Langs
Omwegen
Hoe je aan de „toog" ook
soms leuke zaken kon doen
Vernieuwing van het oude Spant
[NA 12 LEIDEN OMGEVING
CaidócSoutarit
VRIJDAG 2 DECEMBER 1988 PAGINA 13
Op mijn omwegen door stad on hind
kom ik graag monson togen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u gratig in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
erd ge-
vijf enj
chuipui
ne
mid-
op
10 jaar,!
naam,
school'
onum-
)68. Er
vorden
irijvers
der
jaren
daar-
forden
n vrij-i
NIEUWE OPSTELLINGEN VERRIJKEN MUSEUM VOOR DE BLOEMBOLLENSTREEK
Het is nog maar erg kort
geleden, een week of wat,
dat het jonge Museum
voor de Bloembollen
streek, anno 1985, aan het
Vierkant in Lisse zijn
toch al boeiend streeko-
verzicht verrijkte met en
kele nieuwe „opstellin
gen". Het bruist van ver
stild leven in die panden
van de Stichting van die
naam die in '80 werd op
gericht. Het ligt nog vers
in het geheugen: een
voormalige, aftandse bol
lenschuur en opslagplaats
van bollen werd voor het
symbolische bedrag van
een Nederlandse gulden
van de gemeente in be
heer overgenomen. De
gemeente Lisse gaf haar
zegen aan de nieuwe mu
seale beweging, zonder
bindende consequenties.
Geen subsidie of wat ook;
het museum hoefde dus
niet bij die overheid aan
te kloppen (behoudens
voor kleine uitzonderin
gen, „afhankelijk van het
doel", zegt public rela-
tionsman René van Son):
„Jullie doen je best maar
en dan is Lisse trots op
het museum", vond de
gemeente. Het was en is
nog immer een perfect
toonbeeld van particulier
initiatief.
„vrienden van het Museum"
verenigd in het Gilde van de
Zwarte Tulp, die het opko
mend Museum voor de
Bloembollenstreek een warm
hart toedroegen. Vele tiental
len zelfs, en hun namen staan
ih plaquettes vereeuwigd,
want ze droegen allemaal hun
steentje bij aan de tentoonge
stelde registratie van een
boeiende geschiedenis van
een Hollandse landstreek die
in cultuur is gebracht. Wie
wil weten wat er allemaal ge
beurd is met ons dichtgeslibde
westen, hoe de jongste ijstijd
z!n sporen heeft achtergela
ten, hoe het stenen tijdperk
overging naar het brons, hoe
de woeste wouden werden ge
kapt en het latere veen werd
ontgonnen, wel die kan in
sponsors
DE P10NIERS*VA\' HET
10DERNE "BLOEMBOLLEN VAK
Hun verdiensten'worden dankbaar gememoreerd in het fris geschilderde en lichte museum nabij
van het moderne bloembollenvak", bijgezet in glazen vitrines, samen met de aeëigende attributen
arbeid sierden.
Lisse aan het Vierkant volop
en dankbaar terecht.
En, natuurlijk, kan de bezoe
ker A
i dit
hoe de bloembollen hun weg
enigerlei wijze over de we
reldbol hebben gevonden.
„Wat ook opvallend is: de ve
len die hier komen worden
getroffen door de frisheid en
de heldere, lichte kleuren van
het museum", zei mevrouw
Ina van Leeuwen, gemoti
veerde gastvrouw en rond-
leidster, die globaal meer af
weet van horsten en slenken,
van afgravingen, van jonge
en oude zandverstuivingen,
alias duinen, dan de gemid
delde rand-wetenschapper.
Het is een zeer bijzonder mu
seum: ongeveer 60 vrijwilli
gers houden het op gang, ge
dreven mannen en vrouwen
voor de ontvangst en voor het
rondleiden van groepen be
zoekers. Het is een massaal
onderricht, van strandwal tot
het reilen en zeilen van de
trekschuit op de route Haar
lem-Leiden die medio 19e
eeuw wegviel. Als je in je
eentje komt, moet je de bij
stand van een medewerker
ontberen, maar als je aan een
zucht slaakt is er wel een be
reidwillige ingewijde die eni
ge uitkomst wil bieden, omdat
geen ziel voor de zegeningen
van de Bloembollenstreek
verloren mag gaan. Wie het
naadje van de bollenkous wil
weten, is hier aan het goede
adres.
