactor met een noodstop
irden stilgelegd. Dat blijkt uit een rap-
I rt van een Amerikaanse onderzoeksor
ganisatie dat gisteren is uitgebracht. Het
1540 ritical Mass Energy Project" van de or-
43.3 uisatie Public Citizen is een jaarlijkse
1564 jportage over de gang van zaken in de
herikaanse kernindustrie. Volgens de
^anisatie deed zich in 1987 een record
aantal van 104.000 incidenten voor waar-
,190 personeel van kerncentrales aan radio-
57.7 jviteit werd blootgesteld. Bovendien
^64.0 jen zich minstens 497 schendingen van
veiligheidsvoorschriften voor.
Ook Nederlandse justitie
onderzoekt computersmokkel
DEN HAAG Het arrondisse
ment Den Bosch heeft van de
Verenigde Staten een verzoek
om rechtshulp gekregen in ver
band met de vermeende compu
tersmokkel door drie Nederlan
ders. De drie werden gisteren ge
arresteerd omdat ze ervan ver
dacht werden hoogwaardige
Amerikaanse computertechnolo
gie naar Bulgarije te hebben wil
len smokkelen. Naar een vierde
Nederlander wordt nog gezocht.
De Amerikaanse douane neemt
de zaak hoog op, maar autoritei
ten in Bulgarije ontkennen dat
hun land op enigerlei manier bij
de affaire is betrokken. De rech-
i Den Bosch zal
huiszoekingen laten verrichten
bij het huis en het bedrijf van
één van de verdachten, de 48-ja-
rige F.G. uit Mierlo. Een woord
voerder van het ministerie van
economische zaken liet weten dat
vanuit Nederland geen hoog
waardige computer-apparatuur
naar Oostbloklanden mag wor
den uitgevoerd. Voor het uitvoer
verbod naar het Oostblok han
teert Nederland een lijst, die ge
regeld wordt bijgesteld. De Vere
nigde Staten hebben een strenge
re lijst, maar daarop komen wel
de goederen voor die ook op de
Nederlandse lijst staan.
Onrust in Sudanese
hoofdstad houdt aan
KHARTOUM In de Sudanese
hoofdstad Khartoum blijft het on
rustig. In de stad is gisteren op
nieuw geschoten. Na stakingen en
felle protesten van de bevolking
trok de regering eerder op de dag
de aangekondigde prijsverhogin
gen in. De prijs van bijvoorbeeld
suiker was door de maatregel met
500 procent gestegen. Tienduizen
den Sudanezen waren uit protest
tegen de prijs- en belastingverho
gingen in de hoofdstad en andere
steden de straat opgetrokken. De
Eolitie begon te schieten toen de
etogers in Khartoum weigerden
uiteen te gaan.
Papandreou wil
niet aftreden
ATHENE De door schandalen
achtervolgde Griekse premier An
dreas Papandreou heeft gezegd dat
hij niet zal aftreden. Hij geeft de
oppositie de schuld van de crisis
die zijn PASOK-partij op het
ogenblik doormaakt. In een toe
spraak tot 140 kopstukken van de
partij in een hotel in Athene zei
Papandreou dat de volgende ver
kiezingen niet eerder dan in juni
1989 zullen worden gehouden. Be
halve het privé-leven van de pre
mier beheersen een bankschandaal
en een wapenhandelschandaal de
voorpagina's van de kranten in
Griekenland.
Nu al ontslag
Japanse minister
TOKYO De deze week be
noemde Japanse minister van
justitie Takashi Hasegawa heeft
vandaag alweer ontslag genomen.
