1 Schaduw van Reagan zal Bush lang achtervolgen Texas in opmars AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB GIN TENLAND WOENSDAG 9 NOVEMBER 1988 PAGINA S Uljeken branden tevergeefs rs voor Michaelis ipl In het dorpje Pelopi op het Griek- ind Lesbos is gisteren tevergeefs een ex- irsje gebrand voor Michael Dukakis. De •ader van de Democratische kandidaat is dorp geboren, en dat was genoeg reden ibed te zeggen voor „Michaelis", zoals de •neur van Massachusetts hier wordt ge- Dukakis heeft in 1976 een kort bezoek •t eiland gebracht. Daar komt nog bij dat lovember de feestdag is van de heilige dis. de schutspatroon van het dorp. Kos- •fanou. de voorzitter van de dorpsraad, it Dukakis, ook nu hij verloren heeft, n stuk land aangeboden zal krijgen om imerhuis op te bouwen. Er zijn ook plan- jr de bouw van een hotel, dat vijftig ka- >u hebben gekregen als Dukakis had ge in. Nu worden het wat kamers minder. Giorgos Apostolou, priester in Pelopi, brandde gisteren een kaars voor de Democraten en droeg een Dukakis-button. foto: ap Bejaarde kiest 20e president FOSTORIA Harry Sprout was één van de eersten die zich in zijn woonplaats Fosto- ria meldde voor de presiden tsverkiezin - gen. De 97-jarige Sprout koos in 1912 voor de Democrati sche kandidaat Wood- row Wilson. Sinds dien, zo zei hij, heeft hij geen verkiezings ronde gemist. Hij wil de niet zeggen wie dit jaar zijn stem heeft gekregen. Edward Kennedy blijft in Senaat WASHINGTON Ed- ward Kennedy heeft zijn zetel in de Amerikaanse Senaat moeiteloos behou den. Hij werd opnieuw ge kozen voor de staat Massa chusetts die hij al sinds 1962 in de Senaat verte genwoordigt. De 56-jarige Kennedy staat bekend als een Democraat voor wie het woord „liberal" geen scheldwoord is. maar een politieke opdracht om de staat beter te laten zorgen voor de sociaal zwakke ren. WASHINGTON Zowel de nieuwe Amerikaanse regering als het Congres zal de komende ja ren door Texanen worden gedo mineerd. President Bush is een Texaan. Zijn nieuwe minister van buitenlandse zaken, James Baker, komt uit Texas. Dat geldt ook voor de vermoedelijke kandidaat voor het ministerie van defensie, John Tower. Lloyd Bentsen, die voorzitter is van de machtige se naatscommissie voor financiën, komt eveneens uit Texas. Het is niet uitgesloten dat Bentsen, nu hij geen vice-president wordt, de Democratische meerderheidslei der in de Senaat wordt. BUSH WINT VAN GESCHIEDENIS WASHINGTON George Bush heeft met zijn verkiezingszege de geschiedenis over wonnen. Sinds Martin van Buren in 1836 was er nooit meer een zittende vice-presi dent op normale manier tot president geko zen. Harry Truman volgde in 1945 de overle den president Roosevelt op. Johnson in 1963 de vermoorde John F Kennedy. Gerald Ford nam in 1974 de plaats in van de wegens het Watergate-schandaal afgetreden Richard Nixon, die in 1960 als vice-president de ver kiezingen had verloren. Ook was het sinds de regeerperiode van de Democratische pre sidenten Franklin D. Roosevelt en Harry Truman, veertig jaar geleden, nooit meer voorgekomen dat één partij het Witte Huis voor meer dan twee achtereenvolgende ambtstermijnen controleerde. Ltz vrijwel ENLANDSE ZAKEIN ishington lar voor lelendans IHINGTON De Amerikaanse hoofdstad maakt l>p voor de massale stoelendans, die gebruikelijk is iet aantreden van een nieuwe president. Enkele inden ambtenaren en hoge regeringsfunctionaris- lerlièzen hun baan, omdat de nieuwe president op fcgische posten zijn „eigen mensen" benoemt. |t haat in totaal om zo'n j| uizend functies op alle 'f „|us. waarvan er ongeveer 'sjihonderd door de Senaat worden goedgekeurd j^ÉJeidt soms tot heftige en ffisgunge discussies j^Hter van buitenlandse za- IReorge Shultz is één van Jrste slachtoffers van de erbove wind die in Washing- iePs,L gaan waaien. Hij heeft .