Een bizar en ongerijmd
knooppunt van vele lijnen
jie
„Wit is
alleen
het
papier
STEUN
ONS
WERK
CeidaeSoma/nt
Yazz blijkt tóch leuk
„BEZORGDE OUDERS" GROTE NIEUWE ROMAN VAN GERARD REVE:
Kleine
woorden
boeken
van groot
formaat
i zandvlie
kunnen vaak
méér
dan-velen
denken
BOEKEN/PLATEN
VRIJDAG 16 DECEMBER 1988 PAGINA
Boy George nu wel erg saai
Boy George heeft geen ge
makkelijke periode achter
de rug. De man, die altijd
en overal zijn anti-drugs
standpunten uitdroeg maar
zelf een heroïne-verslaafde
bleek en vanaf dat moment
slachtoffer van de roddel
pers werd, wil na het ont
binden van Culture Club
graag op eigen benen ver
der. Wie zijn solo-albums
hoort kan gemakkelijk tot
de conclusie komen dat de
weg, die leidt uit het diepe
dal, een bijzonder lange is.
Want Boy George mag zijn
gezondheidsproblemen dan
inmiddels overwonnen heb
ben, het heeft er niet de
minste schijn van dat dit
een gezonde uitwerking
heeft gehad op zijn creativi
teit Niet alleen gebruikte
hij een hit van David Gates,
Everything I Own, om als
solo-artiest terug te komen
aan de top, maar bovenal
blijken zijn platen het inspi
rerende karakter van Cul
ture Club node te missen.
Tense Nervous Headache
(Virgin 209 253) is de twee
de poging van George om
de charismatische muziek
van Culture Club te doen
vergeten. Maar ondanks de
oproep in het openingsnum
mer Don't Cry is het vooral
huilen geblazen. Vervelen
de, tamelijk conservatief ge
construeerde liedjes zonder
kop en zonder staart: hier is
een Boy George zonder eni
ge overtuiging aan het
werk. Met uitzondering van
het nog een beetje intrige
rende Kipsy slepen alle
nummers zich even traag
voort. Het is dat mijn recen
sie-exemplaar op kant twee
een paar opwindende kras
sen met bijbehorende, mi
nuten durende, tikken be
vat, anders zou ik zonder
twijfel in slaap gevallen
zijn.
Het is te begrijpen dat platenmaatschappijen nieuwe arties
ten vaak lanceren met een commercieel en vooral dans
baar nummer. Wie in de discotheek een ster is, kan im
mers rekenen op aardige verkoopcijfers. Het nadeel van
deze strategie is wel dat je je aardig kunt vergissen in de
werkelijke capaciteiten van een artiest. In positieve èn ne
gatieve zin overigens.
Neem nou de Engelse zangeres Yazz. Ze terroriseerde kor
telings de hitparade met twee Communards-achtige disco-
dreunen The Only Way Is Up en Stand Up For Your Love
Rights. Maar de blonde dame, die het zusje van Annie Len
nox zou kunnen zijn, blijkt op haar debuut-album Wanted
(Big Life 3624) tot veel meer in staat. Dansbare melodieën
overheersen uiteraard sterk, maar die blijken over het al
gemeen minder voorspelbaar dan we na de twee genoemde
singles geneigd waren te veronderstellen.
Got To Share bijvoorbeeld is een hele vriendelijke love-
song, Fine Time is een fijne door reggae-ritmes onder
steunde ballad, Wanted On The Floor brengt ons funk en
house en in Something Special kiest Yazz voor een opval
lend jazzy benadering. Kortom, smaken genoeg. Bovendien
is het geruststellend om te weten dat Yazz zeven van de
negen titels mee-componeerde en niet uit de school van
Stock, Aitken Waterman afkomstig is.
Los Lobos terug naar de wortels
Los Lobos heeft zich in de
loop der jaren een zekere
faam verworven als vertol
ker van authentieke Tex-
Mex-klanken. De integratie
van die bijna folkloristische
muziek met meer heden
daagse ingrediënten deed
het vijftal uit de periferie
van Los Angeles uitgroeien
tot een velzijdige band en
graag geziene festival-act.
Hun vertolking van La
Bamba uit de film over het
leven van Richie Valens
was artistiek maar vooral
commercieel een kroon op
hun werk.
