„Bezuinigingen mag
je nooit afwentelen"
Olympiades
-Schoolsport
25.000
kinderen
TANDY
uit de weekbladen
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
ladmium in speelgoed niet gevaarlijk voor kinderen
VRIJWILLIGERS IN DE KNEL
Vrijwel niets veranderd
in het basisonderwijs
Is een fusie niets
voor de weekbladen
ELSEVIER
DE TIJD
ieÜDDENE
'ON 229
MEMOREX"1 VR-1900 VIDEORECORDER
MET INFRAROOD-AFSTANDSBEDIENING
Geheugen voor 32 zenders. 6 pro
gramma's programmeerbaar in 14
dagen, per week en per dag. elektrom
sche tuner. HO schakeling, 16 9250
PR02001 PROGRAMMEERBARE
SCANNER
Hoor alles wal er in de ether
omgaat200 voorkeuzekanalen.
23 884 frequenties 20-9113
SUPERTAPE' HIGH-BIAS
PLUS CASSETTES
(Cr02-P0S[T1E)
MEMOREX'- CD-5100
CD-SPELER
AFSTANDSBEDIENING MET 24
FUNCTIES 3 straals laser. 2
voudige oversampling mei digi
tale filter, 15 tracks program
meerbaar
429049
MUZIEK VOOR
ONDERWEG
JL4?~
SCP 24
hoold
teleloon
CONCERTMATE'-350
ELEKTRONISCH KEYBOARD
4 geprogrammeerde klankkleu
geprogrammeerde ritmes, tem
ling, geheugen voor 100 noter
LASER-PISTOLEN
Set omvat 2 infrarood pistolen die een
ruimtegeluid uitzenden. 2 doelschiiven
en 2 gordels 60 2302
VOLLE Cadmium is
tn zacht, vervormbaar,
[verwit metaal met een
pauwachtige glans. Ver-
Indingen met de stof
lorden gebruikt als
Keurstoffen, plastic wordt
J knalgeel van of heider-
Maar een waarschu-
fend vingertje is wel op
1 plaats: dergelijke stof-
:n zijn zeer giftig.
et eerste moment slaat de
hrik je dan ook om het hart
j het horen van de jongste
v iderzoeksresultaten van de
Stichting Konsumenten Kon-
takt (KK); de onderzochte
rode plastic speelgoed- en
huishoudelijke artikelen
..staan stijf van de cadmium".
Nee, u hoeft nu niet direct de
vrolijk gekleurde kinderka
mer af te breken. Of eens
flink te gaan schrappen in de
verlanglijstjes van de kinderen
voor Sinterklaas. Want KK
liet de onderzoeksresultaten
vergezeld gaan van de kalme
rende opmerking dat er geen
direct gevaar voor de gezond
heid bestaat.
„Gevaar is er inderdaad niet",
licht M. Schuttelaar van KK
toe. „Kleuters kunnen bij wij
ze van spreken hun blokjes of
autootjes opeten zonder een
vergiftiging op te lopen, maar
het grote nadeel wat ons be
treft is dat cadmium niet af
breekbaar is. Het belast het
milieu sterk en daar proberen
we dus iets aan te doen".
De stichting, die in haar cad-
miumonderzoek al eerder
bierkratten en flessedoppen
nauwkeurig bekeek, sloot dat
onderzoek af met speelgoed en
huishoudelijke artikelen. Het
gele speelgoed was zo goed als
cadmiumvrij, met de rode
speeltjes was het slechter ge
steld. Hiervan bleek 38 pro
cent te veel cadmium te bevat
ten. Volgende stap: het aan
schrijven van producenten en
winkeliers om het aanbod mi
lieuvriendelijker te maken
Duwtje in de rug
„Bijna iedereen heeft toege
zegd geen speelgoed met cad
mium meer te verkopen", zegt
Schuttelaar tevreden. „Die ac
tie heeft echt succes gehad. 'En
zeg nou niet dat die winkeliers
niet op de hoogte konden zijn.
omdat je van de buitenkant
niets aan dat plastic ziet. We
hebben geen monsters geno
men bij Jansen op de hoek.
omdat je niet kunt verwachten
dat die van alle ontwikkelin
gen op de hoogte is. Maar
grootwinkelbedrijven als De
Speelboom. V D. Bart Smit
en Blokker moeten dat wel
zijn. Het enige dat grote win
keliers nodig hebben is een
duwtje in de rug om geen cad-
miumhoudend speelgoed meer
in te kopen".
