„Scheiding kerk en staat niet te absoluut uitleggen „Misschien is het jubeljaar al begonnen" kerk wereld beroepingen Ratzinger keert zich tegen conciliair proces ICHTING brieuen van lezers £eidóc6outctii )weer >a tc GEESTELIJK LEVEN/OPINIE ftzidoe Qowuvnt VRIJDAG 16 DECEMBER 1988 PAG] lm Staat draagt kerkgebouwen over aan Molukse kerk DEN HAAG De staat heeft 20 kerkgebouwen overgi aan de Geredja Indjili Maluku (GIM), met 30.000 leden Tiet grootste Molukse kerkgenootschap in Nederland. Minister Brinkman van WVC en het bestuur van de synode van de GIM hebben daartoe donderdag in Den Haag een overeen komst ondertekend. Voor het onderhoud van de gebouwen heeft de staat de GIM 27.800.000 gulden ter beschikking ge steld. Van 1951 af heeft de staat de taak op zich genomen om rijks- kerkgebouwen beschikbaar te stellen en te onderhouden voor de Molukse gemeenschap in Nederland. Omdat er in Neder land een scheiding bestaat tussen kerk en staat en er bij de overheid de wens bestaat om deze scheiding ook ten aanzien van de Molukse kerkgenootschappen door te voeren, wordt sinds 1976 overleg gevoerd over een eigendomsoverdracht van de kerken. Dat resulteerde in maart 1983 in een raamovereen komst. De afgelopen vijf jaar is tussen de regering en de GIM over de uitwerking van deze overeenkomst onderhandeld. De kerken die nu zijn overgedragen, worden alleen door de GIM gebruikt. Het gaat om gebouwen in onder meer Assen, Bovensmilde, Lunteren, Tilburg en Wormerveer. Volgende maand beginnen de onderhandelingen tussen WVC en een vertegenwoordiging van de Molukse kerken over de overdracht van 32 gebouwen die zowel bij de GIM als bij een van de andere 7 Molukse kerkgenootschappen in Nederland in gebruik zijn. Vriendschap is liefde zonder vleugels Toneelstuk paus verfilmd VATICAANSTAD De film naar het toneelstuk „De win kel van de goudsmid" van paus Johannes Paulus II gaat maandagavond in première. De film wordt vertoond in de grote audiëntiezaal van het Vaticaan, die voor het eerst tot een bioscoop is omgeto verd. De film is geregisseerd door de Brit Michael Anderson, re gisseur van onder meer „Shoes of the Fisherman" (1969), „Pope Joan" (1970- 1971) De hoofdrollen worden gespeeld door Burt Lancaster en Olivia Hussey. De paus schreef zijn toneel stuk in 1960 onder het pseu doniem Andrzej Jawien. Hij was toen hulpbisschop van Krakow. Hij gaf het de onder titel „Gedachten over het sa crament van het huwelijk dat soms dramatische vormen aanneemt". Het stuk bestaat uit drie be drijven. In het eerste bedrijf is sprake van een gelukkig huwelijk en in het tweede van een ander, ongelukkig huwelijk. In het derde bedrijf verloven zich de kinderen uit beide echtverbintenissen. De paus zal de première niet bijwonen. Hij heeft de film al gezien in een privé-vertoning. Radicale pater uit orde gezet ROME Pater Jean-Ber- trand Aristide is uit de orde van de Salesianen van Don Bosco gezet. De radicale be vrijdingstheoloog heeft gewei gerd Haïti te verlaten, hoewel het algemeen bestuur van zijn orde dit van hem heeft geëist. Aristide, leider van de volks kerk in Haiti, kreeg in het voorjaar van de orde te horen dat hij naar Canada zou wor den overgeplaatst, omdat zijn politieke betrokkenheid „niet in overeenstemming is met de zending van de Salesianen en evenmin met die van de Rooms-Katholieke Kerk". De radicale pater heeft felle kri tiek op de regering van gene raal Prosper Avril geuit. Nederland»* Hervormde Kerk Beroepen door de provinciale kerk vergadering Noord-Brabant en Lim burg. tot predikant voor buitengewo ne werkzaamheden (ziekenhuispredi kant Willem Alexanderzlekenhuis te 's Hertogenbosch, L.van Wingerden te Sprang, die dit beroep heeft aan genomen. Bedankt voor Herwijnen (toezegging), C.v.d.Scheur te Neder- langbroek. TILBURG Geestelijke verzorging, bijvoorbeeld in de krijgsmacht of het