trul%
Baard en Van den Broek: waanzin versus logica
Groene Hart van Holland ligt al jaren in Drente
fiekbeSou/wwit
Politiek
Partij
Parlement
BINNENLAND
ZATERDAG 3
DECEMBER 1988 PAGINA 5
DEN HAAG „Knap hè,
van zo'n klein drukker
tje!" zei KEP-directeur
Wil Baard afgelopen zo
mer uitdagend, toen hij
verhoord werd door de
parlementaire enquête
commissie die de paspoor
taffaire onderzocht. En hij
plooide zijn vervaarlijke,
rossige wenkbrauwen in
de bijbehorende stand.
Deze week sloeg deze Schie-
damse uitgave van de „vrije
jongen" een andere toon aan.
Verbitterd sprak hij over men
sen die „zó knap zijn dat ze
aan krankzinnigheid gren
zen". Baard doelde daarmee op
minister Van den Broek, die
daags daarvoor de samenwer
kingsovereenkomst tussen
KEP en buitenlandse zaken
had opgezegd. De KEP-baas
begreep daar helemaal niets
van. Zijn bedrijf maakte „het
beste paspoort ter wereld"
maar voor de Nederlandse re
gering was zelfs dat niet vol
doende om het ook daadwer
kelijk in te voeren. Zoiets kon
Baard alleen maar verklaren
door waanzinnigheid te veron
derstellen bij de hoogste man
op Buitenlandse Zaken.
Elke krantelezer weet echter
dat de zaak zeer vermoedelijk
precies andersom ligt. Alle be
weringen van Baard ten spijt
is KEP er immers na een zeer
lange voorbereidingstijd nog
altijd niet in geslaagd een
deugdelijk paspoort te maken,
althans niet in de vereist# gro
te aantallen. Dat bleek zon
neklaar uit het „examen", dat
Buitenlandse Zaken begin no
vember KEP afnam. Het de
partement zond ruim vijfhon
derd aanvraagformulieren op
tevoren niet bekend gemaakt
tijdstippen naar KEP, die het
bedrijf binnen de voorgeschre
ven periode van twee etmalen
diende te „verwerken" tot pas
poorten. Het ging om échte
formulieren met gefingeerde
Van het resultaat is de project
groep paspoorten van BuZa
zich „een rotje geschrokken",
vertelt een hoge ambtenaar
van het departement. Zoals ge
meld in de kranten vertoonde
36 procent van de seriema
tig door KEP vervaardigde
reisdocumenten fouten. Bo
vendien kwam organisatie-ad
viseur prof- Tas tot de conclu
sie dat het tenminste vijf
maanden zou duren eer deze
gebreken verholpen zouden
zijn. „Als ze daar überhaupt al
toe in staat zijn," voegde Tas
Tot hier!
Dat was het moment, waarop
minister Van den Broek het
besluit nam: tot hier en niet
verder. Hij kon trouwens
moeilijk tot een andere slot
som komen, zeggen zijn eigen
ambtenaren, omdat anders zijn
eigen politieke leven aan een
zijden draadje zou zijn komen
te hangen. „Piet de Visser
(PvdA-paspoortwoordvoerder)
zou onmiddellijk een debat
hebben aangevraagd", zegt een
medewerker van de minister.
Hij denkt dat Van den Broek
in zo'n debat na Van Eekelen
en Van der Linden en drie
topambtenaren het zesde
slachtoffer van „het paspoort-
monster" zou zijn geworden.
„Zelfs Lubbers zou hem in dat
geval waarschijnlijk niet heb
ben kunnen redden", veron
derstelt deze BuZa-man.
In tegenstelling dus tot wat
Wil Baard vermoedt, was het
handelen van Van den Broek
volkomen logisch. Zo logisch,
dat anderen bij KEP er een
complot in ontdekt hebben.
Het is vooral public relations-
man Willemse die deze theorie
uitdraagt. Minister Van den
Broek zou helemaal niet geïn
teresseerd zijn geweest in een
goed KEP-paspoort. Hij zou
juist alles gedaan hebben om
het „vermaledijde" Schiedam-
se bedrijf, dat hem al zoveel
schade had berokkend, de nek
te breken.
