ÊGidóeSoiwa/nl
Godsdienstvrijheid Sovjetunie
nog niet fundamenteel veranderd
Identiteit belangrijkste bij schoolfusies
beroepingen
kerk
wereld
Blanke en zwarte
kerken praten
toch met elkaar
Rita Rahman hoofd
hervormd
Werelddiakonaat
Schoolwijzer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
QeidóaQowuwt
VRIJDAG 9 DECEMBER 1988 PAGINJ
Albanese rooms katholieke bisschop vrijgelaten
TIRANA De rooms-katholieke Albanese bisschop Mikoll
Troshani is na-een gevangenschap van minstens 20 jaar vrijge
laten. Dat heeft de Internationale Vereniging voor de Mensen
rechten in Frankfurt meegedeeld. Troshani (73) was tot zijn ar
restatie apostolisch administrator van de bisdommen Durres en
Lezke. De vereniging heeft verder gemeld dat al in juli dit jaar
de 87-jarige jezuïet Pjeter Meshkalla in een werkkamp is ge
storven. Meshjkalla werd in 1946 om zijn geloof tot 25 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Twee jaar na zijn vrijlating werd hij
gearresteerd omdat hij als zielzorger actief bleef. Toen luidde
de veroordeling levenslang. In Albanië, de eerste atheïstische
staat, is elke godsdienstige uiting streng verboden.
Fakkelestafette
voor evangelisatie
DEN HAAG Enkele dui-
zenden Nederlandse jongelui
zullen van 12 lot 17 juni vol
gend jaar deelnemen aan een
wereldwijde Torchrun, ofte
wel een fakkel-estafette. Deze
heeft tot doel de kerken, en
met name jongeren, aan te
moedigen tot evangelisatie en
zending.
De Nederlandse fakkelloop
zal zaterdag 10 juni starten in
Utrecht. Vandaar zullen de
fakkeldragers naar diverse
steden in het hele land lopen.
Het plan tot een wereldwijde
fakkelloop ontstond in krin
gen van Jeugd met een Op
dracht (Youth with a Mis
sion). een wereldwijde evan
gelische organisatie voor zen
ding en evangelisatie.
De eerste fakkel werd op
paaszopdag van dit jaar ont
stoken op de Olijfberg in Je
ruzalem. Vandaar droegen lo
pers de vlam naar Tel Aviv.
Diverse fakkels, met deze
vlam aangestoken, werden in
speciale containers naar de
vijf continenten werden ge
vlogen.
Hoofddoel van de Torchrun is
om duizenden jonge mensen
een versterkte visie voor zen
ding en evangelisatie te ge-
De organisatie van de Torc
hrun is in Nederland in han
den van een comité waarin
vertegenwoordigers van di
verse evangelische en refor-
matorisch-kerkelijke organi
saties zitting hebben. Onder
andere Youth for Christ, de
Navigators, de Nederlandse
Baptisten Jeugd Beweging,
TEMA/Mission '90, Jeugd met
een Opdracht en het Jeugd
werk van de Evangelische
Broedergemeenten (Hernhut
ters) werken eraan mee.
Voorafgaande aan de eigenlij
ke loop zullen bijbelstudies en
andere bijeenkomsten plaats
vinden, waarin niet alleen de
jongeren, maar ook andere
gelovigen doordrongen
moeten worden van het be
lang van het doorgeven van
de „vlam van het evangelie"
in deze tijd. Bovendien hoopt
men zo tot vorming van plaat
selijke werkgroepen te ko
men, die in hun stad de or-
gansatie kunnen begeleiden.
Evenementen tijdens de lóóp
kunnen dan ook op de plaat
selijke situatie afgestemd wor
den.
Deze evenementen zullen
plaatsvinden in de steden
waar de vlam 's avonds zal
aankomen. Na het officiële
startsein zaterdagavond 10
juni zullen de lopers 's maan
dagsmorgens langs twee of
drie routes het land doorgaan.
Ze zullen in elk geval de pro
vinciehoofdsteden aandoen.
uit de plaatsen lanj
kunnen zich steei
bij de officiële fakkeldragers
voegen. De vlammen zullen
uiteindelijk zaterdag 17 juni
in Amsterdam aankomen
voor het hoogtepunt van de
Torchrun. Daar zal, vermoe
delijk op het Museumplein,
een grote manifestatie plaats
vinden, die naar verwachting
duizenden mensen zal trek
ken.
d.J. Aalders te Woubrugge.
