Lockerbie wil nu alleen zijn
Nederlander brein
iomputersmokkel
JEANTIQUE ENGELSE
STIJLMEUBELEN
CeidóG (Boutta/nt
ritten vinden verband
assief roken en kanker
Kritiek op veiligheid luchthaven
Frankfurt
t-Java
J
vul-
t ge-
srdjes
rtrek
door
ARU-
iveld
llAMI De federale au-
riteiten in het Ameri-
lanse Miami hebben een
in de grootste organisa-
opgerold die zich be
houden met de smok-
il van computers. Een
rder deze maand aange-
luden Nederlander zou
it brein zijn achter de il-
transacties.
te ?ale I
a het smokkelnetwerk wer-
11 geavanceerde computers
it militaire en civile toepas-
igsmogelijkheden uitgevoerd
Oostblok-landen. Met de
eratie zouden miljoenen gul-
gemoeid zijn. De Ameri-
se politie maakte de zaak
kend op het moment dat po-
i-agenten overal in de Ver
enigde Staten verdachten
resteerden.
De Nederlander werd al op 14
december aangehouden na een
acht maanden durend onder
zoek van de Amerikaanse dou
ane. Hij is beschuldigd van het
verkopen van hoogtechnologi
sche apparatuur aan een ander
land, zonder de noodzakelijke
toestemming van het Ameri
kaanse ministerie van handel.
Hij kan hiervoor ten hoogste
35 jaar gevangenis of een boete
van 5,75 miljoen dollar krij-
Een woordvoerder van
douane zei dat het netwerk de
afgelopen jaren „computers t
computermateriaal ter waarde
van tientallen miljoenen dol
lars" had verscheept naar
Oostbloklanden.
(ADVERTENTIE)
BEURS EN SHOWMODELLEN VERKOOP
Kerst/Nieuwjaarsshow in eigen toonzalen
Dinsdag 27, woensdag 28, donderdag 29 en vrijdag
30 december van 10 tot 17 uur in Waddinxveen,
Zuidkade 110, 2e etage, 01828-11919.
Goor Nijverheidsweg 2 05470-74112.
r i9f
JITENLAND £eidóö(2owttvnl zaterdag u december i988 pagina s
Artsen zonder Grenzen
blijven nog in Armenië
AMSTERDAM De hulpverleningsteams van
Artsen zonder Grenzen die na de aardbeving
naar Armenië zijn vertrokken, blijven daar ook
tijdens de kerstdagen actief. Na de eerste nood
hulp start de organisatie binnenkort met ver
volgprogramma's, in nauw overleg met de Rus
sische gezondheidsautoriteiten. Hierbij gaat het
om een gezondheidsprogramma voor zes maan
den in Leninakan en omgeving. Twee gezond-
heidsposten worden opgeknapt en door teams
van Artsen zonder Grenzen bemand. In de om
geving van Leninakan worden ook mobiele
medische teams ingezet. Intussen levert volgens
het Russische persbureau Tass de aanvoer van
hulpgoederen naar het getroffen gebied nog
steeds problemen op. Maar volgens het Interna
tionale Rode Kruis krijgen de reddingswerkers
na twee moeilijke weken de situatie onder con
trole.
Lagos wacht
donkere kerst
LAGOS De bewoners
van de Nigeriaanse hoofd
stad Lagos dreigen de kerst
dagen in duisternis te
moeten doorbrengen omdat
dieven gisteren de belang
rijkste elektriciteitskabel
van de stad hebben doorge
sneden. Zij gingen er van
door met delen daarvan, ter
waarde van ongeveer 40.000
gulden. Een zegsman van
het Nigeriaanse elektrici
teitswezen (NEPA) ver
klaarde dat het bedrijf nu
geen ononderbroken
stroomvoorziening kan ga
randeren gedurende de
feestdagen.
Gifschip mag in
Sovjet-haven
BONN Het Westduit-
se schip Petersberg, dat
giftig aanval aan boord
heeft, mag een haven in
de Sovjetunie aandoen.
