Amerika s meest besproken
familiedrama voor rechter
I:
Canada ten strijde
tegen vrije handel
met Amerika
rs
itjë
[jetunie
ïnt
estijnse
at onder
>rbehoud
„UDF wilde land
onregeerbaar maken*
achter-
i in j
illen dit kunstmatige
lsof er iets is gebeurd
rs vervangen door een
ute opening naar on
dingen", verklaarde
bgenover een gehoor
ambassadeurs. De Is-
e ambassadeur in Ne-
Suffot. had tegelijker-
gesprek op het minis-
n buitenlandse zaken.
[Peres gaat de PLO in
luiten niet zo ver als
I, omdat de staat Israël
lliciet wordt erkend en
■ecisering wordt ._gege-
l het grondgebied van
irmen Palestijnse staat,
de was overigens voor
ïtunie reden om nog te
l met officiële erken-
PATRICIA'S VRIJWILLIGE DOOD KRIJGT DRAMATISCHE NASLEEP
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Patri
cia Rosier, een 43-jarige
doktersvrouw uit St. Pe
tersburg (Florida), ver
koos op 14 januari 1986
te sterven. Ze had twee
jaar kanker en was niet
meer te genezen. Ze nam
afscheid van haar kinde
ren Elisabeth (21) en Ja
cob (19), haar man de
arts Robert Peter Ro
sier en haar stiefva
der Vincent Delman.
Daarna ging ze naar bed
en nam twintig slaappil
len in.
Dat was het begin van Ame-
rika's meest besproken fami
liedrama dat zich afspeelde
in het schemergebied tussen
moord, zelfmoord en eutha
nasie en waarvoor Robert
Rosier zich nu voor de rech
ter moet verantwoorden. Als
gevolg van allerlei onvoor
ziene omstandigheden wordt
hij nu van moord beschul
digd. Maar zo Patricia Rosier
al om het leven is gebracht
om haar uit haar lijden te
verlossen, heeft niet haar
man, maar haar stiefvader
Vincent Delman dat gedaan.
Delman gaat echter vrijuit.
Toen justitie besloot de zaak-
Rosier te onderzoeken, ver
leende ze Vincent Delman
gerechtelijke immuniteit in
ruil voor diens getuigenis.
Pas nadat hem die immuni-
tiet was verleend op
grond waarvan hij buiten
vervolging staat ver
klaarde Delman dat hij zijn
stiefdochter door verstikking
om het leven had gebracht.
Patricia Rosier werkte voor
haar dood mee aan een serie
televisieprogramm's waarin
ze probeerde andere kanker-'
patiënten te bemoedigen. Al
dus had ze in een bepaald ge
bied van de staat Florida een
zekere naam gekregen. Na
haar dood besloot haar man
Robert Rosier daarom volle
dig opening van zaken te ge
ven over haar sterven. In
een tv-interview vertelde hij
dat zijn vrouw voor een vrij
willige dood had gekozen en
dat hij haar daarbij had ge
holpen
De justitie in Florida keek
echter anders tegen de zaak
aan. De arts werd gearres
teerd en beschuldigd van
moord. Om te achterhalen
wat er precies was gebeurd,
verleende justitie Patricia's
stiefvader Vincent Delman
immuniteit. Toen dat was ge
beurd, kreeg justitie het vol
gende verhaal te horen: Pa
tricia Rosier nam op haar ei
gen verzoek twintig slaapta
bletten in. Ze overleed even
wel niet. maar geraakte in
coma. Haar man diende haar
daarop een hoeveelheid
morphine toe die evenmin
onmiddellijk haar dood tot
gevolg had. Enkele uren la
ter kreeg Patricia bezoek van
haar stiefvader Vincent Del
man en twee stiefbroers. Del
man legde zijn hand op de
mond en de neus van de nog
slechts zwak ademende
vrouw, die daarop vrijwel
onmiddellijk overleed.
Onmogelijke opgave
Niemand twijfelt aan de
juistheid van dit verhaal. De
rechter in St. Petersburg
staat nu voor de vrijwel on
mogelijk opgave te beslissen
over een zaak die in feite
zelfmoord is, maar die ook
kan worden uitgelegd als
moord of een vorm van eu
thanasie. Zijn beslissing
wordt nog bemoeilijkt omdat
als hij de zaak als een
moord wenst te zien de
feitelijke dader immuniteit
heeft gekregen. De openbare
aanklager in St. Petersburg
heeft Robert Rosier van
moord beschuldigd en dat is.
althans volgens juridische
deskundigen, een aanklacht
die hij niet overeind kan
houden.
