Arie van der Zwan
s nog altijd links
EaidwOowuvnt
Weer conflict
Smallenbroek
en politie
rOPMAN VENDEX WEER LID PVDA
„Brinkman gaat uit van veronderstellingen'
3Vooral aandacht
foor wederopbouw
an Suriname
terujoed-
qesprekWüQfa
Schaker Donner maakte Deetman
carrière als schrijver
ontvangt
124 miljoen
van oud
studenten
GOUDEN KANS
PAGtt INNENLAND
MAANDAG 28 NOVEMBER 1988 PAGINA 3
'HIPHOL „Bij
n routinecontrole
ior de douane op
ihiphol is gisteren
kilo cocaïne in
bagage van een
-jarige Rotter-
Immer gevonden,
man, zonder
tferoep, had de co-
llne verborgen in
cassettedecks
het bin
dwerk was ver-
ijderd. De straat-
irde wordt ge-
burgei hat op 5,5 mil-
zich hoen.
Dr rede
n reker
funj
overhe
ch niet
koi
de buq
t senal
Eei
va 5n
t,aarvai
en\"or
ers jd.
PSP lonkt naar
basisinkomen
ZUTPHEN De PSP gaat zich bera
den op de eventuele wenselijkheid
van invoering van een basisinkomen.
Het PSP-congres heeft zich zaterdag
in Zutphen op het partijcongres over
de toekomstige strategie afgezet tegen
het oude standpunt dat een basisin
komen stelselmatig afwijst. Dat tradi
tionele verzet staat nog in het voor
deze kabinetsperiode geldende ver
kiezingsprogramma. De PSP heeft tot
de eventuele wijziging besloten tij
dens het aanvaarden van een visie
stuk over socialisme getiteld „voor
een maakbaar socialisme" dat als
concepttekst geldt voor het nieuwe
programma.
Goudsche Courant
doelwit brandbom
GOUDA/DELFT Bij de Goudsche Cou
rant is vannacht voor enkele duizenen gul
dens schade ontstaan, nadat door de ruit van
de hal een brandbom naar binnen was ge*
gooid. De Delftsche Courant werd zaterdag
nacht opgeschrikt door een bommelding. In
het gebouw werd echter niets gevonden.
Beide kranten behoren tot Sijthoff Pers, die
de afgelopen week diverse keren het doel
wit werd van aanslagen. Volgens de hoofd
redactie van de Haagsche Courant bestaat er
verband tussen de aanslagen van de afgelo
pen week en berichtgeving in die krant
over het beveiligingsbedrijf Toetanchamon.
Over de aanleiding van de aanslag bij de
Goudsche Courant en de bommelding bij de
Delftsche Courant is niets bekend.
Meer duidelijkheid
over brand Boeddha
HILVERSUM - Uit het getuigenverhoor na de
brand in het Hilversumse restaurant Boeddha is
komen vast te staan dat bij het afruimen van
een tafel een kaars werd verplaatst waardoor
een grote bos droogbloemen vlam vatte. Vrijwel
direct laaide het vuur hoog op en bereikte het
plafond. Een enorme rookontwikkeling was het
gevolg. Vanaf het verlaagde plafond lekte vuur
naar beneden in lange druppels. Volgens de ei
genaar van Boeddha was het plafond hem door
de leverancier verkocht als brandveilig. De le
verancier wordt vandaag verhoord. De eigenaar
van Boeddha wil iets doen voor de nabestaanden
van de overleden gasten en voor de twintig ge
wonde bezoekers van Boeddha. Dat zou in over
leg gebeuren met het Bureau Slachtofferhulp
van de politie. De toestand van de gewonden is
stabiel.
Syrische gezinnen
mogen nog blijven
ENSCHEDE De twee Syrische ge
zinnen uit Enschede die zaterdag op
het vliegtuig naar Damascus zouden
worden gezet, verblijven nog in ons
land. De politie van Enschede heeft
er voorlopig van af gezien om tot uit
zetting over te gaan vanwege de
commotie die er onder de tweehon
derd Syrische asielzoekers in Ensche
de is ontstaan. Mevrouw Morselt van
het comité Help vluchtelingen uit Sy
rië blijft de situatie dreigend, vooral
ook omdat vijf gezinnen al op 15 no
vember het land hadden moeten ver
laten. De betrokkenen hebben in Ne
derland alle procedures doorlopen.
