2 Je
Philips: succes CD-1 hangt
af van wat op 't plaatje komt
Nutricia koopt
Loma Linda Foods
Onderzoek naar voorwetenschap Van Berkel
Minder convenanten
met bedrijfsleven
in milieubeleid
Beurs van Amsterdam
ÉCONOMIE
fieidócSoiwaitt
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1988 PAGINA 9
d
srenschot maakt
,4 miljoen winst
TRECHT - Het organisatieadviesbureau
erenschot (350 werknemers in Nederland
België) heeft over 1987 etn nettowinst
(boekt van 2,4 miljoen op etn omzet van
',3 miljoen. De omzet is het afgelopen
met 16 procent gestegen. De omzet van
deelnemingen waarin -noedermaat-
jappij Berenschot participeert, komt op
12 miljoen; uitgaand van oe financiële
elneming van Berenschot bvop ƒ49 mil-
:n, zo werd bekendgemaakt ter gelegen-
„.jd van het vijftigjarig bestaan De voorzi»-
»r van het bestuur van Berenschot, W.
lit. legt zijn functie eind dit jair neer van-
,'ge het bereiken van de pensioengerech-
;de leeftijd. Hij wordt opgevolgd door drs.
Kottman (43), de huidige vice-voorzitter
in het bestuur.
Britse inflatie
loopt uit de hand
LONDEN - De inflatie in Groot-Brit-
tannië is in oktober voor de achtste
achtereenvolgende maand toegeno
men en ligt nu op het hoogste peil
sinds juli 1985. De detailhandelsprij-
zen stegen vorige maand met 1 pro
cent en kwamen daardoor 6,4 procent
boven het niveau van oktober 1987.
In september stegen de prijzen met
0,5 procent en bedroeg het verschil
met dezelfde maand van vorig jaar
5,9 procent. De cijfers waren nog wat
slechter dan was verwacht. Econo
men hadden door de bank genomen
gerekend op een prijsstijging van 0,4
procent in oktober en van 6,3 procent
over de afgelopen twaalf maanden.
Vervoersbond FNV wil
3,5 procent loonruimte
UTRECHT - De Vervoersbond FNV zal
bij de komende onderhandelingen over
een vernieuwing van de cao's in deze
sector uitgaan van een gemiddelde loon
ruimte van 3,5 procent.
Volgens een woordvoerder zal de bond
de ruimte gelijk verdelen over werk en
inkomen. Voor de cao-onderhandelingen
in de havens heeft de bond een loon
ruimte van 5,5 procent berekend. Voor
het beroepsgoederenvervoer over de weg
komt de bond weliswaar ook tot een ge
middelde loonruimte van 3,5 procent,
maar in de afgelopen jaren is daar drie
procent loonruimte blijven zitten. Die
gaat de bond bij de komende onderhan
delingen alsnog opeisen, aldus de woord
voerder.
ZOETERMEER - Nutricia zal het Amerikaanse bedrijf Loma Lin
da Foods met produktievestigingen in Californië en Ohio overne
men. Deze winstgevende onderneming met een omzet van circa 25
miljoen dollar en een personeelsbestand van 150 man is gespeciali
seerd op zuigelingenvoeding op basis van soja. Het is de tweede
stap van Nutricia op de Amerikaanse markt. Volgens Nutricia is
het de bedoeling het nu zeer beperkte produktiepakket uit te brei
den met de gangbare soorten zuigelingenvoeding uit het Nutricia-
assortiment. Dank zij de sojaprodukten die bestemd zijn voor zuige
lingen met een allergie voor melk beschikt Loma Linda over een
nationale distributie in ziekenhuizen. Loma Linda Foods is eigen
dom van de Zevende Dags-Adventisten, een grote kerkelijke orga
nisatie met belangen in diverse ondernemingen en in een aantal
ziekenhuizen. De overneming zal in contanten worden afgewik
keld.
