Keulse bissehops benoeming steeds meer politieke zaak A. Kruyswijk: Wereldraad liet Roemenië in de kou staan £eidóc6ouAa/nt \kerk )en wereld boekwijzer „Gevaar zit niet in raketten, maar in zedelijk verval" >weer brieven /lezers GEESTELIJK LEVEN/OPINIE £etdóc6ou*<nit DONDERDAG 1 DECEMBER 1988 PAGINA 2 Andere functie predikant na inzegening lesbische relatie WÜRZBURG De studentenpredikant Richard Weisskopf die in juli vank een lesbische relatie inzegende, krijgt een nieuwe functie. Hij stopt met zijn werk aan de hogeschool in Würzburg en wordt per 1 februari 1989 „op eigen verzoek" predikant in algemene dienst in het dekenaat Würzburg. Weisskopf, die vijf jaar studentenpredikant is geweest, zegende in juli dit jaar de relatie in van een studente van de hogeschool en haar vriendin uit Noord-Duitsland. Hij gebruikte daarbij termen die bij een huwelijksinzegening worden gebruikt. Weisskopf beschouwde zijn handelwijze als een uitvloeisel van zijn pastorale werk onder homoseksuelen. Maar de leiding van zijn kerk zag er een overtreding in van de orde en de leer van de kerk en behield zich het recht voor „verdere stappen" te doen. Daarover heeft de kerkleiding de afgelopen maanden uitgebreid met Weisskopf gesproken. Tegenover het kerkelijke persbureau EPD zei Weisskopf dat de kerkleiding hem een nieuwe functie wilde aanbieden, maar alleen als hij bereid zou zijn daarom te vragen. Als bewijs dat zijn nieuwe functie geen terechtwijzing betekent zei Weisskopf dat hem is gevraagd zit ting te nemen in een nieuwe commissie van de Beierse evange lische kerk voor het pastoraat onder homoseksuelen. Dat toont aan dat de kerkleiding vertrouwen in mij heeft, aldus Weiss kopf. Je moet niet op je lauweren rusten. Als je dat probeert, zak je er door Fie Carelsen Vietnamese bisschop na 13 jaar gevangenschap vrij HANOI De Vietnamese aartsbisschop Francois-Xavier Nguyen Van Thuan is midden november vrijgelaten, nadat hij dertien jaar zonder vorm van proces gevangen heeft ge zeten. De vrijgelaten aartsbis schop zou nu in het aartsbis schoppelijk paleis in Hanoi verblijven. Thuan (60) werd 24 april 1975, een week voor de communis ten in Zuid-Vietnam aan de macht kwamen, tot coadjutor met recht van opvolging van Saigon, het huidige Ho Chi Minhstad, benoemd. Enkele maanden later werd hij gear resteerd. Zonder dat hij zijn ambt van priester kon uitoe fenen, werd hij na een lang verblijf in de gevangenis naar een heropvoedingskamp ge stuurd. Daarna stond hij jaren onder huisarrest. Nieuwe voorzitter Kerk en Israël DOORN Ds. C. van Gelder uit Nunspeet is door de her vormde synode benoemd tot voorzitter van de hervormde Raad voor de verhouding van Kerk en Israël. Hij is de op volger van dr. K. Blei die we gens zijn benoeming tot secre taris-generaal van de her vormde kerk het voorzitter schap moest neerleggen. Ds. W.F. Stoel heeft twee jaar lang het voorzitterschap waargenomen. Van Gelder (63) was predi kant van de hervormde ge meenten in Tricht en Bussum. Hij ging in 1985 met emeritaat en vervult al diverse be stuursfuncties. Hij is onder meer voorzitter van de com missie voor de nationale bij- belweek van de Raad voor Contact en Overleg betreffen de de Bijbel (RCOB) en be stuurslid van Kerk en Wereld en het Hervormd Evangelisa- torisch Beraad. Gereformeerde Kerken Beroepen te Bodegraven W. Jeroen- se, leraar godsdienstonderwijs te Nieuw-Vennep, wonende te Hoofd- Chr. Gereformeerde Kerken Beroepen te Culemborg K. Hoefna gel te Nieuwpoort. Christelijke ethiek voor het milieu De nieuwe gereformeerde hoogleraar ethiek aan de Theologische