Klëimês
Het blauwe uur
warme roman van
Wanda Reisel
071-122244
met dit plaatje op Uw keukengeiser heeft U
de zuinigste geiser in Nederland
tot40% meer besparing dan welke geiser oo
de allerbeste geiser herkent u zo:
Len Deightons „Winter" vraagt om vervolg
Jt'
dit technisch
geiser
wondertje is
verkrijgbaar bij:
BOEKEN
£eidóc6ommtt
VRIJDAG 9 DECEMBER 1988 PAGINB
Griscoms
visie op
aura en
zonnevlecht
Chris Griscom, uit Santa Fé in
de Amerikaanse staat New
Mexico, pleegt haar therapieën
te beginnen met het herstellen
van evenwicht in het emotio
neel lichaam van haar cliën-
„Emotional body balancing"
l^eet dat, en hierbij komt nog
heel wat kijken. Zoals een
combinatie van bepaalde zach
te acupressuurgrepen en mani
pulatie van het fijnstoffelijk li
chaam en de aura. Maar bij
voorbeeld ook: bewuste prik
keling van de zonnevlecht.
Een en ander resulteert in een
geestelijke opening die de
cliënt op de massagetafel door
verschillende stadia van .zijn
kindertijd voert. Dit draagt bij
tot bewuste zelfbeschouwing,
die allicht een beslissende
voorwaarde is voor het door
dringen in zowel andere ruim
ten als andere tijden.
Therapeuten a la Chris Gris
com lopen er in Santa Fé, het
Mekka van de alternatieve
spirituele zoekers, bij bosjes
rond. Anders dan de meeste
van haar collega's echter,
slaagde Chris er enkele jaren
geleden in een cliënt aan de
haak te slaan van wereldfaam:
Shirley Maclaine. Deze actrice
en danseres gaf in haar spiri
tueel georienteerde bestsellers
„Dansen in het licht" en „Op
glad ijs" hoog op van Chris
Griscom. Waardoor deze op
haar beurt de sterren-status
verkreeg.
De bekende Duitse zoeker
Wuifing von Rohr zag dit
zwaan-kleef-aan-effect wel
zitten. Ook hij ging twee we
ken bij Chris Griscom in the
rapie, interviewde haar, en
schreef op grond hiervan 140
pagina's, die inderdaad bleken
te verkopen. Uitgeverij Ank-
Hermes kleefde ook weer aan
en vertaalde de Duitse uitgave.
Waardoor nu dus een Neder
landse inleiding beschikbaar is
op de wereld van de aura's en
zonnevlechten zoals Chris
Griscom die ziet. Getiteld:
„Ons zijn bewust verruimen".
Voor wie deze wereld kent,
bevat Von Rohrs uiteenzetting
weinig nieuws. Wie nog steeds
niet weet waar zijn zonne
vlecht zit, kan beter elders te
recht.
WILLEM SCHEER
Wuifing von Rohr „Ons zijn
bewust verruimen". Uitgeve
rij Ankh-Hermes. Prijs
ƒ29,50.
i">
„Waar ben je, Adriaan
Karton, godgloeiend hoe
renjong, verrader, onbe
trouwbaar monster van de
nacht. Kom hier en ik zal
je leren mijn liefde te ver
kwanselen. Je arm zal ik
breken, achter op je rug,
proesten zul je in je eigen
braaksel van angst." Zo
stamelt de hoofdpersoon
van de nieuwe, overtui
gende, korte roman van
Wanda Reisel het uit, in
haar machteloosheid de
grote liefde van haar le
ven een plaats te geven.
Die hoofdpersoon is een jonge
juriste, Emy Andersen, die een
advokatenpraktijk begint, in
het gefingeerde gezelschap
van een tweede jurist, Becker.
Dan begint er iets uit haar
jeugd een rol te spelen, met
name een man met de naam
Adriaan Karton, die ooit in de
zelfde straat van Emy woonde,
toen ze nog kind was.
