Politiek kan vervuiling
drinkwater niet bijbenen
De Hema laat zich dit jaar nog
één keer goed zien en horen.
2275
469:-nu 139."
nu 949.-
Gemiddelde prijs per provincie
per rrf afgeleverd drinkwater
Duitsers
bejegenen
„nieuwe
Duitsers"
argwanend
HEMA
Flevoland
Nederl;
-i
Groningen
Gelderland
Noord-Holland
Noord-Brabant
Limburg
Draagbare stereo radio-cassetterecorder met dubbele cassette en 4 speakers. Microfoon- en hoofd-
telefoonaansluiting. High speed dubbing. Afmetingen: 500 x 130 X 130 mm. 1 jaar Hema garantie.
Op zo'n kans heb |e het hele jaar moeten wachten. Een perfecte stereo kleurentelevisie met alles erop
en eraan: teletekst, tweetalige ontvangst, 2 x 12 Watt uitgangsvermogen, een tuner voor 99 kanalen,
30 voorkeurprogramma's en infrarode afstandsbediening. Beeldbuis 51 cm. 1 jaar Hema garantie.
(in 1985)
BINNENLAND
£ektóc6outant dinsdag 27 december i9ss pagina 6
gaat met ons water niet zo
best. „Onze drinkwatervoor
ziening is zo kwetsbaar aan
het worden dat je er niet meer
vanuit mag gaan dat die ene
bron die je hebt altijd be
trouwbaar zal blijven. Je moet
zorgen voor meerdere bron
nen, je moet als het ware aan
risico-spreiding gaan doen".
Dat kan bij voorbeeld door het
aan elkaar koppelen van alle
leidingnetten in ons land.
Slechts in 'n enkele regio is
dat het geval. Het opzetten
van een dergelijke landelijke
infra-structuur vergt echter
miljarden, omdat overal veel
grotere buizen moeten worden
aangelegd.
„Gebeurt er maar eens een
rampje", merkt de DHV-inge-
nieur cynisch op. „Waarom?
Omdat er dan geen enkele wet
meer geldt. En dan klaagt nie
mand erover dat er geen
drinkwater meer is en neemt
iedereen genoegen met water
uit de fles".
Niet snel switchen
„Zitten we in een situatie daar
nèt tegen aan dan blijven de
normale regis gelden. Amster
dam is nu gedwongen om ben-
tazon houdend water te distri
bueren. Ik ga er niet over dis
cussieren of dat gezond is of
niet, maar het is een indicatie
dat, wanneer er op een be
paald punt iets mis is, men
niet even snel kan switchen
naar een andere waterbron".
Voor sommige zuiveringstech
nieken die DHV toepast wor
den chemische stoffen ge
bruikt. Milieu-onvriendelijke
stoffen om het milieu te zuive
ren. Dat lijkt een tegenstelling.
De Moei geeft toe: „Gebruik
van de chemie bij zuivering
ligt gevoelig. Maar dat is niet
helemaal terecht. Sinds in ons
land oppervlaktewater wordt
gezuiverd, komen er chemica
liën aan te pas".
„IJzer- en aluminumdoserin-
gen om vlokjes te vormen die
met de daaraan gehechte ver
ontreiniging bezinken. Het is
altijd een chemisch proces. Om
de bacteriën in het water te
doden zul je een desinfectie-
middel moeten gebruiken.
Chloor, ozon, wat dan ook. Er
zit wel een ontwikkeling in.
De schadelijkheid van de che
micaliën neemt af en wij zijn
de processen geleidelijk beter
gaan kennen. En bepaalde
chemicaliën gebruiken we niet
Spons
De steeds groter wordende
chemische verontreiniging
van het water heeft ertoe ge
leid dat meer en meer een
beroep moet worden gedaan
op een extra zuivering: de ac-
tiefkoolfiltratie. Een actief-
koolfiltratie is niet goedkoop.