Bang dat de omzet van de
winkeliers de komende weken
daalt, is de KK-medewerker
niet. „Mensen schrikken hier
niet zo van als bij een bericht
over schadelijke ketjap of fop
spenen".
Ook G. Franssen van de Alge
mene Nederlandse Vereniging
van Speelgoed verwacht geen
angstige reacties van ouders.
„Ik denk dat er sprake is van
een storm in een glas water.
De handel is gebaat bij het
verkopen van goed speelgoed.
En niemand is gebaat bij on
deugdelijke spullen".
Cadmium als kleurstof is goed
te vervangen. En Schuttelaar
is ervan overtuigd dat winke
liers en producenten zich
steeds beter gaan realiseren
waar ze mee bezig zijn. „Ik
denk dat er volgend jaar nog
maar heel weinig speelgoed
met dat giftige goedje wordt
verkocht", merkt hij nog op.
„Dus moet iedereen maar ge
woon een tijdje blauwe, groene
en grijze wagentjes kopen. In
plaats van rode".
3 Schoolsport Olympiade, dit jaar al een groot succes. Volgend
har kunnen nog meer basisscholen meedoen.
FOTO: CEES VERKERK
EIST Minimaal 25.000
inderen tussen tien en
waalf jaar oud zullen vol-
;end jaar de olympische
'edachte op school met de
HERlPaP*ePe^ '"gegoten krij-
|gen. Ze zullen meedoen
aan wat in het voortgezet
onderwijs veelal gewoon
.sportdag" heet, maar wat
in het basisonderwijs een
ipeciaal Olympisch tintje
moet krijgen.
Schoolsport Olympiade op
Ie basisscholen is een klein-
ichalige. eendaagse versie van
Ie Olympische Spelen; de kin
leren zullen elkaar in min-
tens vijf echte sporten be-
tampen.
i'olgens de landelijke organi-
atoren van deze Schoolsport
Tlvmpiade zullen mogelijk op
3 plaatsen in Nederland zulke
ipelen worden gehouden, zo is
[isteren in Den Bosch meege
speeld. Voor Frans van Gastel
de Stichting School en
Sport KVLO. een van de drij-
j tende krachten achter deze
Olympische Spelen voor basis-
7 eholen. is een kind nooit te
ong om kennis te maken met
le olympische gedachte. „We
lopen dat van dat idee van
iportiviteit iets blijft hangen
5ia zo n olympische dag. Het
noet een schoolsportfeest wor
den waarin de kinderen kun-
laten zien wat ze op het
;ebied van sport en gymnas-
iek hebben geleerd. Het com-
Jpetitie-element is belangrijk;
verschillende scholen uit een
ilaats of streek moeten aan
een Olympiade kunnen mee-
- doen".
Nadat in 1987 experimentele
Spelen in Brabantse steden
een succes waren geworden,
deden dit jaar ongeveer 25.000
kinderen in dertig plaatsen
mee. Olympische vlaggen sier
den de sportterreinen, er wa
ren openings- en sluitingscere
monies, fakkels, dans, muziek.
„Officiële" olympische huldi
gingen maakten het feest com-
Koekhappen
„Komend jaar gaan we het
nog professioneler aanpak
ken". zegt Van Gastel. „We
willen af van het amateuristi
sche zeskamp-achtige van de
gebruikelijke sportdagen.
Koekhappen en zo is er op de
Olympiade niet meer bij. Wat
is er voor de kinderen span
nender dan een competitie
met echte grote-mensenspor-
Voor de organisatie van de
evenementen, waarvoor scho
len en gemeenten zelf data
kunnen vaststellen, is ruim
een ton beschikbaar; het geld
is afkomstig van de Hartstich
ting, de Stichting Fondsenwer
vingsacties Volksgezondheid
en A.G. Verzekeringen. De
scholen krijgen via het Neder
lands Olympisch Comité
(voorzitter Anton Geesink is
beschermheer van deze kin
derspelen) een brochure over
de olympische beweging en
haar achtergronden, waarvan
leerkrachten in lessen over
sportiviteit, gezonde voeding
en beweging gebruik kunnen
maken.