Ziet de rechter de zaak-Ro-
sier niet als een moord, dan
zal hij een uitspraak moeten
doen over de vraag of er
sprake is van zelfdoding en
of het familieleden is toege
staan daarbij actieve hulp te
verlenen. Tenslotte kan de
rechter ook tot de conclusie
komen dat hier in feite spra
ke is van euthanasie. Aange
zien euthanasie wettelijk niet
is toegestaan in de VS. kan
de rechter de schuld voor Pa
tricia Rosiers dood ander
maal in de schoenen van
haar man schuiven.
Hoe dan ook. de zaak-Rosier
kan enig juridisch licht wer
pen op een aantal zaken die
in de VS hoogst omstreden
zijn: hulp bij zelfdoding en
euthanasie. Of Robert Rosier
daarvoor het gelag zal
moeten betalen, hangt volle
dig van de 'rechter af.
jber
'ENLAND £cidóS<8otwa*ltzaterdag 19 november i9se pagina 7
(ïaans verzet
"ojit regering
OK Verzetsgroepe-
je strijden tegen de mi-
.gering in Burma heb-
iren een tegenregering
Een verzetsleider
de dat totaal 22 groepe-
waaronder 10 strijd-
van etnische minder-
met het initiatief de
ineen hebben geslagen.
'X van de tegenrege-
de naam „Democrati-
Jliantie voor Burma"
ialant rregen' is 8eneraal Bo
4.-09 ozen. de leider van de
kste etnische strijd-
n de Karens.
I.Z.Q.H
9. 17
f 1950,.
Bandieten op
de brandstapel
De regering van Malei
sië is een bescheiden
campagne begonnen
tegen de snel om zich
heen grijpende gokver
slaving in het land.
Daarbij heeft de over
heid het met name ge
munt op illegale speel
automaten die in
steeds meer snackbars
en privéhuizen worden
opgesteld. Met vijfen
dertig van die éénarmi-
ge bandieten werd gis
teren op de traditionele
manier korte metten
gemaakt: met een lici-
fer en een flinke plas
benzine. foto: ap
Bengalen
vluchten voor
cycloon
DHAKA In Bangladesh zijn
duizenden mensen uit de zuid
westelijk kuststreken op de
vlucht geslagen en geëva
cueerd voor de cycloon die
daar dit weekeinde verwacht
werd. Zeker 10.000 mensen
werden naar hogergelegen
streken overgebracht, nadat
het weerbureau had gemeld
dat de cycloon de kust nader
de. In 1985 kwamen ruim
11.000 mensen om het leven
gekomen toen hetzelfde gebied
door een cycloon werd getrof-
Vrouwen in
november het
vruchtbaarst
LONDEN Een grootscheeps
medisch onderzoek naar de doel
treffendheid van kunstmatige in
seminatie heeft uitgewezen dat
vrouwen het vruchtbaarst ziin in
de maand november. Volgens
een medisch artikel in het ..Bri
tish Medical Journal" is het dub
bel zo gemakkelijk vrouwen in
de winter te bevruchten dan in
de zomer. Vooral de maand no
vember scoort zeer hoog. Het
blad baseert zich op gegevens
van 259 kunstmatige inseminaties
in Groot-Brittannië. Mannelijke
zaadcellen zouden het meest ac
tief Zijn in februari en maart.
Ex-president
Chun moet
boete doen
SEOUL De voormalige president van
Zuidkorea, Chun Doo-hwan. zal het
grootste deel van zijn rijkdommen ter
beschikking stellen van de regering. Te
vens zal hij Seoul verlaten en zich vesti
gen in een huurhuis in een verlaten
streek op het platteland. Via deze open
bare boetedoening hoopt Chun te ontko
men aan de gerechtelijke vervolging die
de oppositie in Zuidkorea heeft geëist, zo
heeft een woordvoerder van de ex-presi
dent gezegd. Chun werd de afgelopen
maanden steeds feller beschuldigd van
corruptie en schending van de mensen
rechten in zijn regeërperiode.