De oppositie had op zijn aftreden
aangedrongen toen duidelijk
werd dat hij jarenlang donaties
had aangenomen van een bedrijf
dat betrokken is geweest bij een
groot aandelenschandaal. Dins
dag was Hasegawa door de pre
mier benoemd toen deze allerlei
wijzigingen aanbracht in de sa
menstelling van zijn kabinet in
een poging het publieke vertrou
wen in zijn kabinet te herwin-
10 ""11
0
•<™EKING De weg kwijt
China? Eén raad: vraag
geen geval de weg aan
politie. Neem bijvoor-
jjeld de volgende situa-
Een auto stopt bij een
litiepost even buiten
iking. De dame naast de
o stuurder draait haar
ampje open en vraagt
ileefd: „Neemt u me niet
tvalijk, maar zou u me
^tublieft kunnen vertel-
hoe we naar Tianjin
jpeten rijden?".
dienstdoende agent lacht
3i.5fottend achter zijn donkere
^nnebril en antwoordt: „U
^Smt uit Peking en weet niet
j naar Tianjin moet ko-
Stap uit! Ik wil uw pa-
r.-n zien". Gehoorzaam
jg^Jlgt de bestuurder de bevelen
i en toont zijn rijbewijs. De
ent zegt tegen de vrouw: „U
is onbeleefd toen u mij naar
i weg vroeg. U behoort de
lo uit te stappen om tegen
j te praten. Ik vind dat een
:e van dertig yuan (omge-
ïnd circa vijftien gulden)
wel op z'n plaats is". Na
lel gesmeek en talloze excu-
/an de kant van de chauf-
die wel geleerd heeft dat
^nooit in discussie moet tre-
imi t de politie, mogen ze
453/^ln weg vervolgen zonder dat
114 ide boete hoeven te betalen.
173/l'n behulpzame voorbijganger
163/4pst ze de weÊ naar Tianjin.
HjSemoedig
52 ligeveer een kwartier later
brdt de auto aangehouden bij
n andere politiepost. Nu
brdt de bestuurder beschul-
gd van te hard rijden en een
King tot inhalen op een
pg. Hij heeft geen van beide
■Waan, maar opnieuw durft
niet te protesteren. „Hoe
^^■rd reed ik dan?", vraagt hij
^Bemoedig aan een agent die
een snelheidsmeter hanteert.
„U weet niet hoe hard u
reed?", snauwt de politieman
hem toe. Meer wil hij niet zeg
gen.
Een viertal agenten, allen ge
kleed in leren uniformjassen,
steekt .de koppen bij elkaar.
Na langdurig discussiëren, be
sluiten ze hem tot een boete
van 150 yuan (vijfenzeventig
gulden) te veroordelen. „Hoe
veel geld heeft u bij u?", vra
gen ze de chauffeur, die ver
klaart in het bezit te zijn van
honderd yuan. Weer moet hij
smeken en zich in allerlei
bochten wringen. „Alstublieft,
geeft u me geen boete. Ik raak
mijn premie kwijt als ik ver
oordeeld wordt wegens te hard
rijden". De agenten vragen
hem zijn wegenbelastingpapie
ren te tonen. En ook nu zege
viert zijn nederigheid. „Uw
gedrag is in orde", zegt één
van de dienders. „U komt er
deze keer van af met een boe
te van slechts vijf yuan".
Onderhands
Politieagenten in China ont
vangen hogere premies naar
mate ze meer boetes uitdelen.
En daarnaast schrijven ze
vaak geen officiële bonnen uit,
maar wordt de betaling onder
hands geregeld. Vastgestelde
bedragen voor de overtredin
gen zijn er ook niet; de agen
ten bepalen ter plekke wat er
betaald moet worden.
„De boeren zijn altijd de klos,
zonder enige reden", zegt een
vrouw. „En de boeren moeten
nu eenmaal gebruik van de
weg maken om naar de markt
te gaan. Er zit voor hen niets
anders op dan maar te beta
len".
Een ander klaagt: „De agenten
zetten de wet gewoon naar
hun hand. Als ze kwaad wil
len, verscheuren ze je rijbe-
W'JS CATHERINE SAMPSON
(c) The Times, Londen
(Vervolg van de voorpagina)
LENINAKAN De zwa
re aardbeving in Armenië
heeft ontelbare gezinnen
in rouw gedompeld. Soms
zijn er ook verhalen over
ongekend moedig gedrag,
zoals dat van de 26-jarige
Susanna Petrosjan uit de
grotendeels verwoeste
stad Leninakan, die met
haar 4-jarige dochter G.a-
janej acht dagen lang on
der het puin bedolven lag,
maar haar dochter in le
ven hield door haar met
haar eigen bloed te voe
den.
