Meer bijna-rampen in
Duitse kerncentrales
f
NATUURLIJK,
UKUNT
WEERNMAANDJE
WACHTEN.
„Politiek niet alleen
iets voor bollebozen"
Prins
Philip
§aames
Hindoe-militair vrijuit
na weigeren oefening
iÜl
"binnenland/buitenland
g beledigt
gehuwde
Proefschrift: Aziatische landen houden sekstoerisme zelf in stand
entagon vormt
[crisisteam tegen
computervirussen
Parijse warenhuizen
zijn dupe van staking
SteidócOowiard
DONDERDAG 8 DECEMBER 1988 PAGINA 5
orge
AMSTERDAM Het sekstoerisme van
en naar Zuidoost-Azië wordt vooral door
het leger en het bedrijfsleven in die lan
den in stand gehouden. In tegenstelling
tot wat men vaak denkt, speelt armoede
hierin slechts een ondergeschikte rol.
Dat staat in het proefschrift „Seks, geld en mo
raal" waarop mevrouw Tjanh-Dam Truong
morgen aan de universiteit van Amsterdam
promoveert.
Het sekstoerisme is ontstaan na de opkomst van
de internationale toeristenindustrie in de jaren
zestig. Voor de landen in Zuidoost-Azië. aldus
Tjanh-Dam, kwam de toeristenmarkt als geroe
pen. Zij zagen hierin een unieke kans om een
einde te maken aan de ontwikkelingsproble
men. Met name de grote financiële instellingen
die betrokken waren bij de vliegtuigindustrie
hebben het toerisme erg gepromoot. Het
bedrijfsleven en het leger, die het „prostitutie-
beleid" in die landen in handen hebben, zijn er
samen in geslaagd het (seks)toerisme verder te
ontwikkelen en strijken gezamenlijk de inkom
sten op. Onder de dekmantel van het nationaal
belang. Tjanh-dam: „Je kunt de ontwikkeling
van het sekstoerisme onmogelijk een spontaan
proces noemen dat alleen een gevolg zou zijn
van armoede".
Schuld
Voor Tjanh-Dam is sekstoerisme dan ook
eerder een politieke en economische kwestie
dan een sociale. In Zuidoost-Azië kijkt men an
ders aan tegen prostitutie dan in Europa. In de
meeste Aziatische landen wordt prostitutie be
schouwd als een min of meer „normale" vorm
van vrouwenarbeid. Tjanh-Dam: „In Thailand
bijvoorbeeld zijn de buddhistische opvattingen
over seksualiteit en de man /vrouw-relatie sterk
verweven geraakt met de wetgeving en de pro-
duktieverhoudingen. Plattelandsvrouwen in
Zuidoost-Azië die de seks-industrie binnenstap
pen, zien zichzelf in de eerste plaats als brood
winner voor hun gezin". Het immorele aspect
komt voor hun op de tweede plaats.
Tjanh-Dam. zelf van origine een Vietnamese,
heeft van dichtbij meegemaakt hoe de vrouwen
van het platteland naar de steden werden ge
haald, waar Amerikaanse militairen waren ge
legerd. In speciale overeenkomsten met de Ver
enigde Staten werden zogenaamde ..Rest and
Recreation"-regels opgesteld die de Amerikaan
se militairen en later andere buitenlandse
werknemers toestonden hun vrije tijd in
bordelen in de stad door te brengen. Over het
waarom werd echter zelden gepraat. Tjanh-
Dam: „De meesten vonden het wel gemakkelijk
om de schuld af te schuiven op de Amerikaanse
soldaten. Maar in de Verenigde Staten, waar ik
een paar jaar heb gestudeerd, werd daar anders
over gedacht en gaf men de schuld aan de los
geslagen seksuele gewoonten van de Vietname
se mannen en vrouwen. De vraag „waarom
Rest and Recreation?" bleef me bezighouden.