„Het winkeltje"
Het Museum voor de Bloem
bollenstreek vindt zich, ge
heel terecht, een instituut
voor een aangename en leer
zame verpozing in de geschie
denis van de Bloembollen
streek. Een figuur apart in de
rij van vaderlandse musea. De
„uitwendige mens" kan zich
daarbij bedienen van „Het
winkeltje", waar van alles te
koop is, ook op het terrein der
prullaria en „andere leuke ar
tikelen", als het maar met
bloembollen te maken heeft.
Het museum is berekend op
een langdurig bezoek. Als je
in al deze zaken die met de
bloembollen te maken hebben
je neus wilt steken, moet je als
bezoeker daar wel een paar
uurtjes voor uittrekken. Een
kleine pauze daarbij kan geen
kwaad en wordt bovendien
erg aantrekkelijk gemaakt
door de aanwezigheid van een
sfeervolle koffiekamer die als
een echte lunchroom met
keukentje is aangekleed en,
evenals het „winkeltje" dient
ter vermeerdering van de in
komsten.
Het Museum voor de Bloem
bollenstreek is al eerder bij
ons in de publiciteit geweest,
maar je kunt amper genoeg
krijgen van het beneden en
boven; invalide bezoekers
kunnen gebruikmaken van
een traplift nog eens nalo
pen van de hoofdthema's: de
wordingsgeschiedenis, geolo
gie en archeologie van de
streek; de waterbeheersing; de
het Vier kant: vier „pioniers
die hun onverwoestbare
FOTO-S: PR
leefwijze van de (oude) bewo
ners; de bollenteelt en de
daarbij gebruikte werktuigen;
handel, onderwijs en onder
zoek. Duizenden jaren zijn er
oogwenk
een goed
zijn ook
ve opstel
wat langer
bijvoor-
welijk maken in
is het privilege
museum. Maar
aanwinsten en
lingen waarbij w
kunnen stilstaan.
Daar hebben
beeld, de oude „toog"
roemrijke Lissese herberg De
Witte Zwaan die in de jaren
zeventig helaas is afgebroken.
Bij het ontstaan van de
bloembollenhandel in de 17e
eeuw werden er vooral ook
zaken gedaan in de „kroeg".
Dan zat je je aangenaam te
verpozen aan de toog, zoals in
elk café, en als je dan een
monster van een bollensoort
of -collectie bij je had, kon die
verhandeld worden. „Een
handel apart, een aardig grap
je, buiten de veiling en de ma-
Een hoekje van de nieuwe presentatie van het Museum voor de Bloembollenstreek in Lisse: de
„toog" van de aloude, helaas verdwenen, herberg De Witte Zwaan, waar in de nabijheid van
glaasjes en flessen vaak leuke zaken werden gedaan. Het lijkt een huisaltaar, maar is het zeker
niet, hoewel de rituelen een vast karakter droegen.
keiaars om", aldus René van
Son; „het was een vrij inge
wikkeld spel, waarbij wel een
„commissaris" aanwezig was".
Met een beetje inbeeldings
vermogen kan de bezoeker
zich in de geest die toog-han-
del wel voorstellen. De aan
wezige „kelkjes" en flessen
met spiritualiën zijn daarbij
goede hulpmiddelen.
Nieuw in de presentatie zijn
ook drie „lak-profielen" die,
achter glas, het geologisch
ontstaan van de bloembollen
streek aanschouwelijk maken.
Het zijn doorsneden van een
bodem en ze tonen waarom
dit kalkrijke gebied zo bij uit
stek geschikt is voor de bol
lenteelt. Het is ook het ver
haal van de duinafgraving die
aan een opnieuw in cultuur te
brengen gebied voorafging.
