„Bijbel heeft magnetische werking"
„N uttigheidsdenken
heerste nog nooit als nu
Seksisme en zelfgenoegzaam pessimisme
Êeidóc1
kerk
wereld
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
ËeidóeOowuMit
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1988 PAGÉjfv
door Marinus van der Berg
Pastorie
Aanbellen aan een pastorie.
Ook voor mij is dat nog altijd
iets anders dan aanbellen aan
een gewoon huis. Dat andere is
van vroeger. Zo'n statig huis.
Het grind van de oprijlaan dat
onder je voeten knarste. De
trekbel die door z'n geluid je
het vermoeden gaf van een
lange gang. Het in spanning
afwachten wie zou openen.
Meestal de huishoudster. Het
binnengelaten worden in een
wachtkamer. De wachttijd
korter maken met het lezen van
een missietijdschrift. Soms
kreeg je koffie. Soms ook niet.
Het kon je overkomen dat je
eerst het geluid van een fel
blaffende hond kreeg, voordat
er werd geopend. Ik heb het
bovendien niet zo op honden.
Ze staan er nog overal deze
statige herenhuizen voor
mensen op stand. Wie nu
aanbelt, kan hele andere
taferelen meemaken. Niet een
huishoudster die opent, maar
een gastvrouw. Soms een
huisgenoot van de pastor,
maar vaak ook een parochiaan
die dit vrijwillig doet. De kleine
spreekkamertjes lijken de
laatste jaren in aantal snel
verminderd. Het kan gebeuren
dat je als parochiaan een mis
komt opgeven, zoals dat heet,
ter nagedachtenis van je man
en dat je ineens een goed
gesprek hebt. Niet alleen de
naam wordt opgeschreven,
maar er is ook een luisterend
oor voor het verhaal bij de
naam. Het is zelfs niet
onmogelijk dat je een kop
koffie krijgt. Het kan je ook
gebeuren dat er een drukte van
belang is. Je bent kennelijk niet
de enige diè naar de pastorie
gaat. Heel wat pastorieën zijn
ook vergaderhuizen geworden
voor parochiële werkgroepen,
bezoekgroepen en noem maar
op. De pastor is enkele jaren
geleden naar „boven"
verhuisd en „beneden" wordt
er vergaderd, komen mensen
samen voor bezinning. Met een
zekere regelmaat maak ik zo'n
bijeenkomst mee. Bijvoorbeeld
van parochianen die op bezoek
gaan bij medeparochianen.
Medeparochianen in het
ziekenhuis. Medeparochianen
die iemand hebben verloren.
Medeparochianen met wie het
afscheid nemen op de avond
voor de uitvaart wordt
voorbereid, de Avondwake. Als
je dan luistert naar al die
verhalen, zorgvuldig verteld,
omdat de privacy beschermd
moet worden, dan krijg ik vaak
een warm gevoel van binnen.
Niet alleen zien parochianen
om naar parochianen, maar
ook komen er belangrijke
signalen binnen. Zo is me de
laatste tijd opgevallen dat er
verschillende mensen lijken te
zijn die lijden aan angst in het
eigen huis. Het zijn vaak
alleenwonenden. Sommigen
gaan iedere avond elders
slapen. Medeparochianen die
op bezoek gaan vervangen niet
de pastor en het is ook geen
noodsituatie vanwege het
priestergebrek. Het gaat hier
veel meer om het delen met
elkaar, zoals de eerste
christenen samenkwamen in
eikaars huizen en niet alleen
het Brood deelden maar ook
eikaars zorgen. De pastorie is
steeds minder het
burchtachtige woonhuis van de
pastor en steeds meer het huis
waar parochianen
samenkomen. Zo groeit de
Kerk van de toekomst, als een
mosterdzaad. Die groei kent
ook haar bedreigingen. Er is
steeds de verleiding om de
pastor tot het centrum van de
parochie te maken en alle lijnen
weer naar hem of haar te laten
lopen. Pastores moeten ook
wennen aan hun nieuwe plaats,
die om een niébwe stijl van
leiderschap vraagt.