-Tfjooit goed kunnen vinden ^Jush en heeft zich altijd •t tegen de geheime acties Dl} de Iran-Contra-affaire) Bush wél mee instemde. is vrijwel zeker dat de rnalige minister van fi- ën en Reagan-vertrou- James Baker III zijn ger wordt op het State rtment. Baker wordt met functie beloond voor zijn nningen als leider van de ezingscampagne van Hij was tijdens Reagans ambtsperiode chef van itte-Huisstaf. defensie worden twee genoemd: die van John er, de voormalige senator ontwapeningsdeskundige [exas en de schrijver van kj naar hem genoemd rap- over het Iran-Contra- ndaal, en die van de hui- i defensieminister Frank ucci. A Lel zeker is dat de onlangs emde minister van justitie 1^4 Thorburgh onder Bush fijn post blijft. Dat geldt foor de eveneens kort ge il benoemde minister van leien Nicholas Brady en ct dffwijsminister Lauro Ca- nen$. Cavazos zal daarmee de bedè en wellicht enige „his- watc" zijn die een topfunctie ur ft Bush-kabinet krijgt, jd gouverneur van New n hipshire. John Sununu. Oft genoemd als minster (4 zak' van energiezaken. De conser vatieve senator Alan Simpson uit Wyoming krijgt waar schijnlijk Binnenlandse Zaken, terwijl een van Bush' belang- rijkse campagne-medewer kers. Richard Darman. hoog op de lijst staat voor het direc teurschap van het Amerikaan se begrotingsbureau. Over Bush' naaste medewer kers in het Witte Huis is min der bekend, maar het is vrij wel zeker dat hij de top van zijn huidige campagneteam als zijn belangrijkste politieke ad viseurs in het Witte Huis gaat benoemen. Het staat nog niet vast wie de invloedrijke en fel begeerde positie van adviseur voor nationale veiligheidsza ken gaat bekleden. Het is niet uitgesloten dat Bush daarvoor een niet al te invloedrijke bui tenstaander aantrekt, ook al omdat die geen sta-in-de-weg van zijn vriend Baker mag zijn. Maar ook de naam van de huidige adviseur voor nationa le veiligheid, Colin Powell, is genoemd. Hij zou echter ook de nieuwe directeur van de in lichtingendienst CIA kunnen worden. Zbigniew Brzezinsjki. een De mocraat die de nationale-vei- ligheidsadviseur was van pre sident Jimmy Carter maar nu Bush steunt, wordt genoemd als kandidaat voor de ambas- sadeurspost bij de Verenigde Naties. Bij al deze speculaties herin nert de politiek deskundige Vic Kamber eraan dat het be sluit van Bush om Dart Quayle als vice-president te kiezen voor iedereen „een totale schok" was. Hij meent dat Bush bij de keuze van zijn re gering mogelijk no'g meer van dergelijke verrassingen in pet-, to heeft. (Van onze correspondent) WASHINGTON Ame rika heeft gekozen voor George Bush, de man die het land de afgelopen acht jaar heeft leren kennen als vice-president naast en vooral achter Ronald Reagan. Één maal. in 1981, werd Bush al bijna tot het hoogste ambt ge roepen, toen Ronald Reagan in Washington werd neergeschoten. Maar de president overleefde de aanslag, herstelde snel en werd in 1984 met een enorme meerderheid her kozen. Bush bleef dus in de schaduw en zelf in de voorbije verkie zingscampagne is eigenlijk niet duidelijk geworden wie Geor ge Bush is en waar hij voor staat. Wel wat hij is: zelfverze kerd, vooral sinds de Republi keinse conventie in New Orle ans. Daarvoor had het hem ook daaraan ontbroken. De la kei voelde zich echter lang zaam meestef worden en is nu zelf tot koning gekroond. George Bush, de 41e president van de Verenigde Staten. Het is niet uitgesloten dat Bush de afgelopen zeven jaar zeer gebukt is gegaan