i
,Estlandse parlementariërs
)loedzuigers op perestrojka"
KOKSMUTS
i AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Bhutto
donderdag
premier
Pakistan
Shultz valt alleen in
Israël in goede aarde
Mandela mogelijk naar blanke wijk
Vietnamese boeren
knokken weer
voor hun hachje
erland voelt weinig voor snelle uitlevering Ryan
^rsoonlijke actie"
/an onze c<
ïr Simons)
IITENLAND ZeidwQowia/nt MAANDAG 28 NOVEMBER 1988 PAGINA 5
door Bob van Huët
PARIJS Paul Bocuse, de
beroemde Franse chefkok is
boos. Hij is zelfs woedend op
Christian Millau, erkend
keukenkenner en uitgever
van de populaire
restaurantgids Gault-Milliau
samen met de sterrengids
van Michelin welhaast een
bijbel is voor Franse en
andere lekkerbekken.
Millau heeft het bestaan Paul
Bocuse, de van New York tot
Tokio gevierde keukenprins,
zomaar één koksmuts af te
nemen. Eén muts (bij
Michelin zou dat een ster
zijn) minder in de „Gault-
Milliau" voor volgend jaar.
Niet langer de tien met een
griffel dus, maar „slechts"
een negen, zo oordeelden vijf
onverbiddelijke experts die
Millau naar Bocuses
restaurant in Collonges-au-
Mont-d'Or had uitgezonden
om nog eens te gaan
proeven.
In de eerste regels van hun
rapportage blijft de kritiek
nog enigszins verborgen
onder een beleefd sausje.
„Het is niet Bocuse die
achteruit is gegaan. Het zijn
de anderen die vooruit zijn
gegaan. Al die jonge Bocuses
Bras, Gagnaire, Trama,
Veyrat of Clément die als
gekken vechten om het
beter, steeds beter te doen en
daarin slagenMaar een
paar regels verder moet de
Napoleon van de truffel toch
in een zure appel bijten,
wanneer hem verweten
wordt dat hij op zijn
lauweren rust.
Nu is dat laatste al eerder
gesignaleerd. Bocuse is
misschien een beetje te groot
geworden voor Frankrijk.
Als een cuisinier
ambassadeur reist hij de
wereld rond. Zijn bejubelde
fornuizen in het in
opzichtige kleuren
geschilderde restaurant (een
wat vieze combinatie van
rood en groen) heeft de 62-
jarige meester allang
toevertrouwd aan zijn beste
leerlingen, bijgestaan door
een ploeg van zo'n dertig
koksmaatjes. Die kunnen
uiteraard een best potje
stoven, maar volgens Millau
mag het geserveerde
eigenlijk geen Bocuse meer
heten. Het genie zélf krijg je
niet meer op je bord.
Zelf ben ik niet bevoegd
daarover te oordelen. Eén
keertje heb ik bij Bocuse
mogen aanschuiven, waarbij
me vooral opviel dat je
overal op tafel zijn initialen
tegenkwam. Le patron had
zich laten verontschuldigen
vanwege een „particuliere
maaltijd in Londen maar
zijn imago straalde van het
bestek: PB. Omdat we met
een hele groep kwamen
werd het 47 keer „Pigeon de
Br esse en feulleté" (een in
bladerdeeg gebakken duif uit
Bresse). Niet mijn
lievelinskostje, maar het
smaakte evenwel prima.
Maar kennelijk was het toch
niet goed genoeg opdat een
kenner als Millau „het zich
zouden verbieden elders te
kijken en te vergelijken",
zoals het zo mooi in de
laatste gids staat.
Bocuse kan Millau intussen
wel opvreten. Niet in de
laatste plaats omdat meer of
minder sterren en mutsen nu
eenmaal ook meer of minder
klanten betekenen. Een
goede of slechte notering in
de toonaangevende gidsen
kan in Frankrijk tot 30
procent schelen in de
tafelbezetting. En bij
beroem de keukenmeesters
als Bocuse praat je dan over
aanzienlijke bedragen, want
voor minder dan 200 gulden
de man eet je er in de regel
niet.
„Culinaire journalisten
chanteren de chefkoks, het
zijn afpersers", zo tierde de
ontdane lievelingskok van
oud-president Valéry
Giscard d'Estaing Bocuse
telefonisch vanuit Tokio.