Het schip zwerft al
maanden rond in de
Zwarte Zee met afval
dat afkomstig is uit de
Oostenrijke hoofdstad
Wenen. In een Sovjet-
russische Donau-haven
zal de twaalfhonderd
ton bouwafval worden
overgeladen op kleinere
schepen, die het terug
naar Wenen dienen te
Iraatvoetbal
lit tafelvoetbal of straatvoetbal? Voor deze kinderen in het
lafrikaanse zwarte woonoord Soweto is die vraag onbelang-
Waar het hun om gaat is dat zij kunnen voetballen. En dat
ook al is het spel gemaakt van kartonnen dozen en ijzer-
ld- FOTO: AP
udur.
INDEN Passief ro-
ch on n, het inhaleren van de
rokers geproduceer
ing in dampen door niet-ro-
lledig rs, heeft wel degelijk
i schadelijk effect op de
ïgen. Onlangs werd in
nieuw Brits onder-
tk aangetoond dat siga-
ten en longkanker di-
:t verband houden.
de onderzoeksresultaten
(Ge-I
t eek °°k dat het hoogst i
aarschijnlijk is dat ooit
J31' :eilige" sigaret zal worocn
De onderzoeks-
w. Heams, onder leiding van dr.
i met Vv/d Phillips van het Insti-
|t voor Onderzoek naar
Kanker in Londen en dr. Co
lin Garner van de universiteit
van York, maakten gebruik
van een nieuwe, uiterst gevoe
lige test. Daarmee onderzoch
ten zij longweefsel van perso
nen die tussen de vijf en de
veertig sigaretten per dag
ken. Ook longweefsel 1
niet-rokers werd aan i
grondige laboratorium-analyse
onderworpen. Volgens dr.
Phillips komen bij het ver
branden van tabak meer dan
vijftig verschillende stoffen
vrij, die potentieel schadelijk
zijn voor het DNA, het erfelijk
materiaal. Sporen van deze
chemische verbindingen w
den ook aangetroffen in cellen
van het longweefsel van niet-
rokers.
erstboodschappen voor gijzelaars in Libanon
fRUT Libanese dagbla-
hebben gisteren een kerst-
f gepubliceerd voor Terry
lerson en zijn ontvoerders,
hreven door Andersons
er Peggy Say. Via Libane-
adiozenders werden bood-
ippen uitgezonden 1
»ef Terry alstublieft onze
Ischap van liefde en zorg
eze Kersttijd. Zeg hem dat
enden mensen elke dag
len voor de gijzelaars, hun
ilhouders en de mensen
Libanon", aldus de brief,
irvan het dagblad An-Na-
zowel een Arabische als
Engelse versie publiceer- of kunnen doen voor deze on-
de. schuldige mensen". Say beëin
digde de brief met een drin
gend beroep op de ontvoerders
de moed op te brengen de gij
zelingszaak tot een vreedzaam
einde te brengen.
De 41-jarige Anderson, hoofd
correspondent van Associated
Press in het Midden-Oosten, is
de „veteraan" onder de bui
tenlandse gijzelaars in Liba
non. Hij wordt al sinds 16
maart 1985 gevangen gehou
den door de Islamitische Ji
had.
In haar brief schreef Peggy
Say dat zij na vier jaar wach
ten weinig hoop heeft op een
spoedige vrijlating van Ander
son en de andere gijzelaars.
„Wij krijgen tegenstrijdige be
richten uit het Midden-Oosten
en hebben geen duidelijke
aanwijzingen wat we moeten
Behalve negen Amerikanen
zitten in Libanon een Ier, een
Italiaan, een Belg en drie Brit
ten gevangen, onder wie Terry
Waite, de speciale afgevaardig
de van de Anglicaanse kerk in
Groot-Brittannië. Hij ver
dween op 20 januari 1987 tij
dens een missie om de gijze
laars vrij te krijgen. Niemand
heeft zich verantwoordelijk
gesteld voor zijn ontvoering.
In het redactielokaal van een Libanese krant worden
kerstkaarten verzameld voor de gijzleaars in Libanon, van
wie niemand weet of ze ze ooit te zien zullen krijgen.