Dankzij die roem is Los Lo
bos nu weer in staat om te
rug te keren naar haar wor
tels. De vijfde lp/cd La Pis-
tola Y El Corazon (London
828 121) is vrijwel uitslui
tend gevuld met Mexicaan
se traditionals. Hoewel de
muziek door het gebruik
van authentieke instrumen
ten heel oorspronkelijk
klinkt, blijkt Los Lobos
moeiteloos in staat om de
arrangementen zodanig aan
te passen, dat ook anno '88
nog een zeer acceptabele
sound ontstaat. Met een
enorme gedrevenheid weet
Los Lobos de gemoedelijke
Latijnsamerikaanse klan
ken van weleer een eigen
tijds karakter te geven. Ge
zelligheid kent inderdaad
geen tijd.
GERT MEIJER
Op La Pistola Y El Corazon weet Los Lobos de gemoedelij
ke Latijnsamerikaanse klanken van weleer weer een eigen
tijds karakter te geven.
FOTO: PR
Het fantastische en legendari
sche debuut van Gerard Reve,
„De Avonden" verscheen één
enveertig jaar geleden. Deze
dagen komt, nadat er vele ja
ren geen waarlijk scheppend
literair werk van zijn hand
verscheen een nieuwe roman
van Reve: „Bezorgde ouders".
De auteur, nu 65 jaar oud,
maakt zich in dit verhaal nog
eenmaal sterk. Hij richt zich
voor het laatst op, zo lijkt wel,
om met al zijn kracht en lite
rair meesterschap het defini
tieve bewijs van zijn grootheid
als schrijver te leveren.
Een roman die alle romans
overbodig zal maken, of zoiets,
kwam. Dat boek, het zou gaan
heten „Het boek van het violet
en de dood", is er nooit geko
men. Misschien is het nu dan
geworden tot „Bezorgde ou
ders", een op zich heel een
voudig. maar tegelijk heel
complex boek, dat in zichzelf
een groot aantal problemen
dooreenvlecht, maar dat ook
in het oeuvre van Reve een
knooppunt lijkt van vele bi
zarre lijnen in zijn schrijver-
41 jaar later
Hoofdpersoon van „Bezorgde
ouders" is de homosexuele, ka
tholieke, alkoholische in zich
zelf pratende dichter Hugo
Treger. Zijn naam lijkt het
midden te houden tussen die
van Reve en de hoofdpersoon
van zijn grote succes van 41
jaar geleden, Egters. Treger is
dus ook 41 jaar oud, het kan
niet missen. Het verhaal van
„Bezorgde ouders" speelt zich
niet af op de tien laatste dagen
van het jaar, zoals bekend is
van „De Avonden", maar op
de derde dag voor Kerst, er
gens in de jaren zeventig. We
zijn nog steeds in Amsterdam,
waar de held van het verhaal
nog woont, niet meer bij zijn
ouders in het Betondorp, zoals
in 1947, maar schuin tegen
over de ingang van Artis,
waar Reve zelf vele jaren zijn
adres had. Daar woont Treger
Gerard Reve richt zich met „Bezorge Ouders"voor het laatst op.
zo lijkt wel, om met al zijn kracht en literair meesterschap het
definitieve bewijs van zijn grootheid als schrijver te leveren.
FOTO: DIJKSTRA
met zijn vriend, de achttien
jaar jongere student, die hij de
koosnaam Eenhoorn geeft.
De vergelijking met „De avon
den" is onontkoombaar en tra
gisch. In „Bezorgde ouders"
gebeurt eigenlijk weer hele
maal niets: Treger gaat bood
schappen doen, ziet een veer
tien- of vijftienjarige jongen op
straat, keert naar huis terug,
brengt de nacht door in een
toestand van half waken, half
hallucineren, sex, drank, reli
gie, racistisch gepraat, alles is
oeverloos en mateloos in dit
uiterst bizarre boek, waar de
Reve-lezer nogal wat over tg
denken kan krijgen! Want je
leest dit boek niet als een op
zichzelfstaand geheel: je komt
er niet onderuit het verloop
van Reve's schrijversschap
mede in ogenschouw te ne
men. De sterke autobiografi
sche kant van dit verhaal no
digt je daar natuurlijk toe uit.
En dan komt de konstatering
dat Reve's carrière voor de
Reve-lezer een grote handicap
is, om de waarheid van dit
boek in te schatten.
