Naar verdubbeling aantal reizigers
Smallenbroek krijgt
toch gouden handdruk
rii
Wiegel: niet door loopbaan
van Voorhoeve heen fietsen
Kustvaarder bij
Texel vergaan
jOPENBAAR VERVOER BUNDELT PLANNEN
Team Rode Kruis
:terug uit Armenië
'Ernstig' protest Van den Broek tegen aanhouding zaakgelastigde
Tekst kersttoespraak
koningin Beatrix
Jazeker,ak ze maa? genoeg
Binnenland
CeidóeSowuwt
DINSDAG 27 DECEMBER 1988 PAGINA 3
(Van onze
parlementaire redactie)
.EEUWARDEN Hans Wiegel heeft er geen en
kele behoefte aan door de loopbaan van VVD-frac-
ievoorzitter Voorhoeve „heen te fietsen". Daarom
;nshe peigert de commissaris van de koningin in Fries
and zich kandidaat de stellen voor de Tweede-Ka
nerverkiezingen van 1990. Maar hij sluit niet uit
ninister te worden in een nieuwe coalitie van CDA
Twin n VVD
de CJ )e voormalig politiek leider van de VVD heeft te-
1 en partijvoorzitter Ginjaar gezegd dat hij er niet
ver peinst zich beschikbaar te stellen voor de
'oorlopige kandidatenlijst van de VVD. „Er zouden
lamelijk grote problemen ontstaan wanneer ik op
deze lijst zou plaatsnemen", verduidelijkt Wiegel in
een interview in De Telegraaf van zaterdag. „Daar
naast zou ik in een hoogst onjuiste dubbelfunctie te
rechtkomen. Als commissaris van de koningin moet
ik mij maximaal instellen voor het belang van deze
provincie en mij waar nodig kritisch opstellen ten
opzichte van het kabinet en mijn eigen geestver
wanten".
Over de kwaliteiten van fractieleider Voorhoeve:
„Ik ken Voorhoeve, hoe merkwaardig dat ook
klinkt, alleen van de televisie. We hebben slechts
een heel enkele keer een echt gesprek met elkaar
gehad. In het debat kunnen we vaak zien dat hij in
alle rust en met grote koelte het verhaal brengt.
Dat is op zich zelf heel knap".
DEN HELDER - De Hondurese kustvaar
der Baden is gisteravond op circa 10 kilome
ter ten noord-westen van Texel vergaan.
Volgens het Kustwachtcentrum in IJmui-
den zijn de drie opvarenden ongedeerd aan
boord genomen door de zeesleper Smit
Lloyd 57. Het schip vervoerde een lading
staal die door de harde wind mogelijk is
gaan schuiven. De bemanning van de Smit
Lloyd 57 heeft nog getracht de overhellende
Baden naar ondiep water voor de kust te
slepen. De slagzij van het schip nam echter
snel toe, waarna het omstreeks 22.00 uur
kapseisde en zonk. De gealarmeerde Hel-
derse reddingboot Suzanna en een marine
helikopter konden zonder daadwerkelijk in
grijpen naar hun bases terugkeren.
Hartchirurg
Van Nieuwenhuizen
overleden
UTRECHT In Utrecht is afgelopen za
terdag op 80-jarige leeftijd prof. dr.
C.L.C. van Nieuwenhuizen overleden.
Prof. Van Nieuwnhuizen is na de Tweede
Wereldoorlog de grondlegger geweest
van de hartchirurgie in Nederland. Ook
was hij een van de oprichters van de Ne
derlandse Hartstichting. Voorts is hij in
1947 de oprichter geweest van de Lande
lijke Specialisten Vereniging (LSV),
waarvan hij jarenlang het voorzitterschap
heeft bekleed. Van Nieuwenhuizen heeft
zich ook ingespannen om klinische geria
trie (geneeskunde specifiek gericht op ou
deren) erkend te krijgen. Hij is erelid van
de Vereniging voor Geriatrie.
ert0' ITRECHT - De gezamen-
den
ijke openbaar-vervoerbe-
irijven in Nederland stre-
naar verdubbeling
ran het aantal reizigers in
te viiet jaar 2015. Zij presente-
moet en in april 1989 een am
en z litieus toekomstplan „OV
de
:n on
j beh
x 2" waarin de vervoerbe
drijven (NS, stads- en
streekvervoer) hun krach
ten willen bundelen.