-Zwijgend neemt prof. Lupardi dr. Ree en Rob mee, tot zij
'enorme ruimte komen, waar een reusachtige telescoop
"pgesteld. ,.U moet uw ogen maar eens goed de kost ge
uren," zegt de professor, ,,dan kunt u eens kennis nemen
i vorderingen der techniek hier in het Zuidpoolgebied,
tiet, dat ik bang ben, dat u mijn geheimen zult verraden,
(vend komt u hier toch niet meer vandaan. Kijk, dit is mijn
Btorium. Op dit projectiedoek ziet u de zonnerand met zijn
iirende energieuitbarstingen. Ik ben er in geslaagd de kos-
Süssmuth
opvolgster
Jenninger
VRIJHANDELSVERDRAG INZET CANADESE
VERKIEZINGEN
Albanezen massaal
de straat op
PRISTINA De etnische
spanningen in Joegoslavië
hebben gisteren opnieuw tot
een massaal burgerprotest ge
leid. Meer dan 80.000 Albane
zen gingen in Pristina, de
hoofdstad van de Joegoslavi
sche provincie Kosovo, de
straat op om te protesteren te
gen het ontslag van twee Al
banese politici. In Belgrado be
reidden Serven intussen een
grote anti-Albanese manifesta
tie voor.
De Albanezen, die in Kosovo
een meerderheid vormen,
droegen portretten van wijlen
president Tito met zich mee en
eisten dat Kosovo een relatief
autonome provincie blijft. De
Servische bevolkingsgroep in
Kosovo had bij eerdere massa
demonstraties juist aansluiting
bij de republiek Servië geëist.
De Servische partijleider Slo-
bodon Milosevic leidde dit jaar
een campagne om een eind te
maken aan de autonomie van
Kosovo zodat Servië tegen de
Albanese nationalisten kan op
treden die. volgens Milosevic
de Serven in Kosovo terrorise
ren.
Bhutto krijgt
zege legertop
KARACHI De opperbevel
hebber van het Pakistaanse le
ger, generaal Mirza Aslam
Beg, heeft Benazir Bhutto ge
feliciteerd met haar overwin
ning bij de algemene verkie
zingen van woensdag. Aslam
Beg zou mevrouw Bhutto heb
ben beloofd de macht op
vreedzame wijze over te dra
gen aan het nieuw-gekozen
parlement. Volgens de laatste
uitslagen krijgt de partij van
Bhutto 92 zetels in het 237 ze
tels tellende parlement. Bij
oriënterende besprekingen
met kleinere fracties is al een
meerderheid gevormd, maakte
Bhutto gisteren bekend. Zij
heeft evenwel nog geen offi
ciële formatie-opdracht gekre
gen.
Dr. Rita Süssmuth.
CDU-bondsmir»ister
voor jeugd, gezin, vrou
wen en gezondheid,
wordt de nieuwe voor
zitter van de Bondsdag.
Zij volgt dr. Philipp Jen
ninger op, die vorige
week aftrad na diens
omstreden KristalL
nacht-redevoering. Met
de voordracht van
Süssmuth heeft de frac
tievoorzitter van de
CDU/CSU, dr« Alfred
Dregger, een eind ge
maakt aan de impasse
rond de opvolging van
Jenninger. Een aantal
kandidaten, onder wie
Dregger zélf, bedankte
voor de post van parle
mentsvoorzitter. De re
acties op de benoeming
van Süssmuth waren in
het algemeen positief.
FOTO: AP
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Als
Canada maandag naar de
stembus gaat, staat er
niets meer of minder op
het spel dan Canada zelf,
roept de liberale opposi
tie-leider John Turner.
Hij heeft het vorig jaar
tussen de VS en Canada
gesloten vrijhandels-ver
drag tot inzet van de nu te
houden parlementsverkie
zingen gemaakt.
Geholpen door de Nieuwe De
mocratische Partij probeert
Turner zijn landgenoten dui
delijk te maken dat het ver
drag een „pact met de duivel"
is dat de nationale identiteit
van Canada volledig teniet
doet en een culturele, sociale
en economische overrompe
ling door Amerika kan bete
kenen.
