Hulp helpt niet bij
stoppen met roken
r
Het gefabriceerde geluk van Bram van Leeuwen, miljonair
„Europa
in Space"
Defensie herstelt pensioenrecht ontslagen homo's
Trouwen op vrijdag kwestie van vroeg boekerf
[Oal is de labelaihliee
(en unïrh
CI nun.
I1 Vriindcnprus Uk kan verdorie te
Ivoet naar huis. ih hei j'een feld meer om de
tram le betalen j ;*C?v 3)
krtft het van n.
roor een m enden-
\prusie. meneer f
Tot en met 9 de
cember is bij het
Europees Octrooi
bureau (EOB) in
Rijswijk de ruimte
vaarttentoonstel
ling „Europe in
Space" te bezichti
gen. Deze door
ESTEC uit Noord-
wijk ontworpen ex
positie werd giste
ren geopend door
de Nederlandse
astronaut Wubbo
Ockels, hier in ge
sprek met EOB's
vice-president J.
Michel en kijkend
naar de ruimtepop
Ockels.
FOTO: ANP
(ADVERTENTIE)
06-320.325.$
De Sint Piet lijn JJ,j
Gun uw kind dagelijks k, v.
'n ander praatje met Piet of Sint lelingi
50 ct. per minuut.
PROMOVENDUS: „HET IS VOORAL EEN SOCIAAL PROBLEEM"
BINNENLAND CeidóGSoottWit woensdag 16 november 1988 pagi e£N
Medisch onderzoek
„Twee van Breda"
vergt veel tijd
DEN HAAG Het onderzoek naar
de toestand van „Twee van Breda"'
vergt veel tijd. Medisch onderzoek is
bij gedetineerden niet altijd even een
voudig te verwezenlijken als bij vrije
mensen. Als gestraften bij voorbeeld
voor een onderzoek de deur uitmoe
ten, vereist dat nogal wat organisatie,
aldus een woordvoerster van het mi
nisterie van justitie. Drie deskundigen
zijn al sinds augustus bezig om uit te
vinden hoe de wegens oorlogsmisda
den tot levenslang veroordeelde Fer
dinand aus der Fünten (79) en Franz
Fischer (86) het maken en of er aan
passingen moeten komen om hun ver
blijf in de cel menswaardig te houden.
Dr. Van Geuns
overleden
UTRECHT Dr. H. A. van
Geuns, plaatsvervangend ge
neeskundig hoofdinspecteur
van de volksgezondheid, is in
het Rode Kruis Ziekenhuis in
Den Haag overleden. Hij was
al enige tijd ziek. Van Geuns
(64), van origine longarts, be
kleedde in de gezondheidszorg
een groot aantal functies. Zo
was hij in de jaren '65-'78 di
recteur-geneesheer van de
Vereniging tot Bestrijding der
Tuberculose in Rotterdam.
Ook internationaal heeft hij
zich jaren ingezet voor de be
strijding van deze ziekte.
DEN HAAG Alle mannen die
vóór 1966 uit de krijgsdienst zijn
ontslagen vanwege een homosek
suele geaardheid, worden in hun
pensioenrechten hersteld. Staats
secretaris Van Houwelingen (de
fensie) en minister Van Dijk (bin
nenlandse zaken) zullen binnen
kort een daartoe strekkend gene
raal pardon afkondigen. Het pen
sioen gaat overigens niet eerder
in dan op 1 januari 1987. Dit
blijkt uit het gisteren gepresen
teerde jaarverslag van de com
missies voor de verzoekschriften
van de Eerste en Tweede Kamer.
Beide commissies vinden dit een
goed voorbeeld van de resultaten
die zij soms boeken na klachten
van individuele burgers. Wat hen
betreft mag hun bestaan en hun
werk daarom „best eens wat
meer bekendheid krijgen", aldus
de VVD'er Dijkstal, voorzitter
van de betreffende commissie uit
de Tweede Kamer. Volgens Dijk
stal heeft het parlement meer
machtsmiddelen dan de Nationa
le Ombudsman. De commissies
voor de verzoekschriften kunnen
bewindslieden direct aanspreken
en zonodig ter verantwoording
roepen. Dijkstal wil overigens
geen discussie openen over het
bestaansrecht van de Ombuds
man. Deze instantie is immers
door de Tweede Kamer zelf inge
steld; bovendien krijgt de Om
budsman waarschijnlijk binnen
afzienbare tijd de bevoegdheid
een oordeel te vellen over beslis
singen van gemeentelijke en pro
vinciale bestuurders. De kamer
commissies houden zich in begin
sel alleen bezig met zaken die de
rijksoverheid betreffen. In het
verslagjaar '87-'88 behandelden
zij in totaal 372 klachten van bur
gers. Het overgrote deel (280)
daarvan had betrekking op belas
tingzaken. De oorzaak daarvan is
vermoedelijk dat de vakpers
steeds meer aandacht besteedt
aan beslissingen van de belasting
dienst na bemoeienis van het par
lement. Daardoor komen steeds
meer belastingconsulenten en
rechtswinkels op het idee hun
cliënten te adviseren zich tot een
commissie voor de verzoekschrif
ten te wenden. Een voordeel
daarvan is ook dat als zo'n com
missie een zaak in behandeling
neemt, daarvan een opschortende
werking uitgaat. Dat is met name
van belang als de deurwaarder op
de stoep staat of als iemand uit
zijn huis gezet dreigt te worden.