Het verhaal dat Wanda Reisel
aan deze liefde wijdt, is van
een imponerend gehalte. De
liefde brengt Emy van alles af,
haar toekomstplannen mét
haar advokatenkantoor zijn
onzinnig, omdat zij volledig in
de greep geraakt van de grote
passie die deze Adriaan is.
Terwijl ze steeds duidelijker
beseft dat het gaat om een ver
sierder, oplichter en crimineel.
Het einde, het slot van de vijf
de episode, vertelt over de to
tale onmacht van Emy om
haar leven nog binnen zekere
banen te leiden. Het pistool op
zak knelt, het einde kondigt
zich aan. Op beeldende manier
heeft Wanda Reisel intussen
gestalte gegeven aan de emo
tionele geschiedenis rond haar
hoofdpersoon, een vrouw, die
zich laat gaan in haar gevoels
leven. Het tweede boek van
deze schrijfster na „Jacobi's
tocht", een opmerkelijk ver
volg op een fris debuut, vorig
jaar.
JAN VERSTAPPEN
Wanda Reisel: „Het blauwe
uur". Uitg. Querido, Amster
dam. Prijs ƒ27.50.
De aanpak van het schrij
ven van een serie boeken
waarbij een bepaald ka
rakter van een marginale
functie in één verhaal
wordt gepromoveerd tot
de hoofdrol in een vol
gend boek is niet onge
bruikelijk. Len Deighton
heeft dit (weer) gedaan in
zijn zo juist in het Engels
verschenen „Spy Hook",
waarin geheim agent Ber
nard Samson voor een
zaak naar Washington
wordt gestuurd.
Samson heeft eerder als
hoofdpersoon opgetreden in
boeken van Deighton, maar
neemt bijvoorbeeld in „Win
ter", met als ondertitel „Een
Berlijnse familie 1899-1945",
een onopvallende positie in.
Met „Spy Hook" en „Winter"
heeft Deighton, die nog elf an
dere maxj-romans op zijn
naam heeft staan, een zeven
luik geproduceerd, hetgeen in
zijn genre nog niet eerdeV is
gepresteerd.
Deighton beschrijft in „Win-
Len Deighton.
ter" de wederwaardigheden
van een doorsnee-familie van
af eind vorige eeuw in het
wufte, nog ongedeelde Berlijn.
Hoofdpersoon is Paul Winter,
de jongste zoon van Harald
van Pruisische afkomst en de
Amerikaanse miljonairsdoch
ter Veronica. Opziend tegen
FOTO: UPI
diens oudere broer Peter en
worstelend met een vadercom-
plex ontwikkelt Paul Winter
zich van het domme broertje
via een officiersopleiding en
degradatie in de Eerste We
reldoorlog tot hoge Nazi in de
Hitler-tijd. Punctueel, vinding
rijk als jurist en geheel in de
geest van „Befehl ist Befehl"
neemt de jongste Winter een
bedenkelijke rol voor zijn re
kening in bijvoorbeeld de
Endlösung, de deportatie van
en moord op joden.
Voorbeeld van Winters even
verdorven als rationele geest is
volgens Deighton zijn door
Himmler uitgevoerde en door
Hitier gesanctioneerde opzet
voor de concentratiekampen,
die volgens zijn berekening
„kostendekkend" konden zijn.
Ander staaltje is de manier
waarop hij het leveïi redt van'
de vrouw van zijn broer, een
Amerikaanse jodin. Hij bezorgt
haar het identiteitsbewijs van
een oudere Weense vrouw,
nota bene de vroegere maitres-
se van zijn vader, bij wie deze
een, niet bekende, zoon heeft.
Met dit soort details belandt
Len Deighton enigszins in de
stijl van Harold Robbins, ook
niet vies van de nodige puur
ter opsmuk dienende familiai
re linkjes. Het doet echter niet
doorslaggevend veel afbreuk
aan het totale verhaal in dit
maar liefst bijna zeshonderd
pagina's tellende werk, dat
niet alleen is doorspekt van
miljonairselementen, maar
vooral relevante historische
verbanden legt en gegevens
bevat. Waarbij evenwel Deigh
tons beschrijving van een door
Hitier bijgewoonde televisie
uitzending in 1943 wat vreemd
aandoet.