Scholen die deelnemen kun
nen rekenen op forse hoeveel
heden olympisch materiaal,
„bobo-kleding" voor vrijwilli
gers die wedstrijden leiden,
sportpetten voor alle deelne
mers, alles voorzien van de
olympische ringen. Scholen
die op zo'n olympiade hoge
ogen gooien, zullen niet wor
den overladen met nutteloze
trofeeën en bekers, maar met
sportmaterialen zoals ballen en
hockeysticks.
ARJEN VAN DER SAR
UTRECHT Net nog
even afgewassen bij de
hoogbejaarde buren. En
gisteren een collega aan
geduwd die de lichten van
z'n auto had laten bran
den. Geen geld voor ge
vraagd. Dus vrijwilliger?
Bij de buren wel, bij de
collega niet, kunnen we
lezen in het boekje „Zo
werkt dat", want een be
langrijk aspect is dat zon
der de inzet van vrijwilli
gers het maatschappelijk
leven in de knel zou ko
men. Het boekje bevat im
pressies van het heden
daags vrijwilligerswerk en
is uitgegeven ter gelegen
heid van de Internationa
le Vrijwilligersdag, die
gisteren werd gevierd.
Ongeveer vijf miljoen Neder
landers doen vrijwilligers
werk. Zouden zij daarvoor een
modaal salaris krijgen, dan
kost dat de samenleving jaar
lijks 32 miljard. Nu kost het
de vrijwilligers geld en daar
door niet zelden moeite de
zaak draaiende te houden.
Maar spontaniteit is één van
de belangrijkste drijfveren om
vrijwilligerswerk te doen. dus
wie zeurt er dan om geld.
Over het algemeen hebben
vrijwilligers ideële motieven.
Meestal gaat het om helpen
van anderen, zoals bij voor
beeld bij het schrijven voor ge
vangenen namens Amnesty
International. Maar veelal ge
beurt vrijwilligerswerk in de
anonimiteit, zoals de Thuis
zorgcentrale Katwijk dan wel
Casa Materna in Zoeterwoude,
dat jaarlijks ongeveer 25 jonge
ren uit deze plaats naar Napels
zendt om te helpen werken
aan het herstel van het kin
dertehuis Casa Materna en de
daar wonende kinderen te
vermaken.
De opdrachtgevers van het
boekje, de drie instellingen die
vrijwilligerswerk coördineren
of stimuleren, vinden het een
slechte zaak dat vrijwilligers
ingeschakeld worden om de
bezuinigingen in de zorg- en
welzijnssector te compenseren.
„Die ontwikkeling is terug te
voeren op het idee van de
zorgzame samenleving. Een
samenleving 'waarin altijd wel
mensen zullen zijn die vrijwil
lig inspringen waar dat nodig
is. Maar, met dit boek in de
hand, rijst de vraag of het wel
reëel is om op die onbeperkte
inzetbaarheid te rekenen. Vrij
willigerswerk ontstaat vaak
spontaan, is in de meeste ge
vallen kleinschalig en gebeurt
in de eigen omgeving. Mensen
beleven er plezier aan om met
z'n allen bezig te zijn, ergens
voor te knokken en een doel
te bereiken. Dat doel wordt in
het algemeen door vrijwilli
gers zélf geformuleerd, of an
ders hebben ze er op z'n minst
over meegedacht. Belangrijk is
de wederkerigheid: er moet
iets tegenover staan. Zou een
van buitenaf opgelegde taak
vrijwilligers nog zó aanspre
ken?" Met andere woorden:
spontaniteit kun je niet opleg
gen.
„Duidelijk is in elk geval",
concludeert auteur Saskia van
der Stoel „dat vrijwilligers
werk de maatschappelijke ont
wikkelingen volgt, er niet zel
den tegenin gaat, of er op
vooruitloopt. Dat zien we on
der meer bij thema's waar tien
jaar geleden actie voor werd
gevoerd, zoals bijvoorbeeld de
alternatieve jeugdhulpverle
ning. Vaak worden ze nu alge
meen erkend en er wordt van
officiële zijde rekening mee
gehouden".