Project voor leerplan godsdienst op openbare scholen
DRIEBERGEN Het Hervormd Centrum voor Educatie, het
Interkerkelijk Oyerleg in Schoolzaken (IKOSD-NPB) en de
sectie educatie van de Raad van Kerken willen proberen een
leerplan te onwikkelen voor het godsdienstig vormingsonder
wijs op de openbare scholen. Het project voorziet in het ont
wikkelen en testen van materialen, inventariseren en ontwik
kelen van doelstellingen etc. Het is de bedoeling dat voor het
project een functionaris wordt aangesteld.
IKOS-NPB, de overkoepelende organisatie van leerkrachten
die godsdienstonderwijs geven op openbare scholen, geeft een
„mini-cursus" voor leerkrachten. Daarin kunnen deze kennis
maken met nieuwe methoden in het basisonderwijs en oefenen
in het toepassen daarvan in de lessen godsdienstig vormingson
derwijs.
Wie zijn schulden
betaalt, wordt rijker
AMERSFOORT Het
beleid van de Sovjetunie
inzake de godsdienstvrij
heid is nog niet funda
menteel veranderd. Er
zijn weliswaar positieve
ontwikkelingen, zoals de
vrijlating van veel gewe
tensgevangenen en de in
voer van honderdduizen
den bijbels,' maar de wet
geving is nog niet aange
past aan de internationale
verdragen inzake de
godsdienstvrijheid. Bo
vendien bestaan er nog
heel veel onduidelijkhe
den over de voorgestelde
wijzigingen van de
grondwet.
Dit betoogde mr. M. de Blois,
universitair docent aan de ju
ridische faculteit van de
Rijksuniversiteit te Leiden,
donderdag op een persbijeen
komst in Amersfoort van de
Christelijke Stichting voor
Hulp aan Gewetensvervolg-
den (CSHG). Hij zette de hui
dige situatie af tegen de inter
nationale verdragen op dit ge
bied, bijvoorbeeld het Hand
vest van de Verenigde Naties
uit 1948, het Verdrag inzake
politieke en burgerrechten uit
1966 en de slotakte van Hel
sinki uit 1975.
De daarin genoemde vrijheid
van godsdienst houdt onder
meer in dat mensen een zelf
gekozen godsdienst mogen
hebben of aanvaarden. Het
verbod op evangelisatie in de
Sovjetunie is hiermee in
strijd. De Sovjetregering heeft
dit jaar niet gereageerd op
vragen hierover van de spe
ciale VN-rapporteur voor de
godsdienstvrijheid, de Portu
gees Delmeida Ribeiro. De
Sovjetunie is nu bereid, hoe
wel nog niet van harte, samen
te werken met deze VN-rap
porteur, die zijn functie aan
een initiatief van de Verenig
de Staten te danken heeft.
Vroeger werden zulke activi
teiten verworpen als inmen
ging in de binnenlandse aan
gelegenheden.
Ook ondervinden niet-gere-
gistreerde gemeenten grote
problemen als zij hun gods
dienstige overtuiging indivi
dueel of samen met anderen
willen uiten. In het Sovjet
wetsontwerp is alleen sprake
van „bevrediging van reli
gieuze behoeften". Wel is de
registratie zelf de laatste tijd
veel gemakkelijker geworden,
aldus De Blois.
Ook het voorstel de kerkelij
ke gemeente als rechtsper
soonlijkheid te erkennen, is
volgens hem opmerkelijk
voor een communistisch land.
De nieuwe wet op de samen
komsten, die niet voor gere
gistreerde gemeenten geldt,
eist voorafgaande toestem
ming. Overtreding hiervan
wordt met hoge boetes be
straft.
Verlichting valt te verwach
ten op het gebied van de in
standhouding van gebouwen,
het uitoefenen van diaconale
werkzaamheden en het uitge
ven van bijbels en andere li
turgische zaken, hoewel er in
de Sovjetunie nog geen vrij
heid van drukpers is.
Er zijn verder tekenen die
erop wijzen dat de mogelijk
heid voor godsdienstonderwijs
aan kinderen zal worden ver
ruimd. Tot dusver was dit al
leen toegestaan in het gezin.
