Zit er een kind
in haar hand?
1
inal
Ie
:NJsN'i
FEEST
£eidóc@ou/umt
ZATERDAG 3 DECEMBER 1988 PAGINA 23
„Alles in de hand" heet het
televisieprogramma van de TROS, waarin
Ralph Inbar de Scheveningse
handlij ndeskundige Edo Sprong
demonstraties met „proefpersonen" laat
geven. Er horen een cursusboek met
werkblok, een zwarte pen, een vergrootglas
en een meetlatje bij. Een vermakelijk
programma over de welwillende ruggen van
proefpersonen maakt de verleiding
onweerstaanbaar om even in je eigen hand
naar de lijnen te kijken. Wat moeten we
ervan geloven? Een gesprek met Edo Sprong.
SCHEVENINGEN - De wildgroei in
transpersoonlijke, spirituele, metamorfe-
rende cursussen of hoe het ook allemaal
mag heten, neemt grote vormen aan. Ui
teraard spelen de media in op de groei
ende belangstelling voor al die theorieën
die vooral op oosterse filosofieën zijn ge
stoeld. Dus heeft ook de TROS een
„modern" programma: Alles in de
Hand. In een serie van acht uitzendin
gen (die nu wordt herhaald en tot en
met januari duurt) vertelt handanalyti
cus Edo Sprong de mensen in „eenvou
dige taal" over het handlezen.
Hij heeft er proefpersonen bij die ten
aanschouwe van heel Nederland hun
hartsproblemen prijsgeven. De moed die
je daarvoor alleen al moet opbrengen
staat in geen enkele hand te lezen. D,e
gesprekjes tussen de proefpersonen, Edo
Sprong en Ralph Inbar gaan ongeveer
zo:
Ralph (na een inleidend babbeltje):
„Kun je in de hand zien hoe oud je
wordt".
Edo: „Er zijn wel aanwijzingen. Ik jaag
niemand de doodsangst op het lijf. Er
zijn tekenen: de heuvels slinken, de
kracht trekt weg, de elasticiteit van de
hand neemt af'.
(Later krijgen we zo'n hand te zien,
maar die blijkt van een 92-jarige vrouw
te zijn).
Er treedt een vrouw van veertig jaar aan.
Ze vertelt Ralph, terwijl Edo haar hand
bekijkt maar zijn oren wijd open houdt,
„opgebrand" te zijn na achttien jaar in
de gezondheidszorg haar beste krachten
te hebben gegeven. Nu wil ze een kind,
tijd voor zichzelf.
De Vrouw kan gerust zijn. Edo: „Je hebt
een prachtige, gezonde hand. Ik zie dat
jij te weinig plezier in het leven neemt".
(Dat hadden wij ook al begrepen). „Je
Luna. de maanheuvel, is goed ontwik
keld, maar je hebt alleen maar gewerkt".
Ralph die de Tros-lijnen in de hand
moet houden, vraagt of ze een kind wil
met of zonder relaties, waarop de vrouw
blijk geeft van twijfels.
Edo verklaart dat de Mercuriuslijnen die
voor relaties staan er wel zijn. Hij ziet
ook dat ze een hele goede moeder zou
kunnen zijn.
Ralph: „Maar zie jij een kind in haar
hand?".
Edo: „Zoals het nu ligt: nee". De vrouw
moet haar verlangen naar een kind naar
een hoger niveau brengen, sublimeren
zoals dat heet. En verder adviseert Edo
haar van het leven te genieten en „dan
komt alles verder wel goed".
Je ontkomt er niet aan toch even in je
eigen hand te kijken. In de zaal doet ie
dereen het ook. En als je een zeer gewen
ste lijn met geen mogelijkheid kunt vin
den, ook niet met een bij het cursuspak
ket geleverd vergrootglas, dan bekruipt
je de neiging die er dan maar in te snij
den.
We gaan niet redetwisten over het waar
heidsgehalte van de handanalyse. De
methode is nu zo populair dat je zelfs bij
de aanschaf van nieuwe huishoudhand-
schoenen een handleiding handlijnkunde
kunt vinden. Edo Sprong ergert zich
vanzelfsprekend aan al die sceptische
journalisten wier vak het is alleen te ge
loven wat ze zien of wat verklaarbaar is.
