JVS en Sovjetunie zetten
srael onder zware druk
Plunderaars actief
in puin van Armenië
Rechtse extremisten
:erroriseren Japan
Tuchtiging
Van den Broek stuurt
ambtenaren naar PLO
BUITENLAND CeidócSomcwit vrijdag i6 december i988 pagina's
BONN In Groot-Brittannië
sturen ouders die het kunnen
betalen hun kinderen naar
scholen met een streng regime.
Daarbij hoort ook een pak
rammel, af en toe met een
stok, de plak of een ander
tuch tigingsmiddel.
De ouderen onder ons weten
nog, dat het bij ons op school
vroeger niet anders toeging.
Alleen hoefden je ouders niet
rijk te zijn om de zekerheid te
hebben dat juf of meester met
toepassing van enig
lichamelijk of geestelijk
geweld ten koste van hun
spruit de orde in de klas
handhaafden.
Bij ons op de kleuterschool
wist de non al van wanten.
Het eerste dat ik bij
binnenkomst in het klasje
kreeg was een klinkende
oorvijg. Elke dag. Werd ik
groot van, meende de zuster.
Ze heeft ongelijk gekregen.
De meester in de tweede klas
van de lagere school kon er
ook wat van. Die had een
lange houten lijst van een
leitje gesloopt, waarmee hij
keihard op zijn tafel kletste
om de leerlingen bij de les te
houden. Soms daalde het lijstje
met de scherpe kant neer op
de bank van een verstrooide
leerling. Dat hoorde je
nauwelijks, want dan zat de
hand van die leerling ertussen.
Maar het trok wel de
aandacht. Die meester
verstond ook de kunst de
spierballen-in-wording van de
leerlingen te masseren. Deed
gemeen zeer en liet geen
littekens na.
De hoofdmeester in de zesde
klas draaide je oor om. Soms
bloedde dat dan. Klachten van
de ouders hadden geen
uitwerking. Meester staakte
zijn mishandelingen tijdelijk,
toen een uit de kluiten
gewassen leerling zich, ten
koste van een bloedende
ooraanhechting, losrukte en
hem kort en bondig van de
trap mepte, onder de
verschrikte ogen van
tientallen getuigen.
In Duitsland is het in de
scholen niet
„leerlingvriendelijker"
geweest dan bij ons. Zelfs nu
nog komt het in de scholen
regelmatig tot
handtastelijkheden, want
Ordnung muss sein, nietwaar?
Van rechtswege mag het
schoolpersoneel zich gedekt
voelen. Nog geldig is namelijk
een uitspraak van het
Bundesgerichtshof in
Karlsruhe uit 1957, waarin
leerkrachten van de lagere
scholen wordt toegestaan de
leerlingen „met mate
lichamelijk te tuchtigen". Het
hof grondde dat arrest op het
volgens hem gangbare
gewoonterecht.
Wat bedoeld wordt met de
term „met mate" is natuurlijk
voor diverse uitleg vatbaar.
Veel Duitse ouders zijn in die
uitleg niet kinderachtig.
Aanmerkelijk minder nog dan
in Nederland wordt
kindermishandeling
gerechtelijk vervolgd. In
menig huisgezin regeert Vati
met ijzeren hand. Kinderen
die niet snel genoeg voor
argumenten vatbaar zijn
worden soms ernstig
mishandeld. Meisjes mogen
dan huilen, jongens niet „Der
deutsche Mann weint nicht',
is het parool.
Toch is er iets in beweging
gekomen, althans op de
scholen. Er wordt geknaagd
aan het arrest van het
Bundesgerichtshof uit 1957. De
officier van justitie in
Ingolstadt heeft een onderzoek
op gang gebracht tegen de
zestigjarige rector van een
middelbare school in
Oberbayern, die ervan wordt
verdacht elf scholieren te
hebben mishandeld en
vernederd. Vorig jaar kwam
de rector er nog genadig van
af nadat hij een lterling had
geslagen en in de rug had
geschopt na excuses van de
man zagen de ouders af van
het indienen van een klacht
De directe aanleiding tot de
vervolging van nu was een
klap met een zwaar boek, van
achteren toegediend op het
hoofd van een leerling. De
rector heeft zich al beroepen
op het genoemde arrest van
het Bundesgerichtshof. Maar
volgens de officier van justitie
gaat die vlieger niet op. In
Beieren verbiedt de Wet op
de opvoeding en het
onderrichtswezen namelijk
de tuchtiging in het algemeen.