Of de kerken volledige vrij
heid zullen krijgen zelf hun
leiders aan te wijzen, is nog
de vraag.
Samenvattend zei De Blois
dat de Sovjetunie nog geen
rechtsstaat is: de overheid is
nog niet gebonden aan de wet
en een deel van de wetgeving
is nog steeds geheim. Er zijn
echter vorderingen op het ge
bied van de rechtsbescher
ming van individuele burgers.
JOHANNESBURG De
consultatie van de (blanke)
Nederduitse Gereformeerde
Kerk (NGK) en haar vroege
re dochterkerken voor kleur
lingen en zwarten gaat io
maart toch door.
De NGK heeft ingestemd met
vier voorwaarden die de twee
andere kerken haar hadden
voorgelegd. Zo erkent de
NGK dat zij in maart dit jaar
niet de opzet heeft gehad ds.
Allan Boesak en aartsbisschop
Desmond Tutu te beledigen.
De Gereformeerde Oecume
nische Synode (GOS) besloot
in juni in Harare geen uit
spraak te doen over het apart
heidssysteem in Zuidafrika,
maar de NGK, de Nederduit
se Gereformeerde Sending-
kerk (NGSK, de vroegere
kerk voor kleurlingen) en de
Nederduitse Gereformeerde
Kerk in Afrika (NGKA, de
vroegere kerk voor zwarten)
i consultatie over de
apartheid bijeen te brengen.
De bijeenkomst zou onder au
spiciën staan van het bestuur
van de GOS, sinds Harare
Gereformeerde Oecumeni
sche Raad (GOR) genoemd.
De consultatie zou oorspron
kelijk in oktober worden ge
houden, maar er moest tot uit
stel worden besloten, omdat
de NGK niet wilde ingaan op
twee eisen van de andere ker
ken. De NGK zou een verkla
ring van maart moeten in
trekken, waarin een felle
aanval op Boesak en Tutu
werd gedaan. Bovendien wil
den beide kerken dat de con
sultatie openbaar zou zijn.
De NGSK en NGKA legden
deze week een viertal voor
waarden voor, waarmee de
NGK kon instemmen. In de
eerste plaats werd van de
blanke kerk de uitspraak ge
ëist dat zij met de verklaring
van maart niet de bedoeling
had de NGSK of de angli
caanse kerk (de kerken resp.
Boesak en Tutu) te beledigen.
Verder moest de NGK er
haar bedroefdheid over uit
spreken dat haar verklaring
zoveel aanstoot had gegeven.
Bovendien zou de NGK
moeten toegeven dat er ver
schillende visies zijn op de so
ciale en politieke situatie in
Zuidafrika en dat de drie ker
ken het over die situatie on
eens zijn. Tenslotte wilde de
NGK wel ermee instemmen
dat de plaats om deze me
ningsverschillen uit te spre
ken de consultatie van maart
De voorzitter van de NGK,
prof.dr. Johan Heyns, zei dat
hij tamelijk verrast was door
de gematigde toon van de
voorwaarden. Maar hij gaf toe
dat er nog een lange weg te
gaan is voor er een verzoe
ning tussen de drie kerken tot
stand komt.
Blijde getuigen
De zo in opspraak gekomen
Amerikaanse tv-evangelist Jim
Bakker van het „Praise the
Lord-imperium", blijft negatief
in de publiciteit komen. Na
publicatie van verhalen over
Jims sexuele avonturen met
zijn secretaresse, eerder dit
jaar, werd hij deze week be
schuldigd van fraude. Bakker
zou giften, bestemd voor ker
kelijke activiteiten, deels in ei
gen zak hebben gestoken. Bo
vendien onthulde deze week
een voormalig mannelijke me
dewerker van Bakker dat hij
een homosexuele relatie met
de televisie-dominee heeft ge
had.
Ondanks alles blijven Bakker
en zijn vrouw Tammy verschij
nen in diverse tv-program-
ma's, blij getuigend van hun
geloof en goede huwelijk. Op
de foto: het echtpaar tijdens
voorbereidingen voor een tv-
interview.