Onverlet blijft dat „Winter"
een fraai, op niveau volgehou
den verhaal is, dat begint met
en ophoudt .bij het einde van
Wereldoorlog II. Het Neuren-
berg-proces is de plaats waar
de door de aangrijpende om
standigheden uit elkaar ge
groeide broers Paul en Peter
Winter elkaar weer treffen.
De een als aanklager, de ander
als advocaat van een hoge
Nazi. Voor het tot" een directe
confrontatie in de proceszaal
komt tussen de twee broers
neemt het noodlot het heft in
handen, waardoor een min of
meer open einde komt aan het
verhaal, dat Deighton de mo
gelijkheid biedt er in een vol
gend boek vanuit een andere
invalshoek op terug te komen.
Ook een verhaal om naar uit
FRANK WERKMAN
te
Len Deighton: „Winter". Uit
geverij De Boekerij, Amster
dam. Prijs 39,90.
Prachtige
opnamen van
kerstliederen
Louis Toebosch noemt zich
een Zuidnederlands compo
nist. Hij werd 72 jaar gele
den in Maastricht geboren
en met uitzondering van een
korte periode als student
van de R.-K. Kerkmuziek-
school te Utrecht studeerde
hij in Maastricht en Luik,
werd in 1940 benoemd tot
organist van de Sacraments
kerk in Breda, was van
1944-1955 hoofdleraar aan
het conservatorium van
Maastricht, van 1946-1952
dirigent van het Tilburgs
Stedelijk Orkest en van
1965-1973 directeur van het
Brabants Conservatorium.
In 1951 maakte hij een muzi
kaal uitstapje naar Haarlem
waar hij het eerste concours
voor orgelimprovisatie won,
maar na het in ontvangst
nemen van die prijs zette hij
zich weer met rasse schre
den op weg naar het door
hem zo geliefde zuiden.
Toebosch is een vriendelijke,
innemende Bourgondiër die
ook met zuidelijke zwier
componeert. Typerend voor
hem is het verhaal over de
periode dat hij in Breda een
koor leidde: „Ik vond dat wij
voor één keer bij de kerst
viering het Stille Nacht wel
konden overslaan. Maar dat
pakte helemaal verkeerd uit,
de mensen vonden dat ze
zonder Stille Nacht geen
kerstfeest gevierd hadden.
Zo diep zit ons geloof. Het
jaar daarop dacht ik: „Als
jullie met alle geweld Stille
Nacht willen dan krijgen
jullie ook Stille Nacht." Ik
maakte een bewerking
waarmee iedereen gelukkig
kon zijn. Wie schetst mijn
verbazing dat die bewerking
nog steeds wordt gezongen
en door „Ad Parnassum"
zelfs op grammofoonplaat en
CD is gezet."
Het Tilburgse kamerkoor
„Ad Parnassum" heeft zich
sinds de oprichting in 1980
een voortreffelijk pleitbezor
ger getoond voor Nederland
se componisten. Dirigent
Pieter van Moergastel gaf
premières van composities
van Henk Badings, Jan van
Dijk en Herman Strategier,
in voorbereiding zijn de uit
voeringen van „Requiem
voor een levende" van JaP RA/
ques Bank en „Asta Nielseip1^^
van Louis Toebosch.
Aanleiding
In december vorig jaar gL^bë'r
„Ad Parnassum" voor (L^g
KRO-radio een uitvoeriif Q
van de bewerking die LouL0^jen
Toebosch maakte van Tidp „este
Oudnederlandse kerstliedLt^n j.
ren. Die uitzending weist zjjn
aanleiding voor het idit
deze kerstliederen en enkef,
andere werken van T
bosch op plaat en CD te 2
ten. Dank zij de excellenjj^'g^'
De plaat en CD van
Parnassum zijn voor
pectievelijk ƒ30,- en ƒ3
verkrijgbaar door overm
king op giro 667182 t.n.f
Ad Parnassum, Prinsej
beek.