ADVERTENTIE
35.» v
VAN ONEINDIG KLEIN TOT ONEINDIG GROOT
LEIDEN, Haarlemmerstraat, 26 tel.(071 )140803
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
229) De mannen worden teruggebracht naar hun cel en wan-
neer zij daar even zitten, gaat de deur open en komt een pinguïn
binnen, die als kellner is afgericht. Hij draagt een blad, waarop
vier bekertjes staan met een drank, die veel op bier lijkt en vier
kleine pasteitjes. „De professor wil ons zeker laten verhonge
ren." bromt een van de matrozen, maar wanneer zij hun lunch
hebben genuttigd zijn zij net zo verzadigd, alsof ze een uitge
breid diner hadden gebruikt! Dan komt Rob met een grote ver
rassing: hij heeft kans gezien uit de werkplaats een vijl mee te
nemen. Nu kunnen ze zich eindelijk bevrijden van die ellendige
hersenantennes. Ze vijlen elkaar de banden door, maar ze ver
wijderen hun vreemde hoofdtooi nog niet, omdat prof. Lupardi
niet te vroeg mag ontdekken, dat ze hem een poets hebben ge
bakken. Alleen Rob gooit de antenne af, want hij zal proberen uit
zijn gevangenschap te ontsnappen.
GENOOTSCHAP VAN LERAREN:
DORDRECHT Sinds de
invoering van de wet op
het basisonderwijs is er
vrijwel niets veranderd.
De aansluiting van het
kleuteronderwijs op het
lager onderwijs verloopt
nog steeds moeizaam. Dit
concludeert het Neder
lands Genootschap van
Leraren (NGL) na een on
derzoek onder driehon
derd leerkrachten.
Volgens de in 1985 ingevoerde
wet moet het onderwijs zo
worden ingericht dat de leer
lingen een „ononderbroken
ontwikkelingsproces" kunnen
doorlopen. Dit wordt als het
voornaamste doel van het ba
sisonderwijs gezien.
Zestig procent van de leraren
meent echter dat er sinds 1985
weinig of niets is veranderd.
Drie op de tien onderwijzers
vinden dat de doelstelling in
ontwikkeling is en slechts
twee op de honderd achten de
doelstelling bereikt.
Volgens het NGL heeft de
overheid het ontwikkelings
proces door de bezuinigingen
verstoord.
De stagnatie wordt onder
meer geweten aan tijdgebrek,
gebrek aan rust binnen de
school en te grote klassen.
Keuzes genoeg: politie, stu
denten, kranten Omdat die
laatste de anderen in de ga
ten moeten houden, zijn die
het belangrijkst. Dus reage
ren alle weekbladen op de
voorgenomen fusie tussen
NDU en de Perscombinatie,
waarmee op De Telegraaf na
alle landelijke dagbladen on
der één dak zouden komen
De Haagse Post meldde
eerder al dat de opinies dood
zijn, dus uit die hoek hoeven
we niet op een mening te re
kenen. Elsevier (NDU) laat
al? betrokkene terecht ande
ren er iets over zeggen. De
overige priodieken zijn ge
prononceerder. Vrij Neder
land: In de komende jaren
zullen nog wel meer slachtof
fers vallen. De Groene: Voor
lopig past een beschaafd „te
gen". De Tijd: De topmannen
van straks hebben te veel
kranten om er nog voor op te
komen. HN-magazine: Het
meest onthutsende is dat de
fusie bekokstoofd is buiten
de eigenlijke eigenaren om
(de redacties).
Het gaat toch góéd met de
Perscombinatie? En het gaat
toch góéd met de Nederland
se Dagblad Unie (NDU)° Re
torische vragen van Vrij Ne
derland. die het blad zelf
maar meteen beantwoordt.