FOTO: AP
DRIEBERGEN Drs. Rita Rahman is door de Generale Dia
conale Raad van de Nederlandse Hervormde Kerk benoemd
tot hoofd van de afdeling werelddiaconaat en secretaris van
de commissie werelddiaconaat. Zij volgt drs. G. Boer op die
sinds 1 oktober algemeen secretaris van de Generale Diacona
le Raad is.
Rahman is nu bij de protestantse medefinancierinj
tie ICCO werkzaam als studiesecretaris en hoofd
leidszaken.
Rita Rahman werd in 1952 geboren op Aruba en studeerde
sociologie van de niet-westerse volkeren aan de Rijksuni
versiteit te Leiden.
Van 1971 tot 1977 werkte Rahman als lerares wiskunde in Su
riname. Daarna was zij twee jaar coördinator van een onder-
wijsvernieuwingsprojekt in Paramaribo.
Voordat zij in 1986 bij ICCO ging werken, was Rahman drie
jaar algemeen secretaris van IKVOS (Interkerkelijk Vor
mingswerk Ontwikkelingssamenwerking).
Rahman, lid van de Evangelische Broedergemeente, zal uit-
terlijk per 1 maart bij het hervormde werelddiaconaat in
dienst treden.
We leven in het onder
wijs (helaas) in een tijd
van fusies. Het aantal
leerlingen is afgenomen
en het overheidsbeleid
werkt (alweer: helaas)
schaalvergroting in de
hand. Bij zo'n fusie is na
tuurlijk een heel belang
rijke vraag: welke part
ner kiest men?
Er zijn voorbeelden te over te
geven. Hier is er een. In een
wijk van een stad of dorp
staat een r.k. basisschool die,
doordat er steeds minder kin
deren in die wijk wonen, al-*
maar kleiner wordt en ten
slotte onder de opheffings
norm gaat komen.
De vraag is nu: wacht men
maar rustig z'n „doodvonnis"
af, of zoekt men een partner
om samen te overleven? An
der voorbeeld. Een p c. basis
school in een bepaalde wijk
houdt ondanks een terugloop
van het aantal leerlingen er
toch nog voldoende over om
te blijven voortbestaan. Maar,
er is een r.k. basisschool in de
buurt, die het waarschijnlijk
alleen niet zal redden. In bei
de gevallen zullen er waar
schijnlijk fusiebesprekingen
worden gehouden.
In het voortgezet onderwijs
kan zoiets uiteraard ook voor
komen. Denk maar aan de
ontwikkelingen in het mid
delbaar beroepsonderwijs.
Sommige scholen daar zullen
bij de zogeheten SVM-opera-
tie ook te klein worden en
een partner moeten zoeken.
Een apart probleem is daar,
dat er nogal wat verschil van
mening is over wat „te klein"
De opheffingsnorm is 600
leerlingen. Maar je hoort re
gelmatig van scholen in die
sector van meer dan 1000
leerlingen, die toch menen te
moeten gaan fuseren. „Omdat
de financiering van het rijk
zo is, dat we het zelfs met
1000 leerlingen niet goed red
den", hoor je ze dan zeggen.
Het zou (tussen haakjes) een
goede zaak zijn als de minister
of de staatssecretaris nog eens
in het openbaar verklaarde,
dat een mbo-school ook met
600 leerlingen prima kan be
staan (conform de wet!) en dat
ze die ambtenaren en andere
deskundigen desavoueren, die
in het veld propaganda schij
nen te maken voor veel grote
re scholen. (Om van krank
zinnige aantallen als 10.000
leerlingen en meer maar te
zwijgen!)
Met wie?
Maar goed, als er gefuseerd
moet worden, dan rijst de
vraag: met wie? Een hoofd
punt is daarbij hopelijk de
vraag naar de levensbeschou
welijke kleur van de aan
staande partner.
Het lijkt vanzelfsprekend dat
men steeds de voorkeur geeft
aan een school van dezelfde
richting. Immers: men is toch
in het leven geroepen om on
derwijs van die kleur te ver
zorgen? Dit lijkt vanzelfspre
kend, maar het is het in de
praktijk niet. Zo is een voor
beeld bekend van een p.c. mts
die liever met een andere
(neutrale) mts wil fuseren,
dan met een christelijke
mdgo-school. Nota bene!