De Nederlandse Spoorwegen
en de streekvervoerbedrijven
hebben afzonderlijk al toe
komstplannen gelanceerd
(Rail 21 en Bus op Maat) die
gericht zijn op een forse groei
van het aantal reizigers. Tegen
de achtergrond van de Vierde
Nota ruimtelijke ordening
(van minister Nijpels) en het
Tweede Structuurschema ver
keer en vervoer (van minister
Smit-Kroes) zijn de vervoerbe
drijven tot de slotsom geko-
heeft.
Het openbaar vervoer heeft in
de ministeriële plannen een
belangrijke rol bij het oplossen
van de verkeers- en vervoer
sproblemen in Nederland.
„OV x 2" moet „een overtui
gend en nationaal aanspre
kend plan" worden, zo meldt
het blad Openbaar Vervoer.
Het plan voorziet in een gede
tailleerde uitwerking van een
vervoersnetwerk in drie voor
beeldregio's: Schiphol, Den
Haag en Arnhem/Nijmegen.
Dat netwerk moet de toon
aangeven voor het
gen van het openbaar
in de rest van Nederland.
Daarnaast zal een organisatie
adviesbureau een marketings
trategie voor het gehele open
baar vervoer ontwerpen om
het imago van het openbaar
te verbeteren.
zijn
de
ngel
ersti 5CHIPHOL Een me-
iisch team van het Neder-
andse Rode Kruis is dit
veekend uit Armenië te
ruggekeerdDe ploeg was
rorige week naar de Sov-
etrepubliek vertrokken
>m hulp te bieden aan
nensen die gewond raak-
en bij de aardbeving
wee weken geleden. Het
eam bestaat uit twee art
sen, een verpleegkundige
een hulpcoördinator
van het Rode Kruis.
let team werd op Schiphol
/erwelkomd door de persatta-
:hé van de Sovjet-ambassade,
V. Najdjonov, die de ploeg
voor hun „fantastische hulp"
>edankte.
olgens de arts Jan
lood
in het getroffen gebied vol
doende medische hulp en is
ook de voedselsituatie bevredi
gend. Hij vertelde dat de me
dische infrastructuur in de ste
den Leninakan en Spitak, die
het zwaarst getroffen werden
door de aardbeving, langzaam
maar zeker weer op gang
komt. Aan medicijnen en kle
ding is voorlopig geen behoef
te. Het meest urgent is, vol
gens Borg, het gebrek aan
noodwoningen en prefab-hui
zen, die de vorst van 30 a 35
graden kunnen weerstaan.
De hulporganisatie Artsen
zonder Grenzen blijft nog en
kele weken in Armenië. Van
daag zijn twee mobiele klinie
ken naar het rampgebied ge
vlogen. In dat vliegtuig zaten
ook zes artsen, vier verpleeg
kundigen en twee technici. Zij
zullen het nu aanwezige team
grotendeels vervangen.
VERMOORDE MAN MOGELIJK
IETROKKENBIJ DRUGSHANDEL?
j\PELDOORN - De vermoorde man die afgelopen donderdag in
bossen nabij Beekbergen is opgegraven, heeft in Rotterdam
jgewoond en was mogelijk betrokken bij drugshandel. Volgens
Apeldoornse politie gaat het om de 37-jarige Carlos Baltasar
jRoda-Vila. De man is door verwurging om het leven gebracht.