Volgens de officier is daarmee
het .gewoonterecht" waarop
het Bundesgerichtshof had
gewezen nadrukkelijk buiten
werking gesteld. Zou de
vooruitgang nu toch uit het
doorgaans zo
aartsconservatieve Beieren
komen?
Aardschok doet
Californië beven
LOS ANGELES Een aard-
schok met een kracht van 4,8
op de Schaal van Richter heeft
gisteren een uitgestrekt gebied
in het zuiden van Californië
doen beven. Ruiten rinkelden
en schilderijen kwamen scheef
aan de wand te hangen, maar
schade of slachtoffers werden
niet gemeld. Seismologen on
derzoeken of het een nabeving
kon zijn van de zware aard
schok die op 8 juli 1986 voor
enkele miljoenen dollars schade
veroorzaakte in Palm Springs.
Pers mag van Bush
niet meer roepen
WASHINGTON Zodra George
Bush president van de Verenigde
Staten is, moet het afgelopen zijn met
het geschreeuw van de pers tijdens
officiële foto-sessies op het Witte
Huis. Het getuigt van gebrek aan eer
bied voor de buitenlandse gasten, zo'
liet Bush de pers weten tijdens
waar anders een foto-sessie. Het
schreeuwen van vragen die vaak
niets met het foto-onderwerp van
doen hebben is iets van de laatste ja
ren. De gewoonte ontstond doordat
president Reagan steeds minder pers
conferenties ging geven op een mo
ment dat hij, bijvoorbeeld door de
Iran-Contra-affaire, steeds meer
kreeg uit te leggen.
Autovrije dagen
in Mexico-Stad
MEXICO-STAD De bewoners van
Mexico Stad moeten binnenkort en
kele dagen per week hun auto thuis
laten. Het plan maakt deel uit van
een veelomvattend pakket maatrege
len om de rampalige luchtvervuiling
in de stad tegen te gaan, zo hebben de
Mexicaanse autoriteiten bekend ge
maakt. Alle auto's zullen worden
voorzien van een kleurige sticker die
aangeeft wanneer ze op de openbare
weg mogen verschijnen. De miljoe
nen inwoners van Mexico-Stad heb
ben veel last van de vervuilde lucht,
omdat de stad door bergen is omge
ven. De wind krijgt daardoor geen
kans de uitlaatgassen te verdrijven.
(Vervolg van de voorpagina)
JEREVAN Terwijl red
dingsploegen in het noor
den van Armenië nog
steeds op zoek zijn naar
slachtoffers van de aard
beving van vorige week,
slaan plunderaars en lij
kenrovers hun slag.
Volgens de veront waardige
verslagen in de Rusissche bla
den worden juwelen van lij
ken geroofd, bontmantels on
der het puin vandaan getrok
ken en ook worden tenten en
voedsel gestolen uit de opslag
plaatsen van het vliegveld van
Jerevan. Functionarissen
schatten de waarde van de ge
stolen goederen op het vlieg
veld inmiddels op meer dan
800.000 gulden. Het Sovjet-
persbureau TASS meldde dat
de hulpgoederen voortaan on
der zware bewaking zullen
worden vervoerd.
Inmiddels heeft een Westduits
reddingsteam de werkzaamhe
den gestaakt en is al weer op
weg naar huis. Ook vele Ame
rikaanse reddingstroepen heb
ben de hoop opgegeven en zijn
teruggevlogen. Geruchten dat
de Franse reddingswerkers
hun werkzaamheden ook zou
den staken werden door de
Sovjet-ambassade in Parijs met
klem ontkend. Wat de Neder
landse teams doen was van
morgen nog niet bekend. Het
werk van de medische hulp
verleners wordt ernstig be
moeilijkt door een tekort aan
stromend water en het groten
deels ontbreken van elektrici
teit.
Ondanks het verzet van bewo
ners is de evacuatie vanuit het
rampgebied inmiddels in volle
gang. Volgens TASS is voor
100.000 mensen een voorlopige
verblijfplaats ingericht in di
verse sanatoria, recreatiecen
tra en vakantiehuisjes in on
der meer de republieken aan
de Zwarte Zee. Over evacua
ties naar het naburige Azer-
bajdzjan werd niets gezegd. De
bewoners van de nabijgelegen
islamitische Soviet-republ'
en Armenië zijn ai vele ma;
den in een heftige etnische
strijd verwikkeld.
