„We zullen de ramp overleven"
Schade aardbeving nieuwe last Sovjet-economie
Defect signaal
wellicht oorzaak
van treinramp
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
LGINA
BUITENLAND Qeidóa(Sowuvnt dinsdag 13 december i9ss pagina 5
tale Onduidelijkheid rond
moord Belg in Bayrut
ïmde
kt. Na
en noi
JjAYRUT Er is nog steeds geen
v.. ..^g nkele duidelijkheid over het waar-
it deFrim van de moord op de 65-jarige
100I is lelgische leraar Engels Arthur van
?rzoek lieuwerburgh, gistermiddag in de
H.G. ^Libanese hoofdstad Bayrut. Van
rp proi lieuwerburgh werd vanuit een
en van roorbijrijdende auto doodgeschoten,
kst is z Her kogels troffen de leraar in het
teruitg 10ofd. Hij overleed ter plaatse. Van
mate, lieuwerburgh was op weg van de
imatica (ashideen School voor Taalonder-
rdenscl vjjs waar hij les gaf, naar huis. Zijn
telijk jChaam lag meer dan drie uur op
f zes). traatt voor het door een ambulance
us ven|yercj meegenomen.
Hormoonschandaal bij
Westduitse kalveren
BONN De veterinaire inspectie in de
Westduitse deelstaat Nordrhein-Westfalen
heeft vijfhonderd kalveren in beslag geno
men. Aan de dieren was als groeiversterker
het slechts als antihoestmiddel toegestane
middel clenbuterol toegediend. In een blik
semactie heeft de veterinaire inspectie negen
liter van het verboden groeihormoon in be
slag genomen bij een veehandelaar. Volgens
de deelstaatminister van landbouw, Klaus
Matthiesen (SPD), is die hoeveelheid vol
doende om negenduizend kalveren een
groeistimulans toe te dienen. De afgelopen
zomer werd in Nordrhein-Westfalen ook een
groot hormoonschandaal bekend. Tienduizen
den kalveren zijn toen afgemaakt en hun ka
davers vernietigd.
ARMENIËRS BLIJVEN ONDANKS AARDBEVING STRIJDLUSTIG
Amnesty: duizenden mensen
terechtgesteld in Iran
LONDEN De Iraanse autoriteiten hebben de laatste maanden
„de grootste golf van geheime politieke executies" uitgevoerd
sinds het begin van de jaren tachtig. Dit staat in een rapport dat
de mensenrechtenorganisatie Amnesty International vandaag in
Londen heeft uitgebracht. De bewijzen voor meer dan driehon
derd executies zijn nu „onweerlegbaar", aldus Amnesty. Zij zou
den echter slechts „het topje van de ijsberg" zijn. Het totale aan
tal slachtoffers loopt in de duizenden. Onder de geëxecuteerde
mannen en vrouwen zijn scholieren maar ook dokters, weten
schappers en godsdienstleraren. „Niemand weet hoeveel mensen
ter dood zijn gebracht en niemand weet wanneer de slachting
zal ophouden", aldus Amnesty, „maar onze angst neemt nog toe
omdat er duizenden politieke gevangenen zijn in Iran". Enkele
tientallen mensen houden sinds gisteren het kantoor van Am
nesty in Amsterdam bezet. Een aantal is in hongerstaking ge
gaan. Ze willen zo nog meer aandacht vragen van Amnesty voor
de situatie in Iran.
Arafat in Genève
Zwaar bewapende Zwitserse militairen bewaken het vliegveld van
Genève waar vanmorgen PLO-leider Yasser Arafat is aangeko
men. De verregaande veiligheidsmaatregelen blijven van kracht
zolang Arafat In Genève is waar hij vanmiddag de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties heeft toegesproken. Omdat
Washington weigerde een visum te verstrekken aan Arafat werd
besloten het Palestina-debat in Genève te houden.
FOTO: EPA
Minister weg om
telefoongesprek
BERN De Zwitserse minister van jus
titie Elisabeth Kopp heeft bekendge
maakt dat ze in februari zal aftreden,
naar aanleiding van de rel die is ont
staan na een telefoongesprek met haar
man. In het gesprek drong ze er bij haar
echtgenoot op aan te breken met Sha-
karchi A.G. in Zürich, een bedrijf dat in
Libanese handen is en waartegen een
onderzoek loopt in verband met het
„witwassen" van in de drugshandel ver
diend geld. Bij de affaire, die meteen de
„Libanon Connectie" is gedoopt, zou een
miljard dollar zijn betrokken. Overigens
zegt Kopp dat zij nergens schuldig aan
is.