Millau kreeg een veeg uit de
pan met de opmerking dat
deze bij het keuren van de
dissen afging op de smaak
van zijn hond.
Wat Bobby het lekkerst
vindt vermeldt de historie
helaas niet.
^Hoskou spreekt
mujaheddin
AMABAD Vertegen-
irdigers van de Sovjetunie
ben gisteren in Pakistan
r het eerst rechtstreeks
rleg gevoerd met leden van
mujaheddin, het islamiti-
e verzet in Afghanistan. De
jetambassade in Islamabad
daarde dat gesproken is
t de vrijlating van Sovjet-
iische militairen die door
mujaheddin gevangen zijn
omen. Het Afghaanse ver-
wa^bij de begin dit jaar ge-
rde internationale vredes-
»rekingen niet aanwezig,
recht tot op heden door te-
de door Moskou gesteunde
tring van Najibullah.
Indonesië sluit
deur voor missie
JAKARTA Indonesië zal
voortaan geen buitenlandse
missionarissen meer toelaten.
Volgens het ministerie van
godsdienstzaken, dat de maat
regel zaterdag bekend maakte,
beschikt het land nu over vol
doende eigen priesters om mis
siewerk te verrichten. Buiten
landse missionarissen, die al
tien jaar of langer in Indonesië
werken, krijgen een jaar de tijd
om hun missiewerk af te ron
den en moeten dan vertrekken.
Volgens het ministerie werken
totaal zo'n 700 buitenlandse
missionarissen in Indonesië.
Leger paraat na
oproep tot coup
tegen Aquino
MANILA Op de Filipijnen zijn
leger en politie in staat van pa
raatheid gebracht nadat duizen
den burgers het afgelopen week
einde in de hoofdstad Manila had
den opgeroepen tot een coup te
gen de regering van president Co-
razon Aquino. Met pamletten pro
beerden de burgers de rest van de
bevolking tot een opstand te be
wegen zoals die van 1986, die een
eind maakte aan het bewind van
dictator Ferdinand Marcos. Sinds
Aquino in februari 1986 aan de
macht kwam heeft het leger min
stens een zestal pogingen tot
staatsgreep tegen haar regering
weten te verijdelen.
Ex-leider Satanskerk
trekt zich terug uit
„miljoenenprojekt"
WILLEMSTAD Maarten La-
mers, ex-leider van de Satans
kerk in Nederland heeft zijn ont
slag aangeboden als directeur van
Lipscomb Holding Ltd, een op
Gibraltar gevestigd bedrijf dat
een week geleden een „miljoe
nencontract" sloot "met de Antil
liaanse regering. Lamers kwam
tot zijn besluit nadat diverse dag
bladen in Nederland, waaronder
ook deze krant, zijn verbonden
heid met de Satanskerk aan de
kaak hadden gesteld. Een advi
seur van Lipscomb zei te hopen
dat het projekt door kan gaan nu
Lamers is opgestapt.
Bendjedid: niet
meer partijen
ALGIERS De Algerijn
se president Chadli Ben
djedid zal binnenkort een
pakket hervormingsmaat
regelen voorleggen aan
het parlement, maar hij
wenst in de nabije toe
komst van zijn land geen
meerpartijenstaat te ma
ken. Chadli zei dit gisteren
in de openingsrede van
het congres van zijn rege
ringspartij, het Nationale
Bevrijdingsfront. Het front
bestiert Algerije op streng
socialistische grondslag
sinds het land in 1962 on
afhankelijk werd van
Frankrijk.
President Chadli Bendjedid.
ORBATSJOV HAALT UIT NAAR ESTLAND
HO CHI MINHSTAD Betogingen van boeren, peti
ties aan de autoriteiten, protesten tegen corruptie en il
legale landonteigening: de boeren in het zuiden van
Vietnam zijn eind 1988 als nooit tevoren sinds het ein
de van de oorlog tegen de VS in 1975 in beweging ge
komen.
In oktober waren de eerste grote demonstraties in de meeste
provinciale hoofdsteden en in Ho Chi Minhstad, het voormalige
Saigon. Vooral in de Mekongdelta, de rijstschuur van het land,
was het raak. Deze maand gingen duizenden boeren in Ho Chi
Minhstad opnieuw de straat op om te protesteren tegen illegale
landonteigening.