Willemse baseert zijn beschul
diging vooral op de bewering
dat Van den Broek nog geen
enkele van de bestuurlijke
maatregelen had genomen die
nodig waren om het nieuwe
paspoort volgens afspraak
vanaf 1 januari in een beperkt
aantal gemeenten uit te kun
nen gaan geven. Maar Buiten
landse Zaken spreekt dit fel
tegen. De Taakgroep Invoe
ring Nieuw Paspoort, waarin
ook Binnenlandse Zaken, de
gemeenten en de provincies
zijn vertegenwoordigd, „heeft
juist alles gedaan om een vlek
keloze procedure te garande
ren", zegt de woordvoerder
van minister Van den Broek.
Alweer een logische uitspraak.
De minister kan het zich in
derdaad niet permitteren dat
de Tweede Kamer hem ook
maar van enige persoonlijke
nalatigheid zou kunnen be
schuldigen. Ook in dat geval
zou hij vrijwel zeker Van Eek
elen en Van der Linden ach
terna gestuurd zijn.
Appeltje te schillen
Moet uit het vorenstaande nu
worden afgeleid dat Van den
Broek het kamerdebat, dat er
aanstaande woensdag toch
komt, zonder kleerscheuren
zal overleven? Nee. Ook deze
bewindsman moet erop reke
nen dat de „hogere machten",
die volgens de PvdA'er Piel de
Visser een stevige vinger in de
pap hebben in de paspoort-af
faire, hem zullen weten te vin
den.
Tot een politieke crisis komt
het niet. Daaraan heeft ook de
VVD geen behoefte. „Wij zijn
niet uit op een kabinetscrisis",
verklaarde VVD-paspoortspe-
cialist Wiebenga ronduit. Maar
dat betekent nog niet dat Van
den Broek op zijn lauweren
kan rusten. De VVD en zeer
zeker de PvdA zullen niets na
laten om hun frustraties bot te
vieren over het paspoortdebat
van september, waarin Van
den Broek en Lubbers hoog
hartig weigerden het oordeel
te onderschrijven dat de - in
middels afgetreden - staatsse
cretaris Van der Linden de
Kamer onvolledig „en dus on
juist" had geïnformeerd.
Handvatten voor kritiek op
Van den Broek zijn er vol
doende. Hij moge dan de man
zijn die eindelijk dat rare KEP
aan de dijk heeft gezet, hij is
tevens de man die in april van
dit jaar weigerde deze stap te
zetten. Wiebenga zegt nu dat
Van den Broek daarmee in
feite de verantwoordelijkheid
draagt voor het gedwongen af-'
treden van zijn collega's Van
Eekelen en Van der Linden.
„Als hij niet zo halsstarrig was
geweest, zou er geen parle
mentaire enquête gekomen
zijn en zouden er dus vervol
gens geen koppen gerold zijn".
Enige EG-lidstaat
Voor De Visser ligt dat wat
moeilijker, omdat wat de op
positie betreft er natuurlijk
noojt genoeg bewindslieden
kunnen aftreden. Paspoorten-
Piet zal het dus deels over een
andere boeg moeten gooien.
Hij gaat hameren op het feit
dat Nederland door het falen
van de regering straks de eni
ge EG-lidstaat zal zijn zonder
Europees paspoort.
En ongetwijfeld zullen alle
fracties willen weten wat de
eventuele financiële conse
quenties zijn van het kappen
met KEP. Komt er wel of
geen schadeclaim? Wat dat
laatste betreft heeft Van den
Broek zijn antwoord klaar.
Doordat hij KEP zoveel tijd
heeft gegund, kan hij nu juri
disch aantonen dat het Schie-
damse drukkerijtje niet bij
machte is en waarschijnlijk
ook nooit zal zijn om - op
piekdagep - 20.000 k 25.000
deugdelijke paspoorten te ver
vaardigen.