Eis 18 maanden votdba
opjutten van pitbu^ pa'
ROTTERDAM Tegen een 2&,j
ge Roterdammer die zijn pitbull^ gev
riër als wapen zou hebben ingeL Vrijd
een vechtpartij, is gisteren 18 r^,aarbij
den gevanenisstraf geëist. De 57
nent van de verdachte liep erif gewe
verwondingen op aan de rechtefcanvan
De hond is kort daarna afgeniplijk, d
Volgens officier van justitie rn| van 1
van der Hoeven bij de rechtharten elki
Rotterdam was er sprake van eelat een
ging tot doodslag. De verdachtewk is.>
kent zijn hond tijdens de vechtfhuldig
het commando „pak hem" te hawi? d'
gegeven, zoals een getuige zerm l£
hebben gehoord. De rechtbank :^en'
op 29 november uitspraak. para-1"
NIJMEGEN Wie wil
stoppen met roken zal dat
zelf moeten doen. Hulp,
hoe deskundig ook, heeft
daarbij nauwelijks effect.
Tot die conclusie komt de
klinisch psycholoog M.
Breteler in een proef
schrift waarop hij van
daag is gepromoveerd tot
doctor in de sociale we
tenschappen.
De wetenschappelijk medewer
ker van de Nijmeegse universi
teit onderzocht een jaar lang 99
patiënten met hart- en/of long
klachten die wilden stoppen
met roken. Hij bood hun twee
therapieën aan, één waarbij hij
de patiënten alleen wat onder
steunde en één waarbij ze heel
veel zelf moesten doen om hun
gedrag drastisch te verande
ren. In het begin had dat ef
fect, mensen stopten met ro
ken. Maar naarmate de thera
pie langer duurde, gingen
steeds meer patiënten toch
weer roken.
„Het succes van de therapieën
was uiteindelijk zeer betrekke
lijk", zegt Breteler. „Er bleven
zeventien mensen over die niet
meer rookten. De anderen
rookten ongeveer de helft min
der dan toen ze aan de thera
pie begonnen. Dat zou je een
succesje kunnen noemen, maar
ik vind dat dan zeer betrekke
lijk, want het ging er toch om
Momenteel rookt veertig procent van de Nederlandse bevolking.
Hoe ludiek sommigen deze ongezonde gewoonte nog altijd vinden,
blijkt uit dit horloge met ingebouwde aansteker. foto: anp
mensen van het roken af te
helpen".
Volgens Breteler zijn leeftijd,
motivatie, eventuele klachten -
bijvoorbeeld een piepende
ademhaling - en met name de
houding van de (sociale) omge
ving doorslaggevend. „Oude
ren stoppen eerder dan jonge
ren", zegt Breteler, „en men
sen die bij hun klachten min
der medicijnen nodig hebben
stoppen ook eerder dan patiën
ten die veel pillen slikken. Dat
lijkt tegenstrijdig, maar vol
gens mij is het logisch. Wie
veel slikt is al behoorlijk ziek
en voor hem of haar is roken
dan juist een soort steun. Ei
genlijk valt alleen aan de hand
van het medicijngebruik rede
lijk goed te voorspellen of ie
mand met succes zal kunnen
stoppen".
„Daarnaast is roken nog altijd
een geaccepteerd gedrag. De
druk op mensen die willen
stoppen om dat toch vooral
maar niet te doen, is enorm
groot. Dat is natuurlijk gek.
Als iemand erin is geslaagd
van zijn hyperventilatie af te
komen, zal niemand het in z'n
hoofd halen tegen die persoon
te zeggen: joh, ga toch weer
lekker hyperventileren. Maar
bij roken doen we dat wel.