Zij werden omgeven door eeu
wige duisternis en hun enig
voedsel, een potje jam, was op.
Susanna lag op haar rug in een
gevangenis van brokken be
ton; een betonnen plaat die
een halve meter boven haar
hoofd hing belette haar op te
staan. Haar schoonzuster Kari-
ne lag dood naast haar, ver
pletterd door de ingestorte
muren. Haar dochtertje Gaja-
nej smeekte haar iets te drin
ken te geven, maar er was
niets.
Op dat moment herinnerde
Susanna zich dat het enige dat
ze kon bieden haar eigen bloed
was. Ze schoof op haar rug
naar de andere kant van de
kamer, en vond een glasscherf
waarmee ze een snede in haar
door de kou verdoofde wijs
vinger maakte. Ze hield haar
vinger aan de mond van het
kind om op te zuigen. De paar
druppels waren echter niet ge
noeg, en ze maakte nog meer
sneden in haar vingers. Ze
bracht opnieuw haar hand
naar de mond van het kind en
kneep in haar vingers om er
meer bloed uit te krijgen. „Ik
wist dat ik ging sterven, maar
ik wilde dat mijn dochter zou
blijven leven", zegt ze nader
hand.
Vijfde etage
Op de dag van de aardbeving
had Susanna's man Gerkham,
een schoenmaker, haar en Ga-
janej afgezet bij Karine, die
een appartement bewoonde op
de vijfde etage van een flat in
Leninakan. Susanna zou een
jurk gaan passen die haar
schoonzuster van de hand wil
de doen. De jurk paste perfect.
Toen ze het kledingsstuk uit
trok, voelde ze hoe de vloer
van Karines woning plotseling
begon te trillen en vervolgens
hevig schudde.
Slechts gekleed in haar slip en
onderjurk greep Susanna haar
dochtertje vast en rende
de voordeur. Op het
dat ze de deur opentrok, zakte
de vloer onder haar voeten
weg en stortte het negen ver
diepingen tellende flatgebouw
in. Susanna, Gajanej en Kari
ne vielen naar beneden en
kwamen terecht in de kelder
van de flat, terwijl het gebouw
om hen heen in elkaar zakte.
Hoewel ze op haar rug in vol
strekte duisternis lag en zich
nauwelijks kon bewegen,
slaagde Susanna erin een potje
bosbessenjam afkomstig uit
Karines meegevallen provisie
kast te bemachtigen. Op de
tweede dag na de aardbeving,
de dag waarop Karine aan
haar verwondingen bezweek,
gaf Susanna het potje jam aan
haar dochtertje.
Tussen het puin vond Susanna
een rok en maakte hiervan
een bedje voor Gajanej, zodat
het kind wat kon slapen. On
danks de bittere kou trok ze
ook haar kousen uit en wik
kelde deze om haar dochtertje.
Drinken
Naarmate dagen voorbijgingen
begon Gajanej steeds indrin
gender om drinken te vragen.
Toen herinnerde Susanna zich
een tv-programma. „Het was
een documentaire over een
uitgedroogde onderzoeker in
het Poolgebied. Zijn metgezel
had zijn hand opengesneden
en zijn vriend zijn bloed laten
drinken", vertelt Susanna, die
zich niet kan herinneren wan
neer en hoe vaak zij haar
dochtertje haar bloed te drin
ken gaf.
Soms dwaalden haar gedach
ten af, vertelt Susanna, Zij zag
gebeurtenisen uit haar leven
aan zich voorbijtrekken en
kreeg waanvoorstellingen.
„Als ik mijn ogen dichtdeed
en weer opende, zag ik kisten
vol appels en flessen limonade.
Ik, zei tegen mijn dochtertje:
„Kind er is hier "zoveel te eten
en te drinken". Maar als ik me
uitstrekte om de waren aan te
raken, waren ze verdwenen.