Universiteit Amsterdam, prof. dr. G. Ma- nenschijn, heeft een boek ge schreven dat kan worden be titeld als een eerste stap op weg naar een christelijke mi- lieu-ethiek. De huidige ma nieren van denken over schepping stellen de mens in het middelpunt; de natuur is zo dienstbaar gemaakt dat ze het dreigt af te leggen. Ma- nenschijn bepleit een „theolo gie, van de natuur", op basis van een evolutionair begrip van dë natuur. Het boek is uitgegeven door Ten Have en kost/25,-. Barsten en breuken De emeritus-hoogleraar litur giewetenschap aan de Rijks universiteit Groningen, dr. A C. Honders, verzamelde een aantal elders verschenen arti kelen en teksten van gehou den toespraken in het boek: „Barsten en breuken". Slechts één artikel is „nieuw". Ech ter: ook oud nieuws is nieuws en als zodanig is het boek waardevol voor mensen die geïnteresseerd zijn in (prote stantse) liturgie. Honders heeft een „praat-stijl" in zijn schrijven; voor de een een groot pluspunt, voor de ander een belemmering om de zeer boeiende en originele inhoud van het boek tot zich te ne- FINANCIËLE BELANGEN VATICAAN BIJ HANDHAVING CONCORDAAT MAINZ De publieke onrust over de benoe ming van een nieuwe rooms-katholieke aarts bisschop van Keulen neemt toe. De ministers- presidenten van de Duit se deelstaten Rheinland- Pfalz en Nordrhein-West- falen hebben nu het Vati- caan publiekelijk gezegd zich vooral te houden aan het concordaat van Prui sen uit 1929 te houden. Het Vaticaan heeft grote (fi nanciële) belangen bij hand having van het concordaat; de deelstaten ontlenen er het ad viesrecht aan in geval van be noeming van de aartsbisschop van Keulen. Uitvoering van die afspraken lijkt problemen op te leveren sinds er onenigheid is tussen de wensen van het Keulse ka pittel (adviescollege) en de wensen van het Vaticaan. Rome wilde bisschop Meisner van Berlijn benoemen, maar deze was niet aanvaardbaar voor het kapittel en naar ver luidt ook niet voor de deelsta ten. Maar minister-president Bernhard Vogel (Rheinland- Pfalz) en zijn collega Johan nes Rau van Nordrhein-West- falen hebben duidelijk ge maakt dat zij er op „staan dat een vertegenwoordiger van het kathedraal kapittel van Keulen naar ons toe komt met de naam van de uitverko rene". Volgens het concordaat moet aan de ministers-presidenten van de deelstaten Rheinland- Pfalz en Nordrhein-Westfalen de vraag worden voorgelegd of er politieke bezwaren be staan tegen de door het kapit tel gekozen kandidaat. Vogel liet weten dat er bin nenkort een tweede gesprek zal zijn tussen hem en Rau en de apostolische nuntius in Bonn, aartsbisschop Josip Uhac. Het eerste gesprek leid de er hoogstwaarschijnlijk toe dat het Vaticaan besloot de benoeming van kardinaal Joachim Meissner tot aartsbis schop van Keulen uit te stel len. Naar verluidt wil Meisner nu zelf ook afzien van zijn be noeming. Vogel en Rau hebben in het gesprek met de nuntius het Vaticaan dringend verzocht niet tot een benoeming over te gaan, omdat dat een discus sie over het concordaat als zo danig zou uitlokken. Het Va ticaan zou zichzelf daarmee in de vingers kunnen snijden, omdat vele financiële ver plichtingen die de staat tegen over de kerk heeft, uit het concordaat voortvloeien. De ministers-presidenten hebben ook kardinaal-staatssecretaris Agostino Casaroli schriftelijk gewaarschuwd voor de gevol gen van een inbreuk op het concordaat. „Het concordaat is een volkenrechtelijk verdrag. Het is onze taak over de in houd van het verdrag te wa ken", aldus Vogel. Vluchtelingen Paus Johannes Paulus II heeft tijdens de algemene audiëntie van gisteren Palestijnse