Leegte
gaf hij het een aantal dagen
geleden eerlijk toe: „De avon
den" was zo'n succes dat hij
daar als jong schrijver jaren
lang door geremd werd. Toen
hij weer een succes-schrijver
werd, kwam dat door zijn sti
listisch en qua genre knappe
„zelfonthullingsboeken": „Óp
weg naar het Einde" en „Na
der tot u", waarin hij het taboe
van de homosexualiteit, de
drank, de wanhoop en de reli
gie tot een complex Reviaans
wereldbeeld aaneen knoopte.
Hij was o.a. sterk door de ta
boes die hij neerhaalde (vooral
op sex-gebied) en de wijze
waarop hij dat deed.
Maar toen dat werk eenmaal
gedaan was, bleek er weer een
leegte, net als na het succes
van „De avonden". Voor de
tweede maal in het schrijver
sleven van Reve had hij door
zijn succes het niets bereikt,
hij kon zijn eigen succes niet
herhalen. Zijn briefwisseling
met deze of gene werd nog te-
grabbel gegooid, maar de laat
ste romans, „Wolf" en „De
stille vriend" waren misluk
kingen.
Nu lees ik in eerste instantie
met al die kennis in „Bezorgde
ouders" en dan staat mij veel
tegen. Weer die Reve-afsplit-
sing als hoofdpersoon. Vriend
met de naam Eenhoorn, en
alle details vol sexuele beteke
nis die aan zijn naam en zijn
persoon verbonden zijn en die
de lezer niet worden onthou
den. Weer al dat racisme, al
dat rancuneuze gepraat.
We weten dat allemaal welk,
constateren we. En dan wen
den we ons maar weer tot iets
anders. Want Reve is nu echt,
definitief voorbij, verzuchten
we, zoals steeds weer bij Re
ve's publikaties. In dit geval
slaan we dan iets van groot be
lang over, dunkt mij. Natuur
lijk is het moeilijk een boek
van een bekend schrijver te
lezen, zonder er bij in beschou
wing te nemen hoe het alle
maal zo gegroeid is.
Als- je dat in het geval van
„Bezorgde ouders" niet zou
doen, als je onbevooroordeeld
als lezer aan de gang zou gaan
met dit boek, zonder dat je
„Lieve jóngens" en dat soort
onzin had gelezen, zonder
„Wolf" te kennen, dan was er
misschien wat anders gebeurd.
Dan zou je het waarschijnlijk
een raadselachtig en wonder
lijk mooi boek vinden.
Nachtmerrie
Zo is het mij vergaan met „Be
zorgde ouders". Langzamer
hand ontstond het gevoel dat
hier een werkelijk heel deca
dent levensbeeld en een groot
gevoel van verscheurdheid ge
stalte krijgt. Het is een bizar
boek, volkomen uit het onge
rijmde, van iemand die werke
lijkheid en fictie niet meer
kan of wil scheiden, van een
hevig levend, denkend fanta-
sêrënd en kwetsbaar mens,
wiens gedachten verschuiven
en heen en weer springen om
geen ogenblik tot rust te ko
men. Een nachtmerrie of hal
lucinatie van driehonderd pa
gina's, een boek waar wonder
baarlijk veel in gebeurt in de
gestoorde waarneming van de
werkelijkheid. Zo is het leven
van „Bezorgde ouders" een
wonderlijke, verwarrende en
zeker geen positieve ervaring.
Verwarrend omdat je hoe dan
ook Reve's vroegere werk
blijft beschouwen bij dit boek.
Niet altijd positief omdat er
een heleboel herhaling uit „De
avonden" op onbeschaamde
wijze een rol speelt.
Tegelijk is „Bezorgde ouders"
een spannend boek, vooral
voor wie zich niet laat mislei
den door zijn kennis van za
ken omtrent Reve. De grote
auteur lijkt in hem weer te
zijn opgestaan, al herkennen
we heel veel, ook van zijn da
gelijkse gemakken en onge
makken, van zijn mislukkin
gen en vooroordelen en van
zijn literaire waarden en on
waarden.
JAN VERSTAPPEN
Gerard Reve: „Bezorgde ou
ders" Uitgave Veen. Prijs
ƒ29,50 of ƒ49,50 (gebonden).
Het grafische werk en de lite
ratuur van Gtlnter Grass
(1927) vertonen een Siamese
samenhang. Afhankelijk van
wat als eerste ontstaat, bor
duurt de Duitse kunstenaar in
tekeningen voort op romans of
andersom. Grass maakt zelfs
geen wezenlijk onderscheid
tussen de beide kunstuitingen.