Zo'n 25 a 30 ct per 1.000 liter
1 onze provincies, inclusief het oeg
(m£) drinkwater extra. Actie-prde
ve kool is een soort spons
verontreinigd water doorheen
wordt gestuurd. De micro-verjeri
ontreiniging (chemische
bindingen, opgelost in het
ter) wordt door die 'spons' ge m
absorbeerd. iw
Niet alle zuivering geschied 9
langs chemische weg. De Moei di
„Nitraatverwijdering is een reer
biologisch proces. Door dose Ier
ring van bepaalde stoffen, zo
als zwavel, methanol of etha
nol, groeien er beestjes die d«er d
nitraten eruit halen. Maar hetjte, d
is waar; er komen steeds meeipschi
stoffen die niet meei
eenvoudige, al dan niet najange
tuurlijke zuivering, reageren"
GERARD CHE!
DUSSELDORF „Aus-
siedler" worden ze ge
noemd. Het gaat om men
sen met de Duitse natio
naliteit, die buiten de
Bondsrepubliek Duitsland
wonen en nu naar die
Bondsrepubliek komen.
Vrijwel niemand van hen
is ooit eerder in de Bonds
republiek geweest. De
meesten spreken zelfs
geen woord Duits, omdat
ze generaties jonger zijn
dan de oorspronkelijke
pioniers die uit hun „Hei
mat" waren weggetrok
ken.
Allemaal komen ze uit het
Oostblok. Sommigen komen
uit gebieden die nooit Duits
grondgebied zijn geweest, zoals
Hongarije en Roemenië. Ver
uit de meesten echter komen
uit delen van het voormalige
Duitse Rijk (uitgangspunt zijn
de grenzen van 1937): de DDR
en gebieden die nu deel uitma
ken van Polen en de Sovjetu-
In toenemende stromen ko
men de Aussiedler naar de
Bondsrepubliek, waar ze aan
vankelijk in doorgangskampen
worden opgevangen. Het
grootste en bekendste is dat
van Friedland in de deelstaat
Niedersachsen. Het kamp
barst uit zijn voegen. Het is
voor duizend mensen opgezet,
maar er zitten er veel meer
dan drieduizend. Bedden wor
den bij toerbeurt beslapen,
sommigen moeten zelfs op
stoelen of op de vloer slapen.
De deelstaatregering en de re
gering in Bonn zoeken naar
stig naar ruimte om al deze
mensen tenminste menswaar
dige kerstdagen te kunnen la
ten doorbrengen. Zestienhon
derd noodplaatsen worden nu
gezocht in jeugdherbergen en
kazernes.
De huidige regering in Bonn
stelt zich allerhartelijkst op je
gens de Aussiedler. Bondskan
selier Kohl heeft er opgetogen
g dó
eei
op gewezen dat het toch 1
om Duitsers gaat, met vaak|jg
grote gezinnen, wa.
beangstigende terugloop van
de Duitse bevolking wat kan-rige
worden tegengegaan. Dat
Duits-zijn is van het aller
grootste belang. De grondwet g
van de Bondsrepubliek garan- enig
deert iedereen met da Duitse
nationaliteit een gelijkbrerech-
tigd plekje binnen de grenzen.
Kritiek wordt niet geduld. Een
CDU-Bondsdaglid dat enkele
maanden geleden bedenkelijk
kijkend de uitspraak deed, dat„. r
nu ook al mensen van wie de j;
voorouders vier generaties ge-
leden een werkster hadden die
een Duitse herdershond had
als Duitsers aan de grens wel
kom worden geheten, is d«
mond gesnoerd. De SPD-ir
nisterpresident van het Saar 1
land, Oskar Lafontaine, kreeg
niet alleen de bondsregering!'
maar zelfs zijn eigen partij
voorzitter Hans Jochen Vogel "y'
over zich heen toen hij der-
bondsregering beschuldigde, 3
van overdreven Duitsdoeneri,
(Deutschtümelei) in het Aus-j6,
siedlerbeleid.
