Palestijnse staat
in de startblokken
1
Bchische
itie
steert
visten
^kistan apathisch naar verkiezingen
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
„Triomfantelijke
opmars van Hitler"
I^ENLAND
OeidóQ Qowiant
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1988 PAGINA 5
£>eVvingen treffen
wefoi van China
In de Chinese provincies
en Guangdong in het
zijr^ Van het land hebben zich
n RQ|i-bevingen voorgedaan van de
sergefy-dbeving, die afgelopen zon-
*n dei^uidelijke provincie Yunnan
moetj Die beving, met een kracht'
oi^ de schaal van Richter, heeft
fd verwoest van meer dan 33
kilometer. Meer dan tachtig
ze m&an de huizen in het getroffen
>u 2jjn verwoest. Het dodental
qen de duizend gestegen. Meer
velds<^erdduizend mensen zijn dak-
De rbkt. De exacte omvang van de
een vhter nog steeds niet bekend,
1 gewf communicatie met het gebied
els verbroken is.
Aparte status
voor Spanje
binnen NAVO
BRUSSEL Het Militair Co
mité van de NAVO heeft er
gisteren mee ingestemd dat
Spanje een speciale militaire
rol gaat vervullen in het bond
genootschap. De Spaanse
strijdkrachten krijgen bepaal
de taken toebedeeld, hoewel
Spanje officieel buiten de geïn
tegreerde militaire structuur
van het bondgenootschap
blijft. In december moet het
voorstel definitief worden
goedgekeurd door de ministers
van defensie.
Prijs voor Sacharov
De Russische geleerde An
drei Sacharov heeft giste
ren in New York een inter
nationale prijs voor men
senrechten in ontvangst
genomen. Sacharov is mo
menteel op bezoek in de
VS waar hij onder meer
deelneemt aan een con
gres en waar hij enkele
medische onderzoeken on
dergaat. Het is de eerste
keer dat de vroegere dissi
dent toestemming kreeg
naar het buitenland te rei
zen. Op de foto Sacharov
met de bij zijn prijs beho
rende zilveren „trofee":
een antieke schrijfset.
FOTO: AP
Nieuwe hoop voor
Britse gijzelaars
LONDEN Groot-Brittannie en Iran heb
ben hun diplomatieke betrekkingen volle
dig hersteld. Hiermee is de hoop gerezen op
een spoedige vrijlating van de twee Britse
gijzelaars in Libanon, die door pro-Iraanse
groeperingen worden vastgehouden. De re
latie tussen de twee landen verslechterde in
mei 1987 toen een Iraanse diplomaat op be
schuldiging van winkeldiefstal werd gear
resteerd. Daarna werd een Britse diplomaat
in Teheran door militante activisten mis
handeld. Volgens de Britse minister van
buitenlandse zaken, Sir Geoffrey Howe, is
bij de gesprekken over de hervatting van
de relatie niet gesproken over de gijzelaars
in Libanon.
VS kunnen aanvragen
emigranten niet aan
WASHINGTON De Amerikaanse
ambassade in Moskou heeft besloten
tot januari geen nieqwe aanvragen
van Russische emigranten meer in
ontvangst te nemen. De Verenigde
Staten hebben er altijd op aangedron
gen dat de Sovjetunie iedereen toe
staat het land te verlaten als men dat
wil. Maar de ambassade krijgt op dit
moment dagelijks een stroom van
honderd toekomstige emigranten te
verwerken, en dat overstijgt het fi
nanciële budget. In totaal mogen
16.500 Russische vluchtelingen en
immigranten de Verenigde Staten
binnen, 4.000 direct, 12.500 via Rome
of Wenen.
Positie vrouwen in
Afrika verslechterd
GENÈVE De positie van de vrou
wen in heel Afrika wordt steeds
slechter. Dat staat in een studie van
de Internationale Arbeidsorganisatie
van de Verenigde Naties, de ILO, in
Genève. De Afrikaanse vrouwen zijn
verantwoordelijk voor zeventig pro
cent van de landbouwproduktie in
zwart Afrika, maar moeten vanwege
de droogte en economische crisis
steeds harder werken voor minder
geld. De werkdagen van de vrouwen
zijn „zeer lang en uitputtend", aldus
de studie. In de steden hebben de
vrouwen banen zonder kwalificatie
terwijl zij er 60 a 80 procent van de
arbeidsplaatsen in de handel bezetten.