De Volkskrant maakt winst,
maar alle daarvoor gedane
investeringen en noodzakelij
ke leningen zijn weer van
Het Parool. Het Parool op
heffen kan derhalve niet,
maar dit blad is voor de
winstcijfers van de Perscom
binatie een ramp. Die situatie
baart directeur Max de Jong
van de Perscombinatie al
lange tijd zorgen. Dus vond
hij het tijd voor een fusie.
Wegener en Audet waren ge
gadigden, maar toen net zelf
verwikkeld in fusies. Bleef
over NDU. werkmaatschap
pij van Elsevier en uitgever
van Algemeen Dagblad en
NRC/Handelsblad.
VN's hoofdredacteur Rinus
Ferdinandusse concludeert
onder meer dat de toekomst
alleen rooskleurig lijkt voor
het grote, landelijke dagblad
dat ook al voor een deel de
weekbladjournalistiek heeft
overgenomen „Duidelijk
wordt ook dat de ontwikke
ling van 1945 af maar zeer
ten dele beïnvloed is door di
recties, zakenlieden of jour
nalisten. De veranderingen
zijn vooral ook een gevolg
van de emancipatie van de
lezer, die, elke generatie op
nieuw, zijn eigen informatie-
eisen stelt en zijn eigen op
vattingen heeft over de plu
riformiteit van de media".
PSV ziet wel iets in een om
gekeerde fusie: los van Phi
lips. Penningmeester Harry
van Raaij constateert in elk
geval dat PSV en Philips al
lebei veel zakelijker gaan re
deneren. Een scheiding sluit
hij in de toekomst niet uit.
„Stel dat Nashua ons wil
gaan sponsoren, en ik weet
dat Nashua altijd gewild
heeft, dan vind ik persoonlijk
dat je dat niet naast je neer
kunt leggen. Nee, ze hoeven
niet véél meer te bieden, ge
woon méér".
Niet dat we een fusie op het
oog hebben, maar Elsevier is
de laatste tijd wel veruit het
actueelste weekblad van het
stel. (En deze week ook heel
„lekker").
Royale aandacht dus voor de
fusie. Lubbers ziet er niets in.
Brinkman weer wel, oud-top
man Pluygers van de NDU
weer niet. In Elsevier „Deze
nieuwe combinatie wordt
niks. Deze fusie is een dood
geboren kindje. Zoveel ver
schillende redacties, zoveel
verschillende bandbreedtes.
Dat kan gewoon niet samen
gaan. Dat levert wanproduk-
ten op'\
Twee hoofdredacteuren te
genover elkaar, Woltz (NRC)
en Lockefeer (Volkskrant)
AD telt blijkbaar niet mee.
Woltz: „Stel dat in laatste in
stantie. nadat je overal door
heen bent gegaan, alle argu
menten zijn geweest, de re
dacties zeggen: we doen het
niet. Nou, dan zie ik geen
weg waarop deze fusie door
kan gaan. Stel dat je als di
rectie op zo'n basis een fusie
door gaat drijven, dan is dat
het allerslechtste begin voor
zo'n onderneming".
de sier, maar oh wee als ze ei;
op kijken, want dan blijkt al-;
ras dat al hun kranten het^
zelfde buitenland hebben, er£
daarmee begint het gelazer.;
Gevoelsmatig ben ik tegen, al;
was het alleen maar uit soli
dariteit: per slot van reke
ning kon je vijftien jaar gele
den in dit blad ook nog eikei
dag zo'n stukje tikken".
Het halve blad bestaat uit dej
onthoofding van Rudy KouV-"
broek door Jeroen Brouwers,-
de schrijver die de laatste tijd
ook niet meer uit de week
bladen is weg te slaan. Brou
wers valt Kousbroek aan op
diens geschriften over de jap-
pentijd in Indië. Hij doet dat
met een lawine van publica-
ties en cocludeert: „Kous
broek en „feiten"! Is dat niet
even ongerijmd als een kik
ker met een slurf". Aardig
om in dit verband Tamar in
VN te lezen: „Toen Jeroen
Brouwers zijn „Nieuwe Revi
sor" verscheen was ik heel
enthousiast, elf jaar later
vind ik zijn stuk tegen Dirk
Ayelt Kooiman vervelend
gebrul. Scheldpartijen verve
len gauw".