Het slachtoffer stond bekend bij de Centrale Recherche Infor
matiedienst als iemand die mogelijk betrokken was bij drugs-
mandei. De politie wil niet zeggen of de man de Nederlandse na
tionaliteit heeft. Uit gegevens van de CRI blijkt dat hij in ver
schillende landen heeft gewoond.
tbr-i fs
niet hi
3rotest van asielzoekers
Asielzoekers hebben de kerstavond in de transitruimte van een
J/rijwe! verlaten Schiphol doorgebracht. Het opvangcentrum is na
Ie uitspraak van de Hoge Raad niet in gebruik en de asielzoe-
l iers wachten nu op een wetswijziging, waardoor zij naar het op
vangcentrum kunnen terugkeren. Sympathisanten hieldén hun
gezelschap. Een tekst verwijst naar het ontmoedigingsbeleid van
itaatssecretaris Korte-Van Hemel. foto: anp
Bekentenis in moordzaak De Meern
DE MEERN De 21-jarige A.V. uit De Meern heeft bekend dat
hij enkele weken geleden de 26-jarige M. Brouwer in het gezins
vervangend tehuis De Meernhof in De Meern om het leven
leeft gebracht. V., die afgelopen donderdag werd aangehouden,
een raam het tehuis binnengeklommen. Vervolgens ging
ar de kamer van het slachtoffer, waar hij de vrouw enkele
Heken toebracht. Over het motief tast de politie nog in het duis-
er.
Brand vernielt garage
Een felle brand heeft dit weekeinde de werkplaats met spulteril. schade bedraagt vöigèns een schatting van
magaziin en twee kantoren van een garagebedrijf ,n Losser ver- miljoen gU|den De oorzaak van de brand is
woest. Zes auto s die in de garage stonden, gingen in vlammen
explosies van gasfles-
geraakte banden. De
de politie zeker een
nog onbekend.
foto: anp
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Burge
meester Smallenbroek
van de Friese gemeente
Smallingerland heeft tóch
een „gouden handdruk"
gekregen. De 52-jarige
Smallenbroek, die 1 janu
ari opstapt, krijgt tot aan
de vut-leeftijd (62) bijna
een kwart miljoen gulden
meer dan het gebruikelij
ke wachtgeld.
Voorts gaat de pensioenop
bouw, die normaal gesproken
wordt gehalveerd, gewoon
door. Dit levert Smallenbroek
tijdens zijn pensioen een voor
deel op dat kan oplopen tot
enkele honderdduizenden gul-
delijk in onmin gelegen met
de gemeenteraad en de politie
van Smallingerland. De
„Zwolse affaire", waarbij hij
en zijn Hoogeveense collega
Faber bij een nachtelijk hand
gemeen waren betrokken, was
voor de gemeenteraad de
druppel die de emmer deed
overlopen. Wethouders en
raadsleden wilden dat Smal
lenbroek zou opstappen. Mi
nister Van Dijk van binnen
landse zaken noemde de affai
re na een onderzoek aanvan
kelijk „futiel" en „miezerig".
Uiteindelijk kwamen Van Dijk
en Smallenbroek overeen dat
de burgemeester zou vertrek
ken. Daarbij zou de normale
wachtgeldregeling gelden.
Volgens de Volkskrant heeft
Smallenbroek wel zelf ontslag
genomen, maar niet nadat Van
Dijk hem een zeer gunstige fi
nanciële regeling had beloofd.
Uit de op 2 december gemaak
te afspraken tussen Van Dijk
en Smallenbroek zou blijken
dat de burgemeester een hoge
re uitkering krijgt dan gebrui
kelijk is. In de eerste twee jaar
na zijn ontslag krijgt Smallen
broek het volledige saiaris. De
volgende zes jaar is dat 93 pro
cent. Pas dan wordt het be
drag verlaagd naar zeventig
procent. Dit niveau wordt ge
woonlijk al na vijf jaar bereikt.
Minister Van Dijk heeft de
uitzondering tot stand kunnen
brengen op grond van een ar
tikel in de Rijkswachtgeldre
geling van 1959, waarin staat
dat een bewindsman het recht
heeft afwijkende percentages
en termijnen te kiezen. De
gunstigere pensioenregeling is
gebaseerd op een koninklijk
besluit van 1950, waardoor
Smallenbroek op een aanvul
lende uitkering kan rekenen.