De tijd van kapelaan
Oderkerke is echt voorbij,
hoewel het heimwee sterk lijkt.
En ook is het wennen om
bezoek te krijgen van een
medeparochiaan. Die zie je
anders dan de pastor. We
moeten ook af van het idee dat
een pastor een soort super
gelovige is die meer van God
afweet dan een
medeparochiaan. In de
gesprekken en ontmoetingen
tussen parochianen is vaak niet
meer of minder aan geloven,
aan liefde en zorg. Waar tussen
mensen vertrouwen groeit,
gebeuren wondere dingen.
Waar de een zich meer en
verhevener voelt, daar heerst
al gauw de kilte. Dan worden
huizen weer koude burchten.
Wie goed kijkt ziet dat heel wat
pastorieën geworden zijn tot
gastvrije huizen.
CRK-symposium met prof. Leenhouwers afgelast
ROTTERDAM Onder druk
van de achterban heeft het
bestuur van de stichting Be
vordering Contact Rooms-Ka-
tholieken (CRK) het symposi
um over evangelisatie op 12
november in Vught afgelast.
Er was vooral kritiek op het
feit dat de vooruitstrevend ge
achte prof. dr. P. Leenhou
wers ofm cap zou spreken.
Leenhouwers, hoogleraar
wijsbegeerte aan de Techni
sche Hogeschool Eindhoven,
is bestuurslid van ,De Roe
rom', het alternatieve bisdom
blad voor het bisdom Den
Bosch. Leenhouwers sprak
vorig jaar op de manifestatie
van de Acht Mei Beweging.
Hij zou in Vught spreken ovei
de relatie tussen evangelisatie
en cultuur. Hoewel het be
stuur stelt dat het stellig niet
in alles de mening van prof
Leenhouwers deelt, meende
het toch van hem een goede
bijdrage te kunnen verwach
ten aan een symposium. De
opzet van een symposium is
anders dan de landelijke con
tactdagen van het CRK, die
geheel in het teken staan van
de steun aan en de bevesti
ging van grote aantallen
rooms-katholieken met elkaar
en met het leergezag (paus en
bisschoppen). Bij de CRK zijn
sinds bekend werd dat prof.
Leenhouwers op het symposi
um zou spreken vele brieven
binnengekomen waarin ver
zet werd aangetekend tegen
zijn komst.
Niemand betoont zich
ongeduldig tegenover
zijn schuldeisers
VEERTIG JAAR „GIDEON-BIJBELS" IN HOTELS EN GEVANGENISSEN
DEN HAAG „De Ne
derlandse Gideons" heb
ben ruim honderddui
zend gratis bijbels liggen
in hotels, ziekenhuizen,
schepen en gevangenis-
Echter, volgens bestuurslid
mr. H.S. Dijk heeft de vereni
ging in de veertig jaar van
haar bestaan een veelvoud
van dit aantal uitgezet. De bij
bels werden stukgelezen of
verdwenen. „Er zal wel slor
digheid bijkomen, maar ze
gaan als kadetjes de toonbank
over. De bijbel heeft nog
steeds een magnetische wer-
king".
Een bijbel op „al die plaatsen,
waar men hiet thuis is, maar
toch kortere of langere tijd
verblijft soms uit vrije wil,
soms gedwongen". Zo luidt,
kortweg, de doelstelling van
de vereniging die in 1948 de
eerste zestig bijbels plaatste in
een Amsterdams hotel. Sinds
dien heeft de vereniging, ge
noemd naar de richter uit het
Oude Testament, zich ontwik
keld tot een begrip.
„Wij zijn niet kerkelijk", be
nadrukt Dijk, secretaris en al
39 jaar lid van de vereniging.
„De Nederlandse Gideons"
houden zich bewust niet bezig
met evangelisatie of het orga
niseren van speciale samen
komsten, of het persoonlijk
uitreiken van bijbels. Wel is
het bestuur samengesteld uit
leden die behoren tot de ver
schillende kerken en geloofs
gemeenschappen uit ons land.
„Wij hebben onze handen al
vol aan onze eerste doelstel
ling. Verdere activiteiten la
ten wij graag aan anderen
over".
