liniek
voor buisbaby's in Diaconessenhuis
Armenië heeft nog lang hulp nodig
Mi
mm
itormvloedkering gaat
)oer 500 gulden kosten
er wen
e kon J
iren nel
3ovend
route
s bij le
twege
i de G
was na
?r de \j
rganisa
'litiek i
)te bed
maatre
aan bol
de volj
terrol
iaar PJ
«BINNENLAND
ÊcidócSomcmt
DONDERDAG 29 DECEMBER 1988 PAGINA 3
I A T
bojéH
S
nokkelaar met
kilo goud
ingehouden
g 747
broksl
orzaak
er van
nde ge
kheid
nderzo
ïg bere r'
he$n
grn.
amp
n de
degelijk
xtremi r.
IPHOL Bij de douane
Schiphol was het gisteren
es goud wat er blonk na de
nhouding van een 28-jarige
uitser. Hij was afkomstig uit
rich en wilde via ons land
ar Antwerpen reizen. De
in bleek bij controle 2250
iks gouden sieraden met een
aal gewicht van 24 kilo in
i smokkelvest met zich mee
torsen. De waarde van de
raden bedraagt volgens de
uane 645.616.- Als de man
boete van 313.000 betaalt,
hij de sieraden terug krij-
Gebruik groeihormoon
moet aan banden
UTRECHT Het gebruik van menselijk groeihor
moon moet aan strenge regels worden gebonden. Dat
schrijft de Gezondheidsraad in een gisteren gepubli
ceerd advies aan staatssecretaris Dees van Volksge
zondheid. Groeihormoon is sinds enkele jaren onbe
perkt beschikbaar omdat het langs biotechnologische
weg is aan te maken. De commissie is bezorgd dat de
stof nu te grif zal worden toegediend, ook aan men
sen die de behandeling niet echt nodig hebben. Vol
gens het advies is er maar één toepassing van groei
hormoon wetenschappelijk geheel verantwoord: de
behandeling van kinderen met groeistoornissen als
gevolg van een tekort aan groeihormoon. Twijfelach
tig is of het hormoon moet worden gebruikt bij de
genezing van wonden en botbreuken, bij het laten
aangroeien van huidtransplantaten en bij vetzucht.
Bij hoge doseringen kan bovendien suikerziekte op
treden als bijwerking.
Man met
hoofd
in grijper
ROTTERDAM Een
28-jarige man uit
Vlaardingen is giste
ren om het leven ge
komen doordat hij met
zijn hoofd in de grijper
van een kraan kwam,
die daarna dichtklap
te. Dat gebeurde bij
het lossen van een
schip in de Rotterdam
se Laurenshaven. Po
litie en justitie stellen
een nader onderzoek
in naar het ongeval,
waarvan de toedracht
nog onduidelijk is.
Ledental Rode Kruis
miljoen gepasseerd
DEN HAAG Het aantal leden
van het Nederlandse Rode Kruis
is door de 30 november begonnen
ledenwerfactie, waarbij onder
anderen de schaatster Yvonne
van Gennip werd ingeschakeld,
de magische grens van één mil
joen gepasseerd.
Het ledental was de afgelopen
acht jaar van een dikke miljoen
gedaald naar 944.000. De actie le
verde tot nu toe 115.000 nieuwe
leden op. Dagelijks komen nog
3.000 tot 5.000 nieuwe leden bin
nen, aldus een woordvoerder van
het Rode Kruis. Het verlies aan
leden was onder meer te wijten
aan de vergrijzing van de bevol
king.
Vergoeding specialisten
omlaag, tarieven omhoog
UTRECHT De onkostenvergoeding voor medisch specialisten gaat
per 1 januari omlaag van 107.000 naar 100.000 per jaar, zoals het
kabinet onlangs heeft besloten. De Landelijke Specialisten Vereniging
(LSV) had tegen deze maatregel een schorsingsverzoek ingediend bij
het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Dit heeft de gevraagde
schorsing gisteren echter geweigerd.