De deelstaatminister
ale zaken en volksgezondheid,
Hermann Heinemann, heefl
het opinie-onderzoekbureai
Infratrest een representatief
onderzoek laten doen ondei
ruim duizend inwor
Nordrhein-Westfalen, waai
het gaat om hun instelling je
gens de Aussiedler. De uitslaj
is maandag bekend gemaakt
Enerzijds zijn de resultaten
hoopgevend, anderzijds bejft
droevend.
Hoopgevend is, dat driekwart
de ondervraagden spon
taan bereid zei te zijn,
voor de nieuwkomers te doen
zoals het beschikbaar steller
van huisvesting of zelfs het
opnemen van hen. Bedroe
vend was echter het totale ge
brek aan kennis over het ho< le
en het waarom van de stroonfnv
binnenkomers en hun rechte)
en plichten. Alle vooroordeler J
worden daardoor bevestigd.
Niet minder dan veertig pro
cent van de gevestigde bevol
king, en daaronder vallen zelf
Duitsers die jaren geleden a
Aussiedler zijn binnengekt
men, ziet de nieuwkomers a
een bedreiging voor de eiger
toekomstperspectieven. Zeven
tig procent vindt, dat dez<
groep bij de bemiddeling
arbeidsplaatsen niet bevoor
recht mag worden; 43 procen
heeft bezwaar tegen voorrech
ten bij het toewijzen
woonruimte, 87 procent zie
economische motieven als dl
voornaamste drijfveer voor
Aussiedler, om zo veel jaar
de oorlog en na zoveel genera
ties nog eens naar de Bondsrt
publiek te komen.
Ruim de helft van de ondei
vraagden vond, dat de grond;
wet zodanig moet worden g<
wijzigd, dat deze mensen nitv
onbeperkt tot de Bonds{,n^
republiek kunnen worden
gelaten. i.,tlg
|)oo
!lv 1
n
"p J
inte
ides,
de e
Water onder
druk (6)
In een serie van verhalen gaat onze
krant in op de problemen rond de
drinkwatervoorziening in ons land.
Een voorziening die steeds meer
onder druk komt te staan.
Vandaag de zesde aflevering
waarin het Amersfoortse
ingenieursbureau DHV de
ontwikkelingen belicht. De vorige
afleveringen verschenen op 6,7,9.15
en 19 december.
AMERSFOORT Het in
Amersfoort gevestigde ad
vies- en ingenieursbureau
DHV is in binnen- en bui
tenland opmerkelijk actief
als het om drinkwaterbe
reiding gaat. Internatio
naal prestige kreeg het
bureau door drinkwater-
projecten in ontwikke
lingslanden, in samenwer
king met het Amsterdam
se drinkwaterbedrijf werd
een onthardingsprocedure
ontwikkeld en DHV vond
methoden uit om zware
metalen en fosfaten uit
het water te verwijderen.
Naast dergelijke activiteiten
ontwerpt het bureau zuive
ringsstations en compleet inge
richte waterleidingbedrijven,
bedenkt het zuiveringsstappen
en reinigt het afvalwater. In
Hendrik-Ido-Ambacht wordt
deze maand een pompstation
heropend waarin DHV in no-
time voor één miljoen gulden
een actiefkoolfiltratie heeft ge
bouwd om het grondwater te
ontdoen van bestrijdingsmid
delen. En in Katwijk werd een
voorzuiveringsinstallatie ge
bouwd voor het in de duinen
te infiltreren oppervlaktewa
ter.
Belangrijke problemen waar
mee DHV bij het ontwikkelen
van dergelijke projecten wordt
geconfronteerd zijn de lange
onderzoeksperiode en de trage
besluitvorming. Project mana
ger drinkwater ir P. J. de
Moei vindt dat dat anders
moet. „In Katwijk duurde het
jaren voordat alle vergunnin
gen rond waren. Daar is erg
lang over gediscussieerd. En
als de besluitvorming eenmaal
rond is moeten de installaties
op korte termijn gebouwd
worden omdat het probleem
ondertussen steeds nijpender is
geworden".