Hoewel de vereniging voor
het gemak spreekt over „bij
bels", verspreidt men alleen
het Nieuwe Testament, al of
niet in combinatie met de
Psalmen en in verschillende
talen (behalve het Neder
lands, ook in het Duits, Engels
en Frans).
Deze selectie houdt geen en
kele principiële voorkeur in,
verzekert de secretaris. „Het
is gewoon een kwestie van
geld. Een hele bijbel is duur
der. Bovendien, hoe lang blijft
iemand gemiddeld in een zie
kenhuis of hotel?"
Bijbels in hotels, pensions, va
kantiebungalows, ziekenhui
zen, schepen en gevangenis
sen. Het terrein van de „Gide
ons" heeft zich steeds verder
uitgebreid, maar het gaat niet
vanzelf. De vereniging heeft
een speciale stafmedewerker
in dienst die de deuren van de
instellingen langs gaat. Het
jongste jaarverslag meldt: „En
bij een eerste plaatsing én bij
de controle is overleg nodig,
vaak overredingskracht, vaak
geduld. Schriftelijk of telefo
nisch kan niets worden be
reikt".
Dijk: „De reacties zijn ver
schillend, ook bij de pastores
in de ziekenhuizen. Sommi
gen timmeren uit enthousias
me zelf een plankje op een
centrale plek in een zieken
zaal, maar het is ook voorge
komen dat een dominee
vroeg: Wat moeten zieke
mensen dan met die bijbel?"
De meeste eigenaren en direc
ties van hotels en dergelijke
reageren ook positief. „Soms
weigert men, omdat de vere
niging totaal onbekend is.
Maar u moet niet onderschat
ten wat voor effect het heeft
als je zegt dat de bijbels gratis
zijn".
Zakelijk
Volgens de secretaris worden
bij aarzelende hoteliers vooral
zakelijke argumenten ge
bruikt. „Het heeft bij de
meesten geen zin om uitvoe
rig onze eigen beweegredenen
uit de doeken te doen. Soms
vragen ze weieens: waarom
deelt u niet de Koran uit? Ja,
je kunt niet alles. Wij wijzen
erop dat elk zichzelf respecte
rend hotel bijbels op de ka
mers moet hebben, net zo
goed als er handdoeken en
schone lakens zijn. De bijbel is
zo'n wezenlijk onderdeel van
onze Nederlandse cultuur,
daar kun je gewoon niet om
heen".
De vraag of het werk van de
„Gideons" zin heeft, klinkt
Dijk als oudgediende verre
van onbekend in de ore. Zeer
regelmatig worden de kamers
waar bijbels zijn uitgezet, ge
controleerd. Uit de gesprek
ken met directies en perso
neel blijkt, dat de bijbels gele
zen worden. „Als de kamers 's
morgens worden schoonge
maakt, ligt de bijbel vaak nog
opengeslagen".
Dijk: „Al zou per dag maar op
vijf procent van de plaatsen,
de bijbel worden opgepakt,
dan gaat het nog altijd om
vijfduizend mensen die een
blik werpen in Gods Woord".
WIM SCHRIJVER
Kathedraal
York
in oude
glorie
maar prijkt
nu weer in
oude glorie.
FOTO: AP
EDE Nog nooit in de
geschiedenis heeft het
nuttigheidsdenken zo
grof geheerst als in onze
tijd. Iedereen vindt dat
alle mensen er recht op
hebben zichzelf te zijn tot
het ogenblik dat dit recht
geld gaat kosten. Dan
gelden plotseling normen
van nut en efficiëntie. De
mensen die niet kunnen
voldoen aan deze normen
worden op een maat
schappelijk zijspoor gezet
en gedegradeerd tot
tweede-rangs mensen.
Het onderwijsbeleid is
doordrenkt van dit nut
tigheidsdenken en bevor
dert zo het ontstaan van
een massaal getto van
mensen die moeten bloe
den voor de welvaart van
de midden- en bovenlaag.