Maar, als er nu geen school
van dezelfde levensbeschou
welijke kleur in de buurt is,
met wie dan wel? Voor pro
testants-christelijke, dan wel
voor rooms-katholieke scho
len zal het naar mijn mening
voor de hand liggen, dat ze el
kaar opzoeken en een zogehe
ten interconfessionele school
gaan vormen. Zijn ze niet bei
de, samen verantwoordelijk
voor het voortbestaan van
door drs. K. de Jong Ozn.
confessioneel onderwijs?
Nu is' bekend dat er hier en
daar ook sprake is van een
eventueel samengaan van
confessioneel onderwijs met
bijvoorbeeld bijzonder-neu-
traal onderwijs tot een zoge
heten samenwerkingsschool.
Sommigen zijn zo naïef om te
denken dat in deze „moder
ne" tijd de verschillen tussen
de mensen steeds kleiner
worden. Dat moet toch kun
nen dus? Zijn er geen garan
ties te geven voor bijvoor
beeld het aantal godsdienst
lessen?
De verschillen tussen de rich
tingen in het onderwijs wor
den echter niet kleiner, maar
juist groter. Met name de se
cularisatie brengt dat teweeg.
Dat houdt ook in, dat je er in
bijvoorbeeld een school voor
beroepsonderwijs niet bengt
met je identiteit als je een
uurtje godsdienstonderwijs
hebt gegeven. Laat men als
confessionele school voor be
roepsonderwijs maar eens
proberen onder woorden te
brengen wat men precies met
de identiteit bedoelt, dan
merkt men dat het niet zó
eenvoudig ligt (De „Unie
School en Evangelie" publi
ceert binnenkort een brochu
re „Waarom christelijk be
roepsonderwijs?" daarin
kan men dat ook lezen).
Laatst hoorde ik van een bij-
zonder-neutrale school die
een fusie met een christelijke
school had afgewezen. „We
worden als het er op aan
komt, toch nooit eens. In
plaats van daar 25 jaar intern
over te blijven discussieren,
kunnen we beter niet bij el
kaar gaan", zo luidde het rea-
fessionele scholen niet met
neutrale scholen zouden
móeten willen fuseren, an
dersom zou men het ook niet
moeten willen - als men rea
listisch is
Als een heel goede mogelijk
heid biedt zich steeds meer
aan de fusie van een rooms-
katholieke en een protestants-
christelijke school tot een in
terconfessionele school. Er
zijn momenteel welgeteld elf
van die scholen bekend, het
aantal breidt zich gestadig uit.
Er is ook een Overlegorgaaa
voor het Interconfessioneel
Onderwijs. Dat geeft onder
meer een tweetal Nieuwsbrie
ven uit, met informatie over
hoe je zo'n school sticht en in
stand houdt (Te verkrijgen bij
het secretariaat: Postbus
82158, 2500 ED Den Haag).
Het belangrijkste van een
school is haar doelstelling, de
reden waarom ze is gesticht.
En in die doelstelling ligt met
name de identiteit verwoord.
Het ligt dus sterk voor de
hand dat men bij gesprekken
over fusies niet eerst praat
over rechtsposities, gebouwen
etc., maar over de identiteit.
Dan pas krijgt men het goede
antwoord op de vraag: „pas
sen wij eigenlijk wel bij el
kaar?"
Zwakzinnigenzorg
Bij de beste mogelijkheden voor het oplossen van een
bleem wordt weieens genoemd het benoemen van een
missie die de zaak gaat onderzoeken. Zo'n uitspraak is
overdreven, maar vaak wordt het instellen van een comr
sie toch dankbaar aangegrepen als probaat middel om a
rekenen met een moeilijk probleem. De overheid heeft en
le jaren geleden ingezien dat veel commissies een eindel
bestaan leidden en heeft toen een kleine opruiming geh
den in het welig groeiende commissiewoud. Maar de bur
heeft niet de indruk gekregen dat „de rommel" blijveni
opgeruimd.
HET valt te hopen dat de deze week ingestelde commi
die de situatie rond de geestelijk gehandicapte Jolanda Ve
ma in Assen moet bekijken tot een snel en bruikbaar ad'
komt en zichzelf daarmee op korte termijn overbodig ma;
Want de toestand waarin deze ernstig gedragsgestoorde jo
vrouw verkeert, is voor mensen die niet geregeld met de
reld van de krankzinnigenzorg in contact komen, meer
schokkend. Een 23-jarige patiënt die vele uren per dag
dat vele jaren achtereen naakt aan een muur geketend rrj
doorbrengen in eenzame opsluiting, past niet in de verbe
dingswereld van onze beschaafde, twintigste-eeuwse na
De toestand doet middeleeuws, barbaars aan.