Hongarije onderzoekt
°r jneerparti jen-stelsel
[UDAPEST De Hongaarse communistische
artij heeft een werkgroep opgericht die zal on-
erzoeken of een meer-partijen stelsel in Hon-
eutis< arije mogelijk is. Partijleider Karoly Grosz
ng be eeft dit in Budapest bekendgemaakt. Eind
ïg is naart moet de werkgroep verslag uitbrengen,
li folgens waarnemers bedoeld de partij met al-
ij >rnatieve bewegingen die zouden worden toe-
estaan het Hongaars Democratisch Forum,
cologische en politeke groeperingen en wel-
cht ook de partij van kleine boeren. De laatste
artij werd na de Tweede Wereldoorlog ont-
;c onden. De partijleiders hebben echter gewaar-
I jhuwd dat er geen sprake van zal zijn dat er
pgeleen ste*sel komt naar bourgeois-model", een
t steil enne'Üke verwijzing naar de westerse demo-
wat I ratieën'
«Vervolg van de voorpagina)
1ERUZALEM Israeli-
Tche politici die niets wil-
fcn weten van vredesbe-
brekingen waaraan de
Palestijnse Bevrijdingsor-
lanisatie PLO deelneemt,
laan waarschijnlijk moei-
Ijke tijden tegemoet. De
lomende maanden zal de
Iruk op hen alleen maar
toenemen, zowel van
Amerikaanse als van Rus-
ische kant.
|et Amerikaanse besluit om
tchtstreekse besprekingen te
tenen met de PLO onder
lijnt de harde opstelling die
Israel tot nu toe heeft kunnen
linemen. De Sovjetunie deed
jnkele uren na de Amerikaan-
verklaring een stap die de
lolitieke en diplomatieke
Jressie alleen maar vergrootte.
Het bood aan de banden met
Israel te herstellen, zodra po-
■ingen ondernomen worden
internationale vredescon
ferentie voor het Midden-Oos-
bijeen te roepen. Israel is
iigenlijk het enige land waar
le diplomatieke storm van Al-
Iers (Palestijnse staat), Stock-
molm (gesprek PLO met Ame-
[ikaanse joden) en nu Genève
lerkenning Israel) aan voorbij
is gegaan. De vraag is echter
lioe lang dat zal duren.
Coalitie
be gebeurtenissen van de af
gelopen dagen zullen ongetwij
feld direct van invloed zijn op
fa alsmaar uitgestelde vor-
j van een nieuwe coalitie
regering in Israel, de positie
1 Shamir als tot nu toe on
betwiste nieuwe premier en
ook de positie van Shimon Pe-
|res als leider van de Arbei
derspartij.
i over <de Amerikaanse contacten 1
Wanneer Shamirs „neen" te
gen een internationale vredes
conferentie onvoorwaardelijk
van kracht blijft, zou Israel
zichzelf volledig isoleren. Als
een meerderheid van de Israë
lische publieke opinie de Ame
rikaanse ommezwaai zou vol
gen, dan zouden in dat geval
vervroegde verkiezingen
noodzakelijk worden omdat
noch de Likud, noch de Arbei
derspartij formeel dat stand
punt kan overnemen.
De Arbeiderspartij heeft tij
dens de laatste verkiezingen al
een behoorlijk deel van de
kiezers verzameld achter haar
verkiezingsleus dat de bezette
gebieden ontruimd moeten
worden. Niets let de Arbei
derspartij, bijvoorbeeld met
een nieuwe generatie lijsttrek
kers, te proberen een meer
derheid te behalen van kiezers
die vóór een internationale
vredesconferentie zijn. Bepaal
de geluiden in de Likud doen
echter vermoeden dat deze
partij, ondanks het verbale ge
weld van een Shamir, wellicht
nog eerder een formule zal
weten te vinden voor vredes
besprekingen. Daarbij wordt
er dan vooral op gewezen dat
het ook een Likud-regering
was die in 1979 het vredesver
drag met Egypte tot stand
heeft gebracht. En ook toen
ging dat verdrag gepaard met
de teruggave van bezet gebied,
het opgeven van joodse neder
zettingen en een vredesver
drag met de sterkste vijand
van toen, Egypte.