Teruggang
vliegvakanties
SCHIPHOL De verkoop
van zon-vliegvakanties voor
winter en voorjaar verloopt
stroef. De reisorganisaties en
chartermaatschappijen melden
een achterblijvende omzet in
vergelijking tot vorig seizoen,
dat algemeen werd gezien als
een uitschieter.
Touroperators hebben met het
oog op de ontwikkelingen be
stelde stoelen in toestellen
naar zonbestemmingen aan de
maatschappijen moeten terug
geven. Marktonderzoek zou
hebben uitgewezen dat veel
potentiële wintervakantiegan-
gers na een duur uitgevallen
zomervakantie het geld nu
voorlopig in de zak willen
houden. Reisorganisaties hou
den er rekening mee dat zij
alsnog zullen boeken wanneer
aanhoudend winterweer het
publiek naar de zon doet snak
ken. In de verkopen van win
tersportvakanties is ook al
geen topdrukte te melden.
Volgens de laatste cijfers gaan
330.000 mensen met een reis
organisatie naar de sneeuw,
200.000 mensen gaan op eigen
houtje.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De Nederland
se regering heeft in het Kerst
weekeinde een officieel en
ernstig protest ingediend tegen
de aanhouding van de Neder-
andse zaakgelastigde in Suri-
Reinier van der Kroon.
Minister Van den Broek van
buitenlandse zakeii heeft de
Surinaamse autoriteiten met
klem verzocht te voorkomen
dat Nederlandse diplomaten
worden aangehouden.
De 42-jarige Van der Kroon,
ambassaderaad en tijdelijk
zaakgelastigde van de Neder
landse ambassade in Parama
ribo, werd vrijdag twee uur
vastgehouden door de militai
re politie van Suriname. Bij
een controle zou zijn gebleken
dat Van der Kroon geen iden
titeitspapieren bij zich had en
alleen een kopie van zijn rijbe
wijs bij zich droeg. Van der
Kroon is één van de Neder
landse diplomaten, die onlangs
getuige waren van de arresta
tie van de Surinaamse strijder
voor mensenrechten Rensch.
Onmiddellijk nadat de arresta
tie van Van der Kroon bekend
werd, nam minister Van den
Broek telefonisch contact op
met de Surinaamse president
Shankar. Officieel is geen ver
band gelegd tussen dit tele
foontje en het in vrijheid stel
len van Van der Kroon.
Voor Van den Broek was de
aanhouding wel reden om de
Surinaamse ambassadeur
Ramkisoor zaterdag op het mi
nisterie in Den Haag te ontbie
den. Daar had Ramkisoor een
onderhoud van een uur met de
Nederlandse ambassadeur in
algemene dienst mr. H. Vijver
berg. Deze topambtenaar heeft
van Ramkisoor geëist dat er op
korte termijn opheldering
komt over de aanhouding van
Van der Kroon. Verder zal de
Nederlandse ambassade in Pa
ramaribo een officieel protest
indienen bij het Surinaamse
ministerie van buitenlandse
zaken.
'DE KNOLLEN
HAH'. IK MCEL Nt
VANDAAG VBeSQJjk
Ssweevi. Czuwl
YOVOp\ /ANAvWO
KCHEN 06 f>'ET£fLS£N5
.GEZeLUÜ, KAARTÊN
OORZAAK VAM ÊEKI
pepnafeie KAW wei TÊL/OIS
ALS THÈKApie 0iehJfr'.
Prijsakkoord medicijnen voorlopig van de baan
DEN HAAG Het „om-
nipartijenakkoord" voor
de prijzen van geneesmid
delen (OPA) zal zeker niet
op 1 januari ingaan, zoals
aanvankelijk de bedoeling
was. De ministeries van
WVC en economische za
ken willen eerst het oor
deel afwachten van de
Europese Commissie.
Het OPA, waarbij alle partijen
in de medicijnensector zijn loe
trokken, moet in de loop van
1990 een besparing opleveren
van 420 miljoen gulden. De
prijzen van medicijnen zouden
gemiddeld met zeven procent
kunnen dalen.