De lagere onkostenvergoeding die vanaf 1 januari geldt, leidt tot een
verlaging van de specialistentarieven met 2,5 procent. Het is de eerste
stap op weg naar een uiteindelijke verlaging tot 65.000 gulden.
Toch gaan de specialisten er op 1 januari per saldo niet op achteruit.
Dat is het gevolg van een eerdere, wel succesvolle, procedure van de
LSV bij hetzelfde College. Dat was het toen met de specialisten eens
dat minister De Koning van sociale zaken op onjuiste wijze het norm-
inkomen had verlaagd. Die ingreep moet volgend jaar worden recht
getrokken. Omdat er in januari bovendien een eind komt aan een eer
dere, tijdelijke tariefsverlaging, zullen de tarieven volgend jaar gemid
deld zo'n zes procent hoger zijn dan nu.
Drie miljoen boete
voor Muiden Chemie
AMSTERDAM De rechtbank in
Amsterdam heeft gisteren de kruitfa
briek Muiden Chemie veroordeeld tot
een geldboete van drie miljoen gulden,
waarvan 2,1 miljoen voorwaardelijk
wegens het exporteren van kruit zon
der geldige vergunningen. De ex-direc
teur kreeg een geldboete van 60.000,
waarvan de helft voorwaardelijk, om
dat hij feitelijk leiding heeft gegeven
aan de verboden gedragingen. Muiden
Chemie heeft tussen 1984 en 1987 via
onder andere Engeland en Oostenrijk
en Joegoslavië illegaal kruit en andere
granaatexponenten aan Iran geleverd.
De officier van justitie zei eerder tij
dens de behandeling van de zaak dat
ook het ministerie van economische za
ken fout is, geweest.
[OORBURGS ZIEKENHUIS HEEFT AL WACHTLIJST VAN 600 MENSEN
(links) stond
gynaecoloog
ruweli
r zijn
solute
[iersvli
Albeda aan de
wieg van
Nederlands
eerste
buisbaby; hij is
consulent
verbonden aan
de speciale
onvruchtbaar
heidskliniek in
Voorburgse
Diaconessen-
huis.
FOTO: ANP
VOORBURG Er komt
een aparte kliniek voor
reageerbuisbaby's in het
Voorburgse Diaconessen-
huis. De kosten van de be
handeling bedragen 3500
gulden per poging. Zie
kenfondspatiënten zullen
de ingreep zelf moeten
betalen, particuliere pa
tiënten krijgen de kosten
tot een maximum van drie
pogingen in de meeste ge
vallen vergoed van hun
verzekering.
Er hebben zich al zeshonderd
mensen aangemeld die in het
Diaconessenhuis willen probe
ren via de reageerbuismethode
(IVF) een kind te krijgen. De
eerste behandeling vindt
plaats op 1 januari. In principe
heeft het ziekenhuis tot
1 april een vergunning voor
alle behandelingen van on
vruchtbaarheid. Daarna zal
minister Brinkman van WVC,
of zijn staatssecretaris Dees,
beslissen of die vergunning
wordt verlengd. Een aanvraag
daarvoor is momenteel in be
handeling, maar het ziet er
naar uit dat die toestemming
er komt.
Hoofd van de kliniek is de gy
naecoloog Cees Jansen, die
daarnaast een deel van zijn ge
bruikelijke werkzaamheden
voor het Diaconessenhuis blijft
verrichten. Als consulent is
prof. Zeilmaker aangetrokken,
die met de gynaecoloog Albeda
aan de wieg stond van de eer
ste Nederlandse reageerbuis
baby. Zeilmaker blijft verbon
den aan het Dijkzigt-zieken-
huis in Rotterdam. Bij de kli
niek werken in totaal elf men
sen, van wie de meesten spe
ciaal zijn aangetrokken.
De regio Den Haag met zijn
700.000 inwoners heeft volgens
Jansen behoefte aan een spe
ciaal fertiliteitscentrum. Hij
zegt er uitdrukkelijk bij, dat
het geen privé-kliniek is. „Er
is wel een aparte stichting
voor in het leven geroepen,
maar die valt onder de verant
woording van het Diacones
senhuis. De kliniek is perti
nent niet commercieel opgezet.