FOTO: AP
Uitgestorven vis
opnieuw bedreigd
LONDEN Een prehistori
sche vis die al tachtig miljoen
jaar geleden uitgestorven zou
zijn, maar die vijftig jaar gele
den opnieuw werd ontdekt,
zou nu met uitsterven be
dreigd worden door overbevis-
sing. Dit staat in de laatste edi
tie van het tijdschrift Nature.
Inwoners van de Comoren-ei-
landen in de Indische Oceaan
schrijven levenwekkende ei
genschappen toe aan het rug-
gemerg van de Coelacanth.
Volgens wetenschappers heb
ben de Comoresen nu hun
vangsttechnieken geperfectio
neerd en voeren zij de vissen
illegaal uit naar het buiten
land. De ontdekking van de
staalblauwe coelacanth in 1938
voor de Zuidafrikaanse kust
verbaasde de wetenschappelij
ke wereld. Er werd eerst ge
suggereerd dat het „levende
fossiel" de ontbrekende evolu
tionaire schakel zou zijn tussen
de gewervelden en vissen,,
maar dit werd later weerlegd.
Duitser maakt van
bedelen zijn werk
ZÜRICH De Bahnhofstras-
ze in Zurich is één van de be
roemdste winkelstraten ter
wereld. Speciaal in de kerst
weken zijn ook daar de etala
ges óp hun mooist en trekken
bezoekers van overal. Niet al
leen klanten, echter. Dezer da
gen verscheen in het straat
beeld een bedelaar, compleet
met een gescheurde jas, vale
broek, een hoed op de stoep en
een bord om de hals met daar
op het woord „Honger". Nu is
een bedelaar in het ordelijke
Zwitserland een hoge uitzon
dering en dus trok hij ook de
aandacht van twee politiemen
sen. Wat bleek: de man was
een 33-jarige verwarmingsin
stallateur uit West-Duitsland,
die de reis naar Zürich had ge
maakt met zijn Mercedes 220.
Het bedelen leverde hem per
dag enige honderden guldens
op. Daar kon de boete van
ruim honderd gulden dan ook
makkelijk van af. Met de rest
verdween de man in zijn auto
naar de „Heimat'.
Boze Palestijnen
willen tweede PLO
BAYRUT Palestijnen die
PLO-leider Arafat vijandig ge
zind zijn, willen een tweede
PLO oprichten „om de gewa
pende strijd tegen Israel voort
te zetten". Dat hebben waar
nemers in Bayrut gemeld.
Voor het eerst in de geschiede
nis zoeken de Palestijnen
daarbij bondgenoten in islami
tische kringen. De splinter
groeperingen hebben inmid
dels een comité opgericht dat
een nieuw commando van de
PLO moet voorbereiden. Dit
comité zal op 27 december een
„volkscongres" bij elkaar roe
pen, dat het nieuwe PLO-op-
perbevel zal kiezen. In het
verleden zijn pogingen om e,en
tweede PLO te creëren overi
gens steeds op niets uitgelopen.
In Rome heeft de omstreden
PLO-leider gisteren een korte
ontmoeting gehad met de paus.
Die zei daarbij te hopen dat de
PLO en Israel „binnenkort
een waarachtige dialoog kun-?
nen beginnen, om zo een einde
te maken aan hun lijden en
hun zorgen". Het gesprek in
het Vaticaan duurde ongeveer,
twintig minuten.
Sri Lanka verlengt
noodtoestand niet
COLOMBO De Srilankaan-
se regering zal de noodtoe
stand, die al ruim vijf jaar van
kracht is, volgende maand niet
verlengen. Volgens de minis
ter voor nationale veiligheid,
Lalith Athulathmudali, over
weegt de regering ook twee
duizend politieke gevangenen
vrij te laten en de scholen en
universiteiten die de afgelopen
drie jaar ten gevolge van het
etnische geweld op het eiland
werden gesloten, weer te open
te stellen. De noodtoestand
werd in mei 1983 uitgeroepen
in een poging de opstand van
de Tamils het hoofd te kunnen
bieden.