SPITAK Het stof in de
lucht vermengt zich met
de stank van ontbindende
lijken. Tussen de met de
kens bedekte hopen stof
felijke resten op het
sportveld van Spitak zoe
ken Armeniërs wanhopig
naar bekenden.
Elders staan rijen grijze
doodskisten klaar vóór de
niet aflatende stroom lij
ken, die nog steeds onder
het puin vandaan worden
gehaald.
De kisten worden net als
draagbaren, voedsel en fles
sen water naar het getroffen
gebied gebracht door kon
vooien van oude vrachtwa
gens en bussen, die de moei
lijk begaanbare bergwegen in
Armenië verstoppen.
„Wat doet God ons aan7 Wil
hij het hele Armeense volk in
het verderf storten?", vraagt
Lev Akopian, die net in Spi
tak gearriveerd is met tradi*
tionele platte broden en
brandstof. Akopian, een Ar
meniër die in Georgië woont,
heeft geen familieleden in het
getroffen gebied, maar wil
zijn solidariteit met het Ar
meense volk tonen.
Moedeloos
Duizenden Armeense vrijwil
ligers, legerrekruten, artsen,
verplegers en verpleegsters
en reddingswerkers van over
de hele wereld doorzoeken de
ruines naar overlevenden. In
de lucht hangen helikopters
van Aeroflot. Engelse leden
van het Internationale Red
dingskorps zoeken met hyper
moderne apparatuur naar
eventuele levenstekens onder
het beton. In het oranje gesto
ken vrijwilligers van het
Duitse Rode Kruis lopen ach
ter hun speurhonden aan door
de puinhopen en wijzen uitge
putte Russen aan waar zij het
eerst moeten graven.
De vermoeide en steeds moe
delozer wordende reddings
werkers zijn 24 uur per dag in
touw. 's Avonds worden ze
bijgelicht door de flakkerende
vlammen van open vuurtjes.
Gisteren werd nog een 33-ja-
rige man levend onder de
puinbrokken van een twee
verdiepingen hoog gebouw
vandaan gehaald. Honderden
omstanders keken toe hoe hij
langzaam tevoorschijn werd
gehaald. Op een draagbaar
werd hij weggedragen, terwijl
opgetogen Armeniërs hem
water gaven en een sigaret
toestaken. Met een ziekenwa
gen werd hij naar een provi-
it", alcj
ken n;
agent
1 er ge
lemm
hoevi
zoud
met
1 moei
Dver
mer
t alle
;n te
ie vii
?n ni<
waa;
zoud)
chovi
kunm
gen e
besta
'aren
geerd
natie
Kam
oor h
bij
en
mar
•reidii
leidt
fD)
kleir
de r
1 K01
ie v;
1 PP
)m ee
iste n
Nede
>tisch
racht
et zol
ico d.
ancië
gaan
Ie Ki
dat
slotc
„Stalin
verzweeg
zware
aardbeving"
MOSKOU Een cata
strofale aardbeving in de
Sovjetrussische republiek
Toerkmenistan heeft
veertig jaar geleden aan
zeker honderdduizend
mensen het leven gekost.
De toenmalige Sovjetleider
Jozef Stalin heeft het grote
aantal slachtoffers verzwe-
aldus Gennadi Gerasi-
iov, woordvoerder van het
Russische ministerie van
buitenlandse zaken in Mos
kou. Op een vraag van jour
nalisten öf de aardbeving in
Armenië de ernstige is in de
jongste Sovjetrussische ge
schiedenis zei Gerasimov:
„Er was een aardbeving in
Ashkabad in 1948. Spijtig
genoeg besloot Stalin des
tijds die informatie geheim
te houden". De stad, vlakbij
de grens met Iran, had toen
ongeveer 132.000 inwoners,
aldus Gerasimov. „Honderd
duizend van hen werden ge
dood". In de Rusissche pers
is de openhartigheid van Voor de resten van een verwoeste kerk in een van de getroffen Armeense steden, Leninakan, staan doodskisten klaar voor de niet
Gerasimov nog niet gemeld, aflatende stroom van lijken.
sorisch lazaret op enkele kilo
meters afstand gebracht.