Geweld
Éen nog ongewissere factor
dan de reacties in Israel zijn
evenwel de reacties in Pale
stijnse kring. Zo loopt er nog
altijd een Abu Nidal rond, die
ook door de PLO ter dood is
veroordeeld wegens zijn niets
ontziend terrorisme. Hij wenst
niets minder dan de totale ver
nietiging van Israel en hij zou
een nieuwe golf van terreur
kunnen losmaken om een eind
te maken aan de diplomatieke
contacten tussen de VS en
Arafat. Als de contacten niet
spoedig tot resultaten leiden
zou dat voor andere radicale
groepen ook reden kunnen
zijn opnieuw naar de wapens
te grijpen. Bovendien zullen
Arafat en zijn aanhangers nu
ook zelf doelwit zijn van ex
treem Palestijns geweld. Ove
rigens hebben de VS dit risico
al ingecalculeerd. Een plotse
linge opleving van het Pale
stijnse geweld tegen Israel zal
geen reden zijn het gesprek
met de PLO direct af te kap
pen, zo hebben woordvoerders
verklaard.
u wfOKYO De kleine, maar ui-
tot e*rmate luidruchtige extremisti
sche rechtse partijen in Japan
ils d|jjn Weer op oorlogspad. Dit
TonAeer js strijd gericht tegen
A) ele burgemeester van Nagasaki
ran d»ie het waagje te suggereren
mamjat Hirohito tot op zekere hoog-
n raPp verantwoordelijk is voor de
Ki' van Japan 'n de Tweede
in "Wereldoorlog. Hitoshi Motoshi-
?pa. burgemeester van Nagasa
ki."1 i, is de eerste lokale bestuur-
reini er jje het heeft aangedurfd
m in het openbaar zo'n me-
ing te uiten. Dat zijn openhar-
gheid niet gespeend is van ge-
aren, blijkt uit de dreigemen-
Z13 en die hij heeft ontvangen. De
echtsen greperi de uitspraak
Motoshima dankbaar aan
reser m kwartier te maken in Naga-
on aki. buiten gehoorsafstand van
dwer bkyo. Hun militaristische
naak rachtwagens staan vlak voor
ur et 8emeentehuis van Nagasaki
W [eparkeerd en de burgemeester
rueuv ir0rcjt nu dagelijks geconfron-
6 ïerd met extremisten die vanaf
lun wagens „Moge God Motos-
lima straffen" scanderen. Zijn
commentaar: „Ik heb me nog
nooit zo bedreigd gevoeld. Er
wordt zelfs bedekt te kennen
gegeven dat mijn gezin en mijn
kleinkinderen gevaar lopen".
Hij heeft nu dan ook politiebe
scherming gekregen.
Angst
Hoewel niemand dat wil toege
ven, is de sombere stemming
die op het moment in Japan
heerst politici hebben inza
melingsacties afgelast, bedrij
ven zien af van hun opzichtige
oudjaar-vieringen en -trouwerij
en worden uitgesteld voor
een deel te wijten aan de angst
voor de rechtse dreiging. En
dus niet alleen aan de sterven
de keizer. Niemand weet im
mers tegen wie de volgende op
het lijstje van de extremistische
vergeldingsacties is.
De extreem rechtse nationalis
ten, volgens het Japanse Natio
nale Politiebureau zijn het er in
totaal slechts 120 duizend, zijn
echter niet alleen lastig en la
waaierig. Soms vermoorden ze
ook mensen.
Vorig jaar mei werd een ver
slaggever van het gezaghebben
de Japanse dagblad, Asahi
Shimbun, gedood door een
rechtse extremist, die doodge
moedereerd de redactie in Osa
ka opliep en om zich heen be
gon te schieten. De krant had
zich in een artikel kritisch uit
gelaten over de Yasukuni tem
pel, een gedenkteken voor de
Japanse oorlogsslachtoffers. En
dat pikten de nationalisten niet.
In augustus werden schoten af
gevuurd op het huis van de Hi-
romase Ezoe, de voormalige
voorzitter van „Rekruut", een
advies- en onroerend goedbu-
reau, dat toen verwikkeld was
in een aandelenschandaal. De
verantwoordelijkheid voor die
aanslag werd opgeeist door een
rechtse groepering. Sindsdien
verblijft Ezoe in een zieken
huis, omdat hij nog steeds
vreest voor aanslagen van
rechtse nationalisten. Zij voeren
aan dat hij Japan heeft verra
den.
JOE JOSEPH(c)
The Times. Londen
Gas
ontploffingen
Een tienjarig Duits
meisje is gisteren
om het leven geko
men tijdens een
reeks gasontploffin
gen in woningen in
het Rijnstadje Wal-
luf, in de deelstaat
Hessen ten westen
van Wiesbaden.
Vier mensen liepen
verwondingen op.