April van dit jaar besloten de Vietnamese leiders de omvang
van de landbouwcoöperaties en staatslandbouwbedrijven te be
perken, omdat zij onbestuurbaar groot dreigden te worden. Een
groot deel van de grond werd onder de massa van de boeren
verdeeld, met als oogmerk de particuliere sector meer të stimu
leren.
Maar dit vertrouwen op het particulier initiatief werd anders
uitgelegd door vroegere grootgrondbezitters en partijkaders.
Voormalige grondbezitters die door de regering waren onteigend
bij de landbouwhervorming van 1983, pikten hun vroegere
grond weer in van de kleine boeren. Ook kaders van plaatselij
ke afdelingen van de communistische partij en hoge functiona
rissen uit de leiding van landbouwcoöperaties zouden zich aan
illegale landonteigening schuldig gemaakt hebben.
Terugpakken
Phu Nam, een boerengemeenschap met 8.500 inwoners ten zuid
westen van Ho Chi Minhstad, heeft ook met het verschijnsel te
maken: Chu Due Danh bezat hier aan het einde van de oorlog
negen hectaren rijstvelden. Hij wordt beschouwd als een „rijke
boer". Hij heeft zijn grond onder zijn kinderen verdeeld en zelf
twee hectaren behouden. Na de landbouwhervorming van 1983
hield hij echter de helft over. Twee maanden geleden heeft hij
de andere helft weer teruggepakt om aan één van zijn kleinkin
deren te geven.
„Tijdens de oorlog", vertelt Chu Due Danh, „heb ik de belasting
die het verzet oplegde betaald en het bevrijdingsfront geholpen.
Ik heb mijn leven gegeven voor de onafhankelijkheid en het
was onrechtvaardig om mij miin grond af te nemen. Ik heb weer
genomen wat mij toebehoort'Het lot van de verdreven boer
deert hem niet. „Er is nog genoeg grond te ontginnen," zegt hij
Mevrouw Nguyen Thi Nhien is pas haar stukje grond van 2.000
vierkante meter kwijtgeraakt aan de vroegere eigenaar. Om te
overleven verkoopt zij nu sigaretten en bonbons. „Ik kan niks
doen om me tegen zijn beslissing te verzetten", zegt zij. „Hij
heeft me bedreigd en ik ben helemaal alleen".
Aarzelend heeft de regering in Saigon het onderwerp van de
landhervormingen weer ter hand genomen. Vorige week werd
besloten een onderzoekscommissie in te stellen die de onteige
ningen en vermeende corruptie moet onderzoeken. Dat besluit
heelt mevrouw Thi Nhien weer hoop doen vatten. „Maar", zegt
zij „de molens draaien hier langzaam. Ik zal voorlopig nog wel
sigaretten moeten verkopen".
NDEN De regering van
Ierse republiek maakt geen
Istalte snel over te gaan tot
levering van Patrick Ryan,
hermeende IRA-activist die
■grote woede van de rege-
Thatcher vrijdag vanuit
Belgie niet naar Londen maar
naar 'Ierland werd gedepor
teerd.
„Wij zullen het verzoek met
de nodige aandacht bekijken
zodra meer bewijzen tegen
Ryan, worden aangedragen",
zo reageerde de Ierse overheid
behoedzaam op het uileve-
ringsverzoek dat Downing
Street zaterdag al indiende.
De gewezen 58-jarige missio
naris wordt momenteel ver
pleegd in een duur particulier
ziekenhuis van Dublin. Ryan
heeft een uitputtende honger
staking achter de rug, waar
mee hij uitlevering naar Lon
den trachtte te voorkomen.
Zijn Ierse vrienden en kennis
sen zijn een actie gestart om te
voorkomen dat hij nu vanuit
Ierland wordt „doorgestuurd".
De Ierse uitleveringsprocedure
is evenwel zeer omslachtig.
„Het zou wel een jaar of twee
kunnen duren eer de definitie
ve beslissing genomen wordt",
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
v" '*t
Benazir Bhutto en haar moeder Nusrat hadden dit weekeinde
een ontmoeting met nieuwe leden van het Pakistaanse parle
ment. FOTO: AP
ISLAMABAD De waarne
mend president van Pakistan,
Ishaq Khan, zal komende don
derdag bekendmaken wie als
nieuwe premier belast m1
worden met de vorming van
een regering.