Want in zoverre heeft PR-
man Willemse van KEP na
tuurlijk wel gelijk: het eviden
te falen van KEP komt wel
uitstekend in de kraam Van
den Broek te pas. De minister
gaf dat van de week desge
vraagd ook toe. „Zeker. Dat
element heeft wel steeds in
mijn hoofd meegespeeld".
RIK IN T HOUT
ROB SEBES
De stad rukt steeds verder op (links), waardoor er steeds minder overblijft van het Groene Hart (rechts).
Zo in de jaren zestig moet het zich te verpozen, de boeren
zijn begonnen, het gepraat moesten niet worden
over de weilanden, bossen, verjaagd, de molens moesten
riviertjes, meren en fietspaden kunnen blijven draaien,
tussen de vier grote steden in kortom: er was behoefte aan
het westen: Den Haag,
Amsterdam, Utrecht,
Rotterdam. De stadsmens
moest mogelijkheden hebben
DEN HAAG Wie Al
phen aan den Rijn bin
nenrijdt kan ze niet mis
sen, die grote borden die
vertellen hoe geweldig
het is om in deze plaats te
wonen:
„De hele Rand
stad ligt er omheen". Daar
heb je het al. Had natuur
lijk moeten zijn: „Het hele
Groene Hart ligt er om
heen". Maar ja, de wegen
ernaartoe voerden giste
ren nog langs honderden
prachtige beuken, van
daag al langs de omge
zaagde restanten ervan en
een oase van ruimte, rust en
schone lucht tussen de
verzamelbakken van drukte,
lawaai en vervuiling. Leuk
morgen staan er huizen.
bedacht, maar bijna dertig
jaar later is er nog niets van
terecht gekomen en gaat de
stedeling die de rook om het
hoofd echt wil ontvluchten
natuurlijk al jaren met de
auto naar Drente.
niemand weet waar
die moeten komen, behalve
dat ze niet in zee komen. En
dwars door het open midden
gebied komt straks nog eens
een snelheidsspoorlijn en de
nieuwe verbindingen Zoeter-
meer-Rotterdam en Rotter
dam-Amsterdam.
Vierde Nota
bied aantrekkelijk, dan komen het gebied
bijzondere component
het meest dichtbevolkte deel
van Nederland. Maar wel een
bijzonder deel, en als het dat
niet meer is moeten we zorgen
Zo gaat dat in de Randstad,
waar bestuurders al een toeval
krijgen als ze alleen nog maar
het woord groen horen. Het is
dat no-nonsensvirus dat zich
verspreid heeft onder de nieu
we generatie groenbepalers.
Bomen en struiken zijn hun
een gruwel in het oog. Kaal
heid, veel kaalheid met hier
en daar wat kleine boompjes.
Van die schraalhansies die
rechtop moeten worden ge
houden door zo'n stuk rubber
dat aan een stuk hout vast zit
dat ernaast'in de grond is ge
slagen; babygroen dat nooit
groot zal worden.
Dat past uitstekend in het be
leid van gemeentelijke over
heden, die al lang niet meei\
weten hoe ze financieel een
beetje rond moeten komen. En
het onderhoud van groen kóst
alleen maar geld. Dus wat is er
mooier dan geen groen maar
wel huizen: weinig kosten,
veel inkomsten. Gehersen
spoeld door de moderne tijd is
de Randstad verworden tot
wat-ie is. En het zal alleen
maar erger worden. Zie het
deze week gepresenteerde
Structuurschema Verkeer en
Vervoer, dat probeert iets te
gen de auto en de milieuver
vuiling te doen die de Rand
stad met het jaar meer over
heersen. Probéért, want vol
gens vele deskundigen zal
dank zij deze zoveelste nota de
auto juist alleen nog maar
meer kansen krijgen om zowel
de horizon als het milieu te
vervuilen.
dit j
- al i
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
genoemde Vierde Nota Ruim
telijke Ordening van Nijpels'
ministerie van VROM gepubli
ceerd. Daarin werd gesproken
over de ontwikkeling van Hol
lands Groene Hart. gekoppeld
aan de ontwikkeling van de
Randstad als economisch
brandpunt. Met andere
woorden: als je zorgt voor een
beetje leuk groen in de directe
nabijheid van de steden, dan
wordt het weer aantrekkelijk
voor bedrijven om zich in de
steden te vestigen. Want de
werknemers die ze nodig heb
ben. kunnen zich dan in de
buurt van hun woon- en
werkplaats verpozen.