vluchtelin gen ontvangen. Onder hen waren Whedad Isa Fidia en haar dochter van zeven. Mevrouw Whe- dad woont in de buurt van Napels. FOTO: AP KARDINAAL RATZINGER: ROME Het echte ge vaar voor de vernietiging van de mensheid komt niet van de kernraketten, maar van het zedelijk verval. Dat zei de prefect van de con gregatie voor de geloofsleer, kardinaal Joseph Ratzinger, in een lezing op een universi teit in Rome. Volgens Ratzin ger, wiens congregatie waakt over de zuiverheid van de leer van de RK Kerk, krijgt het woord moraal in deze tijd een belangrijkere betekenis: het wordt steeds duidelijker dat de mens niet al wat tech nisch mogelijk is ook mag doen. „De mensheid loopt gevaar van binnenuit te worden ver nietigd en wel door haar ei gen zedelijk verval", aldus Ratzinger. In plaats van dat verval te bestrijden is zij als het ware gehypnotiseerd door het gevaar van buiten, dat echter alleen maar een gevolg van het verval van binnenuit is. Ratzinger pleitte voor een goede gewetensvorming. Het zwijgen van het geweten kan een dodelijke ziekte voor het gehele mensdom worden, al dus Ratzinger. Wie geen schuldbesef heeft en zijn zon digheid niet meer inziet, is ziek. Het principe dat ieder een kan doen wat zijn gewe ten hem zegt, is volgens Rat zinger onaanvaardbaar. LEUSDEN „De We reldraad moet zijn beleid veranderen om het ver wijt van selectieve ver ontwaardiging te kunnen weerleggen. Zolang de Wereldraad vasthoudt aan het beginsel alleen uitspraken te doen over een land als de lidkerken ter plaatse daarom vra gen, blijft de oecumeni sche beweging ongeloof waardig". Dit zegt dr. A. Kruyswijk, de scheidende secretaris oecume ne buitenland van de Gere formeerde Kerken in Neder land. Hij is niet gauw kwaad, maar woede welde in hem op toen hij in augustus vernam dat het centraal comité van de Wereldraad de schending van de mensenrechten in Roeme nië niet veroordeelde omdat de Roemeens-Orthodoxe Kerk daartegen was. „De Wereldraad liet Roeme nië stikken", aldus Kruys wijk. Tegelijkertijd riep het centraal comité de lidkerken op Shell te boycotten wegens de banden van dat bedrijf met Zuidafrika. Op dat besluit wilde Kruyswijk geen com mentaar geven. Hij maakt binnenkort gebruik van de VUT-regeling. Als se cretaris oecumene buitenland was hij negen jaar lang be trokken bij het werk van de Wereldraad, de Wereldbond van Hervormde en Gerefor meerde Kerken (WARC) en de Gereformeerde Oecumeni sche Synode (GOS). Ondanks zijn kritiek be schouwt Kruyswijk de We reldraad als „verreweg de be langrijkste oecumenische partner" van zijn kerken. De Gereformeerde Kerken heb ben enorm veel aan de We reldraad te danken, aldus Kruyswijk. Mede dankzij Ge- nève zijn de Gereformeerde Kerken zich meer met maat schappelijke vraagstukken gaan bezighouden. De calvinistische traditie heeft in de Wereldraad wel eens meer kansen gehad dan in de laatste jaren. Kruyswijk wijt dat niet alleen aan de toe treding van de orthodoxe ker ken, maar ook aan het feit dat de calvinistische traditie de laatste jaren nogal wat moeite heeft haar „eigen profiel te tekenen". Trouw Beschouwt de scheidende se cretaris de Wereldraad als het belangrijkste oecumenische contact van zijn kerk, de meeste tijd en energie heeft hij de afgelopen negen jaar aan de Gereformeerde Oecu menische Synode (GOS) be steed. In deze oecumenische organisatie, waarin ruim 30 kerken van gereformeerde signatuur samenwerken, staan de Gereformeerde Ker ken in Nederland aan kritiek bloot. Volgens enkele lidker ken zouden de opvattingen over homoseksualiteit en het gezag van de bijbel