Nieuw ook zijn enkele glazen
kolommen met, „bloembollen
serveert. Zo ziet men, onder
meer, hoe hyacintenbollen
„kleintjes" krijgen; een boei
end vermeerderingsproces zo
als dat zich in de „holkamer"
afspeelt.
Vier pioniers
En daar zijn, tenslotte, de pio
niers van het „moderne"
bloembollen vak. Vier grote
baanbrekers, voorvechters en
doordouwers, ieder met z'n ei
gen stiel en attributen in z'n
eigen vitrine. Allereerst Nico-
laas Dames (1862-1920), bol-
lenkweker, aan wiens inzet
wij nu Kerstmis met bloeien
de hyacinten te danken heb
ben. Hij kreeg het voor elkaar
hyacinten vervroegd in bloei
te brengen; belangrijk in de
wintertijd. Dames verkortte
de seizoenen.
Dan is er de grote Ernst
H.Krelage, de „Organisator"
(1869-1956), bioloog in de dop
en wetenschappelijk onder
zoeker. Hij richtte de bloem-
bollenbeurs op en publiceerde
erg veel. Buitendien had hij
z'n eigen sigarenmerk, zoals
een kistje laat zien.
Prof.Egbertus van Slogteren
(1888-1968) was de „planten-
dokter" en zeer vermaard. Hij
is de grote doder van aaltjes
in de narcissen en het geel
ziek in de hyacinten.
De vierde in de rij is Dirk
W.Lefeber (1894-1979). de
„Veredelaar". Groot verede
laar van tulpen en verrichter
van veel kruisingswerk. Hij
was de „uitvinder" van de
grote soorten tulpen. Ga het
allemaal eens zien, zou ik zo
zeggen; het Museum voor de
Bloembollenstreek, Heereweg
219, zal u graag ontvangen en
krijgt geen spijt van een be
zoek. Het museum is de gehe
le week dagelijks geopend
van 13.00 tot 17.00 uur. Op
maandag is het gesloten.
Zuidgeest en Middengeest
naar de Oude Veenen
mede-
is de
cteerd
na af
koop
Dia-
nend
wee-
nvol-
on
LEIDEN/ALKEMADE
De polderafdelingen
Zuidgeest (Wassenaar) en
Middengeest (Bollen
streek) worden, zoals de
j zaken nu liggen, bij wa
terschap de Oude Veenen
(Leiderdorp, Alkemade)
gevoegd. De provinciale
commissie waterschappen
gaf gisteren in meerder
heid de voorkeur aan deze
fusie in het kader van de
reorganisatie van het wa-
terschapsbestel. De CDA-
fractie was met het voor-
t stel gekomen om de beide
.polderafdelingen bij de
1 m Oude Veenen te voegen,
dur-
de Eerder is al besloten tot sa-
menvoeging van waterschap
pen de Ommedijck en Noord-
'woude. Het college van Gede-
U1*'puteerde Staten wilde eigen
egen lijk alleen de polderafdeling
Uter-- Middengeest aan de Oude
Veenen toevoegen en de pol
derafdeling Zuidgeest aan de
t bin--Ommedijck/Noordwoude. Ge-
over-deputeerde mevrouw I. Gün-
Ither had op voorhand echter
,'al laten weten het alternatief
.van het CDA ook aanvaard-
Inbaar te vinden.
(-"et Hoogheemraadschap van
jk .Rijnland is niet gelukkig met
^g..deze ontwikkeling. Het hoog
de ^.heemraadschap wil Midden
geest en Zuidgeest samenvoe
gen tot één Rijnlandse polde
rafdeling. Die polderafdeling
door- -z°u 8an tot een zelfstandig wa
terschap kunnen uitgroeien.
Het provinciaal bestuur kan
vdeze kleine fusie niet accepte
ren. Het waterschap voor de
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
EN EEN COMPLETE AGENDA
geestgronden zou te kleinscha
lig worden om een goede
terstaatkundige verzorging te
kunnen waarborgen. De reden
om tot reorganisatie over te
gaan was dat de polderafdelin
gen in de komende jaren mil
joenen guldens zouden moeten
investeren om het achterstallig
onderhoud weg te werken.