Ik verloor alle hoop, ik wacht
te nog slechts op de dood".
Op 14 december, acht dagen
na de aardbeving, werden Su
sanna en Gajanej door red
dingswerkers gevonden. Zij
slaagden erin een klein gat in
het puin te boren, zodat een
straaltje licht naar binnen viel.
„Wij zijn gered", schreeuwde
Susanna uit.
Man en zoon
Buiten werd zij opgewacht
door haar man Gerkham, die
bij de aardbeving ongedeerd
was gebleven. Ook het 7-jarig
zoontje van de Petrosjans
bleek de ramp te hebben over
leefd. Susanna en Gajanej
werden overgebracht naar Je
revan en onmiddellijk in het
ziekenhuis opgenomen. Bij
Gajanej werd vocht ingebracht
in haar uitgedroogde lichaam.
Haar lichaamstemperatuur
was gevaarlijk laag en haar
bloed ernstig verdikt. Boven
dien had het kind een shock
en verkeerde zij in een zware
depressie. Susanna was even
eens uitgedroogd en kreeg ook
vocht toegediend. Zij werd in
een soort zuurstofkist gelegd,
een behandeling tegen langdu
rige blootstelling aan koude.
In het ziekenhuis bleek ook
dat Susanna al twee maanden
zwanger was. Volgens de dok
toren kunnen Susanna en Ga
janej binnen een week het zie
kenhuis verlaten.
De artsen verschillen overi
gens van mening over de
vraag of Susanna met haar
bloed daadwerkelijk het leven
van haar dochtertje heeft ge
red. De dokter van Ganajej
meent van wel. Hij: „Voor een
kind is de concentratie van
vocht in het lichaam veel be
langrijker dan voor een vol
wassene". Susanna's arts vindt
echter: „Susanna heeft heel
weinig bloed verloren. Wat
hen redde is het feit dat zij sa
men waren. De moeder had
geen tijd om in paniek te ra
ken. Zij moest voordurend aan
het kind denken".
Eindelijk
thuis
Na een
langdurige
gijzeling door
de
terreurgroep
van Abu Nidal
in Libanon zijn
Marie-Laure
en Virginia
eindelijk
teruggekeerd
in hun land. Na
aankomst op
het vliegveld
van Marseille
werden de
twee Franse
meisjes samen
met hun vader
Pascal Betille
per auto naar
een plaatselijk
ziekenhuis
gebracht voor
onderzoek. De
gijzeling heeft
dertien
maanden
geduurd.
FOTO: AP
1988 zwart
jaar voor
El Salvador
SAN SALVADOR Vijf or
ganisaties voor de mensen
rechten in El Salvador heb
ben gisteren het leger en pa
ramilitaire doodseskaders er
van beschuldigd in 1988 1.700
burgers vermoord te hebben.
In 1987 zouden het er 1.415
zijn geweest. De organisaties
constateren dat het leger
„nieuwe repressietechnie
ken" is gaan gebruiken, zoals
bomaanslagen tegen kanto
ren van progressieve vereni
gingen. 1988 was het jaar dat
„het democratische image
van de regering van presi
dent Napoleon Duarte volle
dig instortte", als gevolg van
de steeds dieper wordende
kloof tussen traditioneel
rechts en de regerende chris
tendemocraten, aldus de or
ganisaties: In de burgeroor
log sinds 1979 zijn ongeveer
65.000 personen gedood, van
wie de helft ongewapende
burgers.