Betraand gezicht
Maar zijn redding gaf nauwe
lijks nieuwe hoop dat nog an
dere overlevenden zullen
worden gevonden. De 50-jari-
ge Gegoesj Aganian hield met
betraand gezicht de wacht bij
de ruine van de woning van
haar zoon. Ze is uit een berg
dorp naar Spitak gekomen in
de hoop dat haar zoon en zijn
zwangere vrouw de ramp
zouden hebben overleefd.
„Het zou mijn eerste klein
kind zijn", vertelt ze. „Maar
ik denk niet dat er nog kans
is dat ze levend gevonden
worden".
Anderen, diemet het red
dingswerk helpen, verhaal
den over wonderbaarlijke
reddingen. Maar het meest
wordt verteld over hele fami
lies die dood worden aange
troffen en over ontbindende
lijken. „We hebben nog hoop,
maar niet veel meer", aldus
Artur Tovmasian, een vrijwil
liger die instructies geeft aan
de hijskranen die betonnen
fdaten en daken wegtillen. De
aatste drie dagen heeft hij ge
holpen twaalf overlevenden
uit te graven.
Burgemeester Arzumanian
van Spitak vertelde bij de res
ten van zijn woning dat hij
meteen na de beving uit de
fabriek naar huis was gerend.
Net als andere inwoners van
Spitak die door de aardbeving
dakloos zijn geworden, heeft
Arzumanian de afgelopen
nachten in de buitenlucht
doorgebracht in een tempera
tuur dicht bij het vriespunt en
op een matras, dat hij uit de
puinhopen heeft gehaald. Hij
wil wachten tot het puin van
zijn woning wordt geruimd,
omdat hij documenten en geld
kan zoeken waarmee hij zich
met zijn gezin elders kan ves
tigen.
Rampspoed
Veel Armeniërs zien de aard
beving als een nieuw hoofd
stuk in hun lange geschiede
nis van rampspoed. „In 1915
verloren we 1,5 miljoen men
sen", zegt Vartsjik Azarian,
doelend op de bloedige Turk
se massamoorden van 73 jaar
geleden. „We hebben dat als
natie overleefd en zullen alles
wat ons treft net zo overle-
FOTO: AP ven
londen De aardbe
ving in Armenië betekent
een nieuwe last op de
schouders van de toch al
zo gepijnigde Sovjet-eco
nomie. Met de wederop
bouw van d.e verwoeste
steden zullen zo'n vijf
miljard roebel (zestien
miljard gulden) gemoeid
zijn. De grote vraag is
echter waar het Kremlin
al dat geld vandaan moet
halen.
Het overheidstekort in de
Sovjetunie bedraagt officieel
ruim honderd miljard gulden.
Volgens recente analyses
loopt het tekort echter tegen
de driehonderd miljard. De
lage prijzen voor ruwe olie,
een van de grondstoffen
waarmee het Kremlin dollars
verdient, betekenen een ver
dere een daling van de Russi
sche overheidsinkomsten.
Er zijn deskundigen die zeg
gen dat de ontwapeningsvoor
stellen van Gorba'tsjov wor
den ingegeven door de econo
mische crisis. De Sovjetunie
kan zich simpelweg niet ver
oorloven om een gigantisch
militair apparaat in stand te
houden en tegelijkertijd te
voldoen aan de toenemende
vraag onder de bevolking
naar consumptiegoederen.
Die groeiende vraag is onder
meer het gevolg van de her
vormingspolitiek van Gor-
batsjov. Maar tot nu toe heeft
hebben de hervormingen de
gewone Russen weinig opge
leverd. De rijen in de winkels
zijn langer dan ooit en de le
vensstandaard is sinds Gor-
batsjov aan de macht kwam
verslechterd.
Veel analisten geloven daar
om dat^Gorbatsjov een moge
lijk fatale fout heek begaan,
door verwachtingen te wek
ken bij het Russische publiek.