Dan zou de prijs ook wel an
ders liggen. Kijk maar naar
het buitenland: in Brussel kost
één poging 9.000 gulden, in
Wenen al 10.000 gulden en in
het Amerikaanse Yale zelfs
22.000 gulden".
Wachttijden
Tot nu toe werden er in Voor
burg wel mensen behandeld
volgens de reageerbuismetho
de, maar als onderdeel daar
van moesten ze altijd naar het
Dijkzigt-ziekenhuis. Het Dia
conessenhuis behoort niet tot
de vijf centra die ziekenfonds
subsidie voor deze ingreep
hebben gekregen om in totaal
achthonderd mensen per jaar
te behandelen. Volgens gynae
coloog Cees Jansen zijn er ech
ter vele duizenden die in aan
merking willen komen voor
de reageerbuismethode en een
veelvoud daarvan voor een
ander soort behandeling van
onvruchtbaarheid.
„Wie behandeld wil worden in
één van de vijf ziekenhuizen
die daarvoor doör de zieken-
fondsenworden gesubsi
dieerd", zegt Jansen, „moet
minimaal drie jaar wachten.
Wie op korte termijn behan
deld wil worden, kan onder
meer bij ons terecht, maar
moet het dan wel zelf betalen.
Dat is zeer onrechtvaardig,
want dat betekent dat de men
sen die het niet zelf kunnen
opbrengen niet behandeld
kunnen worden. Terwijl IVF
voor al die mensen nog de eni
ge hoop op een kind is. Geluk
kig zie ik dat ook de politiek
de reageerbuismethode steeds
meer als een normale medi
sche behandeling is gaan be-
schouwen.Ik heb daarom ge
gronde verwachtingen dat wij
straks, met nog zo'n vijftien
andere klinieken in Neder
land, echt iedereen kunnen
helpen".
In het Diaconessenhuis zijn tot
nu toe dank zij de reageerbuis
methode 102 kinderen gebo
ren; 26 vrouwen zijn momen
teel zwanger. Volgens Cees
Jansen zijn de resultaten op
merkelijk, de kans op een
kind is ongeveer één op zes.
Dat is even groot als in Dijk-
zigt, het meest vooraanstaande
centrum op dit gebied.
Bloedonderzoek
Na de hepatitis-affaire in dat
Rotterdamse academische zie
kenhuis is de belangstelling
voor IVF even afgenomen,
maar volgens Jansen is het
aantal aanvragen inmiddels
weer bijzonder groot. Wel
wordt het bloed van iedereen
die in het Diaconessenhuis
wordt behandeld, getest door
de bloedbank van het Haagse
Rode Kruis. Tevens mag in
het Diaconessenhuis het kwe
ken van embryo's alleen tot
doel hebben om een zwangers-
hap te verkrijgen. Het gebruik
van embryo's voor andere
doeleinden, zoals experimen
ten, is verboden.
DICK HOFLAND
(Van onze
parlementaire redactie)
EN HAAG De storm-
oedkering in de Nieuwe
rbaasdfaterwefi Saat de gemid-
•1de landbouwer met
t bedrijf van 100 hecta-
echt ^én van de kustpro-
dt dai 'ncies ongeveer 500 gul-
dopt i;n Per Jaar kosten. Eige-
iren van een woning
in rond de 150.000 gul-
in zullen jaarlijks vijf a
n gulden meer aan wa-
rschapsheffing moeten
italen, zo heeft een
oordvoerder van de
nie van Waterschappen
inmorgen bekend ge-
aakt.
Unie tekent evenals een
mermeerderheid van CDA
PvdA bezwaren aan tegen
plannen van minister Smit-
es (verkeer ea waterstaat)
de lasten van de aan te
[gen stormvloedkering voor
i deel op de schouders van
Bwaterschappen in de kust-
fincies te leggen. De wa-
chappen zullen deze kosten
ial 200 miljoen gulden) uit-
lelijk doorberekenen aan
•olkinrf grondeigenaren en eigena-
onroerend goed.