Ze liggen in eikaars verlengde,
schrijft hij in een inleiding tot
zijn grafisch werk, samenge
bracht in het boek „In Kupfer,
auf Stein": „Zowel in woord
als in beeld zijn het de grijsto
nen die onze realiteit kleuren,
nuanceren, vertroebelen, ver
helderen. Wit is alleen het pa
pier. Dat moet tot leven wor
den gebracht met vlakken,
met harde of brokkelige con
touren, of in bezit genomen
door woorden die waarheid
vertellen, altijd weer nieuw,
telkens weer anders. Een
schrijvende tekenaar is ie
mand die niet van inkt veran
dert".
In zijn meest recente roman
„De rattin", een verhaal over
de vernietiging van de mens,
klonteren de motieven en the
ma's uit het grafische en lite
raire werk van Gtlnter Grass
samen tot een bizar sprookjes
achtig geheel.
In meerdere opzichten is „De
rattin" een eindtijd-roman.
Niet alleen staat het einde van
de mens centraal, maar het
boek vormt ook de afsluiting
en synthese van Gtlnter Grass'
grote geëngageerde romans.
Zo duikt bijvoorbeeld in dit
complexe verhaal Oskar Maze-
rath weer op, de dwerg uit
„De blikken trommel" (1959).
Óntslagen uit de psychiatri
sche kliniek, waarin hij vrij
willig verbleef aan het einde
van „De blikken trommel",
heeft Oskar, bijna zestig in
middels, een lucratief bedrijf
in futuristische video-films op
gebouwd.
„Ultimosch"
Het verhaal van „De rattin"
ontwikkelt zich op meerdere
niveaus. Centraal staat een
schrijver, Gtlnter Grass zelf,
die als kerstcadeau een rat
krijgt. Langzamerhand dringt
het dier binnen in zijn dromen
In „De rattin" staat het einde van de mens centraal. En het boek vormt ook de afsluiting en synthe
se van Günter Grass' grote geëngageerde romans.
en begint te vertellen over de
aarde nadat de mensheid zich
zelf vernietigd heeft door een
nucleaire oorlog. De rattin
kijkt spottend terug op het
einde van het „superieure"
mensenras: „Zij hebben elkaar
afgeslacht en neergemaaid,
uitgehongerd, verdelgd. In
hun brein lag de kiem van dat
alles. En omdat de mens zijn
ondergang zelf heeft bedacht,
dan volgens plan heeft vol
trokken, bestaat de humane
soort niet meer. Misschien wil
den de mensen elkaar alleen
maar bewijzen dat zij niet al
leen denkbeeldig tot het uiter
ste durven gaan. Toegegeven:
Een geslaagd bewijs! Het kan
echter ook zo zijn dat de hu-
manen die andere eigenschap,
die waarover wij ratten al van
oudsher beschikken, de wil om
te overleven, hebben laten
verkommeren. Jullie mis
ten de angst, zei de rattin".
Maar ondanks de spot, missen
de ratten de mens, voor wie zij
na de „big bang" een soort
godsdienstige verering zijn
gaan koesteren.
De schrijver is de enige men
selijke overlevende, omdat hij
ten tijde van de ramp in een
ruimte-capsule om de aarde
cirkelt. In eerste instantie blij
ven alleen de ratten over op
aarde, maar er ontstaat een
nieuwe levensvorm. Vlak voor
de „Ultimosch" zijn enkele
wetenschappers erin geslaagd
door genetische manipulatie
een ratmens te creëren, een
ras dat overleeft dankzij haar
„rattekale" eigenschappen.
Tussen deze nieuwkomers en
de ratten heerst een soort
vreedzame coëxistentie. De
ratten laten zich welgevallen
dat de intelligente „Watson-
cricks" hen overheersen, maar
wanneer zij de rat als voedsel
gaan gebruiken, worden „Wat-
soncricks" genadeloos uitge
roeid. De aarde behoort weer
aan de rat.
Catastrofaal
Naast de vertellende rattin
spelen zich in het hoofd van
de schrijver meerdere verha
len af: de teruggekeerde Oskar
Mazerath geeft hem opdracht
om research te doen voor een
film over de kunstenaar Mals-
kat, die in de jarén '50, de ja
ren van het grote Duitse be
drog, gotische schilderingen in
kerken vervalste; maar Grass
werkt liever aan een film over
de ondergang van het bos en
de sprookjes; intussen zet hij
vijf kiftende vrouwen op een
boot, „De nieuwe Ilsebil", en
laat hen - onder het mom van
een kwallentel-expeditie - zoe
ken naar een verzonken vrou
wenrijk in de Baltische zee,
dat Vineta heet.
