Simonis: hoe kunnen wij zonder kerkelijke moraal overleven? £cidóc6omo/ni kerk wereld beroepingen Geloofszendingen krijgen steeds meer probeerders „Bijbels themapark wordt geen bekeringscentrum" Vrouwenhandel anc*e >weer Ie GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CeidócSomcmt MAANDAG 5 DECEMBER 1988 PAGINA 1 gJJ Duitse evangelischen: kunstmatige inseminatie is echtbreuk BERLIJN Als een ge trouwde vrouw zich kunstmatig laat insemine- ren met het zaad van een vreemde man, pleegt zij echtbreuk. Met deze stel ling heeft de Evangeli sche Alliantie in de Bondsrepubliek zich uit gesproken tegen kunst matige bevruchting. Ook buiten het huwelijk is kunstmatige donor-insemina tie ontoelaatbaar, omdat daar door de grondwettelijk vast gelegde bescherming van hu welijk en gezin wordt uitge hold, aldus de Alliantie in haar verklaring. De Evangeli sche Alliantie is een verbond van ongeveer een miljoen be houdende christenen in de Bondsrepubliek. De Alliantie zal bij de West- duitse regering aandringen op een verbod van de 'abortuspil' RU 486, die in Frankrijk en China reeds is toegestaan. Zij wijst elke vorm van abortus af. „De mens is mens vanaf het moment waarop hij wordt verwekt", aldus de Duitse or ganisatie. In dezelfde verklaring laat de Evangelische Alliantie zich terughoudend uit over ge bedsgenezing. God laat zich door geloof en gebed niet tot een „helend ingrijpen" dwin gen, schrijft de Alliantie, die overigens gelovigen wel op roept ziekte en leed een plaats te geven in het gebed. Ieder begin is moeilijk, vooral het begin van het einde Prijs Pax Christi toegekend aan Margarida Alves DEN HAAG De inter- nationale rk vredesbewe ging Pax Christi heeft haar jaarlijks toe te ken nen prijs posthuum toege kend aan Margarida Ma ria Alves, tot haar dood in 1983 presidente van een vakbond van landar beiders in de staat Brazi liaanse Paraiba. De prijs draagt dit jaar de naam van Jan van 't Hoff, de vorig jaar overleden penning meester van Pax Christi in ternationaal en directeur van het Centraal Missie Commis sariaat. Met de prijs wil Pax Christi een verband leggen tussen het vredeswerk in ver schillende delen van de we reld en solidariteit uitdruk ken met diegenen die -dage lijks voor vrede en gerechtig heid strijden. Margarida Alves werd op 12 augustus 1983 in de deurope ning van haar huis vermoord. Voor de bevolking in het noordoosten van Brazilië was zij een symbool van hun strijd voor een eerlijke verdeling van het land. Haar betrok kenheid bij gerechtelijke pro cedures wekte weerstand bij de 'Grupo da Vareza', een be langengroep van landeigena ren en industriëlen. Dit leidde uiteindelijk tot haar dood. Bis schop H. Ernst, vice-voorzit- 'ter van Pax Christi Interna tionaal, zal de prijs op Eerste Kerstdag tijdens een viering van het KRO-omroeppasto- raat uitreiken aan de landar- beidster Lenita Lina do Nasci- mento Santos uit Joao Pessoa. HILVERSUM „Er komt een tijd dat de men sen zich zullen afvragen: hoe kunnen wij zonder de moraal van de kerk ooit overleven?" Deze voor spelling deed kardinaal A.J. Simonis gisteren in het KRO-televisiepro- gramma „5 voor 12". De aartsbisschop van Utrecht onderstreepte daarin nog maals dat de leer van de Rooms-Katholieke Kerk elke vorm van kunstma tige bevruchting afwijst. De kardinaal, die door de KRO werd geportretteerd omdat hij vijf jaar geleden aartsbisschop van Utrecht werd, reageerde hiermee