Naar de mening van de Unie
zóu het rechtvaardiger zijn als
de kosten van de stormvloed
kering (totaal: 1,4 miljard gul
den) evenals destijds de kosten
van de Deltawerken in Zee
land uit de algemene rijksmid
delen gefinancierd worden.
Minister Smit Kroes voelt daar
niets voor. In haar voorstel
aan de Kamer schrijft zij met
zoveel woorden dat het parle
ment het financieringsplan
maar moet slikken, omdat wij
zigingen in de opzet onvermij
delijk tot „onevenwichtighe
den" leiden.
Inmiddels is duidelijk gewor
den dat de Kamer niet zonder
slag of stoot akkoord wil gaan
met het financieringsplan voor
de stormvloedkering, waar
ook minister Ruding van fi
nanciën zijn handtekening on
der heeft gezet. Het CDA heeft
vooral moeite met het voorstel
om 267 miljoen gulden van de
kosten te financieren uit de
reeds gereserveerde gelden
voor dijkverhogingen langs de
rivieren. Ook de heffing voor
de waterschappen is bij het
CDA in slechte aarde gevallen.
Volgens de PvdA vormt het fi
nancieringsplan „slechts het
begin van een uitweg". Ook de
VVD heeft enige moeite met
het financieringsvoorstel.
'TT betaalt „miljoenen"
an nieuwe verzekeringen
DTTERDAM - De PTT heeft haar eigendommen voor „miljoe-
Gr/fn" verzekerd. Met een aantal verzekeraars is daartoe vanmid-
de Rotterdamse Assurantiebeurs een contract onderte-
hders dan als overheidsbedrijf is PTT Nederland NV genood-
lakt eigendommen te verzekeren. Als staatsbedrijf dekte de
Min Merhefd alle risico's en aansprakelijkheid.
J [oordvoerder Lenderink van de PTT zei in een toelichting dat
totale waarde1 van de eigendommen, waaronder bedrijfspan-
mto's, wordt geschat op 22 miljard gulden. De premie die
[t zelfstandige bedrijf moet betalen, beloopt in de miljoenen,
aar een precies bedrag wilde hij niet meedelen. Het contract is
gesloten met meerdere verzekeraars, omdat geen van hen in
bleek de eigendommen van de PTT zelfstandig te verzeke-
De Nederlandse burger zal van het contract geen conse-
lenties ondervinden. De tarieven zullen vanwege het contract
et worden verhoogd en de schaderegelingen blijven
frd.
.oopkracht middeninkomens blijft achter
EN HAAG De koopkracht van de middeninkomens is het
gelopen jaar minder gestegen dan de regering in de Miljoenen-
ka voorspeld heeft, zo meldt de vakbond Unie BHLP. Mensen
pt een inkomen van tussen de 4.000 en 7.000 gulden gingen er
Hgens de bond in 1988 gemiddeld slechts een procent op voor-
t, terwijl een koopkrachtverbetering van twee procent in het
ioruitzicht was gesteld. De belangrijkste oorzaak voor de ach-
rgebleven koopkracht zou de sterk gestegen premie voor de
Irticuliere zietekostenverzekering zijn.
Gevangenen
maken eigen
celdeuren
In de strafinrichting
Esserheem in
Veenhuizen krijgen
de gevangenen in
het kader van een
cursus
metaalbewerking de
gelegenheid om hun
eigen celdeuren te
maken. De
cursussen worden
daar gegeven om de
gevangenen in staat
te stellen na hun
invrijheidsstelling
gemakkelijker een
baan te vinden. De
cursus
metaalbewerking
kost 3000 gulden
per deelnemer.
Esserheem huisvest
142 gevangenen van
26 nationaliteiten.
Meer dan de helft
van hen was
drugskoerier.
FOTO: ANP
Vervuilde grond
risico voor
woonwagenbewoners
LEIDEN Op 130 woonwa
gencentra in Nederland lopen
7500 bewoners risico in aanra
king te komen met vervuilde
grond van autosloperijen. Dat
is gebleken uit een onderzoek
van het Nederlands Instituut
voor Preventieve Gezond
heidszorg/TNO in Leiden. De
bewoners wonen op of in de
buurt van autosloperijen, waar
de grond is vervuild door zwa
re metalen en olieresten.