Gevreesd wordt echter dat en
kele onderdelen van het OPA
in strijd zijn met de Europese
concurrentiebepalingen. De
organisatie van producenten
van merkloze geneesmiddelen,
Prodifarma, heeft om deze re
den tegen het OPA een kort
geding aangespannen. Tevens
heeft Prodifarma de staatsse
cretarissen Dees (WVC) en
Evenhuis (economische zaken)
gevraagd het OPA niet te on
dertekenen. Beide bewindslie
den hebben toegezegd dat niet
te zullen doen zolang de Euro
pese Commissie geen uitspraak
heeft gedaan. De uitspraak
wordt over anderhalf k twee
maanden verwacht.
Met Kerstmis, het feest van Jezus' geboorte, breekt
het licht door in een wereld verduisterd door
menselijk egoïsme en heerszucht over medemens
èn natuur. Die duisternis ervaren we vandaag in al zijn
benauwdheid nu de toekomst van de schepping zélf op
het spel is komen staan. Wat wij thans meemaken is niet
de vernietiging van de aarde in één klap, maar in een stil
drama.
Onze wereld lijdt onder ontbossing, woestijnvorming,
vervuiling en vergiftiging van lucht, bodem en water,
uitsterving van dier- en plantsoorten, aantasting van de
ozonlaag die ons tegen gevaarlijke straling moet bescher
men, en stijging van de temperatuur met bedreigende ge
volgen, zoals de verhoging van de zeespiegel. Langzaam
sterft de aarde en wordt het onvoorstelbare - het einde
van het leven zélf - tóch voorstelbaar.
Waarschuwingen zijn er genoeg geweest. Twintig jaar ge
leden werd de Club van Rome opgericht. Met haar rap
port over „Grenzen aan de groei" bracht zij de toekomst
van de mensheid zelf in discussie. Duidelijk werd toen al
dat wij ons gedragen als onwaardige gasten op aarde. Bij
onze activiteiten, die winst opleveren, lijden wij tegelijk
ook verlies - al is dit minder zichtbaar. De winsten be
nutten we voor onszèlf, de verliezen schuiven we licht
zinnig door naar de toekomstige bewoners, de generaties
die nè ons komen.
Astronauten, die de aardbol vanuit het heelal beke
ken, werden getroffen door zijn kwetsbaarheid.
Een hele dunne dampkring vormt de waarborg
voor het voortbestaan van het leven. Hoe wij ook vanuit
onze levensovertuiging en kennis tegen de ontstaansge-
schiedenis van de aarde aankijken - of wij vooral onder
de indruk zijn van de miljoenen jaren die het vergde eer
de voorwaarde voor menselijk leven was vervuld, ofwel
de aarde in de eerste plaats willen ervaren als Gods
schepping - wij moeten erkennen, dat we leven op een
kleine bol, nauwelijks beschermd tegen het omringende
vijandige heelal.
Nu zijn wij mensen zelf ook een bedreiging voor onze
planeet geworden. Wie de sluipende milieuvervuiling en
-verwoesting niet langer wil verdringen, wordt over
mand door vertwijfeling. Toch behoeft dit niet te leiden
tot ontmoediging. We moeten elkaar geen angst aanpra
ten. Wij mensen zijn niet geschapen voor het passief aan
vaarden van „ons lot". God gaf ons het vermogen te on
derscheiden tussen goed en kwaad en verantwoordelijk
heid te dragen. Zo zijn er naast elk eigenbelang, zelfzucht
en machtsdrang ook het geweten, het geloof en de more
le overtuiging als drijfveren en toetsen op onze levens
weg.
Bemoedigend is dat mensen en volken elkaar en zichzelf
thans allerwegen tot de orde roepen. Deze wereld van
wederkerige afhankelijkheid dwingt ons tot verantwoor
delijk gedrag. Binnen de internationale gemeenschap
wordt hieraan vorm gegeven vanuit de gedachte van de
„samenleving, die bewaard moet worden".
Niet alleen overvloed en hebzucht, maar ook armoe
de en overlevingsdrang blijken bedreigingen te
vormen voor de natuurlijke omgeving van de
mens. Wij die leven in het rijke éénderde deel van de
wereld moeten alleen al daarom medeverantwoordelijk
heid aanvaarden voor het twééderde deel van de aarde,
waarin het juist de materiële nood is, die leidt tot versto
ring van evenwichten in de natuur.