op de recente beslissing van het katholieke Radboud-zieken- huis te Nijmegen om door te gaan met reageerbuisbevruch ting en voorlopig ook met kunstmatige donor-insemina tie. De Nederlandse bisschop pen hadden het academisch ziekenhuis gevraagd met deze praktijken te stoppen. „We moeten Gods heilige scheppingsordening blijven eerbiedigen", aldus mgr. Si monis. „Als we daarvan afwij ken komen we terecht op een glijdende schaal". Kunstmati ge bevruchting is volgens hem een ingreep in het schep- i van de mense lijke voortplanting. „Er komt een derde in het spel en dat is niet juist", aldus de kardinaal. Mgr. Simonis verdedigde in het KRO-programma zijn „vreemd adagium" dat de leer sterker is dan het leven. „De waarheid die de kerk verkon digt, is de waarheid die uit God komt", zo zei hij. Dat hij zo vaak de kerkelijke zeden leer benadrukt, vloeit volgens Simonis voort uit zijn eigen aard, maar tevens uit het feit dat hij als bisschop vooral le- De jaren waarin hij kapelaan was, vormen voor de 57-jarige kardinaal de gelukkigste tijd van zijn leven. Een „zwarte periode" beleefde de kardi naal kwam, daarentegen in het begin van 1987, toen en kele vrouwengroepen en de vereniging van homoseksue len COC een kort geding te gen hem hadden aangespan- Geloofsvervolging De opvattingen waarop hij toen werd aangevallen, zijn intussen niet gewijzigd. De korte gedingen hangen vol gens mgr. Simonis samen met de geloofsvervolging waaro ver ook in het Evangelie wordt gesproken. De periode vormt voor de kardinaal een tijd van „persoonlijk lijden": „Niet omdat ik zelf geraakt werd, maar omdat is gebleken dat het heilige waarvoor je staat, niet is duidelijk te ma ken." Het bezoek van paus Johan nes Paulus II aan Nederland heeft mgr. Simonis altijd ge slaagd genoemd. Op de vraag van interviewer Ad Lange- bent of de Nederlandse kerk provincie sinds mei 1985 vita ler is geworden, moest de kar dinaal evenwel negatief ant woorden. "Nee, dat kan ik niet zeggen. En dat spijt me", aldus mgr. Simonis. Aan een nieuw bezoek van de paus is hij voorlopig nog niet toe. „Dat is een hele organisatie, waarbij je heel wat overhoop haalt." Gevraagd naar zijn visie op de jeugd antwoordde de kar dinaal: „Het klinkt heel triest, maar ik heb geen visie op de jeugd". Als reden voerde hij aan dat dé jeugd niet bestaat en er bovendien niemand is die wel een visie op de jeugd heeft. „Niemand weet er raad mee", aldus mgr. Simonis, die zich wel afvroeg of de oude ren de jongeren in het verle den niet „te veel stenen voor brood hebben gegeven en wel kennis hebben laten maken met de werkelijke Jezus. Ook vroeg hij zich af of de oudere generatie genoeg aandacht heeft voor de problemen die de jeugd bezighouden: de toe komst van de wereld, de mi lieuproblematiek en de Derde Wereld. FOTO: MILAN KONVALINKA Alfonsin woont mis bij Passief kiesrecht voor ambtsdragers in Sovjetunie MOSKOU Kerkelijke ambtsdragers in de Sovjetunie kunnen in de toekomst voor elke ambtelijke overheids functie worden gekozen. Het actieve en het passieve kies recht voor kerkelijke ambst- dragers werden in 1937 afge schaft. Bij de grondwetswijzi ging van 1977 werd de betref fende passage over dit kies recht niet opgenomen. De maatregel werd echter niet met zoveel woorden opgehe ven. Dat is wel gebeurd in de nieuwe kieswet die eind no vember door de Opperste Sovjet is aangenomen. Alle Sovjetburgers hebben nu vol gens de wet