gevangeniswezen, zou een wettelijke grondslag die nen te krijgen. Dit con cludeert mevrouw mr. S.C. Dn Dekker-Van Bij- sterveld in een proef schrift over de verhou ding tussen kerk en staat in het licht van de grondr rechten waarop zij van daag aan de Katholieke Universiteit Brabant in Tilburg is gepromoveerd. Weliswaar bevat de herziene grondwet van 1983 geen uit drukkelijke basis meer voor de financiële betrekkingen tussen kerk en staat, maar hieruit volgt volgens me vrouw Den Dekker-Bijster- veld allerminst dat steunver lening aan kerkgenootschap pen niet geoorloofd zou zijn. De grondwet bepaalt namelijk ook dat de overheid „voor waarden scheppend" bezig moet zijn opdat de burger zijn grondrechten, zoals die van de godsdienstvrijheid, ook daadwerkelijk kan uitoefe nen. Dit betekent onder meer dat de overheid in positieve zin tussenbeide zou dienen te ko men in de vorm van (medefi nanciering in die sectoren waar de burger afhankelijk is van (staats)instellingen zoals leger, gevangenis en zieken huis. Subsidiëring Mevrouw Den Dekker- Van Bijsterveld (28) vindt het dan ook niet rechtvaardig dat de Tweede Kamer onlangs met een beroep op het beginsel van de scheiding tussen kerk en staat de subsidiëring van gebedsruimten voor godsdien stige minderheden heeft afge wezen. De opvatting die mevrouw Den Dekker-Van Bijsterveld in haar proefschrift verdedigt loopt parallel met de adviezen die de commissie-Hirsch Bal- lin in een tussentijdse rappor tage over de geestelijke ver zorging in de krijgsmacht heeft uitgebracht. Ook in een aantal andere op zichten meent mevrouw Den Dekker-Van Bijsterveld dat de nieuwe Verhouding tussen kerk en staat - die het gevolg is van de grondwetsherzie ning van 1983 verbetering - behoeft. Het beleid ten aan zien van de toelating van bui tenlandse godsdienstleraren verdraagt zich evenmin met de godsdienstvrijheid die ih de grondwet wordt gegaran deerd. De overheid oefent nu naar haar mening een erg streng toezicht uit op de aan stelling van een vreemdeling als godsdienstleraar. Boven-, dien betreft het hier een be perking van de grondwettelij ke rechten door een circulaire op basis van de Vreemdelin genwet, terwijl de grondwet voorschrijft dat beperkingen in een wet dienen te worden vastgelegd. Ten onrechte koersen rechterlijke instanties op basis van deze circulaire, aldus mevrouw Den Dekker- Van Bijsterveld. GENÊVE De president van de congregatie voor de ge loofsleer, kardinaal Joseph Ratzinger, ziet niets in het conciliair proces voor gerech tigheid, vrede en behoud van de schepping van de Wereld raad. Het proces is „van het wezen van de kerk uit gezien iets onmogelijks", aldus Ratzinger tijdens een consultatie van christenen en moslims in Ge- nève. Hij waarschuwde dat de katholieke kerk haar aan dacht niet te veel door vrede moet laten opeisen. Het is de eerste keer dat een leider van de curie, het cen traal bestuur van de kerk, zich zo duidelijk tegen het conciliair proces keert. Het Vaticaan heeft besloten niet met de Wereldraad van Ker ken op te treden als organisa tor van de wereldconvocatie over het proces, die in 1990 in Seoul wordt gehouden. Wel heeft het Vaticaan twee rooms-katholieken aangewe zen om de Wereldraad van Kerken te helpen bij de orga nisatie van de bijeenkomst. Een van hen, de Zwitserse ju rist Nicolas Buttet, noemde het proces vorige week nog „een zeer belangrijke oecume nische gebeurtenis". De raad van Europese bisschoppen conferenties is medeorganisa tor van de Europese bijeen komst over het proces die vol gend jaar mei in Basel wordt gehouden. Volgens Ratzinger mag de RK Kerk nooit „tot een soort poli tieke vredesbeweging ver worden". Een vertegenwoor diger van de kerk heeft niet de bevoegdheid politieke actie te voeren. Het „wereldrijk van de vrede" mag nooit door middel van een „wereldunie van de