Het liefst ziet de ministeriële
nota natuurlijk bedrijven van
internationaal niveau. De
plaatsen werden al aangewe
zen: het Spuikwartier, Cen-
idee, een fictie. Het traal Station en de Utrechtse
het gebruik van dat Baan in Den Haag, Waterstad
Kop van Zuid in Rotter-
vormconcept dam. het IJ-centraal en ooste
gebruikers- lijk havengebied van Amster-
dan, Qp dje piaatsen, vindt de
Vierde Nota, kunnen wonen,
kantoorruimte en toerisme in
hotelbouw uitste-
Fictie
Doordeweeks reist Han Krom
hout met de trein van Utrecht
naar Den Haag. Hij werkt daar
bij de ANWB, als beleidsmede
werker op de afdeling recrea
tie, milieu en landschap. Van
uit de coupé beziet hij twee
keer per aag een klein deel
van het Groene Hart. Krom
hout: „Een zonsopgang, voor
jaarsnevel, sneeuw, jonge zwa
nen, tractors, spruitenplanten,
de Floriade in wording; ik
vind het allemaal prachtig.
Maar dat is niet maatgevend,
dat is hooguit passieve recrea
tie, hoe snel de trein ook rijdt,
Het
ook de mensen erop af. Nu i
het gebied te onappetijtelijk
om ongewenste ontwikkelin
gen tegen te gaan. Ik pleit er
voor dat het westelijk deel van
het Groene Hart kleinschalig dat het 't weer wordt",
wordt opgezet en toegankelijk
wordt voor recreanten; kam- Abstract
peerders en zo. Het oostelijk Volgens Hosper is één
deel moet dan aantrekkelijk problemen
zijn voor mensen die willen --
genieten van vergezichten
die er niet tegenop
tegenwind terug te fietsen,
Maar voor beide gebieden
geldt: ze moeten toegankelijk
zijn. Genieten van vergezich
ten uit een voortrazende trein
is niet genoeg. Dan is het a
Groene Hart niets meer dan sluipende ontwikkelinj
Dat beeld
Beschouw
gewoon als
i de
Hart dat het zo'n abstract be
grip is. „En dat begrip heeft in
met dertig jaar nog niet wezenlijk
<=<1" geleid tot een bijzonder gebied
met een duidelijke betekenis
voor de Randstad. De praktijk
is eerder dat het gebied aan
betekenis heeft ingeboet, kwa
litatief is achteruitgegaan door
V'uCl ua" sluipende ontwikkelingen van
de bewoner uiteenlopende aard. Wil de
indstad en daar zijn Randstad uiteindelijk profijt
toch echt te volwassen trekken van het Groene Hart
dan zal in dit gebied moeten
worden geïnvesteerd om het
tot een tuin van de Randstad
te maken. Daarvoor zullen
Groene metropool
In de jaren zestig en zeventig
„Green Hart Metropolis"
de dag: stad en groen als
heid. Die visie spreekt ir.
Hosper van Bureau Bakker e
creatie, natuur, landbouw,
maar ook voor het wonen en
werken".