Maar het geraamte van de ro
man blijft de vertellende rat
tin, alle woorden voegen zich
naar haar droomverhaal. De
schrijver moet langzaam maar
zeker zijn werk uit handen ge
ven; eerst heftig protesterend,
tegen de rattin roepend dat de
mensheid nog steeds bestaat
en dat zij, de rattin, slechts een
droombeeld van hem is. Maar
geleidelijk bloedt zijn strijd
baarheid dood en neemt de
droom de plaats in van de
werkelijkheid. De schrijver
begint zich af te vragen of hij
van de rattin droomt of de rat
tin van hem. Het antwoord is
catastrofaal: „Wij bestaan niet
meer, worden quasi levend al
leen maar gedroomd door de
enigen die echt zijn: de ratten,
die onze soort, die vroeger
eens bestond, steeds opnieuw
bedenken, opdat de mens als
idee voor de rat niet verloren
Vaag grensgebied
Gtlnter Grass maakt goed ge
bruik van dat vage grensge
bied tussen droom en werke
lijkheid: de schrijver manipu
leert het verhaal met fantasti
sche, sprookjesachtige metafo
ren. Hij combineert de meest
onwaarschijnlijke verhaalele
menten tot een organische
eenheid, waarin absolute ab
surditeiten - als een vrouw die
een kind baart van een rat -
een logisch karakter krijgen.
De innige verhouding tussen
literatuur en beeldende kunst
hebben een grote invloed ge
had op Grass' manier van wer
ken, die hij vergelijkt met de
werkwijze van een beeldhou
wer. „Lange tijd voor een stuk
steen staan, ernaar kijken,
langzaam afbakenen, bewer
ken, het ruwe oppervlak be
houden om de fouten te kun
nen zien, ruw houden tot het
einde, niet te vlug beginnen
met polijsten en onophoudelijk
het geheel in het oog houden".
„De rattin" is wat dat betreft
zowel roman-technisch als in
houdelijk een hoogtepunt ge
worden; Günter Grass heeft
uit de veelheid van zijn weer
barstig materiaal een roman
van monumentale grootsheid
gehouwen.
JOOST GALEMA
Günter Grass: „De rattin".
Uitgeverij Meulenhoff,
A'dam. Prijs ƒ39,50.
Günter Grass: „In Kupfer,
auf Stein". Geïmporteerd
door Meulenhoff. Prijs
ƒ69,50.
Goede wijn behoeft geen
krans. Van Dale Lexicogra
fie brengt na de uitgave van
de grote woordenboeken Ne
derlands en de drie moderne
talen verkleinde uitgaven
van deze woordenboeken uit.
De uitgever hoopt daarmee
vooral leerlingen in het
(middelbaar) onderwijs te ge
rieven, voor wie de grote uit
gaven te kostbaar en te uit
voerig zijn. Na de delen
Frans-Nederlands en Neder
lands-Frans zijn nu de twee
Duitse pendanten uitgeko
men. In het voorjaar volgen
dan nog Engels-Nederlands
en Nederlands-Engels.
Het is hier al eerder betoogd,
door concept, research en te
amwerk onderscheiden de
woordenboeken van Van
Dale zich aanzienlijk van an
dere woordenboeken die
vaak nog steeds het produkt
zijn van avondwerk dat door
één man in de late uurtjes
wordt verricht.
Wat geldt voor de grote
woordenboeken, gaat ook op
voor de nu gepresenteerde
kleinere uitgaven. Toch be
vatten deze niet simpelweg
een geslecteerde uitdraai van
de gegevens van hun grotere
broers. Ze zijn onder leiding
van een nieuwe hoofdredac
tie geactualiseerd voor zover
zich nieuwe woorden hebben
aangediend. Bovendien zijn
de betekenisomschrijvingen -
de grote kracht van deze
woordenboeken - soms her
schreven, mede omdat het
aantal te geven betekenissen
moest worden beperkt. Ze
zijn nu bij uitstek geschikt
gemaakt voor de jonge, niet-
gespecialiseerde gebruiker.
Gezien de schat aan gedegen
informatie die deze woorden
boeken bieden zijn ze hun
prijs ten volle waard.
PAUL VAN VELTHOVEN
Handwoordenboek Duits-
Nederlands en Nederlands-
Duits. Redactie prof. dr. F.