godsdiensten" naderbij worden gebracht, omdat dat tot een totalitaire dictatuur of een burgeroorlog op wereld schaal leidt, aldus Ratzinger. Volgens de president van de congregatie, die waakt over de zuiverheid van de leer van de RK Kerk, draagt de kerk maar weinig bij aan de vrede, als zij zich met politieke kwesties inlaat. Veel meer heil is te verwachten van het gebed en de „dienende lief de". U-KONjjn vlUCMt VRAatzuc Kerstkonijnen naast de kerststal In de Heilig Hartkerk in Utrecht staat tijdens de kerstdagen naast de kerststal een konijnehok. Op verzoek van Lekker Dier heeft de parochieraad zich ontfermd over een aantal konijnen, dat is gekocht van een fokker. De batterij-dieren werden vetgemest om vlak voor de kerst te worden De dieren krijgen gedurende de kerstdagen een plaatsje naast de kerststal. Een goede plek, vindt pastoor Henk van Doorn, omfdat de aanwezigheid van de dieren daar de mensen voor indringende vragen stelt over de manier van omgaan met de schepping. In de Utrechtse paro chie wordt over dergelijke vragen nagedacht in het kader van het Conciliair Proces van de Raad van Kerken. foto: anp RABBIJN SOETENDORP GEEFT GASTCOLLEGES IN VS (Van onze correspondent Jo Wijnen) WASHINGTON Sinds ok tober verblijft de liberale Joodse rabbijn Awraham Soe tendorp, in de Verenigde Sta ten. Zijn bezoek aan dat land heeft het karakter van een wervelstorm en zijn afspra ken moeten dan ook door zijn vrouw, die met hem meereist, en zijn secretaresse vanuit Nederland worden geregeld. 1988 is misschien wel het meest stormachtige en tegelij kertijd meest veelbelovende jaar uit het door vele drama's gemarkeerde leven van rab bijn Soetendorp geweest. Hij was dit jaar in de Sovjet- Unie waar hij onder meer met leiders van de Joodse ge meenschap sprak. Hij was in Israel en hij werd in april ge kozen in een „Wereldforum van geestelijke en parlemen taire leiders" waarvan o.m. ook de Dalai Lama en Moeder Theresa deel uitmaken. Tus sen de bedrijven door schreef hij een boek dat „Als het niet nu is, wanneer dan wel" heet en dat in september werd ge publiceerd. Rabbijn Soetendorp De titel zegt nagenoeg alles over wat Soetendorp op dit ogenblik bezighoudt en wat hij dan ook heeft besproken met zulke uiteenlopende men sen als Isabelle Allende, Amos Oz, Sjaranski en Sacharov. En hij heeft zijn ideëen en gevoe lens aan de openbaarheid prijsgegven in een omvang rijk serie gastcolleges on der meer aan de Adelphi Uni versity in New York en toespraken in de gehele VS. Hij is op grond van zijn erva ringen, die hij vooral dit jaar heeft opgedaan, tot de conclu sie gekomen dat de wereld weliswaar met schijnbaar on oplosbare problemen kampt, maar dat de kansen op een betere en meer rechtvaardige wereld niettemin groter zijn dan ooit. „Dit is niet alleen voor mij een bijzonder jaar. Dit is mis schien wel het meest opmer kelijke jaar van deze eeuw. Het is alsof juist op dit ogen blik alles samenvalt: de toe spraak van Gorbatsjov in de VN, de verbeterde kansen van de „refusniks" in de Sov jet-Unie, de openingen naar de PLO, de doorbraak die er op het stuk van het milieu te verwachten is, de zich verdie pende gesprekken over de mensenrechten, de vredes- kansen in een aantal landen waar al jaren is gevochten. Inderdaad, we mogen ons plotseling afvragen: als het niet nu is, wanneer dan wel", aldus een gedreven Soeten dorp. Hij voegt daaraan toe: „We zijn, geloof ik, op een soort knooppunt aangeland. De op timist in mij zegt dat we de nu geboden vredeskansen moeten grijpen. En dat denk ik niet alleen, maar dat den ken ook veel andere mensen. En tot die mensen reken ik ook Gorbatsjov en Arafat". Rabbijn Soetendorp, die des tijds het eerste na-oorlogs Joodse Wereldjeugdcongres organiseerde, die bestuurslid is van het Wereldcomité voor de Sovjet-Joden en die deel uitmaakt van het Wereldcon gres van