onbijbels zijn. Eerder dit jaar riep de GOS in Harare de Gereformeerde Kerken op het standpunt over homoseksuele activiteiten te herzien, een aansporing waar aan de Gereformeerde synode niet voldeed. Kruyswijk vindt het juist dat zijn kerk lid blijft van de GOS (in Harare omge doopt in Gereformeerde Oe cumenische Raad, GOR). „Als ie in een oecumenisch ver band bent terecht gekomen, moet je daaraan trouw zijn. Je moet er pas uitgaan, als je er uit wordt gezet", zegt hij. Voor hem is dat de essentie van de oecumene: kerken hoeven het in een oecume nisch verband niet met alles eens te zijn, maar ze moeten wel hun verworvenheden en ervaringen met elkaar delen. Hij had het daarom „goed koop" gevonden als de Gere formeerde Kerken zelf uit de GOS waren gestapt. Kruyswijk was van 1971 tot en met 1975 voorzitter van de gereformeerde synode. De manier waarop de synode in die tijd onderwerpen besprak, verschilde nogal van de hui dige. In het begin van de ja ren '70 kwam de persoonlijke ethiek minder aan de orde. Het ging vooral om vraag stukken van de belijdenis en praktische maatregelen om het bestuur van de kerk in goede banen te leiden. Ook had de kerk nog niet de be schikking over het rapport „God met Ons" over de aard van het Schriftgezag waarmee de pluriformiteit binnen de Gereformeerde Kerken offi cieel werd erkend. Nu staan mede dankzij de Wereldraad sociale vraagstukken meer in de aandacht. Dat laat volgens Kruyswijk zien dat de syno deleden „helemaal worden getekend door de jaren waar in wé nu leven". Kritiek heeft Kruyswijk op de wijze waarop de synode met de homoseksualiteit is omgegaan. De synode had naar zijn mening eerst ak koord moeten gaan met een theologisch rapport over dat onderwerp. Daarna had ze een pastoraal advies moeten opstellen waarin er bij de plaatselijke kerken op werd aangedrongen homoseksuelen te aanvaarden en niet te we ren van het avondmaal en de kerkelijke ambten. Nu werd de omgekeerde werkwijze ge volgd, wat bij vele GOS-ker- ken op grote bezwaren stuitte. Ook heeft Kruyswijk er wei nig sympathie voor dat de sy node regelmatig rapporten naar de plaatselijke kerken stuurt zonder er zelf een me ning over te hebben gegeven. „Ik heb het volste vertrouwen dat ondanks alle veranderin gen de Geest van Christus het zal redden. Maar het is de vraag of de kerk steeds de juiste beslissingen zal weten te nemen". Op deze manier ant woordt Kruyswijk op de vraag of hij bezorgd is over de toekomst van de kerk. Hij vreest dat de komende jaren velen voor de kerk verloren zullen gaan zonder dat dat no dig is. Daarbij denkt hij voor al aan de jongeren. Kruyswijk bepleit dat zijn kerk alterna tieven voor de kerkdienst ontwikkelt die jongeren aan spreken. Hij vreest dat op dit moment „de religieuze funde ring van het geloof niet steeds op een optimale manier aan de jongeren wordt doorgege ven". HENK VAN'T KLOOSTER Grootse plannen In haar structuurschema „Verkeer en vervoer" schetst mi nister Smit-Kroes een rooskleurig beeld van Nederland i het jaar 2010. Zij kijkt vijf jaar minder ver dan haar colleg Nijpels die dit jaar met grootse pl'annen is gekomen voor d ruimtelijke indeling van het land. Maar haar plannen ziji niet minder fraai van opzet. HET toekomstperspectief van Smit-Kroes is heel andei dan wat zij heel lang heeft nagestreefd. Niet langer onbe perkt vrij baan voor het monster op wielen - al wordt di vervoermiddel nog zo veilig en motorisch nog zo schoon maar veel meer gebruik van het openbaar vervoer. Grol parkeergarages moeten de automobilisten naar de trein brer] gen, de stations worden prachtige