We worden als misdadigers behandeld
MEELOPEN
S2
SALVADORAANSE VLUCHTELINGEN IN HONDURAS:
KLEUR BEKENNEN
RENAULT INTRODUCEERT DE RENAULT 19. KRACHT MET KARAKTER.
BUITENLAND
QeidM<2owuvtd
DINSDAG 13 DECEMBER 1988 PAGIN,
(Van onze correspondente
Annemarie Heijn)
TEGUCIGALPA Aan
het eind van de wereld en
nog een stukje verder ligt
Mesa Grande, een van de
vele vluchtelingenkam
pen in het zuiden van
Honduras. In de houten
barakken met daken van
golfplaat, op een stoffig en
heuvelachtig terrein, heb
ben duizenden Salvadora-
nen hun toevlucht ge
zocht.
Het kamp maakt een troostelo
ze indruk. Er is geen streepje
schaduw te bekennen. In de
verte wordt gevoetbald en een
paar kinderen komen nieuws
gierig op ons toelopen. De
helft van de kampbewoners
blijkt uit kinderen te bestaan.
Een groot aantal van hen
heeft nog niet meer van de
wereld gezien dan de vier
vierkante kilometer van Mesa
Grande.
In de acht jaar dat de burger
oorlog in El Salvador tussen
het regeringsleger en de linkse
Beweging voor Nationale Be
vrijding (FMLN) woedt, zijn
bijna een miljoen Salvadora-
nen op een bevolking van
vijf miljoen van huis en
haard verdreven. De grootste
stroom vluchtelingen kwam
óp gang tussen 1981 en 1983,
toen de repressie tegen ieder
een die ervan verdacht te
sympathiseren met het FMLN,
het zwaarst was. Vooral het
platteland werd hevig getrof
fen en tienduizenen families
zagen zich gedwongen te ver
trekken. Een deel vluchtte
naar rustiger oorden binnen
het land zelf, maar biina een
half miljoen Salvadoranen
zochten hun toevlucht in het
buitenland. Meer dan twintig
duizend Salvadoranen staken
de grenzen over naar het
noordelijke buurland Hondu
ras.
Om bij Mesa Grande te komen
rijden we vanaf het nabijgele
gen dorpje San Marcos achter
de ieep aan van een van de
medewerkers van het Hoge
Commissariaat voor Vluchte
lingen van de Verenigde Na
ties (UNHCR), die een zieke
vluchteling terugbrengt. In de
zelfde jeep zit ook een Hondu-
rese soldaat, gewapend met
een M-16 geweer. Bij de markt
van San Marcos stoppen we
even; de Salvadoraan wil wat
fruit voor zijn kinderen kopen.
Wanneer hij de markt oploopt
loopt de soldaat achter hem
aan.
„De Salvadoraanse vluchtelin
gen worden als misdadigers
behandeld", legt de medewer-
Nieuwsgierig komen de kinderen uit de hutten in Mesa Grande toelopen. De helft van de kampbewoners bestaat uit kinderen.
foto:pr
ker van UNHCR uit. „Ze ko- mijdelijk is. Bijvoorbeeld om- bewaker achter zich aan". Die wachtposten die we passeren,
men het kamp in principe niet dat ze naar het ziekenhuis indruk wordt nog eens ver- De laatste post komen we pas
uit, behalve als het echt onver- moeten. Dan krijgen ze zo'n sterkt door de drie militaire door, nadat ze de hele auto
hebben doorzocht.
„Het is de politiek van de
Hondurese regering om ons te
isoleren", legt Juan uit, een
van het groepje van zeven dat
de kampleiding vormt. „We
mogen sinds 1984 ook geen be
zoek meer ontvangen van fa
milieleden uit El Salvador.
Voor ons boeren is het ver
schrikkelijk om zo afhankelijk
te zijn van hulp. We zouden
liever ons eigen voedsel ver
bouwen, maar de weinige
grond die we hier hebben is te
schraal om veel op te leveren.