Echt, beweringen dat het an
ders is, kloppen beslist niet".
Momenteel rookt veertig pro
cent van de Nederlandse be
volking.'De Nota-2000 over de
gezondheidszorg van de toe
komst vindt dat dit percentage
moet worden teruggedrongen
tot twintig. Dat kan alleen,
vindt Bretener, als er een dras
tisch verbod op reclame van
tabaksmerken komt. „Ik
spreek nadrukkelijk niet al
leen over sigaretten, want het
gaat mij om alles wat met ro
ken te maken heeft. Er mag
geen enkele reclame meer
worden gemaakt, dus óók niet
meer van één of andere rally
die de naam van een merk
heeft gekregen. Geen reclames
meer waarin roken wordt ge
combineerd met een prachtig,
dynamisch leven".
„Het niet-roken moet de norm
worden, het uitgangspunt. Nu
nog wordt aangegeven waar
niet gerookt mag worden, dat
moet dus worden: waar wel ge
rookt mag worden. Alleen als
de overheid de zaak zo aan
pakt, kan het roken worden te
ruggedrongen. Elke andere
manier is zo goed als zinloos.
Dat blijkt ook uit diverse Ame
rikaanse onderzoeken. Zes van
de tien mensen die daar weer
zijn gaan roken nadat ze waren
gestopt, leven en werken in
een omgeving waar heel veel
wordt gerookt".
UTRECHT Opdat hun gas
ten de volgende ochtend lekker
kunnen uitslapen wil de meer
derheid van de bruidsparen op
vrijdagmiddag trouwen en
feestvieren. In veel steden bete
kent dat echter dat verliefde
koppels al meer dan een jaar
voor de huwelijksdag het stad
huis en/of de kerk moeten re
serveren, aldus Marike Vroom.
En zij'kan het weten, want zij is
de auteur van het gisteren in
Utrecht gepresenteerde boekje
„Tips voor trouwers".
Typerend voor de jaren tachtig
zijn de sterk verschillende ma
nieren waarop mensen trouwen
en -vooral- tegen het huwelijk
aankijken als relatievorm. Vol
gens gastspreker dr. Van der
Avort, „leeftype-deskundige"
van de Rijksuniversiteit
Utrecht, is het huwelijk taaier
dan sommigen denken. „Het is
nog steeds de meest voorko
mende relatievorm, ook al is
het aantal dit jaar iets gedaald.
Nast de traditionele burgerlijke
types zal het nieuwe partner
schapstype, dat nu vooral voor
komt in bepaalde sectoren van
meestal hoger opgeleiden, zich
meer gaan verspreiden. Al zijn
er vooral voor de vrouwen nog
sociale belemmeringen. Part
nerschapstypes zijn mensen die
zeer beducht zijn voor eenzijdi
ge afhankelijheid. Ze wiÜen
evenwicht in hun verhouding,
hun taken en hun vrijheden.
Niets staat van tevoren vast, zo
als bij een bugerlijke verhou
ding of huwelijk en dat vereist
veel communicatie en inspan
ning. Open relaties zijn dus niet maar trouwkoetsjes zijn een af-
zo vrijblijvend als critici vaak
beweren. Hier staat het onder
meer vanzelfsprekendheden,
waardoor minder communicatie
en dus minder inspanning no
dig is. Je kunt niet in het alge
meen zeggen welk soort relatie
gelukkiger maakt".
Trends
Auteur/voorlichter Marike
Vroom: „De meeste bruidspa
ren trouwden vroeger traditio
neel uit huis. Nu bestaat de
grootste groep uit paren die al
samenwoonden. De trend is
sle<
it op
Aksa
bruidsmodeverkoopster im Voi
den Daas bestellen bruidje^htigh
al ver van tevoren een brupalestij
pon, om deze soms een ja^endeï
ter (andere mode) weer (Palest
moeten zeggen. „Maar lei^verkL
wel dat er gen taboe meern troi
op trouwen in het wit [der Ai
zwangere vrouwen of heijise st;
wende vrouwen", vindt zejaten t
Trouwers die de tips inerp in
nieuwe boekje niet goed otrale p
gen hoeven niet te wanh; vers
De Stichting Relatievoohodig
ting werkt al weer aan eei^te tek
handelen centraal. Partners die
meer vrije tijd willen moet
verder: meer vrouwen trouwen gend werkje: „Wegwijzere
in witte bruidsjapon, meer pa-
ren kiezen voor kastelen of
landhuizen om in te trouwen,
maar trouwkoetsjes zijn een af- ,,Tips voor trouwers" (60 i|§t6]
lopende zaak. Wel in de mode zijden met voor elk wat i
is een oldtimer of Rolls Royce js gratis te verkijgen bj\ Hd
met chauffeur. En niet de be
roepsfotograaf, maar familie of
openbare bibliotheken oi\
twee gulden verzendka
weer veel tijd stoppen in onder- vrienden met een (video)came- aan te vragen bij de Sticlf
handplpn Fpn hnrrrprliikp vpr- ra knmpn nu vakpr in actie on F?a/otiotm^r/ir-htinrr r./Ja°deri
handelen. Een burgerlijke ver
houding kent meer zekerheden,
komen nu vaker in actie op Relatievoorlichting,
de huwelijksdag". Volgens 19083, 3501 DB Utrecht.