DAT sterk agressieve patiënten tijdelijk een dergelijke I
handeling moeten ondergaan, om te voorkomen dat ze zij
zelf of hun mede-bèwoners letsel toebrengen, valt te bij
ken. Maar als ouders van zo'n patiënt na jarenlange verge
se pogingen om verbetering in de situatie te brengen, I
einde raad de publiciteit zoeken, dan is er sprake van
volstrekt ontoereikende zorg. Dat de directie van de insl
ling en de inspectie van de geestelijke volksgezondheid
toestand van Jolanda niet eerder als onhoudbaar naar buil
hebben gebracht, is wellicht een teken van beroepsdeforrj
tie. Maar het schetst bovendien hoe weinig zorg de socil
heilstaat Nederland aan zijn zwaarst gehandicapten kan li
den. In plaats van een begeleidende hand is er een kettii
Dit valt niet op de eerste plaats de verzorgers te verwijj
die in soms uitzichtloze omstandigheden moeten proberen
het beste van te maken. Het verwijt hoort vooral thuis
overheid en politiek die bij bezuinigingen op de zorg
grenzen van het minimale uit het oog hebben verloren. In
begroting van het ministerie van WVC voor volgend j
wordt aan de psychiatrische zorg nauwelijks aandacht
steed. Het verwijt geldt bovendien de kamerleden ook
van het CDA die al tijdenlang van de situatie van Jolai
Venema en haar medepatienten op de hoogte zijn.
De commissie van deskundigen die nu voor Jolanda aan
werk gaat, vindt voor haar wellicht een menselijker besta
Maar het gevaar bestaat dat daarmee de zaak als afgedi
wordt beschouwd en andere Jolanda's vergeten worden,
besef moet groeien dat de beschaving van een land
wordt afgemeten aan zijn aantal medische specialisten
topmedische voorzieningen, maar aan de zorg en behan
ling van de meest hulpbehoevenden.
ENIG IDEE WAT
GEHANDICAPT ZIJN KAN BETEKENEN?
ENIG IDEE HOE WE GEHANDICAPTEN
KUNNEN HELPEN?
als het je wat doet, doe dan wat.
jraden i..
lorden tot 15 graden langs de S
dellandse Zee.
en droc
Griekenland. Wisselend bewolkt
enkele regen- of onweersbuien, ij
dagtemperatuur ongeveer 15 gratj
Geringe
vorstkansen
DE BILT (KNMI) Winterse
kou is de komende dagen voor
Nederland niet weggelegd. Op -
oo o r peratuur ongeveer 13 graden.
de termijn die we kunnen
overzien en die tot het midden
van de volgende week loopt,
blijft een hogedrukgebied ten
westen van het Europese con
tinent de spil waar alles om
draait. Oceaandepressies die
bij IJsland aankomen worden
op een koers gezet die via
Zuid-Noorwegen en Zuid-
Zweden naar Oost-Europa
loopt. Een van die depressies
kan na het weekend even een
portie koude lucht over de
Noordzee naar ons land bren
gen. Maandag zal dat te mer
ken zijn. Misschien dat het in
de nacht van maandag op
dinsdag licht vriest, maar
daarna stijgt de temperatuur
ïn zondag:
Zuid-Seandinavië en Denemarken
Eerst veel bewolking en regen, in de
loop van morgen ook opklaringen.
Tijdelijk veel wind. Middagtempera-
turen iets boven nul.
Britse EilandenOverwegend veel
bewolking en af en toe wat regen of
motregen. Minimumtemperatuur on
geveer 5 graden, middagtemperatuur
ongeveer 9 graden.
land en Alpenlanden: Veel
«wolking en vooral morgen regen
n in hoger gelegen gedeeltes
neeuw. Vorstgrens op ca. 1500 me
er. Middagtemperatuur in de dalen
ngeveer 5 graden, minimumtempe-
atuur aldaar rond het vriespunt.
panie en Portugal: Zonnig en droog.
Jidaagtemperatuur van 10 graden in
Singapore