Tot in hoogste instantie zijn echter
hun verzoeken afgewezen.
DRACHTEN De politie van Smallingerland heeft het op
nieuw aan de stok met burgemeester Smallenbroek. De burge
meester heeft een brigadier tot adjudant benoemd, maar daarbij
de aanbeveling van de korpsleiding genegeerd en niet volgens
de beroepsprocedure gehandeld. „Hij heeft een zeer onzorgvul
dig personeelsbeleid gevoerd", aldus korpschef Bosveld. In sep
tember werd de burgemeester twee keer voor het ambtenaren
gerecht gedaagd wegens het gevoerde bezuinigingsbeleid en en
kele maanden later door twee agenten van het korps die het
verbod aanvochten om buiten Drachten te gaan wonen. Deze
week neemt minister van Dijk een beslissing over de positie
van Smallenbroek, die onhoudbaar lijkt te zijn geworden, nadat
de raad het vertrouwen in hem opzegde.
nator
een
enten
rechl
ags m<
ing, me
de afi
rse
:n
sec'J
de
is
t ongeiL
en, de
willei
ien v<
rob
i grote
en wi
raan
wil
vïe
hebbe
tiek
evalligjè
JMSTERDAM Dr. Arie
der Zwan, de vice-
le' lorzitter van Vendex In-
^national, is weer lid
de PvdA, de partij die
w begin jaren tachtig de
ig toekeerde als de „par-
van het ziekenfonds-so-
alisme". Hij behoorde in
jaren zestig tot de voor
bannen van nieuw-links
de PvdA.
an der Zwan is weer lid ge-
i orden lang voor hij in con-
raakte met de gewezen
iman van Vendex,
if.dr.drs. Anton Dreesmann.
evraagd of hij nu in is voor
n politieke carrière, zei Van
Zwan: „Ik heb een hele
le betrekking. Ik zal dat
•palen als die kwestie mocht
jrijzen".
e vroegere voorman van
ieuw-links is volgens eigen
ïggen nog altijd links. Wel zei
an der Zwan dat hij over een
Wal dingen anders is gaan
denken. Het doorknippen van
relatie tussen prestatie en
0 ct
da i
w< >i
:n >ede
beloning heeft kwalijke gevol
gen gehad. „Na de experimen
ten in de jaren zeventig moet
ie onderkennen dat inkomen
jelangrijk is voor de presta
tie", aldus de Van der Zwan
van 1988.
Op het terrein van medezeg
genschap is volgens hem voor
een groot deel tegemoet geko
men aan de verlangens van
nieuw-links. De onderne
mingsraad mag dan formeel
nog slechts een adviesorgaan
zijn, in de praktijk, bijvoor
beeld bij V D, heeft de raad
volgens Van der Zwan een
nauwe betrokkenheid bij de
problemen: „Vroeger deden
managers in het algemeen
heel. laatdunkend over de OR,
de meesten hoor je nu heel po
sitief praten over medezeggen
schap
Sinds afgelopen zomer een
hooglopend conflict tussen
hem en Anton Dreesmann
naar buiten kwam, wat eindig
de in het vertrek van Drees
mann als voorzitter van de
hoofddirectie van Vendex,
heeft Van der Zwan zich stil
gehouden. Hij verbrak dat stil
zwijgen donderdag toen hij
een rede hield bij de aanvaar
ding van een bijzonder hoogle
raarschap in ondernemingsbe
leid aan de Erasmus Universi
teit in Rotterdam.
Zichtbaar leiderschap
Een dominante bedrijfscultuur
en zichtbaar leiderschap vor
men een struikelblok voor
noodzakelijke aanpassingen
die elke onderneming gemid
deld zo eens in de tien jaar
doormaakt, was de teneur van
zijn rede daar. Velen legden
een direct verband tussen déze
uitspraak en de ruzie tussen1
Van der Zwan en Dreesmann.