Zionisten, durft openlijk voor zijn vertrouwen in met argwaan gadesgeslagen leiders als Gorbatsjov en Ara fat uit te komen. „Gorbatsjov is de eerste Sovjet-leider die zich naar de mensen richt en dan vooral naar die mensen die aan de kant staan, die apa- tisch zijn. Hij doet een beroep op hen. En als op dat beroep positief wordt gereageerd, dan is de kans zeer groot dat de si tuatie in de Sovjet-Unie aan zienlijk verbetert". Sprekende over PLO-leider Arafat, zegt hij: „Ik ken de Amerikaanse Joden die in Zweden met Arafat hebben gesproken. Het zijn mijn vrienden. Het zijn bovendien mensen in wie ik een zeer groot vertrouwen heb en aan het analytisch vermogen waarvan ik niet twijfel. Wel nu, die mensen geloven in de zin van hun toenadering. Ik zeg niet dat alles nu opeens geregeld is. Er moet nog heel veel gebeuren. Maar we zijn nog nooit zo dicht bij een doorbraak geweest dan nu, op dit ogenblik", zegt Soetendorp met overtuiging. Hij onderstreept zijn betoog met uitspraken als: „Ik zie in derdaad gebeuren dat we een betere wereld kunnen realise ren" en „het verleden mag niet langer een belemmering voor de toekomst zijn" en „ik ben de optimist die altijd zegt dat een glas halfvol is, in- plaats van halfleeg" en „we moeten ons pessimisme zo snel mogelijk laten varen". Hij verwijst tenslotte naar de inleiding van zijn onlangs verschenen boek die hij be sloot met de zin: "Nog nooit in de geschiedenis zijn de geva ren die deze planeet bedrei gen zo groot geweest, maar nog nooit heeft de mensheid zulke mogelijkheden bezeten om deze gevaren tegen te gaan! Als we maar genoeg moed tonen". „Dat is de boodschap die ik hier in de VS heb proberen over te brengen. En ik heb veel gehoor gevonden bij vooral de jonge mensen die overigens precies hetzelfde voelen en die inzien dat er eindelijk kans op een betere wereld bestaat", aldus rabbijn Soetendorp die zich vervol gens weer naar een andere ontmoeting rept. In zijn tas voert hij enkele exemplaren van zijn in sep tember verschenen boek mee waarin hij het idee van een jubeljaar voor de vrede met zoveel nadruk lanceert. Bij het vertrek zegt hij: "In dat boek geef ik te kennen dat dat jubeljaar mogelijk in 1995 zou moeten worden gevierd. Maar het moet eerder, zo heb ik nu ontdekt. Veel eerder. Mischien is dat jaar nu al aan de gang". Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Tragedies Twee berichten op de voorpa gina: in Heerenveen schiet een 64-jarige man een zeventienja rige jongen dood na een ruzie over het afsteken van vuur werk. En in Voorburg slaat een vijftienjarige scholier op de vlucht na om onduidelijke redenen een 48-jarige aard rijkskundeleraar met hamers lagen op het hoofd zo ernstig te hebben verwond, dat deze in een ziekenhuis moest wor den opgenomen. Menselijke tragedies waar wij als krante lezer de achtergronden niet van kennen, maar die je toch wel erg benauwen. Leerkrach ten hebben het tegenwoordig erg moeilijk en kunnen veelal lange tijd voor hun pensione ring hun belangrijke werk niet meer aan en belanden in de wao. Evenals de „lijfstraffen" op een lagere school in Hilver sum, waar onlangs zoveel op hef over is gemaakt, zal het slaan van een leraar met een hamer toch wel tot de uitzon deringen behoren. Het doet in elk geval deugd te lezen dat de hele klas er ernstig overstuur door was. Maar zou de voor mij als ouder altijd zeer won derlijke sfeer op de meeste scholen, waarin leerkrachten worden getutoyeerd en met de voornaam worden aangespro ken, dit soort handtastelijkhe den niet in de hand werken? Is de televisie met die onop houdelijke stroom van geweld dadigheden, waar jongeren steeds meer naar kijken, medeverantwoordelijk? Ik denk overigens niet dat de deskundigen eensgezind een oorzaak voor deze maatschap pelijke verruwing zullen kun nen aanwijzen. Evenmin ver onderstel ik dat die jongeren, die er