Die opvatting heeft vleugels
gegeven aan de politieke cam
pagne van Turner. Volgens de
jongste opiniepeilingen krijgt
zijn liberale partij 43 procent
van de stemmen en kunnen de
Nieuwe Democraten op 22
procent van de stemmen reke
nen. Dat maakt het heel goed
mogelijk dat de huidige pre
mier Brian Mulroney van de
Progressieve Conservatieven
van zijn troon gestoten wordt.
Omstreden
Het door het Amerikaanse
Congres al geratificeerde vrij
handelsverdrag, dat Mulroney
vorig jaar met de Reagan-rege-
ring sloot en dat in 1989 van
kracht moet worden, is altijd
zeer omstreden geweest en
heeft de gemoederen in Cana
da zeer beroerd. In feite werpt
het akkoord de grenzen tussen
de twee landen volkomen
open. Tot di^ver hadden de
Canadezen zich verscholen
achter allerlei vormen van
protectionisme met het oog
merk een al te dominerende
invloed van de VS in hun land
te voorkomen. Het vrijhan
dels-verdrag ruimt al deze
vormen van protectionisme uit
de weg. Dat is precies wat de
Amerikanen altijd hebben ge
wild en het is tegelijkertijd
precies wat veel zelfbewuste
Canadezen juist niet willen
De Canadezen zijn van oordeel
dat hun samenleving heel wat
beter in elkaar steekt dan de
Amerikaanse. Daarom alleen
al moet weerstand geboden
worden tegen de sterke in
vloed van hun machtige zui
derburen. Zo vinden de Cana
dezen dat hun steden veiliger
en schoner zijn en dat in het
gehele land aanzienlijk minder
geweld, criminaliteit en wa-
pengebruik voorkomt dan in
de VS. De Canadezen zijn bo
vendien bereid aanzienlijk
meer belasting te betalen dan
de Amerikanen. Ze wijzen er
met trots op dat ze daardoor
een veel schoner milieu, bete
re wegen, goede werkloos
heids- en gezondsheidsvoorzie-
ningen. geen daklozenvraag-
stuk, een meer betrokken en
actieve overheid en uitstekend
en voor iedereen bereikbaar
onderwijs hebben. Kortom,
veel Canadezen vrezen een
„veramerikanisering" van hun
land.
Reclameborden
Het Canadese protectionisme
is zeer sterk cultureel getint
De Canadezen hebben met uit
gekiende belastingmaatregelen
tot dusver hun eigen boeken-,
tijdschriften- en filmmarkt
hardnekkig beschermd om
hun eigen identiteit zoveel
mogelijk overeind te houden.
Datzelfde hebben ze ook met
hun nationale radio en televi
sie gedaan, die verplicht zijn
een bepaald percentage in Ca
nada zelf gemaakte produkties
uit te zenden. Ze hebben bo
vendien allerlei ruimtelijke re
gels aangenomen die moeten
voorkomen dat de steden en
landschappen worden ont
sierd. In schrille tegenstelling
tot de Amerikanen die sterk
geneigd zijn overal enorme re
clameborden neer te zetten.
Het is opmerkelijk dat in
vloedrijke Amerikanen begrip
tonen voor de Canadese oppo
sitie. Zij vinden dat Amerika
zijn principes van „free enter
prise" niet aan een ander land,
en zeker niet aan een goede
buur moet opdringen. In te
genstelling tot de Reagan-re-
gering die dat een volstrekt
onbegrijpelijke zaak vindt
ls de Canadezen maandag het
vrijhandels-verdrag met de VS
afkeuren, zal dat Canada op
langere termijn aanzienlijke
economische schade berokke
nen. Premier Mulroney is niet
bereid dat risico te nemen,
maar de meerderheid van de
bevolking lijkt het niet met
hem eens te zijn.
Bomaanslag op kantoor Aeroflot
GENEVE Een tot dusver onbekende organisatie die zich „so-
cialistiche nationalistische beweging" noemt, heeft gisteravond
de verantwoordelijkheid opgeeist voor een bomaanslag op het
kantoor van de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot in
Geneve. Vijf voorbijgangers raakten gewond toen een pakje ex
plodeerde dat even tevoren in een vuilnisbak voor het kantoor
was gedeponeerd. In het gebouw, waar ook twee arabische ban
ken zijn gevestigd, werd geen schade aangericht. Volgens de di
rectie van Aeroflot was tevoren geen waarschuwing gegeven.