Terwijl hij had moeten weten
dat de economie, de industrie
en de bureaucratie hem bij
voorbaat weinig kans boden
z'n beloftes waar te maken, in
elk geval niet op korte ter
mijn.
Somber
De Amerikaanse inlichtingen
dienst CIA volgt de ontwik
keling van de Russische eco
nomie op de voet en geldt op
dit terrein als een gevestigde
autoriteit. Volgens de econo
mische afdeling van de CIA is
het bruto nationale produkt
van de Sovjetunie (dat wat
het hele land produceert)
slechts een fractie meer dan
de helft van het Amerikaanse
BNP.
Een econoom van de Sovjet
russische planning-commissie
(Gosplan) toont een nog som
berder beeld. Zijn cijfers sug
gereren dat de Russische eco
nomie drie maal zo klein als
die van de Verenigde Staten.
Het groeipercentage is ook
veel en veel kleiner dan ooit
gedacht werd. De CIA schat
dat de Sovjet-economie in de
periode 1981-87 met net iets
minder dan twee procent per
jaar is gegroeid. Abel Agan-
begjan, Gorbatsjovs belang
rijkste economische adviseur,
liet echter weten dat er tussen
1981 en 1985 absoluut géén
groei is geweest.
Deze sombere cijfers brachten
Robert Gates, een onderdirec
teur van de CIA, tot de con
clusie dat „het te betwijfelen
valt of Gorbatsjov er in slaagt
het systeem nieuw leven in te
blazen". Een mening die veel
stof deedopwaaien in diplo
matiek Washington.
Geld
Als Gorbatqov zijn hervor
mingen wil redden en tegelij
kertijd de arbeiders tevreden
wil stellen door tekorten aan
sommige consumptiegoederen
op te heffen, heeft hij geld no
dig. Geld dat uit één of alle
van de volgende bronnen zal
moeten komen: het buiten
land, de eigen defensie, de
energie-winning en de land
bouw.
De Sovjet-leider lijkt zich te
concentreren op de eerste
twee. Alleen al in oktober
verschaften Westerse geld
schieters de Sovjetunie ten
minste vijf miljard dollar aan
nieuwe leningen. Intussen
heeft Gorbatsjov nu ook de
strijd aangebonden met de de
fensiebegroting.
Maar na de aardbeving in Ar
menië zal de speurtocht in het
Kremlin naar bezuinigingen
verder geïntensiveerd moeten
worden.
(c) The Sunday Times
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
Walesa blijft dromen van BB
PARIJS De Poolse vakbondsleider Lech Walesa, die de afge
lopen dagen op uitnodiging van president Mitterrand in Frank
rijk geweest is, had graag een ontmoeting gehad met Brigitte
Bardot. „Als jongeman was ik weg van haar en droomde ik er
van oog in oog met haar te staan. Helaas zat dat er deze keer
niet in. Volgende keer dat ik naar Frankrijk kom, verkleed ik
mij als Kerstman, dan kan ik haar incognito ontmoeten".
Een beeld van de enorme ravage na de treinramp van gisteren in
Londen. Reddingswerkers wanhopig op zoek naar slachtoffers
die bekneld zaten tussen het verwrongen staal.
FOTO: AP
36 DODEN IN ZUID-LONDEN
(Van onze correspondent) men om de situatie te verbete
ren. Behalve een groot deel
LONDEN Een defect van de acht miljoen inwoners
sein is waarschijnlijk de van de hoofdstad nemen dage-
1 ,J Inks ook honderdduizenden
oorzaak geweest van de (orensen de trein naar de City
treinramp, die gisteren m Van Londen. Maandag is een
Zuid-Londen aan 36 men- bovendien bijzonder drukke
sen het leven heeft ge- dag. omdat veel mensen terug-
kost. Reddingsploegen zijn keren van een weekeinde bui
tot vanmorgen bezig ge- v",de stad'
.1.1 Volgens een voorlopge recon-
weest met het bergen van structie stond een van de be
lichamen van slachtoffers, trokken treinen voor een rood
In de Londense zieken- sein te wachten. Een tweede
huizen liggen meer dan trein zou langs het defecte sein
honderd gewonden, van zijn gereden en botste in volle
wie een dertigtal er zeer s,nelheid achterop de wachten-
ieen aerugiai er zeer de rijtuigen De gevolgen wa-
ernstig aan toe is. ren afschuwelijk. Verscheide-
ne wagons werden letterlijk
In het Britse parlement is gis- verpulverd. Mensen werden
teravond direct gevraagd om uit de rijtuigen geslingerd,
een allesomvattend onderzoek Vele tientallen mensen raak-
naar de oorzaak van de drie- ten bekneld tussen het ver-
voudige treinbotsing. De mi- wrongen staal,
nister van transport, Paul Tot overmaat van ramp werd
Channon, kondigde aan dat een aantal wagons dat door de
het nodige zal worden gedaan klap op een naastliggend spoor
om een herhaling van het dra- Was beland aangereden door
ma te voorkomen. een lege trein. Door snel in-
De voorlopige conclusie van grijpen van een conducteur
deskundigen is dat de ramp Van deze trein kon op het nip-
moet worden geweten aan de pertie worden voorkomen dat
verouderde sein-apparatuur op nö£ en volle trein op de rava-
het betrokken traject, vlak bij ge inreed.