Dreesmann geldt als een ui
terst dominante persoonlijk
heid die tijdens zijn bewind
een zwaar stempel heeft ge
drukt op Vendex.
Van der Zwan ontkende giste
ren (voor de NOS-tv) dat
rechtstreekse verband. Hij zei
dat Vendex juist geen domi
nante bedrijfscultuur heeft en
dat hij zich slechts heeft afge
zet teeen een uit Amerika
overwaaiende mode die een
zichtbaar leiderschap voorstaat
waarbij de leider van een on
derneming zijn waarde oplegt
en het recht heeft zijn mede
werkers te vragen hem daarin
te volgen.
Op het conflict met Drees
mann wilde hij niet ingaan.
„In het persoonlijke zat het
heel anders dan ooit in de pu
bliciteit is gekomen. Ik heb
nooit commentaar gegeven,
wat de nodige zelfbeheersing
heeft gevraagd en ik heb er nu
vier maanden later niet het
minste belang bij nu de rust in
het bedrijf eindelijk is terugge
keerd deze kwestie op te rake
len", zo liet hij weten.
Van der Zwan zei het verve
lend te vinden in de publiciteit
te zijn gekomen als de koel
bloedige die grote aantallen
mensen öp straat wilde zetten
- in het oorspronkelijke plan
ter sanering van de V D-wa-
renhuizen was gedwongen
ontslag voorzien voor meer
dan 1300 mensen. Maar hij zei
overtuigd te zijn van de nood
zaak dat er bij de warenhui-
zenketen iets moet gebeuren.
Prins verovert
Scheveningen
Ongeveer twintigduizend men
sen hebben zaterdag in Sche
veningen de landing van prins
Willem van Oranje, alias Jaap
Vrolijk, bijgewoond. Om de 25
jaar wordt in het vissersdorp
op feestelijke wijze herdacht
dat de latere koning Willem I
op 30 november 1813 zijn voet
op het Scheveningse strand
zette. Die datum markeert in
feite het einde van de Franse
overheersing en het begin van
ons koninkrijk, nu 175 jaar ge
leden. De ontmoeting van de
vorst met de vissers, am
bachtslieden en notabelen
wordt elke kwart eeuw door de
Scheveningers nagespeeld.
Hoogtepunt van het uren du
rende spektakel was de ont
moeting op het strand tussen
prins Willem Alexander en
diens „voorvader". In een slin
gerende nettenwagen ploegde
het tweetal zich een weg door
de enthousiaste menigte.
FOTO: MILAN KONVALINKA
NOS-VOORZITTER VAN DER REIJDEN:
HILVERSUM „Minis
ter Brinkman (WVC) pro
beert voortdurend de rea
liteit van het omroeppro-
bleem aan het zicht te
onttrekken. Hij gaat uit
van veronderstellingen
die niet zijn gebaseerd op
de werkelijkheid". Dit
schrijft NOS-voorzitter
Van der Reijden in een
brief aan de minister.
De onenigheid tussen de NOS
en Brinkman ontstond vorige
week na met een felle brief
van Van der Reijden aan mi
nister en Kamer over de be
zuinigingsdrift van Brinkman,
die, zo waarschuwde hij, een
verdere verschraling van de
Nederlands televisie tot gevolg
heeft.
De NOS wil dat de uurbedra
gen voor tv-programma's wor
den verhoogd, hetgeen kan
worden betaald uit de omroep
bijdrage en de STER-inkom-
sten. Brinkman meent echter
dat de omroep zélfs nog te veel
geld krijgt. Dat de omroep
moeite heeft met het op peil
houden van de kwaliteit wijt
hij aan de zucht naar meer
zendtijd, in plaats van binnen
de bestaande uren naar meer
kwaliteit te streven. Van der
Reijden vindt de redenering
van de minister echter ge
bouwd op drijfzand.