Dit betoogde M. BaayenS, de
voorzitter van de innovatie
commissie basisonderwijs
(ICB) die destijds de overheid
adviseerde over nieuwe basis
school, gisteren in Ede. Hij
sprak voor de Protestants
Christelijke Onderwijsvakor
ganisatie (PCO), afdeling spe
ciaal onderwijs. Baayens he
kelde in forse bewoordingen
het onderwijsbeleid: de basis
school heeft door bezuinigin
gen geen kans gekregen te
worden wat de bedoeling was.
Een van de idealen was het
onderwijs zo in te richten dat
het speciaal onderwijs zou
kunnen verdwijnen. Dat kan
alleen als de „gewone" basis
school in staat wordt gesteld
aan leerlingen individuele
aandacht te geven. De wet op
het basisonderwijs voorzag in
die extra zórg, maar door de
bezuinigingen is het daar niet
van gekomen. Daardoor val
len er kinderen uit de boot.
„Dus mogen we blij zijn dat
het speciaal onderwijs er nog
is. In de gegeven omstandig
heden is ait type onderwijs -
eigenlijk bedoeld als vangnet
- voor veel kinderen een ver
ademing. De bezuinigingen
juist in dit type onderwijs
(formatie-stop) zijn dan ook
niet te begrijpen".
De plannen voor de basisvor
ming laten volgens Baayens
een versterking van dit selec
terende beleid zien: Zeker een
derde deel van de leerlingen
in de basisvorming (12-16 jari
gen) zal de eindtermen niet
kunnen halen, waardoor ze
volgens hem veroordeeld zijn
tot de bijstand.
Baayens meende dat met
name CDA-politici er binnen
kort niet meer onderuit kun
nen de „schandelijke effec
ten" van dit beleid te onder
kennen. Tegenover het huidi
ge utiliteitsdenken in het on
derwijs zette Baayens het
„oude" ideaal van onderwijs
en opvoeding: het kind ne
men in zijn „zo-zijn".
Zeven jaar voor zijn dood - hij
was toen al vijfenzestig - ver
wierf Arthur Schopenhauer
tot zijn onuitsprekelijke vol
doening - alsnog de roem
waar hij al sinds zijn jeugd
aanspraak op had gemaakt.
Zijn leven lang waren zijn pu
blicaties winkeldochters ge
bleven, maar Parerga und Pa-
ralipomena (Grieks voor: Bij
zaakjes en restanten), dat uit
1851 dateert veranderde dat.
Door een publicatie in de En
gelse Westminster Review
welke door de in Duitsland
zeer gezaghebbende Vossische
Zeitung werd overgenomen
was zijn naam ineens een be
grip geworden. De titel van
het artikel was er naar: Beel
denstorm in de Duitse filoso
fie. Ineens bleken de tijd en
de filosoof Schopenhauer met
elkaar te sporen. Het geloof
was eindelijk aan het pessi
misme. En niet zonder reden:
drie verzande revoluties
(1789, 1830 en 1848) hadden
het geloof in de maakbaar
heid van de samenleving da
nig aangetast.
Schopenhauer is de eerste fi
losoof die van het pessimisme
een systeem heeft gemaakt
waarmee hij heel het bestaan
in kaart probeert te brengen.
Net als de filosofen bij wie hij
tijdens zijn studietijd in de
leer zou gaan, Hegel, Fichte
en Schelling is hij een sys
teembouwer, maar waar zij
God of de rede als ordenende
krachten aan het werk zagen
om harmonie in het wereld
bestel nader bij te brengen,
zag Schopenhauer slechts cha
os. Maar zijn reputatie berust
niet alleen op het feit dat hij
de eerste pessimist was, hij
kon die overtuiging ook op
een uiterst aanspreekbare wij
ze aan de man brengen zodat
hij ook buiten de kring van fi
losofisch geïnteresseerden
weerklank vond. Zelfs wie
misschien niet zijn zwarte we
reldbeeld deelde, kon zijn
hart ophalen aan zijn niet van
erudietie gespeende boutades,
over de vrouw bijvoorbeeld.