onder de dominerende persoonlijkheid van Ronald Wilson Reagan De wat schrale, niet al te wel bespraakte en weinig vlotte Bush was geen partij voor de mateloos populaire Grote Communicator. Politieke des kundigheid moest het vaak af leggen tegen populisme. Dus zweeg George Bush maar lie ver. Hij schuwde elke tegen spraak en kreeg snel het ima go van ..doetje". In de campag ne heeft hij dat imago deels van zich af weten te schudden, ook al had hij daar niet altijd even fraaie middelen voor no dig. Maar zijn loopbaan blijft een vat vol tegenstrijdigheden. Rijke komaf George Herbert Walker Bush werd op 12 juni 1924 geboren als zoon van Prescott Bush, die senator was voor de staat Con necticut. Hij is van ronduit deftige komaf en kreeg zijn opleiding aan een reeks chique particuliere scholen en de ex clusieve Yale Universiteit: een achtergrond die niet bepaald als aanbeveling geldt in de Amerikaanse politiek en zeker niet bij zijn conservatieve Re publikeinse achterban. Van 1942 tot 1945 was hij pi loot bij de marine. Achttien jaar oud haalde hij zijn wings", waarmee hij de jong ste piloot van de marine was. Toen hij na de oorlog de dienst verliet, werd hij met eerbetoon en medailles beladen. Na zijn studies verliet hij het veilige noord-oosten om het grote geld te maken in de op bloeiende olie-industrie van Texas. Dat heeft van hem een onvervalste en harde zuider ling gemaakt, terwijl hij er te gelijkertijd in slaagde de ver fijnde, welgemanierde en ge matigde noordeling te blijven. In 1951 richtte hij de Bush- Overby Oil Development Als George Bush met tot president werd gekozen, zo had hij zich voorgenomen, zou hij full-time grootvader zijn geworden. Nu zal hij zijn aandacht moeten verdelen tussen de problemen van de wereld en zijn uitgebreide kleinkinderschare. Voor gezellige familie bijeenkomsten is waarschijnlijk heel wat minder tijd. foto: ap Company op. Hij stichtte na- voorverkiezingen, kreeg Bush dien nog enkele andere olie- als snel het stempel „meelo per" opgeplakt. Maar naarma te de campagne vorderde, bleek dat Bush veel taaier was dan zijn tegenstanders en zijn vrienden dachten. Bovendien bleek dat zijn bontgekleurde politieke verleden juist een voordeel was en niet een han dicap. Terwijl zijn Democrati sche rivaal Michael Dukakis bij de minste en geringste koerswijziging het verwijt kree£ dat hij de kiezers naar van het Watergate-schandaal de m°nd Praatle- kon Bush zou blijven verdedigen. „Geen naar believen kiezen uit de hersens, maar loyaliteit", was programma s die hij nog op het weinig vleiende oordeel zolder h»d Hggen. En als hij dat Nixon ooit in een vertrou- f;'Jn standpunt herzag, baarde •velijk memo over Bush no- het nauwelijks opzien. Zo relativeerde Bush, zonder dat er een haan naar kraaide, t ,non j r r» u j in een vraaggesprek met de In 1980 dreef Bush mee op de progressieve sk?ra^ New York Times zijn steun voor het SDI- wiprn ii 7\r nn a c p r pp- programmat terwijl hij Op Ver- tuigd pleitbezorger van een open economie en schuwt hij elke vorm van protectionisme. Maar of hij daarmee Ameri- zeer conservatieve fundamen talistische christenen in de VS zullen de gematigde Bush aan zijn vroegere vrijages met die Watergate De politiek trok hem steeds meer aan en in 1964 was hij een overtuigd aanhanger van de extreem-conservatieve Bar ry Goldwater en stemde hij te gen anti-discriminatiewetten. Vier jaar later zat Bush aan de kant van Richard Nixon, die hij tot in de somberste dagen teerde. ka's torenhoge handelstekort groepen houden, uit de wereld kan helpen, is Bush heeft bovendien de on- wierp hij zich op als het rede lijke alternatief voor