- De Tsjechoslo-
politie heeft giste-
Értien bekende po-
activisten van hun
Jicht en in hechte-
pmen. Later wer-
eens twee dissi-
gearresteerd en
ideren weer vrijge-
Jtie-optreden is waar-
PEU een preventieve
el om te voorkomen
jissidenten deelnemen
onafhankelijk sympo-
ler de politieke toe
van Tsjechoslowakije.
ijeenkomsten worden
teinde op nog geheime
ressen in Praag ge-
Onder de arrestanten
drie woordvoerders
mensenrechtenbewe-
arta 77, Stanislav De-
ilos Hajek en Bohumir
len van de deelnemers
bijeenkomst, waarvan
is niet zeker is of die
Drgaat, is ex-minister
maarjtenlandse zaken Max
•'j he« Stoel.
ogen^
die]
pjairen
deci.....
in dlUe
es, w
it vajn
(takers
van
irgen
rd nS JANEIRO
Bra-
militairen
betref gisteren in
aataat Rio de
van I het vuur
;gen B op duizen-
hool;«ers van de
en griek Volta
leerlja. Daarbij
ige n ten minste
i keoden en 43
i de len, later
kinten nog eens
ide j^ewonden in
sikenhuis. De
:én 4 die loons-
ert ding en betere
bemstandig-
eisten, na-
rR't met stenen
^"^ken op tegen
Hairen. die de
VFS1 fabriek ont-
ISRAEL VOORBEREID OP ONLUSTEN
JERUZALEM Palestij-
nen in de door Israel be
zette gebieden en Israëli
sche leiders verwachten
dat het uitroepen van een
Palestijnse staat begin vol
gende week in Algiers, de
elf maanden oude Pale
stijnse opstand nieuw le
ven zal inblazen.
Van morgen tot volgende
week woensdag komt het
Palestijnse parlement (de Na
tionale Raad) in Algiers bijeen
voor zijn derde buitengewone
congres. Naar allerwegen
wordt verwacht zal bij die ge
legenheid de onafhankelijke
staat, met Jeruzalem als
hoofdstad, worden uitroepen.
Volgens bronnen binnen de
Raad zal nog geen voorlopige
regering worden gevormd.
In de bezette gebieden zijn al
uitgebreide veiligheidsmaatre
gelen genomen om een explo
sie van protesten door de 1,75
miljoen Palestijnse inwoners te
voorkomen. In tientallen dor
pen zijn razzia's gehouden, tal
rijke arrestaties verricht en in
vluchtelingenkampen en
„hete" Palestijnse steden zijn
versterkingen aangevoerd.
De Palestijnse ondergrondse
heeft in zijn laatste pamflet
een beroep gedaan op de be
volking om tijdens de Pale
stijnse Raad in Algiers protest
marsen te houden, de Pale
stijnse vlag te hijsen en feeste
lijke bijeenkomsten te organi-
Betekenis
De betekenis van het uitroe
pen van een Palestijnse staat
zal vooral afhangen van de
vraag hoeveel landen bereid
zijn die staat te erkennen. „Als
de PLO andere staten kunnen
overhalen om hen te erken
nen, is dat een belangrijke stap
voorwaarts", zei Philip Robins
van het Britse Koninklijke In
stituut voor Internationale Za
ken. „Maar als maar enkelen
het doen, dan zou alles in de
marge gedrukt worden". Om
dat laatste te bereiken heeft
Israel reeds al zijn ambassades
geïnstrueerd voor wat een di
plomatiek tegenoffensief
wordt genoemd.
In Londen verklaarde een
woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse
zaken dat zijn regering geen
enkele staat erkent die niet
heer en meester is op zijn ei
gen grondgebied en hij meen
de dat de andere 11 EG-staten
een soortgelijk standpunt zul
len innemen. De PLO-zelf re
kent in elk geval op erkenning
door de 101 niet gebonden lan
den alsmede de leden van de
Arabische Liga.