actief en passief kiesrecht. Gereformeerde Kerken vrij gemaakt Aangenomen naar Rozenburg drs.A.M. de Hullu, kand. te Biddinghuizen, die bedankte voor Almkerk-Werkendam i.c.m. Breda, voor Bruchter- veld, voor Grijpskerk i.c.m. Niezijl, voor Lutten, voor Musselkanaal-Valthermond, Surhuisterveen i.c.m. Opende, voor Ten Post i.c.m. Garrelsweer, voor Zuidbroek voor Zuidwolde (Gr.). Chr. Gereformeerde Kerken Beroepen te Leeuwarden J.K.C. Kronenberg te Stads kanaal. Bedankt voor Nun- speet J. van Amstel te Ede. EMMELOORD Steeds meer mensen die voor ge loofszendingen willen werken, willen de zen ding eerst „proberen" voordat ze een langlopen de verbintenis aangaan. Bovendien Stijgt het aan tal „spijtoptanten". Een en ander blijkt uit cijfers van de Wereld Evangeli satie voor Christus (WEC) een wereldwijde organi satie voor geloofszendin gen (evangelisch gezinde, niet kerkgebonden groe pen). Herman Spronk van de Ne derlandse vestiging in Em- meloord zegt dat er in totaal ruim dertienhonderd men sen voor de WEC werkzaam zijn, in 54 landen. Het ver loop onder de zendingswer kers wordt steeds groter: te genover honderd nieuwko mers verlaten ruim zestig het WEC-verband. Spronk zegt dat een aantal jaren ge leden het percentage men sen dat de zending uit wilde, vrijwel nihil was. Spronk brengt dit gegeven in verband met het tanend roepingenbesef. Dat ver schijnsel blijkt ook uit het toenemend aantal mensen dat „op proef" de zending in wil. „Het is wat we in de sa menleving al een aantal ja ren geleden op gang zagen komen: mensen willen eerst samenwonen om „te probe ren" en willen niet meteen trouwen. De WEC is deze week in een kloostergebouw in Beu gen, bii Boxmeer, een zen dingsschool gestart. Het voe- dingsgebied van de nieuwe opleidings- en trainings- school is geheel West-Euro pa. Direkteur is de Lindsey McKenzie, tot voor kort do cent aan een WEC-zen- dingsschool in Australië. In Beugen worden voorlopig ruim twintig studenten ge plaatst, eenmaal op volle sterkte kan het centrum ne gentig studenten in inter- naatsverband plaatsen. „PRETPARK" INVESTERING VAN TWEEHONDERD MILJOEN LELYSTAD In 1992, tegelijk met het openstel len van de Europese grenzen, gaan in Lelystad de deuren open van het religieuze themapark Di- amonda. Niet zozeer om te evangeliseren, maar wel om de mensen ver antwoorde „fun" (plezier) te geven. De initiatiefne mers van het Diamonda Europa-project zijn ervan overtuigd dat het lukt, zo blijkt uit de woorden van ds. W.J.J. Glashouwer, het inhoudelijke brein achter het project. Het project is nog in de ont wikkelingsfase, maar de bouwplannen zijn inmiddels klaar. Een kleurrijke folder laat zien hoe het park er straks voor komt te liggen. Met het Amerikaanse Epcot- park als voorbeeld wordt een themapark met een educatief en recreatief karakter ge bouwd. En dit vanuit een bij bels perspectief. al een zeer interessant, weten schappelijk onderbouwd park. Daarnaast zullen ook bijbelse thema's aan bod komen. En om alles heel aantrekkelijk te maken wordt er veel aan dacht besteed aan de pretkant van het park. We proberen net te combineren. Zo komt er een vierverdiepingen- zwembad, waar je van het bo venste naar het onderste kunt zwemmen. Dat wordt dan omlijst met 23 informatieve attracties die allemaal met water te maken hebben", al dus ds. Glashouwer. Mede-ini tiatiefnemer G. Versteeg, een Nunspeetse onderhemer, is verantwoordelijk voor