Guinness Groot Record Boek door Spelen moeite waard
Wat begon als een grap heeft
zich ontwikkeld tot een feno
meen in het mondiale raritei
tenkabinet. De president-di
recteur van de Guinness bier
brouwerij zou begin jaren vijf
tig tijdens de jacht een prooi
hebben gemist en wilde daar
na te hebben uitgezocht wat
nu wel het snelste vogeltje ter
wereld was. Deze nieuwsgie
righeid leidde dit jaar tot de
publicatie van de 33e uitgave
van het Groot Guinness Re
cord Boek, een must voor lie
den die graag snuffelen in cu
rieuze capriolen op velerlei
terreinen.
In 1971 verscheen de eerste
Nederlandse uitgave van dit
aardige naslagwerk, dat dit
jaar volgens de uitgever 60
miljoen keer over de toonbank
ging. Vanaf begin jaren zeven
tig ontstond ook de jacht in
Nederland en België om met
een record-prestatie in het
boek te belanden, hetgeen
leidde tot de meest dwaze din
gen op het gebied van paalzit-
ten tot voor paal staan.
De uitgave 1989, die nu in de
boekwinkels ligt, is tevens
voorzien van het nodige cijfer
materiaal over de Olympische
Winter- en Zomerspelen,
waardoor het Guinness-boek
dit keer een extra naslag-func
tie kreeg. Daardoor is de meest
recente uitgave zijn prijs
waard, want niet-olympische
jaren leveren nauwelijks nieu
we aardige feiten op; de lang
ste mens, de oudste moeder, de
kleinste schildpad en het
grootste stuk onbenul blijven
altijd dezelfde. En om het boek
nu te kopen voor de nu weer
langste snor, de dikste huid, de
vetste kroket of de kortste
weg naar de kroeg is een wat
al te mager gegeven.
FRANK WERKMAN
Groot Guinness Record
Boek. Uitgeverij Kosmos
Utrecht/Antwerpen. Prijs
ƒ29,90.
Hels paradijs
opvolger Kinderen
moeder aarde
Sommige jeugdboeken werken
grensverleggend, waarin nieu
we waarden voor bekende za
ken worden aangedragen. De
Haagse schrijfster Anke de
Vries doet dat en zo ook Thea
Beekman, die sterk is in het
schrijven van „vervolgboe-
ken": werk dat met ongeveer
dezelfde personen aansluit op
een vorig boek. Het gaat deze
keer om „Het helse paradijs"
dat bedoeld is als vervolg op
„Kinderen van moeder aarde".
De vele lezers van dat prachti
ge boek zullen met graagte het
verloop willen weten. Maar
het kan ook zelfstandig wor
den gelezen.
Allerlei thema's komen aan de
orde in het verhaal over een
inval in het door vrouwen ge
regeerde land Thule, waarbij
soms de indruk wordt geves
tigd dat de schrijfster haar toe
vlucht zoekt in wat gekunstel
de elementen.
Na langdurige strijd waarin
veel doden vallen, ontstaat in
zekere zin een evenwicht: de
invallers moeten worden geïn
tegreerd in de gemeenschap
van Thule.
Zoals gezegd: ook dit boek is
grensverleggend, in diverse
opzichten.
ALBI KOOPS
Thea Beckmann: „Het helse
paradijs". Uitgave Lemnis-
caat. Prijs ƒ29,90.
Thea Beekman: grensverleggend.
FOTOj
VLOOIENMARKT
Iedere zat. de bekende en gezellige
Z.H. Vlooienmarkt
Groenoordhal, Leiden van 10 tot 16.00 uur. Kraampje huren? Tel.
DIEREN EN
PLANTEN
TE KOOP
AANGEBODEN
H VAKANTIEVERBL. 1
II BINNENLAND
Goed huis gezocht
voor katje plm. 1 1/2 jaar
Tel. 071-720811
Te koop VOUWWAGEN, merk
Andrè Jamet, 01717-3838, na
17.00 uur 4050.
Kerstmis in EPEN (Z.L.), Ho
tel Eureka. Spec, kerst.arr.
Bel 04455-1654.