Toen ik jaren later in het super-arme Upper
Volta nu Burkina Faso tot mijn stomme
verbazing een ministerie van toerisme tegen
kwam. begon ik me af te vragen „waarom toe
risme?". Dat was het begin van mijn proef
schrift".
afat, (Van onze correspondent
igde Roger Simons)
)NDEN Over de
[ritse prins Philip, ge-
jaal van koningin Eliza-
?th II, wordt zeer afkeu-
end gesproken nadat hij
een toespraak voor
[merikaanse journalisten
rouwen en dierenlief-
?bbers voor het hoofd
>eft gestoten.
koninklijke gemaal verge-
uwen met prostitueés,
■rdedigde „bloedsporten", zo-
jagen, en omschreef de re-
'nternationale reddings
oor twee grijze walvis
een circusvoorstelling,
lagers doen precies hetzelfde
_ers doen, alleen met
verschil dat deze laatsten
erkopen om geld te
irdienen", zei de Britse prins
maal die voorzitter is van
?t Wereld Natuurfonds. Hij
irvolgde: „Ik geloof niet dat
ft beter moreel verantwoord
er je het doet voor het
»ld. Ik geloof niet dat een
itituée moreler is dan een
ihtgenote, in feite doen zij
hetzelfde. Zo zou je
ik kunnen zeggen: je mag
'erspel plegen, op voorwaar-
f dat je er geen plezier aan
.■leeft".
ibourafgevaardigde Clare
woedend: „Prins Phi-
ip heeft alle getrouwde vrou-
en van Groot-Brittannië diep
fledigd", zegt ze.
i Londen wordt dan ook ver-
idersteld, dat prins Philip na
■ze toespraak een flink standje heeft gekregen van zijn gema-
Het is lang niet de eerste keer. dat de prins zich ernstig aan
Is heeft vergaloppeerd. Tijdens het koninklijke bezoek van dit
ir aan China had hij het in een gesprek met journalisten over
met hun spleetoogjes". Koningin Elizabeth was daar heel
om en gaf Philip een fikse uitbrander. Buckingham Palace
figerde gisteren te onthullen hoe de vorstin haar echtgenoot
keer op zijn nummer heeft gezet.
HANNOVER/BONN
Het ongeluk dat zich vo
rig jaar december in de
kerncentale Biblis bij
Frankfurt heeft voorge
daan, staat niet alleen. Er
zijn vorig jaar nog zeker
vijf andere storingen in
Duitse kerncentrales ge
weest die aanvankelijk
onderschat werden. En in
dit lopende jaar zijn er al
leen al in de kerncentrale
van Stade in Nedersaksen
twaalf storingen geweest
waarvan er één in de ca-
teorie „E" viel. De „E"
staat voor Eile, spoed.
Preussenelektra, de eigenaar
van de centrale in Stade,
maakte woensdag bekend dat
zich hier op 27 mei een onge
luk heeft voorgedaan bij het
starten van de reactor. Een
ventiel in de stoomleiding is
daarbij afgerukt. Het euvel is
echter „onverwijld" gerepa-
Het bedrijf heeft toegegeven
dat men „wegens het tussen
liggende weekeinde" de be
treffende autoriteiten pas een
paar dagen later heeft gewaar
schuwd. De minister van mi
lieu van Nedersaksen, Werner
Remmers, heeft daarom een
aanklacht wegens overtreding
van de voorschriften inge
diend. Hij verzekerde echter-
dat er geen radio-actieve stra
ling is vrijgekomen. Hij be
loofde dat spoedberichten over
storingen in kerncentrales in
Nedersaksen meteen bekend
gemaakt zullen worden, maar
hij verzekerde dat er in het
geval van de reactor in Stade
geen reden was om de centrale
stil te leggen.
In oktober heeft zich in Stade
ook een storing voorgedaan.
Preussenelektra verklaarde
dat de centrale is stilgelegd na
dat was vastgesteld dat zich in
een stoomleiding te grote
drukwisselingen voordeden.