PLO-functionarissen hebben
gezegd dat de Palestijnse Raad
zich bij zijn onafhankelijk
heidsverklaring zou baseren
op resolutie 181 van de Vere
nigde Naties, de resolutie
waarin werd gepleit voor op
richting van een Israëlische èn
een Palestijnse staat in het
vroegere Britse mandaatgebied
Palestina. Dit zou neerkomen
op weer een stapje van de
PLO in de richting van erken
ning van de staat Israel. In het
PLO-handvest is niettemin
nog steeds sprake van „vernie
tiging van de staat Israel".
Onder het toeziend oog van militairen verlaten stakers de Volta Redonda staalfabrieken.
.ACHI Benazir
verkiezingstoer-
iter Jer trein langs diverse
igstele plaatsjes in Pakis-
g vat er niet in geslaagd
°"14|evolking enthousiast
slaeh voor eerste
natw verkiezingen in het
nterisinds elf jaar.
stuk t
rve^n schijnt in de greep te
en van een soort ver-
j^sapathie. Cruciale za-
Tals de economie en het
ikelende onderwijssys-
'orden terzijde gescho-
,11e aandacht is momen-
vestigd op de vuilspuite-
n [er stembusfraude, pa-
me en religie. Benazir
t. uitgeput en haar stem
schreeuwd, trok slechts
i tienduizenden toehoor
plaats van honderdui-
zoals ze verwachtte.
Mullahs van rechtse allianties
laten geen moment voorbij
gaan om Benazir en haar moe
der, Nusrat Bhutto, ervan te
beschuldigen dat ze geen toe
gewijde moslims zijn. Van
Nusrat Bhutto wordt boven
dien beweerd dat het haar aan
.vaderlandsliefde ontbreekt,
omdat ze bereid was de Paki
staanse kerncentrales in Ka-
huta te laten inspecteren door
de Amerikanen.
Een zakenman, Zahid Hussain,
meent dat de campagne zo
traag van start ging omdat pas
vorige maand besloten werd
wat voor soort verkiezingen
partijgebonden of niet-partij-
gebonden zouden worden
gehouden. „Zoveel allianties
zijn de laatste tijd gevormd, uit
elkaar gegaan en weer op
nieuw geformeerd, dat het
volk zo langzamerhand de
draad kwijt is".
Bhutto's partij, de Pakistaanse
Volkspartij (PPP) lijkt nog
steeds de grootste aanhang te
genieten en beschikt over het
best georganiseerde verkie
zingsapparaat. De partij werd
opgericht door Zulfikar Ali
Bhutto, de voormalige pre
mier, die werd afgezet en ver
volgens opgehangen door pre-
sident Zia ul-Haq na diens
coup in 1977. Het is ook de
enige partij die een manifest
heeft uitgegeven. Dat was ove
rigens een opmerkelijk conser
vatief document, waarin ge
pleit wordt voor de „privatise
ring" van sommige overheid-
sindustrieën.
De belangrijkste tegenstander
van de PPP, de Islami Jamho-
ri Ittehad (IJl) is een hopeloos
verdeelde alliantie; een ru-
zieënd allegaartje, bestaande
uit aanhangers van dictator
Zia ul-Haq die omkwam bij
een vliegtuigongeluk, leden
van andere rechtse partijen en
religieuze groeperingen. De
IJl heeft nog steeds geen par
tijprogramma gepubliceerd en
de leiders houden in het open
baar donderpreken tegen en
over elkaar. Er is ook geen
duidelijke kandidaat voor het
premierschap uit hun gelede
ren te voorschijn gekomen.
De verkiezingscampagne gaat
intussen zijn laatste week in
op 16 november gaan de
stemlokalen open. Wat opmer
kelijk is, is dat het leger
onder Zia nog met veel
macht bekleed zich nauwe
lijks met de verkiezingen be
moeit. Een vooraanstaande le
gergeneraal verklaart dat „de
militairen in het algemeen
niet meer de ambitie hebben
om te regeren. We zien ook
graag dat de democratie her
steld wordt. Het leger dwingt
geen respect meer af bij de be
volking'
ASKOLD KROESJELNYC
(c) The Sunday Times, Londen
t-RvT"
Het Pinguïnland van Professor Lupardi
- Het is doodstil in het atomatorium van prof. Lupardi. De
de zelf, een magere, bleke man, met een reusachtig voor-
bekijkt nauwkeurig de inhoud van een reageerbuisje, wan-
plotseling een snel onderbroken zoemtoon wordt gehoord,
jkt verrast op, gaat naar een instrument en drukt op een
Zijn grimmige kop verstart en dan belt hij om zijn assis-
Yoto, die onmiddellijk geruisloos binnentreedt: een kleine,
pnen oestaltP mp» pen vierk*r»to kon en een enorme bril,
waarachter twee scherpe oogjes onheilspellend glinsteren.