OPENHAARDHOUT: fruit
boomhout 65.- per m3, ei
kehout /80,-per m3. Gratis
thuisbezorgd. Tel. 03440-
16566 b.g.g. 20858.
geënt stamboom. Inl. 070-
J BUITENLAND
T.k. Perzische KITTENS met
stamboom en ingeënt. Tel. 079-
213849.
FLORIDA reeds vanaf 1.390
Inkl. vliegreis Martinalr, 7 nach
ten logies en 7 dagen autohuur.
Verlengen mogelijk Toekan Tra
vel (ANVR en SGR) Delftsekade
22 Leidschendam 070-203453
enafd. USA 279111.
T.k. antieke LEGKAST maho
niehout met kerkdeuren, 2
antieke stoelen met rechte
leuning, comb, wasmach.
nog nooit gebruikt trap-
penlift. Tel. 070-543609 (na
18.00 u.).
Aangeb.: BOUVIER PUPS in
geënt. ontwormd, gecou
peerd. met stamboom, ge
stroomd, 400 p. st. Tel.
070-944843.
1 KENNISMAKING
Duitse herder kennel heeft
PUPS t.k. uit topcombinatie
met stamboom, beide ouders
AEG AGGREGAAT 220 V. 2000
Watt, nog nieuw, nw.pr.
2975.- nu 1500.-. Tel. 015-
567214.
Ser. j.man 29 jr. zoekt de
ware j. VROUW van 24/25 jr..
eigen huis. eigen auto. Br.
liefst met pasfoto altijd ant
woord. Br. o. nr. SP 95682
buro v.d. blad.
PAARDENSTAL te huur. met
verlichte buitenbak en niet
TE KOOP
GEVRAAGD
Bouvierkennel De Sterhoeve
heeft nog zwarte PUPS. Te
originele PERZEN. Dl. t/m za.
v.a. 9.00-18.00 u. Tel. 01740-
23838.
Met zijn twee Is het beter dan al
leen. Daarom zoek ik langs deze
weg. weer een LIEVE VROUW,
ben gesch. een lange tijd om
verder een leuk leven op te bou
wen, vrouw tot 50 jaar, ben zelf
49 jaar, houd niet van drinken of
café, kan goed met kinderen
opschieten, houd zelf van gezel
ligheid, welke vrouw schrijft mij
eens. wie durft het ook weer
aan? Br. o. nr. 8839 bur. blad.
PRIVÉ PAARDEN voor nwe.
eigenaren te huur 550.- p.
mnd. incl. lessen. Manége De
Vliet, Oostvlletweg 28B, Leid
schendam.
Fleischmann TREINBAAN
HO of N. Tel. 070-804508.
T.k.: MASTINO napolltano
blauw en beige, reu en teef, 10
weken met stamboom. Schrift
garantie. Inl. 01715-2209.
(KORTE)
MEDEDELINGEN
DEELNEMERS gezochtl WIJ
spelen Belgische lotto in
groepsverband, (legaal) 30 kan
sen voor maar 5 per week. In
form. bij info.. Postbus 696.
PAARDENPENSIONSTAL-
LING, 500.- p.mnd. incl.
lessen. Manége De Vliet,
Oostvlietweg 28B, Leid
schendam.
Creatieve good looking MAN 37
jr. zoekt sensuele (petit) vrouw,
evt. huwelijk. Br. met toto o. nr.
SP 95705 buro v.d. blad.
Blonde MAN 45 jr. niet knap,
jonge betrouwbare lieve
40-45 jr..
Welke DAME in de leeftijd vanaf
LC41306 bur. v.d.
2000,-. Tel. 070-298223.
W. P. HARTWIJK
Nieuwe Beestenmarkt 7-11
Leiden, 071-126627
J. DE NIE
Kort Rapenburg 5 Leiden 071-130098
Morsweg 142 Leiden 071-763200
lolverda .-;-Kn09
v. Heesel
Loodgletersbedrijf -
Erkend installateur van gas, water en sanitair sinds 1
Hogewoerd 112, Leiden, 071-120354.