DME AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
heren een ontsnappingspoging zullen doen. Maar dat niet alleen-
.waarvoor hebben ze anders die atoombommen nodig? Lupardi
zal toch niet van plan zijn dat fantastische idee om de aardas te
verplaatsen, uit te voeren? Dat moet voorkomen worden en Rob
verdwijnt snel. Lupardi gaat door met zijn werkzaamheden, maar
opeens stoot hij Yoto aan en heft waarschuwend zijn vinger om
hoog. „Luister eens," zegt hij, „*t is net of er Iemand over het
dak loopt. Hoor jij niets?"
Zaterdag 14 januari verschijnt deze krant met de bijlage
ONDERWIJS
Weinig onderwerpen staan zo in het brandpunt van de belangstelling als het onderwijs.
Door rigoureuze bezuinigingsmaatregelen voelen leraren en leerlingen zich (link be
dreigd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze bijlage kan rekenenen op extra veel
belangstelling. Voor onderwijsinstellingen, maar zeker ook voor hel bedrijfsleven biedt
deze bijlage daarom uitstekende acquisitiemogelijkheden.
Informatie over het adverteren wordt u graag verstrekt door Ronald te Boekhorst, be
reikbaar onder nummer 071 -122 244.
EG HELPT ANGOLA
BRUSSEL De Europese
Commissie en de twaalf lidsta
ten van de Europese Gemeen
schap hebben samen besloten
om op korte termijn een hulp
plan voor Angola uit te voe
ren, nu Zuidafrika, Angola en
Cuba akkoord zijn gegaan met
een regeling van de conflicten
in Angola en Namibia. Voor
dat plan zal 140 miljoen gulden
beschikbaar worden gesteld.
Het voorziet in hulp aan gere-
patrieerden en mensen die uit
hun oorspronkelijke woonge
bied verdreven zijn. Verder
wil men een begin maken met
de ontwikkeling van het plat
teland in Angola. Met het Eu
ropese geld wil men verder de
infra-structuur in Angola her
stellen en uitbreiden (inclusief
de gezondheidszorg) en ten
slotte wil men geld besteden
aan het opleiden van mensen
en aan het creëren van werk
gelegenheid.
5)Professor Lupardi en Yoto zijn druk bezig in de hangar
het laden van het luchtschip. Pinguïns sjouwen af en aan en
gen kisten en pakken aan boord, die Yoto in de ruimen
Geen van beiden let er in de drukte op, dat een der pin-
ïns er tamelijk slordig uitziet en dat is maar een geluk ook-
nt dat is Rob, die zijn vermomming maar weer heeft ge-
ikt. „Nu de brandstof. Yoto," zegt Lupardi. „alles zoveel mo-
ijk achterin, want voorin komen de atoombommen. Dit voed-
is wel voldoende voor twintig jaar." Rob begrijpt, dat de
(Van onze verslaggever
Puck Hooglugt)
LOCKERBIE De man
stond lange tijd onbewo
gen op de hoek van Sher
wood Crescent in Locker
bie. Alleen, ontredderd.
„Wat zijn dat voor mensen
die zoiets doen? Hoe kun
nen zij verder leven?",
vroeg hij zich af.
Hier, in Sherwood Crescent,
richtte de in stukken gereten
Boeing 747 woensdagavond de
meeste schade aan. Hier vielen
zeventien slachtoffers, van wie
er overigens nog maar twee
zijn gevonden. Zij liggen met
148 anderen opgebaard in het
gemeentehuis en in een sport
hal. Lockerbie rouwt. Veel
mensen willen niet praten met
de toegestroomde journalisten.
Verdriet en woede samen zijn
teveel. Lockerbie wil nu ei
genlijk alleen zijn.
(Vervolg van de voorpagina)
FRANKFURT Een deel
van het onderzoek naar de
vliegramp met het Pan Am-
vliegtuig richt zich op de vei
ligheidscontroles op de vlieg
velden van Londen en Frank
furt.