Volgens het ingenieursbureau
Oranjewoud zou er meer dan
tien miljoen gulden op tafèl
gelegd moeten worden. Het
hoogheemraadschap liet de
Heidemij een tegenrapport
maken dat op zeven miljoen
gulden uitkwam. De provincie
vindt dat nog steeds een erg
groot bedrag, dat een groot
schalige fusie om een breder
draagvlak te krijgen .noodza
kelijk maakt. „De oplossing
moet over de grenzen van de
polderafdelingen heen rei
ken". vinden GS.
Het koppelen van beide polde-
rafdelingen aan een ander wa
terschap had niet de voorkeur
van GS, omdat Zuidgeest en
Middengeest waterstaatkundig
gezien te veel van elkaar ver
schillen. Middengeest ligt in de
bollenstreek, Zuidgeest in
veenweidegebied. De stedelij
ke bebouwing op boezemni
veau van Leiden. Oegstgeest,
Rijnsburg, Valkenburg en
Katwijk scheidt de polderafde
lingen bovendien. GS ziet ech
ter ook voordelen aan de kop
peling aan de Oude Veenen.
Waterschap de Oude Veenen
heeft de waterstaatkundige
verzorging in de afgelopen ja
ren grondig aangepakt en ver
keert nu in een gunstige posi
tie, waarin de kapitaallasten
afnemen. Het waterschap is op
dit moment heel goed in staat
om een groter gebied aan te
kunnen. Het huidige omslagta
rief zou dan zelfs kunnen da
len. De Oude Veenen heeft in
middels al te kennen gegeven
toevoeging van de polderafde--
lingen te zullen accepteren.
Middengeest en Zuidgeest zijn
er zelf minder gelukkig mee.
Volgens het Hoogheemraad
schap van Rijnland zullen er
bij de polderafdelingen ge
dwongen ontslagen vallen als
gevolg van de fusie. GS spre
ken dat tegen. Alle personeels
leden zullen in dienst komen
van het nieuwe waterschap, zo
wordt door GS verzekerd.
GEEN NIEUW ZWEMBAD IN LEIMUIDEN
LEIMUIDEN Vereni
gingsgebouw 't Spant zal
zo snel mogelijk geheel
vernieuwd worden. Vol
gend jaar moeten er plan
nen klaar liggen voor
nieuwbouw. Tijdens de
gisteravond gehouden be-
grotingsvergadering stem
den alle fracties in 1,5
miljoen gulden uit te trek
ken voor de nieuwbouw.
Volgens wethouder J. van
Dam (VVD) moet er spoed
achter de plannen worden
gezet om zo min mogelijk
schade toe te brengen aan
de verenigingen die van
het gebouw gebruik ma
ken. Het voorstel een
overdekt zwembad bij
deze nieuwbouw te be
trekken, werd gezien de
hoge kosten unaniem af
gewezen.
De fracties waren het nog niet
eens over de vraag of het
nieuwe Spant ook een tref
punt, een bar of grote kantine,
moet krijgen. Het CDA meen
de dat het geld louter en al
leen voor sportactiviteiten
moet worden benut, terwijl de
andere fracties wel wat zagen
in een ontmoetingsruimte.
Ook werd de mogelijkheid ge
noemd om in de muziekzaal
een bibliotheekvoorziening te
creëren.
Uit een onderzoek dat kort ge
leden is uitgevoerd, blijkt een
nieuw overdekt zwembad bij 't
Spant in Leimuiden niet haal
baar. Dat betekent dat de Lei-
muidenaren blijven aangewe
zen op het openluchtzwembad
De Kleine Oase aan de Tuin
derij. Het probleem is echter
dat dit zwembad op dit ogen
blik niet meer voldoet aan de
eisen van de Wet Hygiëne en
Veiligheid Zwemgelegenhe-
den. Dot betekent dat wanneer
er geen verbeteringen worden
aangebracht, het zwembad op
1 november 1989 moet sluiten.