ijnjdy
NEDERLANDS
SPROOKJESPRi
SCHRIJFT
BIOGRAFIE f krijg
|i niet-
is dat een oordeel me#c^e j
meer zegt over degene die F a"al
deelt, dan over degene diejde 530
oordeeld wordt".
Met de publicatie van zijn
cesverhaal hoopt Van L
wen jonge ondernemers t<
spireren harder aan de w 4er
timmeren en bovendien ho!
fielen een steuntje in de rul?.! v
bieden. „Ik ben zelf homiT li
en het levende bewijs da
het met een andere seks nqT)
geaardheid ook ver
schoppen", zegt hij. J
voegt daar onmiddellijk
toe: „Het boek is in de ee
plaats het werk van een
dernemer die homofiel is,
dus niet het werk van een
mofiel die toevallig onde
mer is geworden".
Van Leeuwen is overigens
van mening dat matei
vooruitgang de enige we
naar een zinvol bestaan,
ces is maatgevend, zo is
ervaring. „De vraag is: w.
succes? Dat kan rijkdom
macht zijn, maar ook
roemdheid, geslaagd zijn
vader of echtgenoot, gew
deerd worden om je crea
teit. Ik zou zeggen: succe -
erin slagen gelukkig te
Dus zijn er zoveel soorten
ces als er mensen zijn".
PAUL KOOPM SJ
uit h
d c
inden
deze
besch
»te m
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
TIPS VOOR TROUWERS
Protest -ESI
Roemeense
ballingen
"sel J
hteiT-"^
Honderden Roemeens
lingen en mensenrechtei_
visten hebben gisterei
Oost- en West-Europa 9
monstreerd tegen de
plannen van president 0
sescu om het Roemef^VI
platteland te reorganisl W
In Budapest werden
veer 1000 mensen, onde!
minstens 200 Roemé
door honderden politieiP"?6 f.
nen tegengehouden toerilly
opweg waren naar de I
meense ambassade. £ALE]
hier voor het Vredespalm bew(
Den Haag werd gederjrael
streerd. Vooral de Hongabben
minderheid in Roen^n ei
vAjnrWt Hnnr van
wordt door Ceausescu's
leid getroffen.
n „hi
Jit v
nde
AMSTERDAM Toch
blijft er altijd wel iets te
wensen over. „Het zou
prettig zijn als ik na het
zakelijk succes ook nog
een literair succes zou
hebben. Dat ik dus naast
het voordeel van de mil
joenen ook nog het genoe
gen zou hebben van de
bekendheid", filosofeerde
de Nederlandse multimil
jonair Abraham van Leeu
wen alias prins van
Lignac ruim een jaar
geleden op het achterdek
van zijn droomjacht in
Cannes. En jawel hoor,
even voor de kerst is het
zo ver. Van Leeuwens
biografie ligt in de boek
handel.
Om zijn boek onder de aan
dacht te kunnen brengen heeft
de uit Rotterdam afkomstige
multimiljonair zijn vrijwillig
verkozen isolement doorbro
ken. Steeds vaker trad hij het
afgelopen jaar - na ruim een
decennium windstilte - in de
publiciteit. Zo haalde Van
Leeuwen afgelopen zomer de
wereldpers met een ongeëve
naard verjaardagsfeest aan de
Cote d'Azur waarbij voor het
decorum het gehele paleis van
Versailles was nagebouwd.
Vorige maand verscheen hij in
de Tros Geldshow bij de pre
sentatie van een boek over
Nederlandse multimiljonairs
waarin Van Leeuwen (geschat
vermogen: vierhonderd mil
joen gulden) als rijke exentrie-
keling uiteraard niet ontbrak.
De komende weken door
kruist hij het hele land om zijn
autobiografie te promoten.