kooplust weg
ImSTERDAM - De Am-
;erdamse beurs kon ook
|e afgelopen week niet op
ang komen. Was het
lamrak eerst bevangen
oor de schrik dat de
lieuwe president Bush de
«•enhoge tekorten op de
igroting en de betalings-
jlans niet de baas zou
;unnen worden, nu wordt
tveer angstvallig gekeken
haar de ontwikkeling van
|le Amerikaanse economie
fen naar uitspraken van
Vooraanstaande economen
financiële deskundi-
Deze onzekerheid
igt de kooplust weg, niet
leen in de Verenigde
Haten, maar ook in eigen
and. De beleggers kijken
Ie kat uit de boom en de
izetten blijven besehei
let Damrak had ook niet di
rect steun van de renteontwik-
OU DE teling. Gaat de rente naar be
leden, dan zal dit op den duur
instel jgn koersstijgend effect cp de
°P aandelen kunnen hebben. Aan
'egfo Je rentedaling kwam deze
d on >veek echter plotseling een
:>mei ejnde. De grens van 6 procent
ve als gemiddelde rendement op
■aak staatsleningen werd naar bo-
ven doorbroken. Donderdag
a'r werd het 6,04 procent, hetjeen
Bt v dus wil zeggen dat de koe-sen
van de staatsleningen ietson-
°P< der druk stonden,
de De president van de Neier-
t landsche Bank heeft in eer re-
kjdevoering al eens bekfem-
jtoond dat de centrale tank
weer beperkte monetaire mo-
"rWijkheden heeft om de raite
b sturen. En dat is teleurstel-
a lend als we weten dat de fcui-
ar>d lenlandse invloed op ons ren
teniveau groter wordt door de
aanschaffingen van de beper
kingen op net kapitaalverkeer
ont
elen
making van het financial
dienstenverkeer binnen de
Euromarkt. En als dan bovtn-
dien de invloed van de veren-
deringen van de wisselkoeren
groter wordt, zal er een risito-
elt d premie op de rente gevraagd
ei worden en zal de rente dus
aantrekken en niet naar bere
den gaan. En dat laatste is
voor ondernemingen erg be
langrijk. De Nederlandsche
Bank heeft berekend dat esn
DJ renteverlaging van 1 procoit
rs bt het Nederlandse bedrijfsleven
idéa
erg<
Unilever
Als laatste internationale con
cern kwam Unilever deze
week met de resultaten over
het derde kwartaal. En dat
waren mooie cijfers. De winst
steeg in het derde kwartaal
met 20 procent tot 791 miljoen
gulden en in de eerste negen
maanden met 17,5 procent tot
2.202 miljoen gulden in verge
lijking met vorig jaar. Het in
terimdividend werd verhoogd
van 1,09 tot 1,23. Opvallend
was alleen dat de topleiding
iich niet uitsprak over de ver
wachtingen voor geheel 1988.
In een goed beursklimaat zou
den deze mooie cijfers (en dat
geldt ook voor AKZO en voor
Koninklijke Olie) tot uiting
komen in stijgende koersen.
Niets is minder waar. AKZO
zakte sinds 28 oktober tot afge
lopen donderdag f 13,50, Ko
ninklijke Olie 6.- en Unile
ver ƒ9,-.
Volop in de belangstelling
stond Fokker met zijn grote
emissie van goed 16 miljoen
aandelen tegen 20,- per aan
deel. Afgaande op de kooplust
voor de kooprechten (claims),
vooral uit het buitenland, ver-
Wacht de beurs dat de emissie
een groot succes Zil worden.
Er zijn twee claims nodig om
op drie nieuwe aandelen te
kunnen inschrijven.