„Yoto", zegt de professor met scherpe stem, „wachter nummer
17 heeft zich gemeld. Er zijn indringers op het eiland. Kijk eens,
wat er aan de hand is en waarschuw me direct. Je weet, wat je te
doen staat. Dwarskijkers kunnen we hier niet gebruiken." Zwij
gend aanvaardt zijn bediende het bevel, hij knikt en loopt naar
een ander vertrek.
Dubcek is
bang dat
hij niet
terugkan
ROME Alexander Dubcek,
de leider van de Praagse Len
te in 1968, is bang dat hij na
een bezoek aan Italië niet naar
Tsjechoslowakije terug kan
keren. Desondanks is Dubcek
vandaag uit Praag naar Italië
vertrokken, waar hij zondag
op de universiteit van Bologna
een eredoctoraat in de politie
ke wetenschappen in ont
vangst zal nemen. Met zijn
vrouw Anna woont de 66-jari-
ge Dubcek in Bratislava, de
hoofdstad van de deelrepu
bliek Slowakije. Het bezoek
aan Italië wordt voor Dubcek
de eerste buitenlandse reis
sinds 1970. Nadat hij was afge
zet als leider van de Tsjecho-
slowaakse communistische
partij, was hij korte tijd am
bassadeur in Turkije. De Tsje
chische autoriteiten hebben
strenge voorwaarden verbon
den aan de reis van Dubcek.
Hij zal geen perscenferenties
houden, geen interviews ge
ven en zelfs niet direct over
politiek spreken. Er zijn ook
geen officiële ontmoetingen
met de Italiaanse partijen.
Onzichtbare jager
Het nogal merkwaardig ogende vliegtuig op deze foto is de supergeheime „Stealth"-jager van
de Amerikaanse luchtmacht. Het is een toestel dat door zijn vorm en de gebruikte materialen
onzichtbaar is voor radar en daardoor bij uitstek geschikt voor geheime missies en verras
singsaanvallen. Het was gisteren voor het eerst dat de Amerikaanse luchtmacht beelden vrijgaf
van het vliegtuig, officieel de F-117A, waarvan de eerste in 1981 zijn luchtdoop beleefde. Op
een geheime basis in Nevada zijn er sinds 1983 in totaal 52 van gestationeerd. De V-vormige
eenpersoons vliegtuigen zijn met twee motoren uitgerust. Over de snelheid, de rol tijdens ge
vechten en de materialen waarvan het is gebouwd, is niets bekend gemaakt. Wel is toegegeven
dat inmiddels drie Stealth-vliegtuigen zijn verongelukt. De VS werken intussen ook aan de ont
wikkeling van een Stealth-bommenwerper, de B-2.
FOTO: EPA
BONDSDAGVOORZITTER VERBIJSTERT VRIEND EN VIJAND
(Vervolg van de voorpagina)
BONN Vriend en vijand konden gistermiddag in de
Bondsdag hun oren niet geloven. Uitgerekend tijdens
de herdenking van één van de meest zwarte bladzijden
uit de Duitse geschiedenis de Kristallnacht
maakte de voorzitter van het democratische Duitse
parlement gewag van een in de geschiedenis ongeëve
naarde triomfantelijke opmars van Hitier. „die nog
steeds tot de verbeelding spreekt".
De 56-jarige Jenninger, een conservatief lid van de CDU, ging
in zijn toespraak uitgebreid in op de positieve gevoelens die veel
Duitsers in de eerste jaren van het Hitler-bewind hadden.
„Bracht Hitier niet in praktijk wat keizer Wilhelm II al had be
loofd, om de Duitsers naar roemrijke tijden te leiden? Was hij
niet gekozen door de Voorzienigheid, een Führer zoals een volk
maar eens in de 1000 jaar krijgt? Voor het lot van de Duitsers en
de Europese joden waren de successen van Hitier mogelijk nog
van groter betekenis dan zijn latere misdaden en wangedrag",
aldus Jenninger tot een met stomheid geslagen gehoor.