Politiek sneller
Aan de andere kant wordt De
Moei met opdrachten verblijd
die in korte tijd moeten wor
den uitgevoerd omdat plotse
ling geconstateerde verontrei
nigingen bestreden moeten
worden. „In Hendrik-Ido-Am
bacht werd dit jaar een pomp
station stilgelegd omdat er
bentazon in het grondwater
zat. Maar dat stilleggen kon
maar voor vijf maanden. In
die tijd hebben wij daar een
actiefkoolfiltratie gebouwd".
De Moei ontwaart in de soms
opdoemende traagheid in wet
geving en besluitvorming een
tegenstelling. „Nederland
loopt in Europa voorop wat
het kwaliteitsbesef voor het
milieu betreft, maar de wetge
ving daarvoor is naar verhou
ding traag. Ons parlement
moet veel sneller reageren. De
wetgever loopt meer achter
dan onze bescherm ingszorg
groot is. Neem de defosfate-
ring. Een wettelijke regeling
daarvoor heeft lang op zich la
ten wachten. De politiek be
paalt het tempo waarin dat
DHV bouwde in Katwijk een geheei nieuw zuiveringsstation voor de Leidsche Duinwater Maat
schappij. FOTO: PR
soort dingen plaatsvinden, wij
De project manager drinkwa
ter constateert dat de vervui
ling van het milieu zo snel
gaat dat overheid en weten
schap dat niet bij kunnen be
nen. „De ontwikkelingen in
zuiveringstechnieken en het
onderzoek naar gevolgen voor
de gezondheid - om daarmee
het beleid te kunnen onder
bouwen - gaan trager dan de
verontreinigingen", meent hij.
Risico-spreiding
De Moei wordt door zijn werk
met grond-, oppervlakte- en
drinkwater dagelijks met zijn
neus op de feiten gedrukt: 't
C.D. Speler. Tot 20 nummers program
meerbaar. Versneld voor- en achteruit
Digitaleaanduidingverstreken tijdsduur.
Tweevoudige oversampling en digitaal
filter. Geschikt voor 80 en 120 mm disc.
Afmetingen: 350 x 280 x 85 mm. 1 jaar
Hema garantie
-359T-
9 Bands wereldontvanger: MG/FM/
LG/KG (6 banden)Oortelefoonaanslui-
ting (3.5 mm). Speelt op batterij en/of
adapter. Afmetingen: 170 x 78 x 38 mm.
1 jaar Hema garantie. Goed getest!
Midiset met infrarode
nirig. MG/FM (stereo) radio. 2 x 7.5 Watt
uitgangsvermogen. Dubbel cassette
deck, high speed dubbing. Platenspeler.
Equalizer (3-bands). Microfoon- en
hoofdtelefoon aansluiting (3.5 mm). Af
metingen: 350 x 198 x 345 mm. 1 jaar
Hema-garantie.
-36e:-
bediening. 37 cm beeldbuis met dag-
lichtscherm. 30 Voorkeuzeprogram
ma's. Automatisch zenderzoeksysteem.
Afmetingen: 385 x 363 x 375 mm. 1 jaar
Hema garantie.
^TOr-
Draagbare MG/FM Radio/Cassettere-
torder. Ingebouwde microfoon. Hoofd-
telefoonaansluiting (3.5 mm). Afmetin
gen: 280x128x67 mm. In zwart en geel.
1 jaar Hema garantie.
mm
Echt Waar Voor Je Geld.
Batterijlader. Voor penlite en 9-volt batte
rijen (alleen nikkel-cadmium). Ind. 2 pen-
lite-batterijen (tot 1000 x oplaadbaar).