Er was verder zeer veinig be
drijfsnieuws. Hollandse Beton
Groep verwacht in het tweede
half jaar een winststijging van
6 procent, evenals in Tet eerste
half jaar. In 1987 was de winst
50,5 miljoen gulden. Dtra was
op het overnamepad. Zij heeft
een electrogroep in huis ge
haald die in de uitbreiding van
de kernactiviteiten pist. Don
derdag werd bekend dat er
een grote krantenfuse in de
maak is, waar Elsevier bij be
trokken is. De koers reageerde
genl donderdag echter ni;t. Wel
m
VEILIG KOKEN PER BEELDBUIS
EINDHOVEN - Als de
wiedeweerga heeft Phi
lips honderden CD-I-ap-
paraten naar fabrikanten
van software(plaatjes) ge
stuurd en naar hen die
programma's willen ma
ken voor dit nieuwe me
dium. Omdat het van hen
deze keer afhangt, of het
apparaat, de CD-Interac-
tive, een wereldsucces
wordt. Zoals deze week
gemeld hebben Sony en
Philips overeenstemming
bereikt over de definitie
ve details van het appa
raat dat volgens Philips-
manager ir. G. Bastiaens
op voet van wereldstand
aard hèt grote consumen
ten-apparaat van de jaren
negentig wordt.
De CD-I-speler moet niet
worden verward met de
„multispeler", die CD's en
CDV's van elk formaat, dus
ook de 30-cm beeldplaten,
aankan, en geluid én beeld
kan weergeven. De nieuwe
CD-I is na de al gebruikelijke
CD-audio, de CDV(ideo) en
de CD-ROM (met opslag voor
computergegevens) een vierde
loot aan de CD-boom, die de
mogelijkheden combineert
van de drie voorgaande.
En die vierde CD-I-loot kan
in en na de jaren '90 een we
reldsucces worden, mits on
derwijs, uitgevers, platen
maatschappijen en tal van nog
onbekende anderen er de pro
gramma's voor willen beden
ken en vastleggen. En de con
sument daar weer enthousiast
voor wordt. De mogelijkhe
den zijn er, aan de uitvoering
doet Philips thans alles.
Echter ook aan verwarring,
omdat nog maar kortgeleden
De CD-Interactive slikt alleen het bekende 12 cm CD-formaat.
alle aandacht werd gevraagd
voor de CDV, de speler die
plaatjes aankan met geluid en,
nieuw, beeld. Daar werd met
enige terughoudendheid op
gereageerd, omdat het appa
raat slechts de mogelijkheden
bood die met andere appara
ten al werden uitgevoerd, mo
gelijk beter én goedkoper.
Ander verhaal
De CD-I is een geheel ander
verhaal: het apparaat slikt al
leen het bekende 12 cm CD-
formaat, waar muziek op kan,
beeld en talloze andere zaken,
toepassingen waar men nog
geen idee van kan hebben.
omdat het morgen nog kan
worden bedacht.
Marijke van Hooren, woord
voerster van Philips: „Ik kan
me een tekenfilm voorstellen
waarin dieren voorkomen.
Neem een olifant. Zodra die
olifant in beeld komt, kan
met de computer-muis of met
afstandsbediening die olifant
worden uitgelicht, waarna de
gebruiker alles kan oproepen
wat met olifanten te maken
heeft".
Op een CD kan een kookboek
staan, met tekst, stemmen en
afbeeldingen. Veiliger koken
is dan niet mogelijk: de ge
bruiker volgt het menu van ei
FOTO: PR
tot ei, kan het beeld stilzetten,
adviezen opvolgen en koken
alsof een chefkok op de ach
tergrond staat te helpen,
braadboter in de hand en de
pan op het fornuis.
Hetzelfde kan gebeuren met
een Van Goghstudie. De ge
bruiker bekijkt het „menu",
de inhoud van het CD-plaatje,
maakt per afstandsbediening
een keuze en Vincent ver
schijnt in beeld. Vervolgens
kan de gebruiker opvragen
wat hij maar wil: levensloop,
schilderijen, commentaar,
brieffragmenten. De gebrui
ker bepaalt voortdurend wat
hij zien en horen wil.
Het klinkt en is heel aantrek
kelijk, voor „het hele gezin",
voor het totale onderwijs, au
toverkopers en bedrijfsleiders,
maar het plaatje, de CD moet
nog worden gemaakt. En
daarom fietst Philips stad en
land af voor programmama
kers. En iedereen is per defi
nitie welkom, want de moge
lijkheden zijn niet zo maar
groot, ze zijn ongekend en
daarom voor de toekomst zo
aantrekkelijk.