Reagan, die hij als een „onbezonnen ra dicaal" afschilderde. Reagans economische programma deed hij af als voodoo-economics, oftewel hocuspocus. In conser vatieve kring keek men dan ook met wat achterdocht naar Bush, toen deze zich dit jaar opeens presenteerde als de man die Reagans erfenis het best kan beheren. Zijn politieke wendbaarheid De altlJd zo fetsoenlijke Bush leverde Bush een reeks in- ontpopte zich gaandeweg als drukwekkende banen op, zoals een volleerd straatvechter. Die gezant in China, ambassadeur jongste ^gedaanteverwisseling bij de Verenigde Naties en di d.-v i -i i kiezingstoernee in conserva tieve bolwerken steeds had ge zworen dat- hij het levenswerk van Reagan zou voltooien. Zijn rijke achtergrond weer hield hem er niet van een po pulistische toon aan te slaan en te hameren op de onderwer pen waar het de Amerikanen echt om zou gaan: God, vader land en de doodstraf. recteur van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Het verhaal gaat dat hij zelfs wilde aanblijven als CIA-chef toen Jimmy Carter, een Democraat, de Republikein Gerald Ford opvolgde in het Witte Huis. Bgin dit jaar, bij de eerste Het Pinguïnland van Professor Lupardi iak „Wat een vreemde bomen groeien hier," zegt Rob en dr. de bomen. Dr. Ree staat verbaasd stil. „Dat zal het atomatorium jlti vertelt, dat prof. Lupardi vroeger vele jaren heeft geëxperi- van prof. Lupardi zijn," legt hij uit; „kijk, die hoge masten dragen di teerd met gewassen, die langs chemische weg tot snellere reflectors, waarmee hij het zonlicht opvangt. De kosmische stra- te tikkeling gebracht konden worden. Het zijn hoge stammen, len van de zon vormen zijn voornaamste bron van energie. Wie aa een wonderlijk gevormde bast; de kruinen zijn plat en breed weet. wat hij hier precies uitspookt!" Maar dan wordt de aan- Glp de verte gezien lijken het wel paddestoelen. En de vruch- dacht van het gezelschap getroffen door... een pinguïn; een verspreiden een scherpe ammoniaklucht. „Kijk daar eens," fraaie, grote vogel, die langzaam op de vreemdelingen toeloopt. >t één der matrozen uit. En ginds, op een open vlakte. Maar wat draagt die.vogel toch op a)n kop? En, ja warempel, het in enkele gebouwen. Ze zien er al even merkwaardig uit als lijkt wel, of het dier een nummer op zijn borst heeft. van Bush is vooral te danken aan het werk van James Ba ker, die als minister van fi nanciën aftrad om de campag ne van Bush te leiden, en de public-relationsadviseur Roger Ailes. Ailes. een oude rot in het vak, die in 1968 Nixon al een face-lift gaf, leerde Bush „als president" te spreken door zijn stem een halve octaaf te laten zakken, maar leerde hem vooral af „netjes" te zijn. Eigen stijl Bush is met zijn verkiezing tot president als het ware uit zich zelf getreden. Ofschoon zijn boodschap nog steeds even schraal is als zijn uiterlijke verschijning, wil hij de fakkel van Ronald Reagan verder dragen, maar dan wel in zijn eigen stijl en op zijn eigen ma nier. Gemakkelijk gaat George Bush het overigens niet krij gen. Hij is politicus genoeg om te weten dat de gunstige eco nomische wind die over Ame rika waait snel van richting kan veranderen. Hij zal het enorme begrotingstekort dat tijdens de Reagan-jaren is ont staan. moeten wegwerken. Dat wordt een politieke heksen toer, vooral omdat Bush het kiezersvolk heeft beloofd de belastingen niet te verhogen. Net als Reagan is hij een over- nog zeer de vraag. Bush wil zo snel mogelijk een topgesprek hebben met presi dent Gorbatsjov van de Sovjet unie. Bush wil een snelle door braak aan het ontwapenings front, maar hij wil tegelijker tijd een sterk Amerika, een verdere ontwikkeling