Feiten. Daarover gaat Sprongs verhaal
niet. Geen feiten, geen bewijzen, geen
onderzoeken. Ondanks die gebreken pre
senteert de handlijnanalyticus zich in
ons gesprek overtuigend. Zijn optreden
op de televisie staat daarmee in contrast.
De popularisering van zijn kennis daar
maakt hem niet geloofwaardiger.
VIBRATIES
Je moet niet helemaal verstoken zijn
van gevoel voor oosterse zienswijzen om
Edo Sprong serieus te nemen. Het .is
zondagmiddag. In zijn flat aan de Sche
veningse Gevers Deynootweg loop je te
gen de boeddhabeelden op. Je kunt er
niet om heen. Nog voordat hij vraagt of
we thee willen, maken we een excursie
langs die beelden. Hij koopt ze op hun
„vibraties". Een beeld zonder trillingen
is niets waard. De liggende boeddha, de
zittende en de staande boeddha's met
een1 prinselijke gewaad en die met een
lotusbloem op het hoofd vertegenwoor
digen eigenschappen zoals mededogen,
volkomen rust en ontspanning of medi
tatie. Edo móest ze kopen. Gelukkig had
hij ook het geld, zodat die prachtige
beelden hem nu omringen.
Het moet gezegd worden: Sprong straalt
rust uit. Er zijn geen klokken in huis.
Tijd lijkt geen rol te spelen. Zijn praktijk
aan huis, zijn Academie Antropodyna-
mica en nu de televisieuitzendigen ne
men hem volledig in beslag.
Edo Sprong is sinds anderhalf jaar, na
vele jaren in Amerika te hebben gewerkt
en gewoond, terug in zijn vaderland. „Ik
liep op een gegeven ogenblik in Toronto
te denken wat ik daar nu eigenlijk
moest, toen ik een plastic zak op straat
zag liggen met het opschrift: Dutch Boy.
Ik dacht: bedankt. Ik ben meteen terug
gegaan naar mijn wortels en hier ben
ik". Hij is van huis uit een zakenman.
In alle delen van de wereld heeft hij be-
drijfs- en managementadviezen gegeven.
Intussen was hij meer dan eens ge
trouwd.
„Vrouwen lopen altijd bij me weg", ver
VERTROSSING VAN „DIAGNOSTISCHE HANDANALYSE'
LIPPEN
STEMORGAAN
KAAK
kondigt hij iedereen die naar zijn levens
verhaal vraagt, maar naar de diepere
verklaring daarvan wordt meestal niet
geluisterd. „De vrouw die je zoekt kan
de spiegel zijn van de vrouw in jezelf.
Het gaat om het vinden van een eenheid
in jezelf. De ene mens gaat die weg via
relaties met anderen, de ander komt via
een spirituele weg tot een eenheid van
persoonlijkheid en geest". En om zijn
ideeën wat te vereenvoudigen, wat hij
ook voor de televisie doet, komt hij met
het beeld van Adam en Eva. Zo krijgen
misverstanden alle kans, want het lijkt
er nu op dat hij bij elke man een vrouw
wil plakken. „Je trekt tegenpolen aan.
Als ik in me een onderontwikkelde
vrouw heb, dan trek ik een ontwikkelde
vrouw aan die me leert hoe ik mijn
vrouwelijke eigenschappen moet ontwik
kelen. Ik heb er overigens helemaal geen
bezwaar tegen de dingen te popularise
ren. Rudolf Steiner heeft gezegd dat er
een tijd komt dat iedereen de ander
kent. Die tijd is nu gekomen. In dat pro
ces naar een beter inzicht in jezelf en in
anderen ben ik een hulpmiddel".
Het heeft wel even geduurd voordat Edo
Sprong zelf zover („op de weg van de
kruisiging die iedereen moet gaan") was.
Na zijn eerste scheiding stond hij op een
kruispunt waarop hij zich afvroeg: waar
om gebeuren de dingen? Daar ontmoette
hij een vrouw die hem in contact bracht
met spiritualiteit. „Een zakenman kan
ook spiritueel zijn. Het is juist belangrijk
dat we in het zakenleven wat meer spiri
tualiteit brengen. Niet de mensen uitbui
ten, maar hen stimuleren hun persoon
lijkheid te ontwikkelen, creatief te zijn.