Stoks. Uitgave Van Dale
Lexicografie, Utrecht. Prijs
39,75 per deel.
bioscopen
Voor een uitgebreide
da, ook voor de komei
dagen, raadplege nLTnTSJ
„UIT", de gratis wekelijlpTV1;
bijlage van deze krant. ^BC
.Shell
n de
lang
ALPHEN AAN DEN RIJN Euferamm
CINEMA I (Van Boetzelaerstraafars op
tel. 01720-20800): Moonwalkerljtcard
18.45, 21.15. za. wo. ook 13.45.|je gtur
ook 13.45, 16.15. Speurneuzen
za. zo. wo. 14.00. EUROCINE'1;
II: Moonwalker (al); 18.45, 21Poston'
za. wo. ook 13.45. zo. ook I3teraars
16.15. EUROCINEMA III: Whoöe Sta
med Roger Rabbit (al); 18f0rcen
21.00. za. wo. ook 13.30. zo.
13.30, 16.00. EUROCINEMA
Coming to America (al); 18).bnell
21.30. za. wo. ook 13.45. zo. jrdvoe:
13.45, 16.15. p van
LEIDEN LUXOR (Stationsweg^^
tel. 071-121239): Moonwal
(al); 19.00, 21.15. za. zo. wo. 14
LIDO en STUDIO (Steenstraatl
tel. 124130): Willow (al); 141/
18.45, 21.15. Die hard (16); 141 1
18.45. Frantic (12); 21.15. Sptf
loos (12); Who framed Roger Ri
(al); za. zo. wo. 14.30. TRIAfi
(Breestraat 31. tel. 123875): De|
draaglijke lichtheid
staan (al); 20,00. za. zo. ook 14l~
REX (Haarlemmerstraat 52, j
071-125414): Sounds of sex (f
14.30, 19.00, 21.15. mr
KATWIJK CITY THEATER I (BTjm jj'
straat 30, tel. 01718-74075): Ho£__i_
on Carroll street (12); do. t/mf
wo. 14.45, 19.00, 21.15. ma. ^VEP
19.00, 21.15. CITY THEATER. mrc
Bedroom window (12); 191,
21.15. do. vr. zo. ook 14.45. Alakl-Ser
en zijn wonderlamp (al); za. Lf v
VOORSCHOTEN GREENV^n Op
(tel. 01717-4354): Salsa (al); do. iaseer
zo. 19.00. za. zo. wo. 15.45. Gi.
morning Vietnam (al); do. t/mFI1K
19.00. ma. t/m wo. 20.15. za. rd get
wo. 15.45. Iron weed (16); do. Ib-rinn
zo 20.45. IRiixig
KINDERVOORSTELLINGEN lïliniC
Jungle book; za. zo. wo. 14.00. He ge
princess' bride; za. zo. wo. 14.(f|
WASSENAAR ASTRA (tel. 0171K 11
13.269): Biloxi blues (al); vr. es".
wo. 20.00. pp_
KINDERVOORSTELLINGEN ^es, C
Bambi; za. zo. wo. 14.00. jia ze£
itien
(ADVERTENTIE) lies t<
gien v
ïd uit
liinick
boel
Jlieme
de An
scha
Ben
fyst d€
in de
t in d<
i Derel
I die
lindeli;
fcn, w
(eld d<
|fecte
eerd
fenutr
(evert
2 (4) Wim de Bie
Schoftentuig
Cazemier
Boeken- Tijdschriften
Kopermolen 10,
2317 PB Leiden
Tel. 071-22.00.22
J. Ginsberg b\
Breestraat 127-129
Boek- en kantoorboekhant
Veenerick
Noordeinde 33
2371 CM Roelofarendsvee
Tel. 01713-16033.
KODREMAN STOl
Nieuwe Rijn 9
Leiden - 071-12.21.44
Voor al uw boeken en CD'
DEKKER
Mark
seel.
Blikvi
Tik"*
All.23
Prikb
Prese
Klim
life-st
tie; E
van C
Juke
Uitze
Mede
overi
Nieui
Weer
Kunt
Burei
sche
Dash,
e.a.
Scott
Max
om a
men.
Fancl
teert
mag
word'
antwoordnr. 201
3800 VB Amersfoort
Tel.:033-63 52 14 i
giro 625.000
tle?P
Nieui
Verh;
llge s
F. Sc
hobb
her L
Colln
te mi
word
door
>■00.10
IT2
Mort
i Babc
brief