Vandaag praat de Kamer over
de begroting van de omroep.
CDA-kamerlid Beinema zei
voor de NCRV-radio dat er
voor de omroep dertig miljoen
extra moet worden uitgetrok
ken.
^MINISTER BUKMAN:
g<
vrezi
de v«
i. Lui
echts"
realis
ïwelijl
afslai
n°g
bemi
de sa
dat infVervolg van de voorpagina)
EN HAAG - Minister
ukman die gisteren op
iinJ chiphol de door het ka-
s inet uitgenodigde Suri-
P v ïmse „frontleiders",
mier en vice-president
enck Arron, Jaggernath
.achmon en Willy Soemi-
~in 011, verwelkomde, wil de
ilatie met de Surinaamse
Rgering niet verstoren
lor het herstel van de
irmale situatie in Oost-
iriname als absolute eis
13 griP te leêêen- Wel zal
16 grae bewindsman deze
reek in het gesprek met
dale e drie frontleiders er nog
tekens op hameren dat er
inX™!en £oec* P*an voor we"
1 e eropbouw van Suriname
ïoet komen. Daarvan zal
e gehele Surinaamse be-
olking moeten kunnen
rofiteren.
Ian die laatste voorwaarde
an de Surinaamse regering
lans nog niet volledig vol-
oen. „We hebben nog niet de
'sieke mogelijkheid daadwer-
eliik de ontwikkeling ook in
^eer lessen aan school
^ageningen na actie leraren
Oost-Suriname op gang te
brengen", aldus premier Ar
ron. Maar hij voegde er wel
aan toe dat zijn regering met
„een gedegen meerjarenplan
zal komen. Volgens Lachmon
moet het plan eerst aan het
parlement voorgelegd worden.
De drie frontleiders ontken
nen dat legerleider Bouterse
nog steeds de dienst uitmaakt.
Volgens Arron vormt het leger
thans een normaal onderdeel
van het maatschappelijk leven
in Suriname. Arron maakte
duidelijk dat de krachten in
zijn land gebundeld worden en
dat het leger de taak heeft om
de economische belangen te
beschermen.
Moeilijk vraagstuk
Minister Bukman die vandaag
samen met premier Lubbers
en minister Van den Broek
(buitenlandse zaken) gesprek
ken voert met de frontleiders,
heeft er begrip voor dat het al
lemaal in Oost-Suriname- niet
zo snel gaat. „Normalisering
van de situatie in dat gebied is
een moeilijk vraagstuk". Buk
man onthulde zaterdag dat de
Surinaamse regering op initia
tief van het comité christelijke
kerken bezig is om samen met
de bosnegerbevolking en de
De drie Surinaamse politieke leiders hebben gisteren in Utrecht de „Dag van de omhelzing" bijge
woond. Hier wordt Lachmon feestelijk ineghaald.
leden van de groep-Brunswijk
tot een vergelijk te komen.
„Dat vergt enige tijd, want het
gaat om een diep ingeworteld
probleem. Het belangrijkste is
dat er voortgang wordt ge
boekt", aldus Bukman. „We
zijn ervan overtuigd dat de
Surinaamse regering er hoge
voorrang aan geeft. Uiteraard
houden we ook in het gesprek
wel de druk op de ketel".
Voorlopig bestaan er tussen
Nederland en Suriname alleen
officiële afspraken over de
overbruggingsfinanciering.
Bukman heeft van de daar
voor beschikbare 60 miljoen
inmiddels voor 50 miljoen aan
voorstellen ontvangen, waar
van er 35 tot 40 miljoen aan
projecten is goedgekeurd. Het
gaat om investeringen in on
derdelen die nodig zijn om het
produktieproces in Suriname
weer op gang te brengen. Ook
gaat het om onderdelen voor
het openbaar vervoer, medi
sche artikelen en noodzakelij
ke levensbehoeften.