Clapham Junction: een van de
drukste spoorweg-knooppun- Amputaties
ten ter wereld. Hier passeert J
elke twee minuten een trein. De Brltse hulpdiensten z.jn tot
Momenteel wordt het signaal- vanmorgen bez.g geweest in
systeem in het hele zuiden van d,e Jla »?ge 1?,^ken naar
Engeland gemoderniseeerd, slach tof f ers. Tal rij ke mensen
waardoor de f.gnalen van tra- werd™ °P de Pl"ts van het
ject tot traject ?erschillen. ongeluk geopereerd Sommige
mensen konden alleen in le-
Overvol ven worden gehouden en be
vrijd doordat ter plekke lede-
Het grote aantal slachtoffers maten werden geamputeerd,
wordt hoofdzakelijk toege- Voor anderen kwam de hulp
schreven aan het feit dat twee te laat. Wegens gebrek aan
van de treinen die bij het on- bloed werd via de radio een
geluk betrokken waren over- beroep op de Londenaren ge-
vol zaten met forenzen. Tien- daan bloed te geven,
tallen mensen moesten staan Gisteravond werd de hoop op-
in de gangpaden en de porta- gegeven dat nog overlevenden
len. Al jaren wordt geklaagd zouden worden aangetroffen,
over de overvolle treinen in Het opruimen van de ravage
het spitsuur, maar er zijn nog heeft vandaag de hele dag
nauwelijks maatregelen geno- voortgeduurd.
Postume vrijspraak
voor Lodewijk XVI
Bijna tweehonderd jaar na zijn ont
hoofding is Lodewijk XVI postuum
vrijgesproken door Franse televisie
kijkers, die fungeerden als jury van
een schijnproces dat de Franse televi
sie gisteren uitzond ter gelegenheid
van de aanstaande verjaardag van de
Franse Revolutie. Van de kijkers die
telefonisch reageerden, vond 55 pro
cent dat de van verraad beschuldigde
vorst geen enkele blaam trof. Twee
bekende Franse advocaten vertolkten
de rollen van de verdediger en de
aanklager van Lodewijk. De overige
rollen werden gespeeld door acteurs.
FOTO:AP
245) Plotseling flitst het licht weer aan en op hetzelfde ogen
blik gaat een deur open. In de opening staan prof. Lupardi en
Yoto. ieder met een pistool in de hand. „Handen omhoog!" sist
Lupardi en grijzend vervolgt hij: „De heren wilden zeker ontsnap
pen. nietwaar? Haha, dat zal u niet gelukken. Uw vriend heeft het
cok al niet ver gebracht en de onderzeeboot, die u hier heeft
gebracht, is ook voor het laatst ondergedoken. Maar voor jullie
heb ik nog wel een heel speciaal middel om jullie kwijt te raken.
Willen de heren maar meegaan?" Met de handen omhoog wor
den dr. Ree en de matrozen naar buiten geleid en naar een han
gar gebracht. „Zien jullie die raket?" vraagt Lupardi; „dat ding is
een beetje verouderd, maar de maan haalt-ie nog wel. Alleen...
terug naar de aarde gaat niet. Voelen de heren Iets voor zo'n
uitstapje?"