Zo'n werkhouding komt de zaak ten
goede". De ontmoeting met die vrouw
(het kruispunt lag ergens in Afrika) heeft
zijn leven veranderd. De vraag „waarom
moet ik wat zijn" heeft hem uit de race
naar een betere carrière, meer geld en
een groter huis, L--,J
Amerika
In Amerika ging hij aan de slag. „Na een
intensieve training van vier jaar op het
gebied van morfologie, studeerde hij in
1979 af aan het National Research Insti
tute for Selfunderstanding in Toronto.
Hij specialiseerde zich in Samudrik Sha-
stra, de wetenschap van de handanalyse.
Ook heeft hij zich gewijd aan onderzoek.
Hij bekwaamde zich in tal van vormen
van therapieën". Dat staat allemaal in
de studiegids van zijn academie te lezen,
voor wie er meer van wil weten. Zijn
meters lange en hoge boekenkast, vol
met stukgelezen boeken van onder ande
ren de pyscholoog Carl Jung, de antro-
posoof Rudolf Steiner en vele oosterse
wijsgeren, is getuige van een lange stu-
dieweg. En nu zit hij in ons land met al
die kennis en met de vaste overtuiging
dat hij heel bekend zal worden. Eindelijk
is zijn jeugdwens, filosofie onderwijzen,
uitgekomen. Hij geeft zijn lessen aan
zijn academie, die is gevestigd waar zich
maar studenten melden, maar in Breda
een secretariaat heeft. Edo geeft er zijn
lezingen, zijn lessen in de filosofie. Je
kunt er studeren voor een basisdiploma
handanalyse, voor diagnostisch hand
analist en voor het meesterdiploma van
zo'n analist, voor transpersoonlijke the
rapeut en het meesterdiploma van zo'n
therapeut.
De academie heeft ongeveer het systeem
van de Open Universiteit overgenomen:
je kunt op elk moment met de studie be
ginnen, je kunt er zolang over doen als
je wilt. Alleen wordt de student tijdens
de studie aangemoedigd zelf „transper
soonlijke groei" te bereiken.
Gelukkig
Edo is nu volkomen gelukkig. „God
heeft me gezegend met de gave filosofie
te kunnen onderwijzen, een handanalist
te kunnen zijn waardoor ik mensen kan
helpen. Ik kan niet voorspellen, maar
mijn waarnemingen kunnen wel preven
tief zijn. Als ik uit de hand lees dat ie
mand moeilijkheden met zijn hart krijgt,
kan ik zeggen: Als je zo doorgaat krijg je
een hartaanval". Hij is ervan overtuigd
dat hij mensen kan helpen bijvoorbeeld
uit hun dwangneurose waarin ze zich ge
vangen houden. „Ik werk in een andere
bewustzijnslaag. Psychologen hebben
soms jaren nodig mensen van een fobie
af te helpen. Op het niveau waar ik werk
bestaat geen tijd. Gewoonten veranderen
kan wel tijd kosten, maar een angst
kwijtraken kan in dezelfde tijd als waar
in die gekomen is. Ik zoek de oorzaken
die lees ik uit de hand, maar de mensen
weten het zelf ook. Ik help ze bij het in
zicht". Hij kan niet duidelijk uitleggen
hoe hij te werk gaat. Hij moet zich con
centreren op zijn klant. Dat kan hij niet
op een achternamiddag tijdens een inter
view demonstreren natuurlijk.
We moeten het maar aannemen: hand
analyse is er voor iedereen. „Door de
eeuwen heen hebben filosofen en psy
chologen de samenhang tussen het men
selijk fysiek, karakter en de kosmos be
schreven. De wetenschap wordt verbon
den met antroposofie en met moderne
inzichten in de psychologie. Het is een
authentiek morfologisch systeem, dat
eveneens planetaire typen zielekrachten
beschrijft. De archetypen symboliseren
fundamentele, fysieke, emotionele en
mentale patronen. De namen van plane
taire typen zijn ontleend aan de Ro
meinse mythologie, hun verschijnings
vormen werden afgebeeld in Griekse en
Romeinse standbeelden. De lichaams
bouw van ieder mens heeft de vorm van
een of meer planetentypen. De eigen
schappen van de planetaire typen wor
den weerspiegeld in de heuvels van de
hand. De lijnen van de hand zijn ener
giekanalen tussen de verschillende her-
sengedeelten. De gedachte-energie
„snijdt" door de zenuwuiteinden om lij
nen in de hand te creëren".