Brezjnev definitief in ongenade ONDERZOEK GERICHT OP PALESTIJNSE TERRORISTEN
MOSKOU Het Kremlin heeft opdracht gegeven de namen
van de vroegere partijleiders Leonid Brezjnev en Konstantin
Tsjernenko .te verwijderen van alle huizen, gebouwen, plaatsen
en fabrieken. Het besluit betekent dat nu nog verder wordt af
gerekend met de nalatenschap van achttien jaar bestuur door
Brezjnev en het vervolg daarop door Tsjernenko. De periode
wordt tegenwoordig aangeduid als het „tijdperk van de stagna-
Het zware harnas hindert Rob wel in zijn bewegingen,
langzaam voortstappend verkent hij het inwendige van de
.'ctronenoven. Daar in de hoek.... Wat is dat? Daar hangen aan
zoldering drie merkwaardige apparaten. Maar dat zijn de be-
halve bollen van atoombommen! De toestellen hangen in
ontstekingsapparaat en Rob weet, dat een ontzettende ont-
fcffing, die alles tot mijlen in de omtrek zal vernietigen, volgt,
wineer de halve bollen bij elkaar worden gebracht,
finneer hij die bollen zou kunnen demonteren, zou het mon
sterlijke plan van prof. Lupardi getorpedeerd worden. Voorzichtig
nadert Rob de atoombommen en juist strekt hij zijn hand naar
de toestellen uit, wanneer hij geschuifel van voetstappen achter
zich hoort: prof. Lupardi is ongemerkt de oven binngekomen, ge
wapend met een zware metalen staaf. Rob heeft niet eens tijd
meer om zich om te draaien, want reeds heeft Lupardi de staaf
opgeheven en met een zware slag komt het wapen op Robs
hoofd terecht....
BEEVILLE/LOCKERBIE
De aanstaande Ameri
kaanse president George
Bush heeft gisteren be
loofd de daders van de
„laffe" bomaanslag op een
Amerikaans verkeers
vliegtuig te straffen, als zij
gevonden worden. De
Boeing 747 van Pan Am
ontplofte vorige week
woensdag boven het
Schotse stadje Lockerbie.
Daarbij kwamen zeker
270 mensen om het leven.
De uitpraak van Bush herin
nert aan de belofte die presi
dent Reagan deed bij zijn aan
treden in 1981. De Amerikaan
se president zei toen dat terro
risten op snelle en harde ver
geldingsmaatregelen van de
Verenigde Staten konden re
kenen. In de praktijk bleek
het echter moeilijk deze belof
te na te leven, omdat het Was
hington niet lukte de schimmi
ge daders van aanslagen op
Amerikaanse doelen op het
spoor te komen. De enige keer
dat de Verenigde Staten
wraak namen was in 1986,
toen de Amerikaanse lucht
macht een aanval op Libië uit
voerde. Dat gebeurde, nadat
volgens Washington was ko
men vast te staan dat Libië be
trokken was bij een aanslag op
een door Amerikaanse militai
ren bezochte discotheek in
West-Berlijn.
De FBI zal zich bij het beant
woorden van de vraag wie de
aanslag op de Boeing van Pan
Am heeft gepleegd, richten op
twee Palestijnse terreurorgani
saties. Dat zijn het Volksfront
voor de Bevrijding van Pales
tina, dat onder leiding van
Ahmed Jebril staat, en De Fa
tah Revolutionaire Raad, die
wordt geleid door Abu Nidal.
Volgens de Israëlische onder
minister van buitenlandse za
ken Binyamin Netanyahu
hebben de Verenigde Staten
het internationaal terrorisme
aangemoedigd door gesprek
ken aan te gaan met de Pale
stijnse Bevrijdings Organisatie.
In Tunis gaven verscheidene
Arabische diplomaten te ken
nen zeer bezorgd te zijn dat de
Mossad, de Israëlische geheime
dienst, achter de ramp zat.
De Amerikaanse federale
luchtverkeersdienst FAA
heeft de eigen veiligheids
maatregelen verscherpt op de
103 luchthavens in Europa en
het Midden-Oosten die wor
den aangedaan door Ameri
kaanse verkeersvliegtuigen.
Ook de grote Europese lucht
havens hebben hun veilig
heidsmaatregelen verscherpt.
Alleen niet de luchthaven van
Frankfurt, vanwaar het ge
troffen Pan-Amtoestel vorige
week vertrok.
Y
door Jean Mentens
ROME Het vriest en de
ouders van de kleine Pamela
Hamidovic hebben nog tot na
middernacht blokken hout
gestookt in hun gammele
woonwagen, maar nu ze naar
bed willen moet het vuur uit.