In Amerika zijn, volgens de
verantwoordelijke Philipsman
Bastiaens, inmiddels zo'n
veertig bedrijven bezig met
het aanmaken van de plaatjes,
en dat aantal, waaronder gro
te uitgeverijen en software
huizen, zou in snel tempo
groeien. Philips heeft de afge
lopen jaren met dochteron
derneming Polygram joint
ventures opgebouwd in Euro
pa en Amerika en in Japan
ging Polygram een samen
werking aan met Yamaha -
ook de kleinste niet - en
Pony-canyon.
Met het nieuwe apparaat
moet alles mogelijk zijn: niet
alleen naslagwerken, maar
ook video-spelletjes, educatie
ve cursussen, seks- en doe-
het-zelf-programma's, want
de afspeler is er: het wachten
is op alle mogelijke informatie
op het 12-cm schijfje.
De introductie op de consu
mentenmarkt, dus „voor het
hele gezin", wordt verwacht
rond 1990. „Maar", zegt Marij
ke van Hooren, „dat kan zijn
eind 1989 of begin 1990; de be
slissing daarover wordt pas
volgend jaar genomen, als
duidelijk is hoe de software
eruit ziet". Want wat geldt
voor alle CD-loten, gaat hele
maal op voor deze nieuwste
CDI: zonder software, de
plaatjes, gaat de vinding toch
de mist in. Maar dat wordt al
lerminst verwacht.
FRITS BROMBERG
DEN HAAG - Er wordt
derzocht of er sprake is ge
weest van voorwetenschap
over de situatie bij Van Ber
kels Patent, leverancier van
weeg- en snij-apparatuur in
Leidschendam. Bestuurslid
M.J. van Nunen van Van Ber
kel zei dat gisteren op de bui
tengewone aandeelhouders
vergadering in Den Haag.
Toen Van Berkel eind oktober
op de Amsterdamse effecten
beurs uit de notering werd ge
haald in afwachting van de
publikatie van het halfjaarbe
richt (dat wederom rampzalig
bleek te zijn), bleken er grote
posities in het fonds te bestaan,
wat doet vermoeden dat enke
le ingewijden al vóór de publi
katie op de hoogte waren van
de inhoud van het halfjaarbe
richt.
Bestuur en commissarissen
kregen gisteren uit de aan
deelhoudersvergadering net
verwijt dat zij de cijfers over
het eerste halfjaar veel te lang
voor zich hebben gehouden;
deze werden pas op 31 oktober
naar buiten gebracht. Van Nu
nen gaf toe dat hij al in de
loop van augustus wist dat de
cijfers uitermate slecht waren
en dat er iets moest gebeuren.
„Het was niet in het belang
van het bedrijf en van de aan
deelhouders geweest als we
toen die slechte situatie had
den gepubliceerd zonder de
oplossing erbij te geven", zo
verdedigde hij zich.
Directeur De Haze Winkel
man van de VEB, een belan
genvereniging van aandeel
houders, wees erop dat dit in
strijd is met de regels van de
effectenbeurs, die wil dat
koersgevoelige informatie zo
snel mogelijk naar buiten
wordt gebracht. Van Nunen
erkende dat er over de zaak
geen overleg met de beurs is
geweest.
De halfjaarcijfers bevatten de
zoveelste jobstijding voor Van
Berkel. Het verlies was uitge-
Beaujolais in blik
Wijn is meestal gebotteld en is soms In dozen verpakt. Maar de donderdag uitgebrachte Beaujolais
primeur uit blik drinken zal voor de meeste mensen toch wel even schrikken zijn. De Fransman
Bressolier uit Troyes trekt zich er niets van aan. Hij durft de populairste wijnsoort in te blikken
omdat het de smaak zeer ten goede komt.
jaar wordt een
verlies verwacht van 14 mil
joen. Terwijl het bestuur
steeds had gemeend dat dank
zij de vorig jaar begonnen sa
menwerking met Avery, een
dochteronderneming van de
Britse General Electric Com
pany had moeten komen. Pre
sident-commissaris ir. E.E.G.