het fi nanciële en technische ge deelte. Met de bouw van het themapark is een bedrag ge moeid van enkele honderden miljoenen guldens. Het exacte bedrag wil Versteeg nog niet W. Gïashouwer nior. Hij had al in 1978 het plan om de bijbel op een der gelijke manier uit te beelden. Dat idee is toen de ijskast in gegaan en pas in 1986 kwam de toenmalige EO-voorzitter L.P. Dorenbos opnieuw met het idee op de proppen. Glas- houwer junior werd erbij be trokken en ook ondernemer Versteeg werd benaderd. Gedrieën gaven ze de plan nen vorm, als locatie voor het themapark Rainbow werd Zeewolde uitgekozen. Dat is Glashouwer: „Dorenbos verliet in die tijd de EO als di recteur en ging over op eigen acties onder de naam Rain bow. Versteeg en ik wilden zover niet gaan en hebben ons alleen op het themapark ge richt. We hebben een nieuwe BV opgericht en een andere naam bedacht: Diamonda, naar de paviljoens die allen in de vorm van een diamant worden gebouwd. Nadat Zee wolde van de baan was, kre gen wij van negen gemeentes een verzoek om te komen praten. Uiteindelijk zijn we met Lelystad akkoord ge gaan". Het park zal verrijzen tussen Station-Zuid en de snelweg. Ontwerper van het thema- Êark is de Amerikaan Steve ricson. Hij was ook betrok ken bii de bouw van het the mapark Epcot. Deze laatste heeft als voorbeeld gediend voor Diamonda met als extra toevoeging een aantal bijbelse thema's. Glashouwer haast zich te zeg gen dat het themapark niet een bekeringscentrum wordt. „Als dat gebeurt is het na tuurlijk mooi, maar het is be slist niet ons doel', vertelt de predikant. „Waar het ons om gaat is een park te bouwen dat informerend is en „fun" bevat. Een bezoek moet een happe ning worden, een sensatie met futuristische attracties en een leerzaam doel. Dat alles wel met de bijbel als uitgangspunt, maar belist niet met een evangeliserend karakter. Wij willen de bezoekers amuseren en informeren, niet zozeer be keren". „Het park krijgt internationa le allure en we willen buiten landers graag wat van het nieuwe land laten zien. We komen met een soort polder- pakket. Dat houdt bijvoor beeld in een meerdaagse va kantie met ons park, het be zoeken van verschillende his torische steden en de polder. Bovendien willen we een spe ciaal paviljoen gaan inrichten met als thema „landaanwin ning". Daar komt de polder breed uitgemeten aan bod". Het complex gaat bestaan uit negen diamantvormige palvil- ioens en vijf hallen. In die hallen worden thema's behan deld: bijvoorbeeld schepping, water, energie, muziek, mi lieu, de bijbel en Israel. Alle paviljoens staan in verbinding roei elkaar en worden over dekt, zodat het park ook in de winter open kan blijven. De komst van Diamonda biedt voor de Lelystedelingen flink wat werkgelegenheid, verwacht Glashouwer. Hij re kent erop dat honderden ar beidsplaatsen worden ge creëerd, niet alleen in het park zelf, ook de bouw ervan zal behoorlijk wat banen ople veren. Diamonda hoopt na de beginjaren uiteindelijk op een bezoekersaantal uit te komen van 5 miljoen per jaar. Of Diamonda ook op zondag open gaat is nog niet zeker. „We willen niet concurreren met de kerken. We zullen dan ook zeker niet op zondagmor gen open zijn. Óver de mid dag denken wij nog na", aldus Glashouwer. De gemeente Lelystad en de provincie zien wel heil in de Klannen en beider besturen ebben drie weken geleden een subsidieverlening voorge steld van 273.000 gulden voor het