van SDI en allerlei soorten nucleair en conventioneel wapentuig. Hij gelooft in het principe van zijn voorganger, dat met de Sovjet unie alleen maar vanuit een positie van militaire en econo mische kracht te praten valt. Contra's Bush is voorstander van nau we banden met Israel. En hij is tegen de vorming van een Palestijnse staat op de westelij ke Jordaanoever. Hij is voor stander van zowel militaire als humanitaire hulp aan de re bellen in Nicargua en staat sceptisch tegenover het vre desplan van de Middenameri- kaanse presidenten. Net als Reagan is hij tegen economi sche sancties jegens Zuidafrika en wil hij zich beperken tot psychologische druk op het re giem van Botha. Bush heeft altijd steun ver leend aan het zogenaamde Ba ker-plan voor het wegwerken van de schulden van de Derde Wereld. Hij bepleit nieuw le ningen ««an die landen, maar dan wel in ruil voor economi sche hervormingen naar Ame rikaans model. Anders dan Reagan wil hij een meer actief milieu-beleid. Maar hij wil de VS ook afhankelijk maken van kern-energie. En als olie man wil hij de olievelden voor de Amerikaanse kust zo veel mogelijk benutten, wat overi gens strijdig is met zijn opvat tingen over het milieu. Een van zijn belangrijkste priori teiten is de strijd tegen de drugs. Daarvoor bepleit hij een krachtig vervolgingsbeleid en zware straffen voor drugshan delaren aan de ene kant, en het geven van meer informa tie, vooral op de scholen, aan de andere kant. Abortus Tenslotte wil Bush een am- mendement op de constititie om abortus te verbieden. Om dat te bereiken zal hij waar schijnlijk één van de meest verbitterde politieke gevech ten uit zijn carrière moeten Bush' succes als president is bij lange na niet verzekerd. Tij dens de Reagan-jaren is de ideologische kloof tussen con servatief en liberaal alleen maar groter geworden. De voorzichtigheid begaan nooit een pasklare berekening te maken van wat zijn plannen en programma's gaan kosten. Zonder de belastingen te ver hogen is het vrijwel uitgeslo ten het begrotingstekort terug te dringen. Wil hij bovendien een krachtige defensie hand haven, dan moet hij een boek houdkundige krachttoer uitha len die zelfs tal van republi keinse deskundigen voor vol strekt onmogelijk houden Of hij tegelijkertijd de overtui gingskracht heeft de Amerika nen aan zijn doelstellingen te binden, is zeer de vraag. Congres Bush is als het om persoon lijke uitstraling gaat zelfs geen schaduw Ronald Reagan. Maar hij is tegelijkertijd te veel realist om zoals Reagan Amerika slechts in symboli sche termen te besturen. Juist daarom zou Bush wel eens de gevangene kunnen worden van het heetgebakerd patriot tisme ter rechter, en een aan zelfvertrouwen winnend libe ralisme ter linkerzijde. Daar komt nog bij dat de Republi kein Bush de vrede moet zien te bewaren met een door de Democraten gedomineerd Congres. Bush is, enkele van zijn ver gaande standpunten en zijn meedogenloze campagne tegen Michael Dukakis ten spijt, een gematigd en redelijk man. Hij is geen uitgesproken conserva tief ideoloog zoals zijn voor ganger. En er zijn tekenen die er op wijzen dat hij begrijpt dat een al te strak volgehou den politiek van economische vrijheid en zeer beperkte overheidsbemoeienis op den duur een ontwrichtende wer king op de Amerikanse sa menleving zal hebben George Herbert Walker Bush heeft nu de macht, het Witte Huis en de aan het president schap verbonden invloed en gezag. Maar of hij de toekomst heeft, blijft voor miljoenen mede- en tegenstanders de vraag. Want Bush is gekozen met een mandaat dat op twij fel berust. Hij is door de Ame rikaanse kiezers zonder veel enthousiasme