Het Westduitse dagblad Neue
Presse maakte gisteren mel
ding van ernstige hiaten in de
veiligheidsmaatregelen op de
luchthaven van Frankfurt. Op
dat drukke vliegveld zou een
bom aan boord kunnen zijn
gekomen. Pan Am vloog pas
sagiers vanuit Frankfurt naar
Londen, waar zij overstapten
in het toestel naar de VS.
Neue Presse citeerde gisteren
een explosievëndeskundige
van de politie in Frankfurt,
die zei dat men „probleem
loos" een bom aan boord zou
kunnen smokkelen. Het blad
citeerde ook een medewerker
van de bagage-afhandeling op
de luchthaven, die zei dat de
koffers slechts steekproefsge
wijs worden onderzocht met
röntgenstralen. Een woord
voerder van Pan Am in
Frankfurt heeft echter de ba
gageprocedures krachtig ver
dedigd.
Woordvoerder Prechtel van
Een van de slachtoffers van de
vliegramp met het Pan Am-
toestel in Schotland is Holy
Johnson, de vroegere zanger
van de groep Frankie Goes To
Hollywood. FOTO: EPA
het Westduitse Bundeskrimi-
nalamt liet gisteren weten, dat
bij een reeks arrestaties van
radicale Palestijnen in de
Bondsrepubliek in oktober een
bom was ontdekt die door een
verschil in luchtdruk in wer
king wordt gesteld. Hij zei dat
het voorlopig nog „pure specu
latie" is om een Palestijnse
connectie te zien met de vlieg
ramp in Lockerbie.
De aangehouden Palestijnen
behoren tot de radicale organi
satie Volksfront voor de Be
vrijding van Palestina-Alge-
meen Commando (PFLP-GC)
onder leiding van de Syrische
ex-legerkapitein Ahmed Jibril.
„Zij verklaarden aanslagen
voor te bereiden tegen Ameri
kaanse belangen", aldus
Prechtel. Jibril is ook een ver
klaard tegenstander van de
gematigde koers van PLO-lei
der Arafat.
Zowel in de Verenigde Staten
als in de Bondsrepubliek en
Groot-Brittannië is de nodige
publieke en politieke opschud
ding ontstaan naar aanleiding
van de berichten, dat de Ame
rikaanse regering kennelijk al
begin december een waarschu
wing heeft gekregen voor een
aanslag op een toestel van Pan
Am dat zou vertrekken uit
Frankfurt. In de VS heerst in
sommige kringen, en vooral
onder de nabestaanden van de
slachtoffers, grote verontwaar
diging over het feit dat de re
gering deze informatie niet
wereldwijd bekend heeft ge
maakt.
In Londen hebben een lid van
de Labour-partij en een lid
van de Conservatieve Partij
ook geprotesteerd tegen het
feit dat het ministerie van ver
voer de waarschuwingen niet
wereldkundig heeft gemaakt.
Staatssecretaris van vervoer
Michael Portillo heeft zich
verdedigd door te zeggen dat
het om geheime informatie
ging, en dat men meende niet
het recht te hebben deze te
openbaren. Bovendien zijn
volgens de regering geen spe
ciale veiligheidsmaatregelen
genomen, omdat men vond dat
het Londense vliegveld Heath
row al veilig genoeg is. Toch
vond men het gisteren nodig
een Jumbojet van Air India
naar Heathrow terug te laten
keren, nadat Air India een
anonieme bommelding had
ontvangen.
PLO-leider Arafat noemde de
ramp met het Pan Am-toestel
tijdens zijn bezoek van giste-
lijke, misdadige daad" die te
gen „onze vredesmissie en te
gen de gehele mensheid" ge
richt is. Arafat zei niet wie er
volgens hem achter de ramp
zou kunnen steken.
Kinderen
vinden
fortuin bij
wrak
LOCKERBIE Drie
kinderen hebben giste
ren tussen de wrakstuk
ken van het neergestorte
Pan Am-toestel in Loc
kerbie een half miljoen
dollar (ongeveer een mil
joen gulden) gevonden.