marktonderzoek. „Met zowel de gemeente als de provincie hebben we uit stekende contacten en ze ver lenen ons volop medewer king. Burgemeester Gruyters heeft mij eens gezegd: „Ik ge loof niet in de boodschap, maar wel in jullie en in het park". Westduitse kerk steunt werkloze theologen FRANKFURT De synode van de Evangelische Kerk in Hessen en Nassau gaat jonge theologen die werkloos drei gen te worden steun geven voor omscholing. De West-, duitse kerk zorgt hiermee voor een primeur in de Evan gelische Kerk in Duitsland. De synode schat dat per jaar ongeveer 20 theologen in aan merking komen voor het fi nanciële steuntje in de rug. De theologen die na nun op leiding niet in de pastorie te recht komen, moeten dan wel voldoen aan de regels die de Westduitse overheid stelt op het gebied van omscholing. Met de omscholing van de theologen is in de periode 1989-1995 een bedrag van on geveer zes miljoen gulden ge moeid. De synode kan hier voor onder meer een beroep doen op het predikanten- fonds. Oo opi Den i (68). veroc LEZERS van onze krant blijven ervan verschoond, maar^e0Vg vrijwel alle overige dagbladen in Nederland zijn ze te vii,res. den: advertenties van seksclubs die hun nieuwste „aanwiideeld sten" aanprijzen. Vooral vrouwen uit oosterse ontwikkeling make landen blijken zeer in trek te zijn. Langzamerhand word?de 111 wij ons er in Nederland echter van bewust dat achter de fj"?6^ ^ade van die seksclubs een wereld schuilgaat, die op zek(°ochi één punt puur misdadig is: de wereld van de vrouwenhand^ ter t Dien: Over het precieze aantal buitenlandse prostituées dat dergelijke clubs in ons land werkzaam is, bestaat geen zeke; heid. En een aantal van hen is ongetwijfeld uit vrije wil deze wereld beland. Maar zeker is ook dat de gevallen v*V_y vrouwenhandel die de afgelopen maanden in ons land aa> het licht zijn gekomen, slechts het topje van de ijsberg voi men. Het verhaal van de slachtoffers is in grote lijnen stee4 hetzelfde: zij worden onder valse voorwendsels naar Nedei land gelokt. In plaats van de fatsoenlijke baan die in h( vooruitzicht was gesteld, wacht hun een moderne vorm slavernij. In vroeger eeuwen waren Hollandse zeelieden uiterst b$| ruchte slavenhandelaren. Nadien hebben wij ons vindql wij zelf ontwikkeld tot een menslievend en tolerant vol|| dat verschoppelingen uit de hele wereld gastvrij ontvang! Vluchtelingenorganisaties zullen er overigens terecht op wfc zen dat aan de opvang van vluchtelingen heel wat schor, Maar er bestaat nog steeds een grote bereidheid hun een vel lig onderkomen te bieden. Juist daarom is het navrant d*| wij de slachtoffers van de vrouwenhandel voor wier 1<J Nederlanders toch méér verantwoordelijk zijn dan voor van politieke vluchtelingen volledig in de kou latei ACC, staan. acht Veel van deze buitenlandse vrouwen worden als zij nidjjen( over een verblijfsvergunning beschikken als gewone illeg»jn len het land uitgezet. Het is echter de vraag of dat wel a^e terecht is. De vrouwen zijn veelal drievoudig slachtoffer: va»naasl de armoede in hun vaderland, van de vrouwenhandelareidouc die daar gewetenloos gebruik van maken en van hun Nedeijet landse „klanten". Velen durven, als zij worden terugg*bi00| stuurd, hun familie in hun eigen land uit schaamte niet meegaar onder ogen te komen. ^roo EEN logische stap zou daarom zijn dat buitenlandse vrou elf 3 wen, die duidelijk het slachtoffer zijn van vrouwenhandeleri