complexen met winkelgd lerijen als Babylon, Sloterdijk of Almere. Vanaf die statioxj is er trein- en busvervoer naar de dichtbije en wijde omge ving mogelijk. Wonen en werken moeten op onderling sn< overbrugbare afstand van elkaar plaatsvinden. ZO'N toekomstbeeld schetsen is aantrekkelijk omdat h( aanzet tot verplichtingen. Gelukkig bestaat nu het inzich dat op de duur alleen schoon en openbaar vervoer de Ranc stad kan behoeden voor een volledige verstopping en vei stikking. Dat geldt dan zowel het personen- als het vrach vervoer. Want ook voor het vervoer van goederen zou strak meer van de trein gebruik moeten worden gemaakt. De N heeft daarvoor al ingrijpende plannen klaarliggen. En c} aanpassing van het streekvervoer vergt eveneens enorme irj vesteringen. De minister heeft om de plannen betaalbaar te maken ee nieuw soort spaarpot op het oog. „Raod pricing" ofwel bet* len voor het gebruik van drukke wegen moet die pot van* 1996 gaan vullen. Bovendien moeten vele miljarden worde gepompt in verbetering van het wegennet en van het open baar vervoer. De financiering van de noodzakelijke tunnel in het westen van het land wordt in het schema niet aan d orde gesteld. Na 1995 moet de nieuwe belasting op het autij rijden het gebruik van de auto gaan terugdringen, zo red* neert de minister. Ze trekt daarmee evenwel een zware wissel op de toekoms Het zal moeilijk zijn in 1996 automobilisten te overtuigen va de noodzaak de trein te nemen als tot die tijd alleen maa wohit gewerkt aan het opheffen van de opdoemende knel punten. In de visie van de minister Blijft het monster immei een heilige koe die je niet echt mag aanpakken. Bij toenj mende welvaart is betalen voor het gebruik van drukke wj gen een onvoldoende middel om de automobilist de trein i te krijgen, zeker als er straks wellcht minder knelpunte overblijven. Op zijn minst zal het openbaar vervoer een aait trekkelijk alternatief moeten zijn: siel, comfortabel en goe betaalbaar. Anders is de dood in de pt die Smit-Kroes vreel voor milieu en samenleving toch niet zo ver van ons verwij derd. Lichte vorst DE BILT (KNMI) Tussen een depressie boven Frankrijk die zich langzaam in zuidooste lijke richting verplaatst en een hogedrukgebied boven zuid- Scandinavië wordt met een oostelijke wind koude lucht naar ons land gevoerd. Morgen zal deze lucht tot onze zuidgrens zijn doorgedrongen. Ook komen wolkenvelden binnendrijven waaruit af en toe wat sneeuw naar beneden komt. Vannacht gaat het licht vrie zen en morgen overdag komt de temperatuur in de buurt van het vriespunt. De oostelij ke wind is matig maar langs de Waddenkust blijft het flink waaien en wordt de wind krachtig. Zaterdag blijft ook nog een koude dag. Enige stijging van temperatuur wordt pas na za terdag verwacht. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, medegedeeld door het KNMI, geldig voor morgen en za- Zuid-Scandinavië: Flinke opklarin gen en vriezend, overdag meest licht tot matig.'s nachts strenge vorst, be noorden Oslo ook overdag strenge Denemarken en noordoost-Duitsland: Veranderlijk bewolkt. Af en toe wat sneeuw. Middagtemperatuur rond of iets onder nul, in Duitsland iets bo- Nederland en midden-Duitsland: Meest veel bewolking. Af en toe wat regen, meer naar het noorden ook sneeuw. Middagtemperatuur van 5 graden meer naar het zuidwesten tot dicht bij nul meer naar het noordoos ten. Belgie, noord-Frankrijk en zuid- Duitsland: Meestal veel bewolking. Hier en daar mist maar geen neer slaghoeveelheden van betekenis. Middagtemperatuur 4 tot 8 graden. Britse Eilanden: Meest bewolkt. Vooral op vrijdag