Weinig meer dan een be
schrijving van de gebeurte
nissen en de schrik rond de
fusie in de Haagse Post.
„Sneu is een wat bescheiden
uitdrukking voor de situatie
waarin het personeel van de
betrokken kranten zich de
afgelopen week bevond.
Enerzijds actief onderwerp
van zo'n fusie, anderzijds we
gens gebrek aan informatie
en kennis van zaken niet
goed wetend wat te berich
ten. Groot probleem bleek
vooral het combineren van
de rollen van deelnemer,
slachtoffer en berichtgever".
Ook hier bijna het halve blad
gevuld met één onderwerp,
de eenwording van Europa
in 1992 (hoe krijg je dat jaar
tal nog uit je strot). „Neder
land wordt opgeheven, de
democratie afgeschaft en we
worden geregeerd door de
Brusselse mafia". Het nieuwe
Europa één grote totalitaire
staat? Laurens Jan Brink
horst zegt dat de angst op te
gaan in een groter geheel in
de zuidelijke landen niet zo
sterk leeft en op hem over
komt als typisch Nederlandse
bekrompenheid. Paul Schef-
fer, medewerker van de Wi-
ardi Beckmanstichting: „Als
we de VPRO maar houden,
dan .vind ik het verder best".-.'
Bijna had De Tijd weer de
actualiteit gemist, ondanks de
nog vrij nieuwe indeling
waarin dit onderdeel zo na
drukkelijk als rubriek is op
gevoerd. Eén kolom aan
dacht, door hoofdredacteur
Tony van der Meulen. „De
topmanpen van straks heb
ben te veel kranten om er
nog voor op te komen. In
hun kamers staat vaak een
grote globe. Doorgaans voor
Hoofdredacteur Bert van
Duijn van HN-magazine
heeft weinig vertrouwen in
de persfusie. „Er spreekt de
arrogantie uit van bedrijfs
voerders. die denken dat de
krant van hen is en de redac
ties beschouwen als duur en
lastig, maar helaas onont
beerlijk hulpmiddel. Terwijl
het in feite andersom is, al
thans zou moeten zijn. Want
een krant is geen rol drop,
maar een geestelijk produkt
dat als zodanig eigendom is
van de redactie"
Nog een flard politie; bloem
lezingen uit klachten van le
den van de Algemene Chris
telijke Politiebond. „Is het
niet waanzinnig dat er inbre
kersbendes uit Liverpool
naar ons land komen, van
wege ons zachte strafklimaat.
We moeten ons schamen
voor zo'n bekendheid". (In
Elsevier, over de teloorgang
van de Coornhert-liga: „Sta
ten die hun gevangeniswezen
voortdurend uitbreiden zijn
totalitair of op weg het te
worden".)
Suikerooms hebben we alle
maal, erkent hoofdredacteur
Martin van Amerongen van
De Groene (Datex). „Maar.
de ferme taal die nu is ge
sproken en het ontbreken
van een overtuigende econo
mische noodzaak doen toch
overhellen naar een voor
zichtig „tegen". Redelijkheid
blijft geboden, maar als de
monsterdirectie de afzonder
lijke redacties niet weet ge
rust te stellen, rest er maar
één middel: de hele zaak
plat!" Verderop echter de op
merking dat die fusie uitste
kend is. en dat Elseviers top
man Vinken ook de opinie-
pers maar onder zijn hoede
moet nemen. „De Groene,
Elsevier, Haagse Post, Her
vormd Nederland en Vrij
Nederland bij elkaar, onder
ling concurrerend in kwali
teit, onder de protectie van
een machtig concern dat ook
het risico durft te nemen om
te investeren, zou de opinie-,
pers er weer bovenop helpen,,
want bij al die bladen zijn de
ideeën er wel maar het geltf
niet of is het geld er wel (El
sevier) maar ontbreken de
ideeën. Als dat niet gebeurt
zijn de opiniebladen er over
een paar jaar nog veel slech
ter aan toe"
DICK HOFLAND*
1BER 11_
SINNENLAND/BUITENLAND - ^idMOowumt DONDERDAG 24 NOVEMBER 1988 PAGINA 5