g uit humanitaire overwegingen een verblijfsvergunning voorbuitt Nederland krijgen. Tegelijkertijd zouden politie en justitifZit z« meer werk moeten maken van de strijd tegen de modernieen I slavernij. Het snelle optreden vorige week tegen drie Neder? landse vrouwenhandelaren die in Brazilië wegens gebre^oed aan bewijs moesten worden vrijgelaten, maar na aankomst Nederland werden gearresteerd, is wat dat betreft een hoop-jos ia vol teken. look n igêbeu Veel wind WEERRAPPORT HEDENMORGEN DE BILT (KNMI) Het is ££T ZZ: ook morgen nog ruw weer. De Etndhov«n i. t*w. afgelopen nacht heeft het tïiibSw. langs de kust al gestormd. Twente zw. bew.' Vanochtend nam de wind tij- zuid-unbura Mra**' delijk wat af. Vanavond en Aberdeenriaii bèw. vannacht zal de wind opnieuw Athene zw. bew. aanwakkeren tot stormkracht. B^n?n°na ragen Budapest regen Boven de oceaan komt een ho- gedrukgebied tot ontwikke- Cyprus zw' bew! ling. Tussen dit hoog en een 1 depressie boven Zuid-Skandi- gSSsU ragenbui navië komt een noordwestelij- Helsinki sneeuw ke stroming tot stand. Hiermee l^bui* regen WOrdt Onstabiele lucht aange- Klagenfuri regen voerd. Boven de noordzee ko- SSfpaJnSa1 men buien tot ontwikkeling, Lissabon1 onbew! die ver het land zullen bin- Locamo regen nendrijven. De komende da- Luxemburg zw! beU'. gen zal door het dichterbij ko- Madrid onbew. men van het hogedrukgebied Dnbew' zowel de wind als de buiigheid Maita haii bew. afnemen. f;, "L6*' München half bew. Weersvooruitzichten voor di- fnot- verse europese landen, geldig Por1„ ï!Tb£r. VOOr dinsdag en Woensdag: Praag regenbui Zuid-Scandinavië: Langs de noorse kust buien, elders half- tot zwaar bewolkt en overwe gend droog. Overdag boven nul graden. Britse Eilanden: Droog en af en toe zon. Middagtempera- tuur 7 graden. Benelux: Vooral dinsdag buien en veel wind, woensdag afne mend buiig en nu en dan zon. Middagtemperatuur ongeveer zes graden. 'laatst ji kwari o kwan 31 donki "de vit ff»: °*LEII ishoog! n Buik tersai hede: "•de v, g.neerj o. ruim' o lof. iuikh Noteringen van maandag 5 december 1988 (tot 10:45 uur) 87/2.70 86/87 5% sta 87/2.55 87/1.50 87/2.80 87/88 1.60 87 6 80 10% st 87 12.80 87/2.65 87/9.- 87/7.- 91.0011/10 90.50 21/7 158.401/11 48.509/8 162.4029/11 57.7023/3 81.60 9/8 143.00 10/10 148.50 10/10 113.5028/10 59.10 27/10 64.50 27/10 229.30 9/8 63.50 29/9 34.4021/7 45.40 14/10 78.00 31/10 68.60 5/10 40.60 4/11 44.80 2/11 249.209/8 67.6028/10 198.505/9 250.80 26/4 98.00 28/4 295 00 6/10 98.901/12 35.30 6/7 28.60 1/12 92.901/8 60.3030/11 25.20 1/12 122.4027/10 95.90 30/6 32.20 28/10 83.30 5/8 161.30 10/10 56.00 15/1 57.304/1 83.30 4/1 36.40 21/1 144.30 4/1 35.504/1 54.90 21/1 93.00 4/1 89.20 5/1 78.00 2/2 39.5011/2 46.0021/1 185.50 4/1 38.70 11/1 20.70 28/11 22.00 4/1 113.30 8/2 24.504/1 35.004/1 34.504/1 27.90 4/1 28.1213/1 197.80 4/1 45.80 15/1 113.0011/1 128.004/1 62.504/1 166.00 13/1 62.004/1 23.30 20/1 26.40 30/11 60.50 4/1 143.40 4/1 73.004/1 53.60 12/1 12.50 4/1 100.30 13/1 144.10 144.00 144.00 40.10 40.00 157.10 157.30 157.30 Inn 140.50 139.50 105.70 140 80 139 50 105.00 204.00 203.50 203.50 139.50 138.70 139.00 68.70 70.50 70.00 77.10 77.00 77.00 AMST ranspo nemer ijnwi wegeir omdat nigd dingsrr middel 221.00 220.20 220.00 261.00 260.00 260.00 154.60 154.60 154.60 112.00 111.80 111.80 86.30 86.30 8LJ0 146.00 148.00 147J8 DEI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2