Tot zover een citaat uit de studiegids,
waarheen Edo Sprong verwijst als hem
wordt gevraagd naar de oorsprong van
Edo Sprong:een gave.
handlijnanalyse. Er staan allerlei citaten
in van bekende wijsgeren. Zoals: „Han
den zijn naar buiten gekeerde hersenen"
(E. Kant), „Het karakter is de wijze
waarop we energieën kanaliseren" (Ench
Fromm) en uit Jesaja (49:16): Immers in
mijne handpalmen graveerde ook U,
Uwe muren zijn mij steeds voor ogen".
Kritiek
„Als mensen eenmaal geïnteresseerd
zijn, duiken ze vanzelf dieper in de stof.
Ze krijgen zelfkennis en daar gaat het
om. Natuurlijk moet je voorzichtig zijn
met het verbinden van conclusies aan de
waarnemingen. Je moet combineren. Je
kunt niet alleen uit een lijn in de hand
opmaken of iemand bijvoorbeeld relatie
problemen krijgt of niet. Er lopen ge
noeg kwakzalvers rond die je de meest
afgrijselijke dingen aansmeren. Maar dat
kunnen ze mij niet verwijten". Hij is
verdrietig geweest om de aanval van de
emeritus-hoogleraar psychologie aan de
Rijksuniversiteit van Groningen, H.A.
Hutte in de NRC van 27 september. Die
heeft hem voor de voeten gegooid „men
sen met opengescheurde emoties" achter
te laten. Hutte hekelde in zijn artikel,
niet helemaal ten onrechte, de suggestie
die Sprong wekt „hulp te kunnen bieden
met één blik in de hand". Sprong verde
digt zich: „Achter de schermen zit een
team van hulpverleners dat de proefper
sonen na de uitzendingen opvangt. Nie
mand komt daar tegen zijn zin aan tafel
zitten. Iedereen weet wat er gebeurt.
Pscyhologisch inzicht is niet alleen gege
ven aan mensen die ervoor gestudeerd
hebben en professor zijn. Ik heb die gave
van nature. Waarom al die kritiek: ik
zou zeggen steek de handen uit en laten
we samen ontdekken. Als je pionier
bent, zoals ik. krijg je kritiek. Maar ik
kan er niet meer mee stoppen. Ik weet
dat ik op de goede weg ben. Ik ben niet
in competitie met wie dan ook. Mijn le
ven gaat als een lege boot op een rivier
naar de kosmos. Dit is er nu eenmaal in
gestopt. Ik wil helemaal niets bewijzen".
MARSCHA VAN NOESEL
door Piel Snoeren
Een lezeres wil weten waarom er op deze
plaats zo vaak verwezen wordt naar de
uitkomst van een of ander
wetenschappelijk onderzoek. Omdat een
mens van zulke onderzoeken het een en
ander kan opsteken, suffie. Omdat er bij
onderzoeken niet dat eeuwige gezeur is
van wat er eerst was, de kip of nel ei. nee.
er is een ei. de kip kijkt wat er in zit en
niet zelden blijkt dat - ei ei - een
verrassing te zijn. Vooral paaseieren
staan hierom bekend. Zo gaat het
verhaal dat Lucrezia Borgia, de adellijke
lichtekooi uit het Rome van de
Renaissance, haar derde echtgenoot
Alfonso van Bisceglia heeft vermoord
door hem met Pasen een eitje voor te
zetten dat ze had laten injecteren met
arsenicum.
Snel de indruk weggenomen echter als
zou dit stukje, met de donkere dagen
voor Kerstmis hangend boven het hoofd,
op een verkeerd seizoen slaan, op de
paastijd. Nop. Op de naderende
feestdagen slaat het, zij het dat de
aanleiding wordt gevormd door een
onderzoek dat slaat op Pasen, op het
joodse paasfeest bijzonderlijk, op Pesach.
Want daar valt. mits men Pesach
vervangt door sinterklaas, door kerst,
door oud en nieuw, het nodige van op te
steken voor een mens die zijn dagen wil
rekken. Zijn zij die de man met de zeis
nabij weten, in staat met het oog op een
belangrijke sociale gebeurtenis
(verjaardag, jubileum, feestdag) hun
verscheiden uit te stellenDie vraag heeft
enkele wetenschappers beziggehouden én
ze hebben het antwoord trachten te
vinden met behulp van een uitgebreid
statistisch onderzoek.