Onverdroten vervolgde de voorzitter: „En wat de joden betreft;
hadden zij niet in het verleden een rol verworven, die hun niet
toekwam? Hadden zij misschien zelfs niet verdiend dat zik
op hun plaats gezet werden?".
De jaren van 1933 tot 1938 zijn, ook van een afstand beschouwd,
en met de wetenschap van wat erop volgde, volgens Jenninger
vandaag nog steeds fascinerend, „want in de hele geschiedenis is
er nauwelijks een gelijkenis aan de triomfantelijke opmars van
Hitier tijdens die eerste jaren".
Jenninger maakte duidelijk dat er geen enkele verontschuldi
ging is voor de misdaden van de nationaal-socialisten. „Wie
schuld wil verrekenen, doet een poging tot verdediging waar
niets te verdedigen is". Maar hij zei ook, er begrip voor te heb
ben dat de Duitsers na de Tweede Wereldoorlog (1939-45) gepro
beerd hebben verdriet en schuld te verdringen: „Misschien kon
het Duitse volk in de rampzalige toestand van 1945 helema&l
niet anders reageren".
De toespraak van Jenninger ontlokte luide protesten aan leden
van de Groenen, SPD, en coalitiepartner FDP. Een lid van de
fractie van de Groenen, Jutta Oesterle-Schwerin, zei dat de
woorden van Jenninger duidelijk hadden gemaakt dat het anti
semitisme „in de harten van vele leden van dit huis nog steeds
bestaat". Dit leidde weer tot luid gejoel van andere parlementa-
Hongarije:
weg vrij
voor meer
partijen
BUDAPEST De Hongaren
krijgen het recht politieke par
tijen te vormen krachtens een
nieuwe wet die volgende
maand aan het parlement
wordt voorgelegd. Dit heeft
minister van justitie Kalman
Kulcsar gisteren bekendge
maakt. De Hongaarse commu
nistische partij de Hongaar
se Socialistische Arbeiders
partij heeft sinds 1948 het
machtsmonopolie.
„De wet voor Recht van Vere
niging bepaalt dat privé- en
rechtspersonen politieke par
tijen, vakbonden, belangen
groepen en andere sociale or
ganisaties mogen oprichten",
zo citeerde het Hongaarse
persbureau MTI Kulcsar na
een kabinetsbijeenkomst. Een
andere wet, die nog moet wor
den uitgewerkt, zal bepalen
wat de rol van de politieke
partijen zal zijn en zou dan
worden opgenomen in de
nieuwe grondwet die tegen
1990 klaar moet zijn.
„Eenmaal aangenomen door
het parlement, zal de wet de
erkenning van het meerpartij-
ensysteem inhouden", aldus de
minister. Een westerse diplo
maat beschreef de wet als een
positieve en opwekkende
maatregel. „We zullen moeten
afwachten", voegde hij er
evenwel aan toe. „Het valt nog
te bezien of alle onafhankelij
ke groepen en organisaties die
als paddestoelen uit de grond
zijn geschoten, toestemming
zullen krijgen zich tot partij
uit te roepen". In de hoofd
stad Budapest wordt de laatste
maanden volop gedemon
streerd, waarbij de politie nog
hoogst zelden ingrijpt.
Honger in
Sudan
In Juba, in hef
■I zuiden van Su
dan, is de toe-
Ij stand van vele
I duizenden
vluchtelingen
j ondraaglijk.
Door de strijd
tussen het re-
geringsleger
en het verzet
worden de
voedselzendin-
gen naar de
hongerlijdende
vluchtelingen
ernstig belem
merd. Deze
moeder heeft
voor haar kind
niets anders
dan een bord
je met waterle
liezaad. Vol
gens de Britse
minister van
overzeese ont
wikkeling,
Christopher
Patten, vol
trekt zich in dit
gebied „een
van de meest
verbijsterende
menselijke tra
gedies van de
afgelopen ja
ren". Zuid-Su-
dan is volgens
hem „een
groot kerk
hof".
FOTO: EPt