wat regen. Middag temperatuur van 5 graden in het noordoosten tot 10 graden in het zuidwesten. Alpengebied: Bewolkt weer. Af en toe wat regen, boven 1600 meter ook sneeuw. Waarschijnlijk kleine hoe veelheden. Middagtemperatuur in de dalen en in het laagland meest tussen 4 en 8 graden. Zuid-Frankrijk: Half tot zwaar be wolkt. Meer naar het westen af en toe regen. Langs de Middellandse Zee p-rioden met zon en een kracht ge mitral in de Rhonedelta. Midda tempiratuur 8 tot 13 graden. Spanp en Portugal: In noord-Span) en nord-Portugal half tot zwaar b| wolkl en soms wat regen of motrj gen. Weer naar het zuiden vrij zoj nig. Middagtemperatuur van 13 gn den in het noorden en in het binne) land tot 18 a 21 graden langs Spaanse en Portugese zuidkusten. Italië, Joegoslavische kust en Gri kenland: Veanderlijk bewolkt, in Povlakte zvaar bewolkt. Vooral i midden- er zuid-Italie, zuid-Joeg slavié en laer in Griekenland reg» en onweerbuien. Middagtemper tuur van 8 raden in noord-Italie 18 graden n het zuiden, in zui Griekenlan tot 21 graden. Elndhovon regon Den Helder Ijzel Rotterdam regen Vlisslngen regen Budapest halt bew. 18 10 Casablanca Damascus Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor mgezon- I den stukken te bekorten in Voorburg is inmiddels naar hoog niveau getild. De Raad van State heeft zich mogen buigen over de vraag of het Voorburgse gemeentebestuur gerechtigd is zestien reigernes ten te verwijderen uit het park Vreugd en Rust. De vogels zouden de grond van het park ernstig verzuren. Wie heeft het ooit zo zout gegeten? Er was een tijd (1925) dat kolo nies van de blauwe reigers ge middeld 1035 broedparen tel den. Nu zijn het er hier en daar nog slechts tweehonderd en in Voorburg zijn het er zes- Een binnengemeentelijke rel tien. Het lijkt er dus meer op Reigers dat de reigers meer gevaar lo pen dan de grassprieten in Vreugd en Rust. En waar gaat het nu helemaal om. Reigers hebben één broedsel per jaar. De vogels hebben vier weken nodig om hun eieren uit te broeden. Als de jongen een maand oud zijn, verlaten ze het nest. Maar dan moeten ze nog leren vliegen en dus duurt het nog een week of vier voor ze de kolonie definitief verla ten. Het lijken me drie koste lijke maanden in Vreugd en Rust. En wat die uitwerpselen betreft: als die echt zo storend zijn, leg dan wat afdekplastic neer. Bij de Hema krijg je voor een paar guldèn een enorme lap. Was de verzuring die wij mensen het hele jaar door op de natuur loslaten maar net zo makkelijk op te vangen. A.M. Dullaart, DEN HAAG. Acht-Mei-Beweging (3) De briefschrijver, die stelt dat „veel jongeren van kerkelijke huize de Acht-Mei-Beweging links laten liggen", nodig ik graag uit met mij op 6 mei 1989 naar Den Bosch te gaan. Hij zal dan zien, dat het me rendeel van de twaalf- tot der tienduizend aanwezigen uit jongeren bestaat die het ande re gezicht van de kerk laten zien: de solidariteit met zwak ken, uitgestotenen, enz. Zij handelen in de geest van de ja ren zestig toen de leiding van de kerk nog pastorale zorg bood. Nu beperkt zij zich tot het uitvaardigen van geboden en verboden en laat de men sen die zorg nodig hebben in de kou staan. Het Conciliair Proces wordt door deze jonge ren juist verstaan en in deze geest beleven zij hun geloof in Christus, die immers een blijde boodschap heeft gebracht. J.J.D.A. Heemstra, DEN HAAG. ENIG IDEE WAT GEHANDICAPT ZIJN KAN BFEKENEN? GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA ENIG IDEE HOE WE GEHADICAPTEN KUNNEN HELPEP ALS HET JE WAT DOET. DOE 0/WAT.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2