Robbie en Stewart Dodd,
respectievelijk 13 en 14
jaar oud, en hun vriend
Alan Hyslop van 14 von
den 547.000 dollar in een
rechthoekige doos waar
van ze eerst dachten dat
het de zwarte doos van
de Boeing 747 was. Het
geld zat in een bruine
envelop. „Het ging waar
schijnlijk om een officië
le betaling, want er stond
zoiets als „US Mail Servi
ce" op het pakket", aldus
vader Dodd. Het geld is
overgedragen aan de
plaatselijke politie.
Postzak
Ook de man op de hoek van
Sherwood Crescent draait zich
om als ik naar zijn naam
vraag. Hij heeft het heel even
over zijn vrienden in Holland.
Maar zwijgt verder en kijkt
weer naar de Sherwood Cres
cent.
Hier hadden de huizen namen.
De namen zijn verdwenen sa
men met de huizen. Als je er
door wandelt, lijkt alles een
bruinachtige .modderbrij.
Vanuit de lucht lijkt de plek
lichtgrijs. Dwaas leeg. Duide
lijk is te zien hoe de neerstor
tende ongeluksmachine een
lang spoor trok door het
Schotse land om uiteindelijk in
het dorp te ontploffen. Maar
ook buiten dat spoor liggen
overal brokstukken. Die zijn
over een gebied van meer dan
vijftien vierkante kilometer
verspreid.
Gisteren bracht een boer zelfs
een postzak uit het vliegtuig
(US mail) naar Lockerbie. Hij
had die gevonden op zijn land.
En dat is bijna 120 kilometer
verderop. „Er stond woensdag
avond een harde wind in de
hogere luchtlagen", aldus de
nuchtere verklaring van des
kundigen.
Krater
De krater aan het einde van
de weg is veel groter dan je je
hebt kunnen voorstellen. Geen
kuil maar een afgrond, over
een lengte van wel honderd
meter. Dertig meter breed en
zeker zo diep. Hier heeft het
benzinestation gestaan.
Er heeft ook een huis gestaan.
Samen met de hele familie
Sommerville vader, moe
der en twee kinderen van
twaalf en tien jaar is het
verdwenen. Gewoon weg. Van
het huis ernaast is alleen het
fundament over. Van de be
woners, een gepensioneerd
echtpaar, ontbreekt letterlijk
elk spoor. Je kunt je niet voor
stellen wat er met die mensen
is gebeurd.
Wat op straat verder opvalt
zijn de brokstukken: dwaze
stukjes gebroken vliegtuig,
licht groen. Er stond ook een
auto, ook groen. Alleen een
karkas. Een dood hondje op de
rug. En er lag zelfs een nau
welijks herkenbaar dollarbiljet
in de kleffe modder. Van veel
huizen alleen nog de buiten
kanten en de schoorstenen.
Even verderop geen schade
meer, behalve wat kapotte
dakpannen. Maar aan de tele
visie-antenne wapperen resten
van textiel.
Ringetje
In de hoofdstraat van het dorp
harkt een peloton militairen.
Centimeter voor centimeter
snuffelen ze de straat af. Ze
rapen met grote regelmaat za
ken op, dingen en dingetjes.
Twee plastic zakken hebben ze
bij zich. In de ene verdwijnt
alles wat mogelijk van het
vliegtuig geweest zou kunnen
zijn. In de andere zak alles wat
misschien menselijke resten
zouden kunnen zijn. „Moei
lijk?" „Nee hoor", zegt de 18-
jarige Bernie, „wat we hier
Honden zoeken in de met
brokstukken van het vliegtuig
en puin bezaaide straten naar
sporen van de „verdwenen"
inwoners van Lockerbie.
FOTO: AP
vinden is eigenlijk niet als iets
menselijks te herkennen". Als
hij zich buigt, houdt hij een
klein zilveren ringetje in de
hand. „Je vraagt je af.
In het tot perscentrum omge
bouwde patronaatsgebouwtje,
midden in de stad, staat de
kerstboom leèg-en droevig in
een hoek. De versierselen lig
gen een etage hoger. Neerge
gooid. Deels vertrapt. Er is dit
jaar geen kerst in Lockerbie.