De centrale is op 17 november
na ruggespraak met deskundi
gen weer in gebruik genomen,
en dit is ook op 17 november
bekend gemaakt. In geen van
deze gevallen is er gevaar ge
weest voor het milieu, en in
het bijzonder is er geen radio
activiteit vrijgekomen.
De Westduitse regering heeft
minister van milieuzaken
Klaus Töpfer opgedragen vol
ledige opheldering te ver
schaffen over de gang van za
ken bij het ongeluk dat zich
vorig jaar december heeft
voorgedaan in de kernreactor
Biblis A bij Frankfurt. Töpfer
maakte een rapport bekend
over de kleppen die een rol
speelden "bij het incident in de
reactor. „Falen van beide
kleppen leidt tot een niet af te
sluiten lek naar buiten, en
derhalve tot een onbeheersba
re storing. Het is daarom van
dwingend belang dat tijdens
het functioneren beide klep
pen gesloten zijn," aldus het
rapport. In Biblis heeft één
van de twee betreffende klep
pen 15 uur opengestaan.
Deze passage heeft gisteren tot
heftige discussies geleid over
de catastrofe waaraan men
mogelijk is ontsnapt. De eerst
verantwoordelijke om deze ge
beurtenissen in de openbaar
heid te brengen was de Hessi-
sche milieu-minister Karl-
heinz Weimar. De SPD en de
Groenen zullen om zijn aftre
den vragen.
Nieuw overleg Deetman en studenten
'ETERMEER Minister Deetman van onderwijs gaat op 3
nogmaals met de studentenorganisaties overleggen over
Harmonisatiewet en de bezuinigingen op de studiefinancie
ring. Deetman en de studenten hebben gisteren afgesproken dan
ook verder te zullen praten over korte universitaire opleidhigen
voor afgestudeerde hbo'ers, de korting op het budget van de uni
versiteiten en het steunfonds voor studenten die langer dan zes
bar over hun studie hebben gedaan en daardoor hun beurs
Uvijtraken. Verder zullen de conclusies worden besproken
taartoe vier werkgroepen de volgende week hopen te komen,
n die werkgroepen zitten ambtenaren en studenten.
ASHINGTON - Het Amerikaanse ministerie van defensie
?eft besloten een groep van ongeveer 100 computerdeskundi-
die zal worden ingezet als de computersystemen
worden „aangevallen" door een computervi-
De deskundigen zijn over het hele land verspreid en in
ittsburgh in de staat Pennsylvania zal een coördinatie-centrum
orden gevestigd
e beslissing tot de vorming van het team is genomen na twee
wallen van computerstoringen in netwerken van het Penta-
in, die niet-geheime informatie verwerken. Op 2 november
erd Arpanet, een netwerk dat een verbinding vormt tussen de
'sternen van het ministerie en universiteiten, door een virus
ingevallen. Het tweede incident deed zich een week geleden
•or, toen een onbekende „hacker" zich toegang had verschaft-
I de computer van een toeleveringsbedrijf van het Pentagon.
:n computervirus is een zichzelf kopiërend programma, dat
't functioneren van de computersystemen belemmert doordat
:t geheugenruimte opslokt en gegevens vernietigt. De „aanval"
Arpanet heeft het ministerie volgens de Industriële Associa-
voor Computervirussen zeker 97 miljoen dollar gekost aan
erkonderbreking en door de noodzaak de computersystemen
i het virus.
Mahesh Sewgobind nuttigt voor het gebouw van de krijgsraad in Arnhem een vegetarische hap.
terwijl leden van de VVDM hem met hun aanwezigheid steunen.
FOTO: ANP
ARNHEM De krijgs
raad in Arnhem heeft gis
teren de voormalig dienst
plichtig militair Mahesh
Sewgobind (27) uit Eind
hoven schuldig verklaard
aan het weigeren van
dienstbevelen, maar hem
geen straf opgelegd.