Vier huizen werden
zodanig vernield
(foto), dat ze ver
moedelijk afgebro
ken moeten wor
den. De explosies
werden veroorzaakt
door een technisch
mankement in de
leiding. Het gas kon
ontsnappen omdat
een ventiel niet
meer goed sloot.
foto: ap
)E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
Nieuwe stafchef
voor Sovjetleger
MOSKOU In de Sovjetunie is
generaal Michail Moisejev be
noemd tot stafchef van de
strijdkrachten. Dat heeft het of
ficiële persagentschap TASS ge
meld. De 50-jarige Moisejev is
de opvolger van Sergej Achro-
mejev, die onlangs om „gezond
heidsredenen" ontslag nam. De
nieuwe stafchef wordt be
schouwd als een vertrouweling
van minister van defensie Dmi
tri Jazov en een voorstander
van de politiek van Gorbatsjov.
De benoeming van de pas 49-ia-
rige Moisejev betekent dat hij
een reeks hoge militairen in één
klap in rang voorbij is gestreefd.
De nieuw benoemde stafchef
van het Russische leger, Moi-
seyev. foto: tass
De Zweedse minister van buitenlandse zaken Sten Anderson
heeft achter de schermen een zeer belangrijke rol gespeeld bij
de toenadering tussen de PLO en de VS. foto: epa
DEN HAAG In navolging van de Verenigde Staten gaat ook
Nederland de betrekkingen met de Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie verstevigen. Minister Van den Broek (Buitenlandse Za
ken) zal volgende maand een hoge ambtelijke missie naar het
PLO-hoofdkwartier in Tunis sturen.
Politieke contacten met de PLO, zelfs op ministerieel niveau, zal
Nederland niet meer uit de weg gaan, „als dat opportuun is",
aldus de minister. Hij kreeg hiervoor steun van de meerderheid
van de Kamer (PvdA, D66 en met voorbehouden het CDA). De
aankondiging van de minister viel echter slecht bij de VVD en
de kleine rechtse fracties. Volgens de VVD heeft de PLO Israel
nog niet ondubbelzinnig genoeg erkend en is nog onvoldoende
duidelijk wat de PLO bedoelt als zij zegt terrorisme af te zwe
ren. SGP en RPF willen helemaal niets weten van contacten
met de organisatie van Arafat. Zij maken zich „ernstig zorgen
over de voortvarendheid, waarmee de minister te werk gaat" en
waarschuwen tegen het gevaar dat Israel verder wordt geïso
leerd. De Israëlische ambassade in Den Haag betreurt het besluit
van de Nederlandse regering „zeer". Volgens woordvoerster
Frankel is er ook na de verklaringen van Arafat in Algiers,
Stockholm en Genève geen reden om het Nederlandse stand
punt over contacten met de PLO te wijzigen, „gezien het gedrag
en het verleden van de PLO". De woordvoerster verwacht niet
dat de verklaring van Van den Broek de betrekkingen tussen
Nederland en Israel zal schaden. „Met vrienden kun je over al
les discussiëren".
De woordvoerster bevestigde overigens dat er plannen zijn voor
een symposium eind januari in Nederland met onder anderen
Abba Eban, één van de voormannen van de Arbeiderspartij, én
enige hoge PLO-functionarissen. Eban zal echter op persoonlijke
titel komen, aldus woordvoerdster Frankel.
^$48) De ontploffingen, die de raket vooruit stuwen, ontwikke-
ten een dikke, roetzwarte rook. die de hangar geheel in het duis-
er hult. Prof. Lupardi bestuurt het toestel zelf van de comman-
dopost uit. Maar hij laat de raket eerst een paar rondjes boven
tet land vliegen, om het ding straks de wijde hemelruimte in te
tenden. Eenmaal buiten de dampkring zal de aantrekkingskracht
ËS van de aarde wel zo gering zijn, dat hij de raket aan haar lot kan
overlaten. Met een duivelse grijns op zijn gezicht kijkt Lupardi de
raket na, maar dan opeens trekken zijn wenkbrauwen samen.
Wat zijn dat? Vliegtuigen. Vier. vijf, zes stuks.... die recht op het
eiland aanvliegen. Dus die ellendige zeeman is er toch in ge
slaagd bij zijn vrienden te komen. Razend door deze nieuwe te
genslag rukt Lupardi zich de koptelefoon van het hoofd; dan
brult hij nog eens in de microfoon: „Adieu, herenl Gaat nu maar
een ontdekkingsreis maken naar de maan!" En dan rent hij snel
de trap af.