Ingewijden binnen de Paki
staanse politiek verwachten
dat de keus van Ishaq Khan
zal vallen op Benazir Bhutto,
de leidster van de Pakistaanse
Volkspartij (PPP) die bij de
verkiezingen 16 november als
grootste overwinnaar uit de
strijd kwam.
De Zuidafrikaanse verzetsleider Zephania Mothepeng (75), president van het verboden Panafrikaans
Congres, werd zaterdag tot zijn eigen verbazing na elf jaar onvoorwaardelijk uit de gevangenis ontsla
gen. Thuis kon zijn vrouw Urbania (I) hem weer in haar armen slditen. De regering Botha liet Mothepeng,
die door een neurologische ziekte aan beide afmen verlamd is, op „humanitaire medische gronden"
gaan. Ook de 68-jarige Harry Gwala, een ANC-veteraan, kon naar huis terugkeren. foto. ap
JOHANNESBURG De ge- waar alleen blanken mogen nister van justitie, Coetsee. ver
vangen zwarte nationalistische wonen. Dit heeft de Zuidafri- klaarde vorige week dat Man
leider Nelson Mandela wordt kaanse krant „Sunday Times" dela, die in een kliniek in
wellicht overgebracht naar een gisteravond gemeld. De krant Kaapstad herstelt van tubercu-
huis in de sjieke buitenwijk beroept zich op anonieme zegs- lose, niet naar de gevangenis
Houghton bij Johannesburg, lieden. De Zuidafrikaanse mi- zal worden teruggebracht.
Ziezo, dat is voor elkaar. Rob neemt nog "n zware zak mee, die
hij stevig vastbindt en dan roeit hij voorzichtig de grot uit. Tot
zover is alles goed gelukt. Als er nu maar geen kink in de kabel
komt... Maar wat kan hem nog gebeuren? Kijk daar in de verte
ligt een school walvissen. Nu, die dieren zullen hem geen kwaad
doen. Maar waar is de onderzeeër gebleven? Hoe Rob ook tuurt,
er is niets van een schip te zien.
het voorbeeld van Estland te
volgen.
Pleister
Als pleister op de wonde ver
klaarde Gorbatsjov dat de
voorstellen voor de grond
wetswijzigingen, waarover de
Opperste Sovjet zich morgen
moet uitspreken, drastisch zijn
herzien. De tekst van de her
ziene ontwerpartikelen werd
niet gepubliceerd, maar vol
gens Gorbatsjov verschillen de
nieuwe voorstellen „aanzien
lijk" van de oorspronkelijke.
Daarop was vooral vanuit de
Baltische republieken en Ge
orgië veel kritiek geuit, omdat
de wetsvoorstellen Moskou te
veel macht over de vijftien
unierepublieken zouden ge
ven. In de drie Baltische sta
ten gingen het afgelopen
weekeinde weer duizenden
mensen de straat op om te pro
testeren tegen de grondwetsr
herziening.
Haag had vanmorgen nog
geen reactie.
VN-diplomaten zeiden te ver
wachten dat de Algemene
Vergadering met overweldi
gende meerderheid zijn ver
oordeling van de gang. van za
ken zal uitspreken. Dit ge
beurde eerder dit jaar ook toen
Washington het PLO-kantoor
in New York trachtte te slui
ten. Dat besluit werd uiteinde
lijk door de rechter vernietigd.
Krachtens het VN-vestigings-
verdrag is een gastland gehou
den eenieder een visum te
verlenen die officieel wordt
uitgenodigd door de Algemene
Vergadering. Arafat sprak
éénmaal eerder voor deze ver
gadering in New York, en wel
in 1974. Kort daarna kreeg de
PLO de status van waarnemer
bij de VN.
Advies
Volgens Amerikaanse rege
ringsfunctionarissen was de
beslissing van de VS om Ara
fat niet toe te laten een „onge
bruikelijke persoonlijke daad"
van de minister van buiten
landse zaken George Shultz.
Naar het blad Washington
Post berichtte, heeft Shultz be
wust het positieve ad
vies in de wind geslagen van
Michael Armacost, de onder
minister voor buitenlandse za-
Yassir Arafat sprak de VN-vergadering voor het eerst toe in 1974, waarna de PLO snel als waarne
mend lid werd toegelaten. foto-, ap
ken, en van Amerikaanse des
kundigen voor het Midden-
Oosten.