Werner gaf als verklaring
daarvoor dat de top van Van
Berkel te optimistisch is ge
weest en dat het vorm geven
aan de samenwerking met
Avery langer heeft geduurd
dan bestuur en commissarissen
hadden verwacht. Dit kwam stellen van het bestuur. Veel
hem te staan op verwijten uit keus hadden zij dan ook niet.
de vergadering dat men bij
Van Berkel immer te optimis
tisch is.
Veel waarde aan de voorspel
ling voor volgend jaar dat dan
quitte wordt gespeeld, meen
den sommige aandeelhouders
dan ook niet te kunnen hech
ten. „Van Berkel is gokpapier
geworden. Waarom stempelt u
niet meteen af tot een dubbel
tje of een kwartje", morde een
aandeelhouder.
In het algemeen gingen de
aandeelhouders evenwel op
vallend gelaten akkoord met
de financiële saneringsvoor-
TILBURG - Er zijn de laatste
jaren meer convenanten (over
eenkomsten) met het bedrijfs
leven gekomen in plaats van
regelgeving in het milieurecht
door de overheid. Prof. mr.
P C. Gilhuis, hoogleraar in het
staats- en bestuursrecht, met
inbegrip van het recht van de
ruimtelijke ordening en het
milieurecht, aan de Katholieke
Universiteit Brabant, zette
hier gistermiddag in Tilburg
vraagtekens bij.
Tijdens de inaugurele rede
waarmee hij zijn ambt aan
vaardde, sprak Gilhuis over de
herregulering van de milieu
wetgeving. De wet algemene
bepalingen milieuhygiëne
EIERVEILING EIVEBA BARNEVELD
(18-11) Aanvoer 1.409.400 stuks,
stemming redelijk. Prijzen in gulden
per 100 stuks: eieren van 50-51 gram
wit 8,76, bruin 10,23, van 55-56 gram
bruin 11.58-11,67, van 60-61 gram
bruin 12,58 en van 65-66 gram bruin
12,85-13.44.
(wabm) zal moeten uitgroeien
tot een algemene milieu ka
derwet. De nieuwe hoogleraar
stelde dat in beginsel het slui
ten van convenanten met het
bedrijfsleven een middel kan
zijn tot het realiseren van
doelstellingen in het milieube
leid.
Volgens hem zal de overheid
echter ook bij dit horizontale
bestuur zich bewust moeten
blijven dat zij in het kader van
haar publieke taak handelt,
namelijk het voldoen aan de
zorgplicht zich in te zetten
voor een leefbaar milieu vol
gens artikel 21 van de Grond
wet.
De overheid zou bij convenan
ten in plaats van regelgeving
onder andere tevoren aan
moeten geven welke functie
die convenanten in het milieu
beleid vervullen. Bij zulke
convenanten mag de overheid
het juridische karakter ook
niet in het midden laten en
zouden er eisen aan de inhoud
van het convenant moeten
worden gesteld.