In het onderzoeksrapport wor
den alternatieve zwemmoge-
lijkheden. aangedragen wan
neer de deuren van De Kleine
Oase dicht moeten. Zo wil de
gemeente in dat geval 158.000
gulden uittrekken om zwem
verenigingen de mogelijkheid
te bieden van bijvoorbeeld het
Alphens zwembad gebruik te
maken. Dit zou onder andere
een hogere subsidie betekenen
aan verenigingen voor extra
vervoerskosten en een vergoe
ding voor het vervoer van ou
dere mensen naar een zwem
bad elders. Ook is er een parti
culier initiatief van een Rijn-
saterwoudenaar die met mede
werking van de gemeente Lei
muiden, een overdekt zwem
bad wil aanleggen bij zijn be
drijf.
J. Uilenberg, lid van de Lei-
muidense zwembadcommissie
was absoluut tegen deze alter
natieven en pleitte voor het
behoud van het huidige bui
tenbad. „Wanneer het zwem
bad volgend jaar moet sluiten,
zal de commissie dispensatie
aanvragen. We willen dat on
der andere de badhokjes op
nieuw betegeld worden en de
bodem van het bad verbeterd
wordt. Dan kan het zwembad,
ook gezien de regels van de
wet, nog mee tot zeker novem
ber 1992. Wij willen de Oase
behouden", aldus Uilenberg
aan het einde van de vergade
ring. Er gingen ook stemmen
op van leden van de Leimui-
dense zwemvereniging Start
'85 voor behoud van een eigen
zwembad in Leimuiden.
Burgemeester M.J.J.M. Boelen
trok gisteravond fel van leer
tegen het CDA over het pro
bleem dat verschillende vere
nigingen bruiloften en partijen
in hun onderkomens organise
ren. De burgemeester meende
dat zij dat slechts mogen doen
wanneer een club een drank
en horecawetvergunning heeft
aangevraagd en de ruimte aan
de eisen voor dat soort gele
genheden voldoet. „Wanneer
dat niet het geval Is en er ge
beurt een ongeluk, ligt de ver
antwoordelijkheid bij de ge
meente en dat is niet de be
doeling. Zolang een vereniging
niet de vereiste vergunning in
huis heeft en toch die feesten
organiseert, ben ik genood
zaakt de „tent" te sluiten",
concludeerde Boelen. Het
CDA meende echter dat vere
nigingen zelf de verantwoor
delijkheid van dat soort zaken
moeten dragen. In januari gaat
de burgemeester met de be
treffende clubs praten over
deze materie.
Over de hoogte van subsidie
aan de verenigingen in 1989
werd met zes tegen vijf stem
men een motie van Leimuiden
2000 aangenomen. Zowel Lei
muiden 2000 als 'de VVD
meenden dat er niet bezuinigd
moet worden op subsidie aan
BURGERLIJKE
STAND
Marijke dv. C.M.
Schaal-Lehr; Niels Diererick Arie zv.
D.A. Boon en G.M.A. Mannes; Karima
dv. M. Abba en L. Tahiri; Natacha dv.
J. de Roode en E.M. Holmes: Wouter
Johannes Cornells zv. H.L.P. Bree-
poel en M.W.C.A. Ooms: Nicky z
Lennart Alexander zv. M.L. Reljndorp
vorst: Lysanne Joanne Sul dv. T.C.
Chang en P.K.J, van Nieuwaal; Mart
Leendert zv. H.L. van der Plas en
M.H. van Duijvenbode: Jessica Marjo
lein dv. J.S.C.G.N.M. Verhagen en
r, Joos(
Jv. J.N.
Huntley zv. N.M. White; Evelien
dv. S. Vos en M.C. van Roon; Melvln
zv. P.J. de Kuyper en J.G.M. van
Zandvoort; Saadla dv. N. Maêtoug en
H. Benmsaïd; Pascal zv.J.A.C. van
Rooden en C.C. Semp; Thomas Peter
Adrlaan Maria zv. R.L. Pees en
Schoo en G. Leusink; Hendrik Philip
sati; Abdelaziz zv. E.M. Chaker en M.
Chaker; Kemal zv. G. Güzelmansur en
N. Güzelmansur: Mlchaëla Petronella
dv. G.J. Haasnoot.