De officiële reden voor de
Amerikaanse weigering luidt
dat de regering van president
Ronald Reagan „over overtui
gend bewijs beschikt dat ele
menten binnen de PLO be
trokken zijn geweest bij terro
ristische activiteit tegen Ame
rikanen en anderen".
De PLO sprak van een „ern
stige fout". Zij zal de VN vra
gen over de Amerikaanse be
slissing te stemmen, zo zei
PLO-zegsman Ahmed Abdul-
Rahman in Tunis. De woord
voerder noemde het „zeer ge
vaarlijk" voor het voortbe
staan van de volkerenorgani
satie dat de VN hun beslis
singsmacht laten „afnemen"
door het Amerikaanse minis
terie van buitenlandse zaken.
In de dooi Israël bezette gebie
den, de strook van Gaza en de
westelijke Jordaanoever, ont
vingen vooraanstaande PLO-
vertegenwoordigers het
nieuws met „woede en verbit
tering".
l) Wanneer hij met de vogels naar buiten is gewandeld en
pinguïns zich verspreiden, loopt Rob, zo snel zijn vreemde
"lonning dat toelaat naar de plek, waar „De Vrijheid" ge-
d ligt. Gelukkig, het schip ligt er nog. Maar Rob zal het toch
niet wagen met het scheepje in zee te steken, want hij heeft
kennis gemaakt met de hulpmiddelen, waarover Lupardi be-
likt. Hij zal zijn rubberboot, die minder opvalt, maar gebrui-
irvolg van de voorpagina)
YORK Alleen Is-
reageerde instem-
d met het Ameri-
inse besluit Arafat een
ïm te weigeren. De re-
ing in Tel Aviv ver
arde dat een toespraak
le VN door „een man
Arafat niet gepast" zou
Verder werd het
terikaanse besluis alom
wezen, niet alleen
Arabische landen,
ir ook door Westeuro-
inkrijk verzocht VS de be-
Ksing ten aanzien van de
pnaanvraag van Yasir Ara-
heroverwegen". Een
i „verbaasd" noemend Ita-
j:jriep de Amerikaanse zaak-
astigde ter verantwoording,
iden vroeg het Witte Huis
(zijn weigering „terug te ko-
;|n". „Diep bedroefd" rea-
I jrde Saudiarabië. Een „slag"
jór het vredesproces in het
jflden-Oosten, verklaarden
[iretaris-generaal Chedli Kli-
iivan de Arabische Liga en,
Izijn voetspoor, Kuwayt en
jerije. De regering in Den
meent Ryans advocaat Elio
Malocco. Voorlopig kan Ryan
in Ierland gaan en staan waar
hij wil, omdat hem in de repu
bliek zélf niets ten laste is ge
legd. Groot-Brittannië zoekt
Ryan wegens samenzwering
tot moord en bezit van explo
sieven voor de IRA, het verbo
den Ierse republikeinse leger.
Va'
(rvolg van de voorpagina)
SKOU Het nationa-
sche Volksfront in de
jet-republiek Estland
ft gisteren opgeroepen
een spoedbijeenkomst
at de Opperste Sovjet
Moskou zaterdag haar
in van tafel had ge-
gd-
vetorecht dat Estland zich
wetten uit Moskou had toe-
end is volledig „onverenig-
r" met de grondwet van de
jjetunie, aldus Gorbatsjov,
rzitter van de Opperste
jjet. Hij omschreef de be-
fen van Estland als „poli-
avonturisme. dat Estland
iet noodlottig pad naar het
lomische isolement voert
eenheid van de nationa-
ondermijnt". Vol-
Gorbatsjov waren de Est-
Een van de Armeniërs richt zich tot de honderden aanwezigen
die gisteren bijeenkwamen op een begraafplaats in Moskou om
te protesteren tegen de anti-Armeense gewelddadigheden in
Azerbajdzjan. foto: epa
landse parlementariërs ge
zwicht voor de druk van „de
magogen en extremisten" die
zich „als bloedzuigers op de
perestrojka hadden vastgezet".
De uitspraak van het presidi
um betekent een ernstige te
rugslag voor de pogingen van
de Baltische republieken en
andere republieken om zich te
bevrijden uit de centralistische
greep van Moskou. In Letland
en Litouwen zijn de parlemen
ten ervoor teruggeschrokken