en zelfs met eni ge terughoudendheid op het schild geheven. Bush' belang rijkste taak is dan ook die twij fel en terughoudendheid om te zetten in brede politieke steun, enthousiame voor zijn opvat tingen en persoonlijk populari teit. Slaagt hij daar niet in, dan is Bush' presidentschap ge doemd weg te zinken in on macht en krachteloosheid Barbara Bush, de toekomstige First Lady, mét parelketting. foto: AP Barbara Bush: trotse moeder in Witte Huis WASHINGTON Het verschil tussen de komen de en gaande First Lady van de Verenigde Staten had niet groter kunnen zijn. De fragiele, goed lachse, uitgelaten en gla- mourvolle Nancy Reagarr maakt plaats voor eeiv- weliswaar jongere, maar ook gezette, grijze moeder van vijf kinderen, die haar mening voor zich houdt, het huishouden runt en zich in het open baar siert met een paar- lensnoer; Barbara Bush. Barbara Bush leerde haar man George kennen op de middel bare school. Hij was de eerste en tevens de laatste man die zij kuste. Zij trouwde met hem en volgde hem naar Yale, naar Texas, naar Washington, naar China en terug naar Washing ton. Zij woonde met hem in zeventien steden en 28 huizen en wijdde zich aan de opvoe ding van haar vier zonen en haar dochter. Het echtpaar verloor een dochtertje op 3-ja- rige leeftijd aan leukemie. De 63-jarige Barbara Bush zal Nancy Reagan niet makkelijk kunnen opvolgen als First Lady, hoewel zij zich waar schijnlijk wat minder nadruk kelijk in het licht van de schijnwerpers zal dringen als haar voorgangster. „Ik kan niet meer zeggen dat zij van mij is", zei George Bush na zijn overwinning. „Als First Lady zal zij van ons allemaal zijn". Volgens mevrouw Bush is zij nooit veranderd door de car rière van haar man. „Ik heb altijd voor het huishouden ge zorgd, de kinderen opgevoed, voor de kleinkinderen gezorgd en me ingespannen voor zaken waarvoor ik me interesseer", zei zij in een interview. Me vrouw Bush houdt zich vooral bezig met alfabetiseringspro gramma's en heeft daar zelfs de opbrengst voor bestemd van het door haar zelf in 1984 geschreven boek „C. Fred's Story". Het boek beschrijft de reizen van haar man, gezien door de ogen van de hond. De achtergrond van „Bar" Bush is even elitair als die van haar echtgenoot. Geboren als Barbara Pierce, dochter van een welgestelde uitgever, groeide zij op in de riante voorstad Rye bij New York. Zij ging naar particuliere scho len en naar een particuliere universiteit, die zij na twee jaar verliet om te trouwen met George. Mevrouw Bush heeft zo haar eigen opvattingen over politie ke aangelegenheden, maar zal die zelden of nooit in de open baarheid brengen. „Ik vertel George wat ik vind en aan niemand anders," zei zij. Wel vertrouwde zij in 1980 aan een interviewer toe dat zij het al 35 jaar met haar man on eens is over de vraag of het particulier vuurwapenbezit in de VS aan beperkingen moet worden onderworpen. Zij was daar voor, maar haar man was en is daar tegen. Gevraagd of zij nog altijd zo over vuurwa pens denkt, antwoordde zij: „Ik moet in 1980 wat jonger en dommer zijn geweest". Over haar mening laat Bar Bush zich niet meer uit. X. Lloyd Bentsen maakt een ge baar van „ik kan het verder ook niet helpen". FOTO: AP Bentsen herkozen WASHINGTON De Demo cratische kandidaat voor het vice-presidentschap van de Verenigde Staten. Lloyd Ben- tsen. hoeft niet weg uit Was hington. Hij is namens Texas herkozen in de Senaat. De 67- jarige Bentsen was tot voor kort nauwelijks bekend buiten zijn thuisstaat en de Ameri kaanse hoofdstad Washington, maar daarin heeft de verkie zingscampagne verandeAng gebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 5