altijd plezier in schep pen al lang voor de jaarwisse ling anderen met het afsteken van vuurwerk aan het schrik ken te maken en te treiteren, zich anders zullen opstellen nu ze lezen wat daar allemaal uit kan voortvloeien. P.V. Smit, VOORSCHOTEN. Kunstroof(2) Het Museum Kröller Müller doet uitstekende zaken na de kunstroof van begin deze week. Het loopt storm, want iedereen wil de spijkers zien waaraan de gestolen kunst werken hebben gehangen. Misschien een idee voor nood lijdende musea: laat een paar schilderijen stelen (lees: zet ze gewoon in de kelder) en zorg dat het stevig in de pers komt. En laat vervolgens flink wat rolletjes toegangskaartje extra drukken. T. Boon, DEN HAAG. Milieuvervuiling Verhalen over milieuvervui ling beginnen al net zo verve lend te worden als die over de filevorming. Steeds weer roept een actiegroep of een minister „help" en steeds weer kondigt een minister of een actiegroep een reddingsplan aan. Maar dat gevaar was toch al gemeld, denk je dan, en die rigoureuze aanpak was toch al beloofd? Of viel het de vorige keer dan toch mee? Minister Ed Nijpels heeft het RIVM-rapport „Zor gen om morgen" in ontvangst genomen en weer lazen we in de krant een keiharde uit spraak. „Ik wil in de toekomst geen eindeloze discussies over het milieubeleid meer", zei Nijpels, volgens wie het nu toch echt hoog tijd voor daden is. Ik hoop dat-ie het meent en het kan waarmaken. Anders is het wachten weer op de vol gende noodkreet c.q. nota en dan denkt menig Nederlander weer even verveeld als onver schillig: zo'n vaart loopt het niet; het zal mijn tijd wel du ren. Mevr. P. Van Zanten, DEN HAAG. ge Deltaplan voor het milieu tor dat t irhec Van min nege milih Kam VOLGEND voorjaar wil het kabinet ons een National lieubeleidsplan presenteren. Daarin zal te lezen zijn regering zich voorstelt ons land leefbaar te houden v issie komende generaties. Wie een probleem wil aanpakken0 eerst weten hoe groot de omvang ervan is. Het Rijksin voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft daarom dracht van milieuminister Nijpels de situatie in kaande bracht. De conclusies van het onderzoek zijn niet onthuld verrassend. Per slot van rekening weten we allemaal met onze natuurlijke leefomgeving hollend achteruit g gaat vrijwel geen dag voorbij of er trekt een milieuorj tie of een bevlogen wetenschapper aan de bel om ons zen op de verzuring van het bos, de verontreiniging v drinkwater en de gaten die we in de ozonlaag make zijn gewend geraakt aan slecht nieuws van het milieu Waar we nog niet aan gewend zijn, is een voorst^ concrete streefcijfers voor de terugdringing van de scl ke stoffen die van ons land een grote gifbelt dreigen ken. Althans niet met zulke ambitieuze streefcijfers a opgenomen in het RIVM-rapport. Als we over een tijd vrij willen ademhalen, moet de uitstoot van de drii boosdoeners (zwavel- en stikstofdioxyde en ammoniak) komende jaren rigoureus worden teruggebracht, alt rijksonderzoekers. Het gaat om een gemiddelde van procent. 1TH H Met de huidige stand van de techniek is die reducti eens te verwezenlijken. Er zal dus om te beginnen nog moeten worden geïnvesteerd in de ontwikkeling van lieutechnologie. Gelijktijdig moet de samenleving de consequenties trekken op het gebied van landbouw niak), industrie (zwaveldioxyde) en autoverkeer (stPeur dioxyde). De tijd voor halve maatregelen is voorbij, zrfe ar de boodschap van het RIVM. w« Het rijksinstituut heeft ook de financiële gevolgen Vwen voorgestelde grote schoonmaak van ons land berekent derland zal tot drie en een half procent van zijn bruto naai produkt (BNP) moeten reserveren voor milieubet b0] mende maatregelen. Dat is een smak geld, zo'n dertier, jard gulden per jaar. Twee jaar geleden schatte het minKs van VROM de totale milieukosten op niet meer dan half procent van het BNP. Het is