Slotkoers vrijdag 18 november 1988
gti holding
hagemeyer
hein hold
alag hold 60.50 60.50
air 55 00 55.20
airconv.pr. 4700 47 00
batenb.betL 63.00 63 00
beers 105.00 105.00
begemann 52.50 52.50
boer druk 240.00
boer wink c 53 30
bos kalis c 9.30
braai bouw 699.00
bredero
ONG
1.40 ONG
breevast 12.008 ONG
breevast c 9.50 ONG
brink mol 0.80 ONG
burg heybr 3000.00K 3000.001
calvé 745.00 748.00
calvéc 745.00 746.00
calvé pr 4200.00+ 4200.00-
calvéprc 4190.00 4180.00
center pa c 55 20 55.20
60.50 60.50
9 80
9.80
Claimindo c 404.50 405.50
enraf-non c 37.50 37.70
eriks c 264.00 266.80
fumess 57.50 59.00
gamma hok) 57.00 57.50
gamma h pr 5.80 5.80
gelronlcs 2520 25.10
geveke(glh) 34.10 34.10
giessen 73.00 73.00
goudsmil 136.00 138.00
holdoh-hout 435 00 425.00
hal trust 708.00
holland sea 130
hoBJdoos 28300
hbg 162 50
vd hoop 10.10
hunter d pr 2.00
ica hok) c 17.00
igb 31.10
ïtc caiand 16.00
industmij 147.00
ibb-kondor 560.00
kas-ass 30.60
kempen b 200.00H
68.30
koppelpoort 245.00 245.00
krasnapols. 149.00 149.00
landrè gfin 36 50 36.00
tedse wol 2.40 ONG
maas beh c 48.00 47.80
medicoph. c 58.50 58.70
5.90 5.90
mend gans 2960.00 2960.00
a'dam 17.50 17.30
ara 960.00 - 961.00
ara opr 124000. 124000.
ara c op 12460.0 12460.0
ara wb 13350.0 13400.0
30.30 30.40
10.00+
mulder bosk 39.00
muttihouse 10.00
mijnbouw c 409.00
naefl 225.00
nagron c 44.00 43.80
nat.inv.bnk 450.00 450.00
nbm-amstel 11.40 11.30
nedap 240.00 242.00
n sprst c 7200.00K
nkf c 191.00 192.80
norit 500.00 510.00
nutricia gb
ores tank c
sphinx 58.00
si bankiers 24.00
telegraaf c 343.00
text twenthe 20100
tuüp comp 63.70
tw kabeth c 102.30
twijnstra c 95.00
111.00
1200.00
117.00
103.20
un4 7pr.
unfl.7 pre
iril.6 pr
uniUpr
ver .glas nb 200.00 200.00
westersuik
west invest
woUdcp
GOUD Ni*uw Vorig* ZILVER
onbewerkt 26150 26650 26540 - 27040 onbewerkt
bewerkt 28250 28640 bewerkt
Opgave. Drijfhout. Adam
38 5/8 393/8
50 3/8 503/4
50 501/2
Koersen blijven
dobberen
AMSTERDAM - Het Damrak
heeft ook gisteren een ongea
nimeerd beeld te zien gegeven.
Bij nog altijd lage omzetten
700 miljoen obligaties en
400 miljoen aandelen) dob
berden de aandelenkoerse rus
tig op en neer om per saldo
maar weinig af te wijken van
de voorgaande slotnoteringen.
De obligaties waren nauwe
lijks prijshoudend.
In de loop van de ochtend en
het begin van de middag be
wogen de prijzen zich wat om
laag, toen Wall street beter be
gon kwam er een herstel maar
met het afkalven van de prij
zen in New York in de loop
van de middag werd het her
stel afgebroken en vervangen
door een nieuwe daling. Van
de internationale fondsen her
stelde Akzo ƒ0,60 tot J 144,80
evenals Olies op ƒ220,70. De
financiële waarden, de uitge
vers en de transportwaarden
lagen er licht verdeeld bij.
Stad Rotterdam haalde ƒ0,50
van het interimdividend in op
138,50. In de voedings- en ge
notmiddelensector raapte Hei-
neken er 1,30 bij op 140,60
en voegde Bols bijna 1 toe op
134,90. Op de lokale markt
bestond veel vraag raar Norit
die op een positieve beleg-
gingstip 10 steeg tot ƒ510
Vast lagen verder GTI, Holec
De Telegraaf, BAM, Eriks en
LCI. Text Lite moest no^
ƒ0,30 terug naar ƒ5,90. Op dt
optiebeurs was sprake van eet
betrekkelijk rustige expiratie
handel. Een groot deel van d<
omzet kwam tot stand in d
novemberseries van de eoe-in
dexopties, de obligatie-optie
en de goudopties. De total"
omzet bedroeg 34.000 contrac