'AGENINGEN De 640
erlingen van de Wageningse
hooi voor technische en
enstverlenende beroepen
vandaag weer gewoon
lar school gegaan. De lera-
n, die vorige week massaal
in werk neerlegden wegens
verwachte terugkeer van
eerder ontslagen direceur
Huyzer, zijn weer aan het
erk gegaan. Het bestuur van
school heeft Huyzer met in-
ing van zaterdag voor een
maand geschorst. Huyzer
overweegt een kort geding om
die maatregel ongedaan te ma
ken. De directeur werd in juni
van dit jaar ontslagen, omdat
hij niet zou functioneren. Hij
ging daartegen in beroep en
won dat twee weken geleden.
Omdat het bestuur en de lera
ren verwachtten dat Huyzer
onmiddellijk weer aan het
werk zou gaan, meldden de
leerkrachten zich collectief
ziek.
ADVERTENTIE
H//LASER
Personal Computer
Zaterdagbestellers zijn
boos op PTT èn vakbond
UTRECHT Zaterdag
bestellers van de PTT
hebben in Utrecht een co
mité opgericht uit onvre
de over de cao die de vak
bonden onlangs voor hen
hebben afgesloten met de
PTT-directie. Op de ver
gadering, belegd door de
Jongerenbeweging van de
FNV, waren zo'n 150 za
terdagbestellers uit het
hele land aanwezig.
Besloten werd in eerste aanleg
de cao via een kort geding te
bestrijden. Argument daarbij is
dat er een rechtsongelijkheid
ontstaat ten opzichte van de
niet-zaterdagbestellers en dat
de zaterdagwerkers er on
danks wettelijke afspraken
toch op achteruitgaan na de
verzelfstandiging van de PTT.
Ook werd voorgesteld naast de
post een „actiekaart" bij de
mensen te bezorgen.
De 8000 zaterdagbestellers -
vooral studenten en scholie
ren - vinden dat zij er met
hun cao slecht zijn afgekomen,
omdat zij op termijn een derde
van hun inkomen inleveren,
wat oploopt tot 100 150
per maand. Dat komt omdat
de toeslag voor onregelmatige
dienst en overwerk is ge
schrapt. Daarnaast wordt het
moeilijker met overwerk extra
vrije dagen op te bouwen. De
PTT vindt dat mensen die al
leen op zaterdag werken geen
onregelmatig werk verrichten.
GROTE SCHADE OP KAZERNETERREIN
EINDHOVEN - Onbekenden hebben het afgelopen weekeinde
grote schade aangericht op het terrein van de Constant Rebeque-
kazerne in Eindhoven. In die kazerne is een rij- en tractieschool
gehuisvest. Aan zestig voertuigen werden vernielingen aangericht.
Ook werd een aantal voertuigen en gebouwen beklad met anti
militaristische leuzen. De schade wordt geraamd op zeker 10.000
gulden.
(Vervolg van de voorpagina)
AMSTERDAM Jan
Hein Donner maakte in
Discimus, waarvan hij altijd
lid is gebleven. Als schrijver
raakte Donner vooral bekend
door zijn bijdragen aan kran
sen 1 1 j ten, weekbladen en literaire
1950 Zijn debuut in de in- tijdschriften. Vooral zijn stuk-
ternationale schaakwereld jes in het NRC-Handelsblad
met het winnen van het trokken de aandacht door de
Hoogovenschaaktoernooi. scherpe observaties en de
Vier jaar later werd hij strakke verteltrant Die stuk-
Nederlands kamDioen ,en SmSen aanvankelijk voor-
iNeaerianas Kampioen, al over het schaken, maar la-
voor Max Euwe en een ter veranderde dat en kreeg
generatie nationale mees- zijn werk een meer algemeen-
ters. Daarna versloeg hij literair karakter. Stukjes over
Euwe nog eens in de re- schaken werden later on-
vanche-tweekamp die was t" gebuïde!d,"Df
1 it.Koning - schaakstukken
georganiseerd door deze waarvan het eerste exemplaar
krant. In 1958 verleende werd overhandigd aan Harry
de FIDE hem de titel van Mulisch, de literator waarmee
grootmeester.
Donner nauw bevriend was,
en over wie hij het boek „Mu
lisch, 'naar ik veronderstel"
schreef.