Hosper ziet wel wat
Bleeker in Amsterdam nog al- keuze voor het water. „De
tijd aan. Hij sloeg Hall er nog Randstad is gebaat bij
gebied, oi
doen. Er
nodig dan wel
concept. En dat is er niet. Ter
men als Groene Hart en Blau
we Kamer hebben tot nu tot
publicitaire waarde ge-
contrast met het steen, de
drukte en het lawaai. Een
idylle ofwel „een tafereel
Den Haag-Rotterdam. Door
hiervoor te kiezen kan een
handvormige „kuststad-ach-
had dan dat ze houvast bieden kend samengaan,
voor planning, beleid, inrich- Zo dwalen de gedachten al
ting en beheer". weer af van waar het om gaat,
Het lijkt een utopie dat het het Groene Hart. Want dat
lieflijke eenvoud". Louter het ter-de -duinen" ontstaan met
gevoel te weten dat open bijzondere kwaliteiten. Ener-
ruimten met wijde doorzichten zijds is immers de zee dichtbij,
vlakbij zijn, leek genoeg om de badplaatsen, de duinen
i zal komen, wordt almaar
het uit te kunnen houden
de grote stad".
Maar, concludeert Hosper.
hebben ons alleen bezig ge-
de duinzoom-bossen, ander
zijds ligt aan de binnenzijde
het waterrijke Groene Hart.
Dan zal ook de mogelijkheid
De bedreigingen voor het het landelijk gebied wordt ook
Groene Hart worden zelfs al- almaar ontoegankelijker voor
bedreigd, houden met de steden en het tot waterrecreatie in dit gebied
groen aan zijn lot overgelaten.
„Alle randen van steden
dorpen beginnen op elkaar I
moeten worden verbeterd. De
vaarroute Amsterdam-Al-
phen-Gouda-Rotterdam
te problemen. Er worden rijen, wegen verliezen na ruiï-
gronden uit de produktie ge- verkaveling hun openbare voorbij te zijn
de grondwaterstand functie, sommige natuurgebie-
aar lager. De natuur den en landgoederen zijn al-
wordt almaar lager,
wordt bedreigd door
ring, verdroging en verschra
landgoederen zijn
leen toegankelijk met een pas-
steeds meer agrarische
ling. De bevolking vergrijst, gebieden, natuurterreinen
waardoor er steeds minder
de landelijke gebie
wonen en al- betreden,
de steden. Die Kromhout: „Ik geloof niet
den komen te
steden zitten al propvol,
er is nog behoefte aan zeker
een half miljoen woningen.
dat de slechte woonomge
ving in de steden maatgevend
is, maar de aantrekkelijkheid
lijken en gifbelten blijken ook daarvoor de belangrijkste dra-
het Groene Ha_rt niet ger moeten zijn. Langs die
a cöncentra-
jachthavens,
icheepswerven, verblijfaccom-
oeverrecreatie-ge-
lergelijke. Nieuwe
/erbeterde water-
vernieuwingsproces verbindingen zijn hier ook op
zijn plaats. Ten oosten van
deze „waterlinie" is het dan
mogelijk het accent te leggen
le
ring móet leiden tot
andering in het denken. Als modaties,
we het Groene Hart belangrijk bieden
vinden dan lijkt een offensief
nodig, eei I
dat leidt tot verbetering
de kwaliteit van het gebied
Daarbij moet niet worden te
ruggegrepen op het oude idee op natuurontwikkeling
van het Groene Hart als toon- landbouw",
beeld van het arcadische boe- DICK HOFLAND
Wat hebben de kamerleden
Willem Vermeend (PvdA),
Aleindert Leerling (RPF),
Erwin Nypels (D66) en Hajé
Schart man (CDA) in hun vrije
tijd met elkaar gemeen? Laat
ik meteen maar het goede
antwoord geven, want u zou er
toch niet opgekomen zijn. Ze
zijn alle vier enthousiaste
surfers. Hoe ik aan die
wijsheid kom? Heel simpel: uit
de nieuwste versie van het
boekje Wie is Wie in de
Tweede Kamer", dat sinds
vorige week bij de
boekhandels verkrijgbaar is.
Het bundeltje bevat waardevol
en verrukkelijk leesvoer voor
iedereen die, ook al is hettzelfs
maar een beetje, in de politiek
geïnteresseerd is. We vinden
er de foto's, namen, adressen,
telefoonnummers en
levensbeschrijvingen in van
alle 150 leden van de Tweede
Kamer en voorts nog een dosis
informatie over onze ministers
en staatssecretarissen. Zo kan
iedere kiezer een aardig
inzicht krijgen in de personen
die wekelijks over een deel
van ons wel en wee beslissen.