Omdat hun optrekje voor een
groot deel bestaat uit karton
en aan elkaar gespijkerd hout
van sinaasappelkratten, is het
veel te gevaarlijk de kaarsen
of de kachel 's nachts te laten
branden. De caravan, waar het
eerst haast ondraaglijk warm
was, koelt ook meteen weer af.
Pamela, dertig dagen oud, een
kleine baby met een
hartkwaal, wordt zo goed en
zo kwaad het gaat
ondergestopt door haar
moeder en op een plekje gezet
waar het nog het minste tocht,
maar het kindje is doodgegaan
van de kou als mama haar -
even voor zeven- de borst wil
geven.
De volgende dag wordt een
ander meisje, Lidya Hrustic,
door haar machteloos huilende
ouders naar het ziekenhuis
gebracht met een acute
longontsteking. Veel te laat,
want de artsen kunnen slechts
het overlijden van het twee
jaar oude meisje vaststellen.
Een tweede slachtoffertje van
de kou op het einde van
december. Bij het begin van
1988 waren er al drie
slachtoffertjes geteld twee
jongetjes werden verkoold
omdat de woonwagen in brand
vloog door te hard stoken en
een meisje van vier maanden
vroor nog dood op 30 maart,
de laatste koude dag van
vorige winter.
In Rome vriest het niet gauw,
maar als de temperatuur er in
de winter onder nul zakt, is
dat een doodvonnis voor
zigeunerkinderen. De
afgelopen dagen heeft het
centrum en het zuiden van
Italië af te rekenen met
ongewoon koud weer en daar
zijn nu al een baby van een
maand en een meisje van twee
het slachtoffer van geworden.
Als de stad nu iets beter zou
zorgen voor haar "Zingari",
dan zou de korte winter ook
voor hen geen ramp zijn. Maar
Rome heeft in verband met de
zigeuners een
verschrikkelijke reputatie.
Al drie jaar liggen er door het
stadsbestuur goedgekeurde
wetten op uitvoering te
wachten. De ongeveer 3.500
zigeuners die zich in de
Eeuwige Stad ophouden
zouden kunnen rekenen op
terreinen met elektriciteit,
water, toiletten en een kleine
Eerste Hulp-post, maar de 35
grote of kleinere kampen die
voornamelijk liggen aan de
rand van de stad zijn zonder
uitzondering modderig
braakland waar slechts een
paar vuilnisbakken zijn
neergezet.
In het begin van dit jaar, toen
er heel even sprake was van
het inrichten van een
permanente standplaats in het
oosten van de stad, ontstaken
de Romeinse bewoners uit die
buurt in een zigeunerhaat die
echt angstwekkend was. Er
werden uit protest wegen
geblokkeerd en zelfs een
spoorlijn. Uiterst rechtse
partijen poogden ook nog
munt te slaan uit het
ongenoegen van de bewoners
over het op te richten kamp.
Het wantrouwen en de afkeer
waarop de zigeuners stoten bij
de Romeinen heeft alles te
maken met de onwetendheid
over een volk waar ze nu toch
al vijfhonderd jaar mee
samenleven. De eerste keer
dia t er sprake was van
zigeuners in Rome was in
1422, toen frater Gerulindo de
Forli in zijn kronieken
beschreef hoe er meer dan
tweehonderd "zingari" waren
aangekomen om naar de Paus
te komen kijken. Het dateert
al uit die tijd dat het leven van
de zigeuners zuur wordt
gemaakt door verordeningen
die ze weer de stad
uitstuurden. Die
verordeningen bestaan nu niet
meer, maar de wetten die ze
een vreedzaam en
menswaardig verblijf moeten
garanderen worden nog steeds
niet toegepast.
In de periode van Kerst en
Nieuwjaar, als de Romeinen
onuitputtelijk veel geld
uitgeven aan kadootjes en
feesten, lopen de al iets grotere
zigeunerkinderen rond in de
binnenstad en vragen om een
aalmoes. Ook zij die gul geven
hebben doorgaans niet het
flauwste vermoeden dat het
hen aan veel meer ontbreekt
dan alleen maar geld,