Sinds zijn hersenbloeding was
Donner gekluisterd aan een
rolstoel. Over zijn toekomst zei
hij twee jaar geleden in Vrij
Nederland: „Ik kan niet beter
worden. Er komt een tweede
In de jaren vijftig en zestig
won hij verschillende sterk be
zette toernooien, zoals het 25e
Hoogoventoernooi (1963) en
Venetië (1967). Op de schaako
lympiade in Varna (1962) ver
sloeg hij Bobby Fischer, de la
tere wereldkampioen. In 1980
trok hij zich terug uit het in-
ternationale topschaken, nadat aar>val en die vaagt mij heie
de prestaties steeds minder maal weg. Ik ben nu 58, ik
werden. Donner, begon zijn hoop 59 te worden. Je enige
loopbaan als schaker bij de hoop is: niet één jaar, maar
Haagse vereniging Discendo noS een Paar Jaar te leven".
Touroperators
•geloven niet
erg in staking
UTRECHT Touroperators
hebben verbijsterd gereageerd
op de dreiging van buschauf
feurs om tussen Kerst en
nieuwjaar niet op hun werk te'
verschijnen. Daardoor zouden
duizenden mensen hun win
tersportvakantie in duigen
zien vallen.
De werkgevers vinden dat de
chauffeurs veel te vroeg drei
gen met actie, aangezien de
onderhandeling nog maar net
zijn begonnen. Ze kunnen zich
bovendien moeilijk voorstellen
dat het werkelijk zo ver zal
komen. Directeur Ter Haar
van OAD, lid van de onder
handelingsdelegatie van de
werkgevers: „Ik denk dat het
niet zo'n vaart zal lopen. Onze
chauffeurs kennen hun ver
antwoordelijkheden".
Touroperators uit de regio wa
ren niet bereikbaar voor com
mentaar (Beuk, Noordwijk en
Bex, Alphen) of wilden zich in
dit stadium liever niet over de
situatie uitlaten (Hofstad
Tours, Voorburg).
Volgens de Vervoersbond
FNV hebben de aangesloten
chauffeurs woedend gerageerd
op de eerste besprekingen,
waar de werkgevers al direct
de meeste eisen afwezen. Op
12 december moeten de onder
handelingen worden afgerond.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
DEN HAAG Minister
Deetman (onderwijs) heeft
al een bedrag van 124
miljoen gulden ontvangen
van oud-studenten die in
versneld tempo hun stu
dieschuld met korting af
lossen.
Volgens projectleider De Haan
van de dienst studiefinancie
ring in Groningen lijkt deze
tot 1 december durende actie
een succes te worden.
Ruim 46.000 oud-studenten
hebben al van de regeling ge
bruik van gemaakt en De
Haan verwacht dat er min
stens 250 miljoen van de ge
raamde 273,5 miljoen binnen
komt. Met dat geld kan Deet
man een deel van zijn begro
tingstekort opvangen.
De kortingen voor de oud-stu
denten kunnen oplopen tot 28
procent. Per dag ontvangt de
dienst ruim 10 miljoen gulden.
Als de oud-studenten naar
verwachting reageren, is die
inkomstenbron voor de ko
mende 8 jaar opgedroogd
„Maar het voordeel is dat we
nu over liquide middelen be
schikken", aldus De Haan.
Minister Deetman, wiens be
groting een tekort van bijna
een half miljard vertoont,
praat deze week met minister
Ruding over een mogelijke op
lossing hiervoor.
tADVERTENTIE
Eenmalige aanbieding voor hem en haar!
Figaro collier. 50 Cm. Ca. 825 gram^^^-; 349
Bijpassende figaro armband. 19 CraCa 3.50 gram Vfr-149.-
21Cm.Ca3.85 gramJé^ 169.-
Brede dames schakelarmband.
Ca 7.40 gram. Met luxe slot.549? 299-
VROOM ^5 DREESMANN VW
Aanbieding geldig t/m za 10 dec 198a Zolang de voorraad strekt