We verbouwen wat groenten
en een hectare mais. Dat laat
ste meer om de traditie levend
te houden, dan om de op
brengst".
Voetbalteams
Hoewel de bewoners van Mesa
Grande geen grond hebben om
te bewerken, zitten ze bepaald
niet stil. „Iedereen heeft zo
zijn taak. We hebben bijvoor
beeld een naai-atelier en een
schoenmakerij. Dagelijks
moeten de latrines worden
schoongemaakt, moet het vuil
worden verbrand en het hout
worden gekapt en ga zo maar
RENAULT 19 TXE
Er is weer onderscheid. Voortaan kunt u kiezen tussen
een gewone middenklasser en het nieuwe feno
meen Renault 19. Een karakter-auto van het
zuiverste ras.
De Renault 19 onderscheidt zich door z'n kracht. Voor
wie een gewone middenklasser gewend is, is de
Renault 19 een absolute openbaring.
De 5 verschillende basismotoren, waaronder de gloed
nieuwe 1.4 liter Energy (80 pk) en de 1.9 liter diesel
motor (65 pk), zorgen elk voor een acceleratie,
trekkracht en dynamiek van ongewone klasse.
Het brandstofverbruik van alle (overigens zeer
stille) motoren is daarbij opvallend bescheiden.
De Renault 19 onderscheidt zich zeker ook door z'n
karakter. Uiterlijk door z'n stevige, robuuste en
tegelijk eigenzinnige verschijning en van binnen
door z'n buitengewone gastvrijheid.
De Renault 19 biedt immers zeer forse binnenruimte in
lengte, breedte en hoogte. Met de uiterst riante
stoelen hebben de ontwerpers zichzelf weer eens
overtroffen. Smaakvolle bekleding, uitstekende
ventilatie en sublieme vering maken het kom
fort kompleet.
De Renault 19 onderscheidt zich gek genoeg óók door
z'n prijs, die veel lager is dan u op grond van z'n
kwaliteiten zou verwachten. Hij is al verkrijgbaar
vanaf f 21.900,- (inkl. BTW, excl. afleveringskos-
ten). In 20 verschillende uitvoeringen.
Misschien denkt u erover een middenklasser te kopen.
Maak beslist een proefrit in de Renault 19. Dan
merkt u dat er wel degelijk onderscheid bestaat
0 RENAULT
GEEFT JE LEVEN KLEUR
Leiden; Elam BV, Haarlemmerweg 2-4, Tel. 071-224131/213341.
duf
fT
ouf T*
'HEN
har
|r het
derenk
idigd
ird Zie
Idteke
[r het
door. Al het werk is colleir ten
en de opbrengst wordt oiTbeho«
de mensen verdeeld. De Lmen
deren gaan iedere dag tponk
school. Ook de school w^.voor
helemaal door de kampbar jS t
ners gerund. En als het vtt is
is gedaan, dan voetballen pussen
Met zekere trots vertelt hiy zjek
er 22 voetbalteams zijn, di^".
men één voetbal delen. ,J
die bal moeten we het
heel jaar doen". f
Meer dan eens zijn er inci^SC
ten geweest met de Honduf
soldaten die langs de afra
ring van het kamp patrouf
ren. Het laatste incident vi
op 25 juli plaats. Die dag vGSTG
Jose Maria Leiba beschijntebe
terwijl hij aan het werk wamt vr
een moestuin binnen gen-
kamp. Vervolgens sleepten)M. W
kele soldaten hem honden is pi
meters het kamp door. .fcnd t(
vonden hem door het blogeme
spoor te volgen. Toen weieen o
zijn lichaam kwamen zaraads
we hoe de soldaten hem puden
militair uniform probeerint. E
aan te trekken, zodat ze hie vai
ervan konden beschuldiir ied
een guerrillero te zijn". ien vj
Doodseskaders lntes'
Mesa Grande is anno 1988 I
meer zo vol als in 1987, toefcQf J
meer dan elfduizend men
woonden. Sinds oktober >rdt
zijn er ruim zevenduizend 5
vadoranen in drie massaleMggjj
patriëringsoperaties naar L
vaderland teruggekeerd. [sburg
len redeneren: „Als het f- -
toch onveilig is, kun je betei
je eigen land zijn en vrij oa,OI^p
werken dan opgesloten ziuast
keer nog van de vluchteling ^w.