In 1970 stelde de inmiddels
overleden Elsevier-journalist
Frits van der Molen voor het
eerst een politieke „Wie is
Wie" samen. Dertien jaar later
pas volgde er een herziene
uitgave, geschreven door de
journalist Henk Visser. De
zojuist verschenen editie is
verzorgd door een duo: Henk
Enkelaar, voormalig NOS
radioverslaggever, en Titia
van Rijckevorsel, oud-lerares
Frans, beiden woonachtig te
Amersfoort waar beslist niet
zonder toeval ook de uitgever
van „Wie is Wie" (Bekking) is
gevestigd.
Nog maar vier van de huidige
kamerleden kwamen ook al
voor in de „Wie is Wie" van
1970: Theo Joekes (VVD. 25
jaar onafgebroken kamerlid).
Pol de Beer (VVD, 19 jaar in
één ruk) en verder de PvdA 'er
Hein Roethof en D66-
fractieleider Hans van Mierlo,
die echter in tegenstelling tot
de twee voorgaande
oudgedienden geen staat
kunnen maken op een
ononderbroken carrière als
volks vertegen woordiger.
Het vervelende aan Wie is
Wie" is dat het vanwege de
voortdurende doorstroming
der kamerleden snel
veroudert. Er moet dus na de
kamerverkiezingen van 1990
onmiddellijk weer een nieuwe
uitgave komen. (En dan graag
de naam van de vorig jaar
afgetreden staatssecretaris
Gerrit Brokx goed spellen!)
Wat het boekje echter zo
aantrekkelijk maakt is, dat het
de „mens achter de politicus"
tot leven laat komen. Bij de op
interviewtjes gebaseerde
levensbeschrijvingen van de
kamerleden staan bijvoorbeeld
ook de hobby's vermeld. Ria
Beckers (PPR) en Dick
Tommei (D66) bekennen dat
de politiek hun grootste hobby
is, maar de overigen leven
zich buiten het Binnenhof uit
in een scala van bezigheden
die niets met politiek van doei
hebben. Boeken lezen,
schaken, bridgen, fotografererr^s
en postzegels verzamelen zijn
de meest voorkomende
vrijetijdsbestedingen, maar §8
sommige dames en heren
noemen ook favoriete
activiteiten van wat minder
alledaagse aard.
Een greep in het wilde weg:
Jan Nijland (CDA) bouwt
graag miniatuur-molens van 1
a 2 meter hoog, die geplaatst
worden in tuinen van
familieleden, zijn
partijgenoten Harry Aarts en
Ad Lansink verzamelen
respectievelijk
Boeddhabeeldjes en oude
geografische kaarten, de
VVD'er Reinier Braams
koestert een grote collectie
mineralen en fossielen.
Maarten van Traa (PvdA)
spaart spoorboekjes uit alle
uithoeken der aarde en Kees
Zijlstra (PvdA) is thuis gaarne
met penseel, palet en linnen in
de weer.
Een flinke groep kamerleden
wisselt het veelal zittend
bestaan af met sportieve
bezigheden, waaronder vooral
hardlopen en fietsen hoog
scoren. De Limburgse CDA 'er
Léon Frissen heeft zelfs al
enkele hele en halve
marathons op zijn naam staan.
Ook in muzikaal opzicht
schuilt er talent in de Kamer.
Zo kan bijvoorbeeld een
kamerorkest gevormd worden,
bestaande uit de PvdA 'ers Piet
de Visser (piano), Thijs
Wöltgens (hobo en klarinet).
Bram Stemerdink (viool of
accordeon), Maarten van Traa
(trombone), de VVD'ers Hans
Dijkstal (tenorsax) en Joris
Voorhoeve waldhoornde
CDA'er Jan Krajenbrink
(piano en orgel) en de D66'er
Jacob Kohnstamm (cello).
Kortom, breekt u zich nog het
hoofd over een
Sinterklaascadeautje? Naar de
boekhandel dan maar.'
TRUBBELS
n