Onderzoeker dr. C.L. Ekkers
vindt dat er op korte termijn
maatregelen genomen moeten
worden. Hij denkt onder meer
aan afscheidingen tussen de
sloperijen en de woonwagens,
zodat kinderen niet meer kun
nen spelen op de vervuilde
grond. Voor de langere ter
mijn vindt hij dat het beleid
van de gemeenten om woon
wagenbewoners op kleine,
schone centra te laten wonen,
sneller moet worden uitge
voerd.
BARBARA LOPES CARDOZO:
AMSTERDAM De Rus
sische regering heeft de
stichting „Artsen zonder
grenzen" toestemming ge
geven om voorlopig actief
te blijven in Armenië.
Deze afspraak is gemaakt
in aanwezigheid van de
Nederlandse ambassadeur
in Moskou.
„Het Russische ministerie van
volksgezondheid heeft direct
positief gereageerd op ons idee
nog zes maanden tot een jaar
door te gaan met de hulpverle
ning. Ik ben nu weer terug,
maar een nieuw team van Art
sen Zonder Grenzen is inmid
dels onderweg. In de omge
ving Van de vrijwel totaal ver
woeste stad Leninakan wor
den twee mobiele klinieken
ingericht", aldus de Neder
landse arts Barbara Lopes Car-
dozo (34) gisteren in Amster
dam na haar terugkeer uit het
door een zware aardbeving ge
troffen gebied.
Zij is te spreken over de sa
menwerking met de autoritei
ten in het rampgebied: „Op
het vliegveld stonden direct
vrachtwagens klaar om ons
met onze apparatuur zo snel
mogelijk te vervoeren. Aan
formaliteiten werd verder
geen aandacht besteed. Ook
daarna is de samenwerking
soepel en vlot geweest".
Waar heeft het Nederlandse
team zich vooral mee bezigge
houden?
„We zijn actief geweest in Le
ninakan en veertien dorpen in
de omgeving. Er was in de
eerste plaats een groot tekort
aan voedsel en drinkwater.
Ook was er dringend behoefte
aan dekens en tenten. De be
staande ziekenhuizen in Leni
nakan waren vrijwel totaal
verwoest, net als trouwens bij
na alle andere gebouwen in de
stad. Dat betekende dat we
onze geïmproviseerde hulp
posten letterlijk in half inge
storte gebouwen moesten in
richten. Ernstig gewonde pa
tiënten werden per helikopter
naar de hoofdstad Jerevan ge
bracht, op ongeveer honderd
kilometer. We kregen per dag
wel zo'n drie- vierhonderd
patiënten te behandelen".
Barbara Lopes Cardozo vertelt
hoe de eerste dagen de overle
venden passief en gelaten wa
ren. „Later werden de mensen
actiever en gingen meehelpen
Westerse hulpteams
onvoldoende toegerust
WENEN - Volgens het hoofd van het medische team van
het Oostenrijkse leger dat tien dagen lang hulp heeft ver
leend in het aardbevingsgebied in Armenië, waren de mees
te Westerse hulpteams slecht uitgerust en medisch gezien
niet tegen hun taak opgewassen. Volgens de arts, dr. Robert
Schloegel, waren onder meer de Nederlandse, Zweedse en
Amerikaanse reddingsteams in zekere mate afhankelijk van
de apparatuur en de voorraden van de Oostenrijkers. „Dat is
geen kritiek, maar een simpele vaststelling van de feiten".
Schloegel zei dat de Oostenrijkers volledig op hun taak wa
ren voorbereid door hun ruime ervaring met hulpverlening
bij lawines en aardverschuivingen in de Alpen. Zij hadden
de beschikking over verwarmde tenten en generatoren.
met puin ruimen, wat nu nog in Armenië is van een veel teland extra moeilijk. Het zal
elke dag doorgaat. Overal grotere omvang. Bovendien nog erg lang duren voordat er
wordt treurmuziek ten gehore wordt het gebied nu geteisterd weer sprake kan zijn van een
gebracht, bijvoorbeeld in alle door sneeuwstormen, en dat normaal dagelijks leven",
auto's op cassettebandjes. De maakt de situatie op het plat- WILLEM GOUDRIAAN
Armeniërs vieren het kerst
feest pas begin januari, maar
alle festiviteiten voor Oud en
Nieuw zijn van de baan".