Overleden: H. Haasnoot geb. 18 aug
1919 vrl. echtg. van P A. Swets; S.
Gaarman geb. 27 mei 1988 man; J.J.
Bartels geb. 18 feb 1908 vrl. echtg.
van T G. Waasdorp; J.G. van Beek
geb. 29 sep 1930 man; A. Ruyten-
beek geb. 8 mrt. 1916 man; J.H.M.G.
Sommers geb. 5 jun 1935 vrl. echtg.
van J.R.J.H. Mulder; J. Klein geb. 3
lan; C.
i der Spek gel
r Meij; Henriëtte Theodore
Non dv. A.J. van Seters en A.T.M.
van Hoik; Albert Cornells zv. T.C.A.
Vogelaar en C.A. Hpuwer; Marije dv.
A.J.J.B. van den Berg en C.J.P.
Eversdijk; Yvonne dv. A. Peet en H.J. dec 1913 man; A A. Verduyn'l
P.J. Hagen en -
3 zv. P.C. Bol
C.G.M. Wolswijk; Conrad Tsl Lon i
A.B. Stroebei en P.C. Leung; Fleur geb. 1 mrt 1937 r
Hêlène dv. H.H.L. Pröpper en D.E. de -
Jong; All zv. M. Sabeg en M. El Mos-
Vos geb. 3 jul 1951
van Delft geb. 18 mrl 1904 vrl. geh.
gew. met P. Brussee; N. Paauw geb.
16 feb 1917 man; C.G.J. Bos geb. 7
man; M T. Claassen geb. 16 mrt 1906
vrl. geh. gew. met G. Splinter; E van
der Hoeven geb. 18 feb 1955 man;
J.H.J. Zwaart geb. 24 jan 1915 man;
H Zuidema geb. 1 nov 1906 man;
J.M. Schrijvers geb. 21 dec 1916 vrl.
geh. gew. met G.A. Montanus; M.W.
Klein geb. 20 nov. 1912 vrl. geh. gew.
met A.P.J. Stikkelman; H.l. Kunze
geb. 17 aug 1907 vrl. geh. gew. met
J. Jesse; J. Schap geb. 23 aug 1898
man; C. Duller geb. 15 sep 1917 man.
de verenigingen gezien de goe
de financiële positie van de ge
meente. Besloten werd dan
ook om de subsidie voor jeugd
leden structureel met een tien
tje te verhogen.
Winkelbestand
De fracties waren het er over
eens dat de winkeliers van de
Dorpsstraat baat zouden heb
ben bij verbetering en ver
fraaiing van deze winkelstraat.
Voor herinrichting van de
Dorpsstraat zal ruim vijf ton
worden besteed. Vooral het
CDA drong gisteravond aan op
het zo snel mogelijk starten
van verbetering van deze
straat. Volgens Boelen zijn er
slechts twee winkels verdwe
nen uit de kern van Leimui
den. „Dat is twee teveel, maar
het ligt grotendeels aan parti
culiere omstandigheden en de
hoge prijzen van de panden.
Het valt allemaal wel mee met
het huidige winkelbestand.
Bovendien functioneert de we
kelijkse markt goed en alle
Leimuidense winkeliers kun
nen hier aan deelnemen wan
neer
waarden voldoen".
De mogelijkheid dat er een be
jaardenoord in Leimuiden
komt, is niet groot. Toch lieten
het CDA en Leimuiden 2000
weten, veel te voelen voor zo'n
voorziening in Leimuiden
Een nieuwe brug bij Bilder-
dam zal pas in 1990 beschik
baar zijn. Het baarde vooral
het CDA zorgen dat de oucie
brug niet goed meer werkt en
het mechanisme af en toe kan
weigeren.
Gehuwd: A. Meenderman en D. Boel
man; P.A, Molenaar en S.J. Veefklnd;
P. van der Steen en M. Rultarok: R.
Ravensbergen en I.C. de F
I. de Hom; M.M.A. öz en J.C. van
de Wetering.
Ondertrouwd: J. Keuzenkamp en
L M.C. Lelnweber; A.R Moquette en
M Beijderwellen; J. Rangat i