Vier gewonden, een Amerikaanse toeriste, twee Fransen en een
Italiaan, zijn er ernstig aan toe.
uws weer
iële taal
50v89
goede
Anna ij Het parlement
altische Sovjetrepu-
ouwen heeft gisteren
keuring gehecht
ïk, 29^Voorstel om het Li-
:er tot officiële voer-
rerheffen en ook de
in-zwarte vlag
uit de periode van
las 2400l" in ere te herstellen-
i7j etsvoorstellen die de
een zekere autono-
jover Moskou zouden
nwe' s »eSever1, werden ver
sing van het Litouwse
it om voorlopig pas op
te maken met verde-
fstandiging, kwam als
voor Estland, dat
l wel voor meer auto
los en onmiddellijk bij
•mlin op het matje
roepen. Letland was
loskou gewaarschuwd
che voorbeeld niet te
la de vergadering van
^^^^rste Sovjet in Litou-
^^Ken 10.000 mensen de
te protesteren tegen
^^Bmen „conservatieve
De volksvertegen-
^^Brs werden in spreek-
^^■an verraad beschul-
j
Skiliften
De winter komt er aan. In Nederland vielen vannacht de eerste natte vlokken en in Zwitserland bereidt men
zich al voor op een echte sneeuwdeken. Onmiddellijk nadat een omslag van het weer was aangekondigd,
togen in Naetschen, een dorp in de buurt van het ski-paradijs Andermatt, deze twee monteurs aan het werk
om de skiliften in orde te brengen. foto: ap
[ALEM Israël
isteren een diplo-
tegenoffensief in-
la de proclamatie
;n onafhankelijke
nse staat eerder
/eek. Kort nadat
Sovjetunie de Pale-
staat weliswaar
voorbehoud er-
ontbood minister
uitenlandse zaken
1 Peres het voltalli-
omatieke korps van
em op zijn ministe-
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
alf EG-landen zullen
in Brussel trachten
menlijke reactie op de
se proclamatie op te
Naar verwachting is
in de EG-landen, met
iring van Griekenland,
:ijn de Palestijnse staat
men.
lëlische leger en de po-
iren gisteren opnieuw
op de been om rellen
izette gebieden te voor-
(UDF) hebben gevormd. Hij
merkte overigens terloops op
dat Molefe „zeer aardig" was,
Lekota „een uitgesproken, in
telligente man", en Chikane
„scherp, intelligent, en goed
formulerend".
Het UDF werd in 1983 opge
richt om te ijveren voor poli
tieke rechten voor het zwarte
bevolkingsdeel en eerst begin
dit jaar verboden. De advoca
ten van de verdachten zeiden
dat de UDF-leiders slechts
vreedzaam protest tegen het
aparatheidssysteem hadden
georganiseerd. Zij zullen pas
na de uitspraak van de straf
maat in hoger beroep zullen
gaan.
mische energie met behulp van millimetergolven om te zetten in
mechanische energie. Dat geschiedt in het molecularium." Ro
nald Ree, die zich, ondanks de weinig prettige situatie, waarin de
vrienden zich bevinden, toch wel interesseert voor de prestaties
van deze geleerde, merkt op, dat prof. Lupardi dan toch wel een
ongunstige plek heeft uitgekozen voor zijn experimenten. Want in
het Zuidpoolgebied staat de zon erg laag, tenminste....wanneer
de zon schijnt. Gedurende de lange poolnacht is de zon immers
geheel aan het gezicht onttrokken.
(Vervolg van
de voorpagina)
PRETORIA Rechter Kees
van Dijkhorst, die 5 december
ook het vonnis zal uitspreken,
oordeelde dat het UDF een
„revolutionaire organisatie" is,
die in 1984 heeft aangezet tot
onlusten in de zwarte woonge
bieden, met het doel het land
onregeerbaar te maken.
De verdachten, onder wie
UDF-secretaris Popo Molefe
(36), UDF-woordvoerder Ter
ror Lekota (40). leider van de
afdeling Transvaal Moses Chi
kane (40) en de geestelijke
Thomas Manhatha. zouden
volgens de rechter de „samen
zweerderskern" van het Vere
nigd Democratisch Front