Sewgobind heeft verschillende
keren geweigerd mee te gaan
op oefening omdat naar zijn
mening de legerleiding niet
voldoende maatregelen had
Sewgobind, die inmiddels is
afgezwaaid, is hindoe en mag
in verband met zijn godsdien
stige overtuiging geen var
kens- en rundvlees eten.
De krijgsraad achtte het wei
geren van dienstbevelen be
wezen. Maar volgens de presi
dent van de krijgsraad mr.
P.R. Feith had ook de krijgs
macht bij herhaling gefaald in
de voedselkwestie. Volgens
Feith was het daarom terecht
Hoewel de krijgsmacht Sewgo
bind schuldig achtte, bena
drukte mr. Feith de gemaakte
fouten en het feit dat Sewgo
bind uit geloofsovertuiging
had gehandeld en daarvoor
zijn nek had uitgestoken.
Daarom is een schuldigverkla
ring zonder strafoplegging vol
gens de krijgsraad op zijn
plaats.
PARIJS Van de staking van het openbaar vervoer
in Parijs zijn vooral de grote warenhuizen in de Franse
hoofdstad de dupe geworden.
Door de enorme verkeerschaos blijven de Parijzenaars liever
thuis en wil de kerstverkoop niet op gang komen. In vergelij
king met decembermaanden in andere jaren lijden de warenhui
zen momenteel verliezen van twintig a dertig procent. Het wa
renhuis Printemps heeft al gereageerd door op hele krantenpa
gina's te adverteren met openingstijden tot 21.00 uur.
Na vier weken stakingen en twee weken ernstige verstoring
van het treinverkeer, zag het er gisteren naar uit dat het conflict
in het openbaar vervoer in Parijs en omgeving op zijn einde
loopt. Zeven vakbonden hebben gisteren uiteindelijk het loon-
akkoord met de regering voor de openbaar vervoerssector in Pa
rijs getekend. Alleen de grote vakbond CGT, die nauwe banden
heeft met de communistische partij PCF, weigerde zijn handte
kening te zetten.
Gisteren hebben meer dan een miljoen mensen voor de tiende
achtereenvolgende dag gebruik moeten maken van legervracht-
wagens, moeten liften of lopen om op hun werk in de hoofdstad
te komen. Van de dertien metrolijnen in Parijs waren elf geheel
of grotendeels buiten werking door de acties, waardoor ook de
Parijzenaar waren gedwongen vaak kilometers te lopen of te lif-
Vooroordelen over politieke jongerenorganisaties.
FOTO: CEES VERKERK
WEINIG ANIMO VOOR POLITIEKE JONGERENORGANISATIES
DEN HAAG Van de
bijna anderhalf miljoen
jongeren in Nederland
zijn er maar tien- tot vijf
tienduizend lid van een
politieke jongerenorgani
satie. „Er bestaan dan ook
nog steeds gigantische
vooroordelen over dit
soort organisaties", zegt
drs. Hans Huibers, voor
zitter van M50, de algeme
ne vormingsinstelling van
de politieke jongerenorga
nisaties. „Alsof politiek al
leen iets voor bollebozen
is". Als het aan hem ligt
wordt er afgerekend met
het „parlementje spelen".
M50 werd in 1983 opgericht,
nadat de drie grote fracties in
de Tweede Kamer in motie
nummer 50' - vandaar de
naam - op de oprichting van
een dergelijke organisatie had
den aangedrongen. CDJA,
JOVD, de Jonge Socialisten,
de PSP-jongeren en later ook
Jonge Democraten en de PPR-
jongeren sloegen de handen
ineen om jongeren meer poli
tiek bewust te maken.