duidelijk dat de voot verdubbeling van de lasten voor overheid, bedrijfslevt ^e\ particulieren een financieel probleem schept. Niet allef omvang van het bedrag, maar ook de verdeling van d(moet ten zullen aanleiding geven tot verhitte politieke disci^e do |nige MINISTER De Korte van Economische Zaken en zi||n<j lieu-collega Nijpels namen onlangs al een voorschot drs zij discussie. De Korte poneerde de stelling dat men onma vrie het bedrijfsleven kan opzadelen met de hele milieurekpP0^1 Nijpels daarentegen wil onverkort vasthouden aan hetf cipe dat de vervuiler betaalt, en de industrie blijft ho, ook de grootste vervuiler. Wijsheid is vaak een kwesti de gulden middenweg en in dit geval ligt de waarheid dpari eens in het midden. Het bedrijfsleven moet niet piep-'1^.1® het straks nog veel scherper dan thans wordt aangesn1' op zijn milieuplichten. De burger kan niet doen alsofVgn - zijn rol van consument niet de veroorzaker is van vee fc ontreinigende industriële bedrijvigheid. BELANGRIJKER dan de vraag hoe we in eigen Hol huis de rekening splitsen, is de vraag hoe we voorkome i alle onvermijdelijkè milieu-investeringen hier wordefckt". nietgedaan door het grenzenloze Europa. Het heeft vi zin je straatje schoon te vegen, terwijl het vuil van de man onverminderd blijft binnenwaaien. Het komende naai Milieubéleidsplan zal daarom een zwaar internati accent moeten krijgen. In het licht van de zorgelijke van het RIVM zal het in elk geval een „zwaar" v moeten worden. Misschien wel het belangrijkste beleidf' van twee kabinetten-Lubbers. ]nt d; heus ;ersm iter. E hoe> |t kost de fc geld fond: ziek verj Een enkele bui DE BILT (KNMI) De vrij zachte lucht die gisteren over ons land stroomde werd in de loop van de dag in de oostelij ke provincies verdrongen door koudere lucht uit Duitsland. Het ziet er naar uit dan mor gen overal in het land koelere lucht binnen gaat stromen. Deze lucht wordt voorafge gaan door het front van een oceaandepressie nabij noord- Noorwegen. Dit front passeert onze kustgebieden in de nach telijke uren en brengt wat re gen en motregen met zich mee. Later op de dag komen buien vanuit de Noordzee bin nendrijven. Deze buien gaan mogelijk vergezeld met hagel en natte sneeuw. De wind gaat uit een noordwestelijke rich ting waaien en is matig, aan de kust en op het IJsselmeer wordt de wind krachtig. Spanje en Portugal: bewolkl vooral in het zuiden periodn zon. Middagtemperatuur rondf den in het noorden, 14 grader" de Atlantische kust, 17 graden zuiden en rond 9 graden in N nenland. In het binnenland jj lijk in de nacht lichte vorst j Italië: in het noorden half tot bewolkt, elders buien. Middag ratuur van 6 graden in het lij tot 13 in het zuiden. Joegoslavische en Griekse ku< en koud weer. Middagtempj van 5 tot 12 graden in het zuHIEI [B e WEERRAPPORT HEDENMORGEN Zuidelijk-1 Zweden:/ bewolkt en zondag west van de bergen regen. Middag- temperatuur rond het vriespunt, in de nacht lichte tot matige vorst. Denemarken: half tot zwaar bewolkt en overwegend droog. Middagtempe ratuur rond 3 graden. In de nacht lichte vorst. Britse Eilanden: bewolkt en in het noorden af en toe regen, in het zui den eerst af en toe nog wat zon. Mid dagtemperatuur rond 8 graden, in het westen iets hoger. Benelux en de Bondsrepubliek Duits land: eerst wisselend bewolkt en een enkele bui, later veel bewolking en overwegend droog. Middagtempera tuur rond 6 graden aan de kust tot omstreeks 1 graad in het zuiden van Duitsland. Frankrijk: perioden met zon maar koud. Middagtemperatuur rond 8 graden langs de Atlantische kust, rond 10 graden langs de Middelland se zee en rond 3 graden in het bin nenland. In het binnenland in de nacht lichte vorst. Alpenlanden: veel bewolking en eerst nog sneeuw. Middagtempera tuur in de dalen en lage gebieden 2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2