Als uitgangspunt namen ze de
overlijdensverklaringen van allen in een
bepaald gebied die een joodse
achternaam hadden. Vervolgens spitsten
ze hun speurtocht toe op degenen die
gestorven waren in de week vóór en in de
week na Pesach, het joodse paasfeest dal,
zoals men weet, afhankelijk van de
maanstand nog meer door de kalender
dartelt dan zijn christelijke equivalent.
Pesach, zo redeneerden de onderzoekers,
is voor joden het belangrijkste hoogtij
van het jaarruim 75 procent pleegt de
zogenaamde seideravond te vieren
binnen de boezem van de familie. Wat
bleek? In de week. voorafgaande aan het
feest, stierven er 61,4 procent minder
joden dan in de week erna wanneer
Pesach in een weekend viel, en nog altijd
13,7 procent minder ervoor dan erna
wanneer de maan wilde dat het
doordeweeks Pesach was.
De vraag viel dus bevestigend te
beantwoorden. Met name de combinatie
Pesach en weekend - een voorwaarde bij
uitstek om zoveel mogelijk familieleden
rond de huiselijke haard verenigd te
krijgen - schonk mensen de kracht om
de laatste adem nog even op te houden,
zo moet worden geconcludeerd. Menig
mensenleven zal bijgevolg zijn gerekt
door het besluit van paus Gregorius uit
1582 om het christelijke paasfeest
enigermate los te koppelen van de
tirannie der maangestalten en voorgoed
op zondag te situeren. En laat men, alle
gekanker over een paar dagen minder
vrij op een stokje, de hemel danken dat
de komende kerst in het weekend valt.
Oud en nieuw in het weekend. Menig
mensenleven zal erdoor gerekt worden.
Zou dat nou geen passend cadeau van
Johannes Paulus II aan de mensheid
zijn ter viering van het feit dat hij tien
jaar paus is? De volksgezondheid gaat
hem immers ter harte, gezien het goede
voorbeeld dat hij de hartvervetters onder
de beminde gelovigen geeft door bij
wijlen de tabberd uit te doen en een potje
te skiënEx cathedra verordonneren dat
ook alle kerstmissen voortaan op zondag
moeten - welk een bijdrage' tot de
wereldgezondheid.
Want zo. werkt het volgens de
onderzoekers. Met de wil om in leven te
blijven teneinde een hoogtij te mogen
meebeleven in de schoot van verwanten
en andere dierbaren, kan een mens zijn
tijdstip van overlijden bijsturen. Zo
simpel luidt het recept voor het
levenselixer waarnaar de mensheid op
zoek is geweest totdat alchemisten als
Albertus Magnus en Raymundus Lullus
het tot hun schade gevonden meenden te
hebben in een mengsel van kwik en
zwavel, hetzelfde waaraan nu de paling
uitsterft. Weg dus met de tirannie van
.kerst, van paas, van oud en nieuw.
Gewoon: alle dagen kermis. Goud in de
mond van iedere morgenstond. Hoog
Sammie, kijk omhoog. Sammie.
Men ziet het niet aan zijn voorgevormde
verschijning af, maar zo'n minister Van
den Broek, die bezit het recept om van
zijn leven een lust te maken. Want hoe
vult hij zijn vrije tijd? Met het verzinnen
van slagzinnen. Wie tot tien kan tellen,
kan de hele wereld bellen - als dat er niet
eentje van Van den Broek is. Geen
wedstrijd om de beste slagzin of hij doet
eraan mee. In huize Van den Broek is
dank zij de fantasie van vader menige
vette prijs gevallen, weet een Haagse
wandelganger te melden. En dan knalt er
weer een kurk. Die lezeres met haar
ingezonden brief van daarstraks echter.
Bewust ongehuwde moeder.
Bijstandsmoeder uiteraard. Maar geen
biologische moeder, nee, adoptiefmoeder
van een kind dat ze met haar lesbische
partner langs administratieve weg heeft
verwekt. Haar leven is een strijd, geen
feest. Die wordt dus niet oud.