Vandaag houdt M50 ter gele
genheid van het eerste lu
strum een jubileumcongres in
Den Haag onder de titel „Opi
nies gevraagd". Hoewel men
anders had gehoopt, blijken
politieke jongerenorganisaties
nog steeds een hoge drempel
te hebben. Jongeren zijn wei
nig politiek actief en ook op
school en op het werk komen
ze er niet aan te pas en zijn ze
nauwelijks betrokken bij be
langrijke beslissingen.
Zijn jongeren dan domweg
niet geïnteresseerd in politiek?
Volgens Huibers, die tot een
half jaar geleden landelijk
voorzitter van het CDJA was.
is dat niet het geval. „Maar het
probleem is dat jongeren niet
worden uitgedaagd om politiek
betrokken te zijn".
Wegpesten
Als voorbeeld noemt Huibers
het onderwijs. „Wat mij be
treft hoeft de overheid niet
met een wet komen waarin de
medezeggenschap voor jonge
ren is geregeld", zegt hij.
„Maar de schoolleiding moet
wel meer open staan en zou
zich ook kwetsbaarder moeten
opstellen. Nu is het zo dat leer
lingen alleen hun mening over
een docent kunnen geven door
hem weg te pesten. Maar zou
er niet sprake kunnen zijn van
regelmatig overleg over de
manier van les geven?"
Een recent voorbeeld van
leerlingen die daadwerkelijk
betrokken zijn bij belangrijke
beslissingen op hun school was
de bezetting van het Barlaeus
Gymnasium in Amsterdam.
Leerlingen eisten dat er niet
zonder meer een vrouw tot
rector benoemd zou worden,
maar dat er in eerste instantie
gekeken zou worden naar de
kwaliteiten.
Huibers: „Het gekke is dat ie
dereen praat over participatie
van jongeren, maar het is ner
gens als doelstelling geformu
leerd. Niet in het jeugdbeleid
van de overheid, niet op het
werk en niet op school. En ook
bij de politieke jongerenorga
nisaties valt er op dit punt wel
wat te verbeteren".
Onder de loep
Vandaar dat M50 zich vandaag
ook zelf kritisch onder de loep
neemt. De organisatie wil af
van de rokerige zaaltjes waar
in een kamerlid een spreek
beurt houdt en de aanwezigen
vervolgens vragen kunnen
stellen. Die traditionele ma
nier van politiek vormings
werk blijkt maar weinig jonge
ren aan te spreken en dus blij
ven ze weg.
Als het aan M50 ligt wordt er
dan ook voor meer creatieve
methodes gekozen. „Wij vin
den dat er op een veel bredere
manier aandacht moet worden
geschonken aan politieke vor
ming. We moeten af van het
idee van die zaaltjes en het
verspreiden van boekjes en
folders. Waarom zou een
plaatselijke politieke jongeren
organisatie bijvoorbeeld niet
eens contact zoeken met de
leerlingenraad van een school
om samen iets aan politieke
bewustwording te doen? Er
moet meer gebruik worden ge
maakt van de kanalen waar
jongeren zitten. Neem de bio
scopen, de bibliotheek.
Toch lijkt M50 met haar acti
viteiten al een eind op de goe
de weg te zijn. Er is op scholen
veel belangstelling voor het
jongerenmagazine Choice en
voor de werkweken op het
Binnenhof, waarbij scholieren
praten met kamerleden, amb
tenaren en journalisten. Werk
weken die, zo meent Huibers,
meer effect hebben dan tien
lessen staatsleer.
CLARISSE BUMA
iADVERTENTIE
Illl
-JÉÜ
LANDSE STAATSLOTERIJ
JPWH
jj =31
m/fH
Wie slim is koopt meteen een lol Want ook deze maand zijn er meer dan 1 miljoen prijzen te winnen tegenover
zo'n 2 miljoen loten. Verdeeld over 3 trekkingen. Alles bij elkaar ruim 33 miljoen gulden aan prijzen. Van een tientje
king volgende week woensdag. MÉÉR KANS IN DE STAATSLOTERIJ