In het proces van bezinning, waartoe de Wereldraad van
Kerken en de Rooms-Katholieke Kerk te zamen hebben
opgeroepen, wordt het bewaren van de schepping in een
breder verband gebracht met vrede en gerechtigheid.
Mens en natuur zijn geschapen als bondgenoten, als part
ners in één schepping. Dat bondgenootschap betekent
niet dat wij een abonnement hebben op de schepping dat
van generatie op generatie automatisch wordt verlengd.
Elke generatie moet aan de zorg voor de natuur nieuwe
inhoud geven.
Na een tijd van ontwikkeling en ontplooiing - het ont
ginnen eri bebouwen van de aarde - volgde een periode
waarin zorg omsloeg in uitbuiting. Nu staan we voor de
uitdaging een nieuwe relatie tot de natuur te vinden, ge
kenmerkt door eerbied voor ecologisch evenwicht, be
hoedzaamheid en zorgvuldig beheer.
Plant en dier, maar ook de bergen, de zeeën en de rivie
ren, hebben recht op onze zorg. Veertig jaar geleden aan
vaardden de Verenigde Naties de Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens. Nu is het tijd tevens aan
dacht te geven aan de Rechten van de Natuur. De eer
bied voor het leven heeft betrekking op mens en natuur
te zamen. Tussen die beide moet er harmonie zijn, zoals
die er ook was in het leven van Jezus. Toen zijn leerlin
gen angstig werden vanwege het geweld van wind en
water, bleef Hij gerust. Het water - de natuur - droeg
Hem.
De aarde is onze voedingsbodem, zij draagt ons. Hier
leven wij, hier leven wij van, hier leven wij mee.
Dat leven is voor ieder van ons tijdelijk. Wij zijn
hier maar een beperkt aantal jaren en we hebben daarom
de plicht ons tehuis in tenminste zo goede staat achter te
laten, als waarin we het aantroffen. De kwaliteit van het
leven zelf gaat uit boven de belangen die in onze eigen
tijdelijke levens tellen. Die belangen kunnen groot zijn
en soms, buiten proporties, ons het zicht ontnemen op
wat wezenlijk is voor het voortbestaan van de mensheid.
Waar dat gebeurt, is het hoog tijd voor bezinning en ver
andering van levenskoers.
In het donker van angst en vertwijfeling kan juist met
Kerstmis het licht van de hoop doorbreken. Toen aan
Luther eens werd gevraagd wat hij zou doen als hij wist
dat morgen het einde van de wereld zou komen, ant
woordde hij: „Dan plant ik vandaag nog een appel
boompje!"
Ik wens u op dit Kerstfeest datzelfde vertrouwen toe.
1 \V
Kan icinaiidmct epilepsie
hetvioolkonsert
van Tsjaikowskyspelen?
Epilepsie is bepaald geen vorm van 'gekte'zoals
veel mensen denken, maar niks anders dan een korte
storing van de hersenaktiviteit. Teveel signalen ineens.
De meesten hebben er weinig last van.
Met epilepsie valt dus best te leven..,als de om
geving maar niet paniekerig reageert.
Onze brochure "Epilepsie is niet zo gek als 't er
soms even uitziet" helpt daarbij. U krijgt 'm thuis ge
stuurd als u Sire belt, 020- 42 47 06 (9-12 uur). SIRE
Epilepsie is niet zo gek als t er soms uitziet.
■c-Dd
Brommers botsen: twee doden
WESTERBORK - Een botsing tussen twee brommers op het
fietspad tussen Beilen en Westerbork heeft in de nacht van za
terdag op zondag de twee bestuurders het leven gekost. De
slachtoffers, de 17-jarige E.J. Loof uit Beilen en de 18-jarige A.
Rolink uit Wezep, moeten elkaar volgens de politie frontaal heb
ben geraakt. Beide jongens overleden ter plekke. De politie
heeft geen drankgebruik geconstateerd.