„Vecht voor je geluk, zoals ik",
luidt de ietwat pedante titel
van Van Leeuwens autobio
grafie, maar het wonderlijke is
dat hij het nog meent óók. Ge
heel in strijd met de opvatting
dat geld niet gelukkig maakt
en bezit zorgen geeft, adver
teert hij zijn eigen geluk met
zo veel verve, dat je bijna zou
gaan denken dat er ergens iets
schort.
Verdiend
Na een lange vlucht uit Tokio
zit Van Leeuwen buitenge
woon kwiek op zijn stoel in
het Amsterdamse Hilton-hotel,
getooid met een massief gou
den zegelring, een met enkele
honderden briljanten bezaaid
horloge en nog wat exclusief
hang- en sluitwerk hier en
daar op het revers. Hij geniet
zichtbaar van de suggestie dat
hij misschien niet goed snik is
om zo met zijn veren te pron
ken.
„Ik heb niet alleen het gevoel
dat ik al mijn weelde verdiend
heb, maar ook mijn geluk",
zegt hij met trotse oude ogen.
Zonder ook maar een spoortje
van schroom: „Geloof me nou
maar, ik ben misschien wel de
gelukkigste mens op de wereld
en dat hoop ik zo te houden.
Hoe ik dat voor elkaar krijg?
Het is mijn geld. Dat maakt
weliswaar niet gelukkig, maar
stelt me wel in staat geluk te
organiseren. Ik ben er in mijn
leven dus in geslaagd de om
standigheden zo naar mijn
hand te zetten, dat ze een ge
luksgevoel opwekken. Aange
zien die omstandigheden een
permanent karakter dragen,
kan ik me dus ook permanent
gelukkig voelen".
Van Leeuwen, geboren in Rot
terdam als zoon van een
schoenborstelfabrikant, wist al
op vrij jonge leeftijd dat status
en luxe belangrijke ingrediën
ten zouden zijn voor zijn eigen
welbevinden. Hij zette zich
daarom met ongekende ener
gie in voor het bereiken van
enige invloed en welstand.
„Ik ben niet rijk geworden
voor de macht, maar voor de
luxe", openbaart Van Leeu
wen in zijn boek. Een gedach-
tengang die hij consequent in
de praktijk bracht. De eerste
jaren van zijn loopbaan ploe
terde de jongen uit de Maas
stad dag en nacht, en legde
daarbij een enorme spaarzin
aan de dag. Bij het Nederlands
Talen Instituut, dat hij in de
Tweede Wereldoorlog opricht
te, weten ze nu nog dat in de
periode Van Leeuwen nie
mand een nieuwe balpen
kreeg, als eerst niet de oude
was ingeleverd. Een doorge
winterde handelsgeest, gecom
bineerd met veel doorzettings
vermogen zorgde ervoor dat
de Rotterdamse ondernemer
op zijn veertigste rustig kon
gaan leven. In die tijd reed hij
al in open Rolls Royces met
chauffeurs in livrei. In zuid-
Frankrijk had de nog jonge di
recteur een landhuis in de stijl
van Lodewijk de Veertiende
laten bouwen, waar tientallen
bediendes voor al zijn wensen
klaarstonden.
Met grote voldoening blikt
Van Leeuwen op deze periode
terug: „Naarmate je rijker
wordt verplaatst de horizon
zich steeds verder naar achte
ren, er zijn er dus steeds nieu
we dingen die je wilt bereiken.
Maar dat is een realiteit en dat
frustreert mij niet. Na de auto
zonder chauffeur kwam dus
de auto met chauffeur, het wa
genpark, en uiteindelijk mijn
jachten, waarvan de New Ho-
rizon-L wel het mooiste jacht
ter wereld genoemd kan wor
den. En echt, ik geniet er nog
net zo van als toen ik voor het
eerst met dat jacht uitvoer.
Het is net als met een geliefde;
hoe beter je haar kent, des te
meer ga je van haar houden".
Bestseller
En nu dan een boek. „Als dat
een bestseller zou worden, dan
zou dat een tweede succes zijn.
Dan heb je dus alles: financieel
succes en erkenning als kun
stenaar. Het maximum wat
deze wereld ooit te bieden
heeft".
Het aardige is, dat het boek
volgens Van Leeuwen al ge
slaagd is voor het op de plank
kwam te liggen: „Stel nu dat
niemand het zou kopen. Dan
vind ik dat alleen maar jam
mer voor al die mensen die
niet van mijn boek hebben
kunnen kennisnemen. Hoe er
over mij geoordeeld wordt
heeft me trouwens nooit veel
kunnen schelen. Mijn ervaring
\0ierenl/itxuijers j