Behalve de „gewone" artsen
zijn ook nierspecialisten mee
gereisd. Waarom
„Na een aardbeving worden
mensen bedolven onder het
puin, waarbij spieren beklemd
raken. Als gevolg daarvan tre
den nierstoornissen op. Om
acuut sterven te voorkomen, is
dan een kunstnier nodig. Op
die manier hebben we met
medewerking van de autori
teiten veertien mensen kun
nen behandelen".
Is het werken in Armenië ver
gelijkbaar met eerdere projec
ten van Artsen Zonder Gren
zen?
„Deze ramp overtreft alles wat
ik zelf op dat gebied heb mee
gemaakt. Ik ben voor de stich
ting actief sinds de oprichting
in 1984 en ik ben bijvoorbeeld
naar Mexico geweest, toen in
1985 een deel van Mexico City
getroffen was, maar de ramp
Kustwacht
erkent
te late
alarmering
reddingboten
IJMUIDEN - De kust
wacht erkent dat de red
dingboten soms te laat
worden geaaarschuwd.
Kustwachtwoordvoerder
J. Koole zegt dat zijn me
dewerkers „op verschil
lende wijze op hulpvragen
reageren". Ook het feit
dat de kustwacht enkele
justitiële taken uitoefent,
leidt er volgens hem toe
dat bepaalde medewer
kers soms „de zaken even
rustig willen bekijken al
vorens er derden bij te be
trekken".
Hij reageert hiermee op de
ernstige kritiek dat de red
dingboten systematisch uren te
laat worden gewaarschuwd bij
in moeilijkheden verkerende
schepen. De bemanning van
het kustwachtcentrum heeft
veel te weinig opleiding, erva
ring en „ogenschijnlijk nauwe
lijks enig benul van kritieke
situaties op zee", vindt direc
teur Ch. van der Zweep van
de KNZHRM (Koninklijke
Noord- en Zuidhollandse Red
ding-Maatschappij).
De reddingmaatschappijen zijn
het met name volstrekt oneens
met de bewering dat de IJmui-
dense kustwachters geen tijd
zouden hebben om de beman
ningen van de aangewezen
reddingboot langs de Noord
zee- of IJsselmeerkust te
waarschuwen. „Daarnaast doet
men alles tegenwoordig af als
beoordelingsfout die de kust
wacht echter met grote hard
nekkigheid steeds opnieuw
blijft maken".
Volgens Van der Zweep heeft
de kustwacht het afgelopen
jaar zo'n acht keer meer of
minder ernstige fouten ge
maakt door reddingboten veel
te laat te waarschuwen. Het
meest recent was dit op de
avond van Tweede Kerstdag,
toen drie bemanningsleden
van de Hondurese kustvaarder
Baden 25 minuten „geheel on
nodig" in overlevingspakken
in het Noordzeewater moesten
drijven.
De zoek-coördinatie op zee is
onder leiding van het kust
wachtcentrum verbeterd,
„maar het waarschuwen van
de benodigde reddingeenhe
den werd destijds door Sche-
veningen Radio onvergelijk
baar veel sneller en beter ge
daan", aldus Van der Zweep.
Gifgrond
Drukke werkzaamheden op de Antwerpse stortplaats de Hoge Mey. waar een hele laag gescheurde
plastic zakken met asbestvezel blijkt te zijn afgedekt met zwaar glttlg afval uit Lekkerkerk. Het git
zou afkomstig zijn van de Afvalverwerking Rijnmond (AVR), die dit echter ontkent. Het gif dat on
der een nieuwbouwwijk van Lekkerkerk werd gehaald zou volgens AVR na verbranding niet
meer schadelijk zijn. FOTO: anp