zelf gekomen, maar voorlij -ezo!
verwachten ze geen nieL sta!
repatriëringsoperaties mL ecb
„De situatie in El Salvadq
flink achteruit gegaan de 1 ittaai
ste maanden. De doodses
ders zijn weer heel actie^jjn„
plegen maandelijks zo'n <Qp V(
schijnt het leger in Guarjili
een van de dorpen waanin J q
de mensen zijn teruL^ j-j
keerd een groot aantal fjercja|
zen te hebben vernietigd.-
na de slachtpartij in San*
een te op 21 september, waf
tien boeren in koelen bil
door regeringssoldaten wel
neergeschoten, zit de schril
hier flink in". I
's Avonds treffen we het bil
van de UNHCR in Salvaf
tijdens een maaltijd in
UNHCR-kantoor in San
cos aan. Hij beaamt dat Sal
doraanse vluchtelingen
erg welkom zijn in hun el
land. „Het leger maakt h«
soms heel moeilijk, doorl
voorbeeld de steun die hilj
nitaire en kerkelijke orgal
ties sturen in de vorm
voedsel, bouwmateriaal I
zaaigoed niet door te laten!
vendien was de repatriërirj
peratie van augustus
mislukt. Op het laatste I
ment kon worden voorkol
dat het leger met geweld)
greep".
Pesterij
Leila, een medewerkster
UNHCR die de leiding 1
over de Salvadoraanse vlj
telingenkampen in Hondi
legt uit dat de slechte bel
deling van de Salvador.-
een politieke kwestie is.
Nicaraguaanse vluchteli.
mogen wél vrij het kamp ii
uit en zelfs werk zoekei
Honduras. De meeste Ni'
guanen zijn familieleden
Contra's of ex-Contra striji
De Salvadoranen worden)
associeerd met het F1
waar Honduras niets van
hebben".
Plotseling worden we
schrikt door ene krakendi
roep <3p de radio-ontvaf-
van de UNHCR. De twee
dewerkers die anderhalf
geleden naar Mesa Gra
waren getrokken om daaéander
nacht door te brengen, mefeal be
dat ze vastzitten bij de laT
militaire post. Pas na twi"
minuten praten met de
mandant van de post m<
de twee doorrijden. „Di
puur pesterij", verzucht
„Officieel mogen we tot
uur 's avonds door, maar
vaak houdt de eerste of htrER\
de post de auto zolang tejng aj
dat die limiet onmogelijk iag
haald kan worden. En ze
ten dat de bewoners van 1
Grande geen oog dicht d
wanneer we er 's nachts
zijn".
<ibr
™>et
Kreuger nieuwi
commissaris EZ
VOORBURG De Raad
Commissarissen van de
Electriciteitsbedrijf Zuid
land, dat in de provincie 2
Holland zowel de producti
het transport van electrii
verzorgt, heeft op 7 decer
1988 prof.dr.ir. F.H. 1
(1928) tot commissaris
noemd. Kreuger studeert
1954 aan de Technische
versiteit Delft af in de elel
techniek. In 1961 promove
hij. Na voor verschillende
drijven onderzoek te hel1
verricht, kwam Kreugei1
1956 bij de Nederlandse K
fabriek (NKF) in Delft1"
recht.
an
i, and
Kre 11
1 L'
dkza;
'HEN
37-ja
[ambai
g<
van
Wa
i. De
tam
op d
ikende
zijn
metei
et ee
naar
gebr,
ie is i
het oi