Onder de titel „Er is geen
vrouw die deugt" bracht de
Arbeiderspers al weer jaren
geleden in de Privé-domein-
reeks een selectie uit de Pa
rerga und Paralimomena. Het
is gefundenes Fressen. De
vrouwenhaat die uit zijn pen
kwam kreeg een welhaast
geijkte vorm waarop anderen
dankbaar zouden kunnen te
rugvallen. Bijvoorbeeld: „Al
leen als het door de geslachts
drift is vertroebeld, kan het
mannelijk intellect het onvol
groeide geslacht, met zijn
smalle schouders, brede heu
pen en korte beentjes, het
schone geslacht noemen, want
heel de schoonheid ervan
hangt samen met die drift.
Het zou beter zijn het vrou
welijke geslacht het onestheti
sche te noemen. Voor muziek,
voor poëzie en voor de beel
dende kunsten zijn zij geen
van allen werkelijk gevoelig
of ontvankelijk; als ze doen
alsof ze dat wel zijn, is het al
leen naaperij, uit behaag
zucht. Ze zijn niet in staat een
zuiver objectieve interesse
voor iets te hebben, en de re
den daarvan is, denk ik, de
volgende" enzovoort.
Redeloze wil
Niet zonder reden is vaak ge
dacht dat Schopenhauer de
voornaamste inspiratie voor
zijn filosofie putte uit de
slechte omgang met zijn me
demensen, en dan in het bij
zonder met de vrouwen.
Vooral met zijn moeder, een
literair begaafde vrouw, stond
hij op gespannen voet. Hij
trouwde nooit, maar had wel
de nodige affaires. Veelzeg
gend voor zijn misantropische
instelling is de behandeling
die hij een naaistertje deed
ondergaan. Hij gooide haar
van de trap waardoor ze voor
de rest van haar leven gehan
dicapt was. Een rechter ver
oordeelde Schopenhauer
daarop tot het betalen van
een som zolang ze leefde.
Toen ze twintig jaar nadien
stierf, schreef Schopenhauer
in zijn dagboek: Obit anus,
abit onus (De oude vrouw is
dood, de last is verdwenen).
De kern van zijn filosofisch
stelsel legt Schopenhauer bij
wat hij noemt „de redeloze
wil", die in ieder mens en elk
ander levend wezen huis
houdt. Ze is tot in de finesses
verantwoord en uitgewerkt in
zijn hoofdwerk: Die Welt als
Wille und Vorstellung. Scho
penhauer schreef het tegen
zijn dertigste en meende dat
daarmee het laatste woord in
de filosofie gezegd was. Be
kend is het verhaal dat hij in
Berlijn als privaatdocent op
{jrecies hetzelfde uur zijn col
eges plande als de toen al
vermaarde Hegel. Er kwam
niemand en zijn boek werd
vrijwel niet verkocht.
Aan de redeloze wil is alles,
ook het intellect, onderge
schikt en deze zorgt er voor
dat elk wezen met de ander in
strijd is, zo poneert Schopen
hauer.
Alomvattend
Een zekere ironie kan niet
ontzegd worden aan de om
standigheid dat het uitgere
kend een vrouwelijke filosofe
is die nu voor het eerst heeft
geprobeerd in een alomvat
tende Nederlandstalige studie
het denken van Schopen
hauer terug te plaatsen in zijn
tijd, de originaliteit ervan aan
te tonen en lijnen aan te ge
ven met denkers na hem. De
studie van H. J. Pott, Pessi
misme als filosofie, is met een
knipoog geschreven naar het
grote publiek, maar het is de
vraag of zij daarin is geslaagd.
Weliswaar wordt hier op heel
knappe wijze de filosofische
context geschetst en nagegaan
in hoeverre het systeem dat
Schopenhauer ontwierp in
nerlijk consistent is. Toch zijn
het vooral ook academische
kwesties die zij beroert en die
vereisen een terminologie die
aan een groot publiek niet is
besteed. Schopenhauer zelf
zou een dergelijke studie
waarschijnlijk vervloekt heb
ben. Aan de academische filo
sofen had hij een uitgespro
ken hekel.
Belangrijk is rtatuurlijk de
vraag waar Schopenhauer zijn
wijsheden vandaan haalde en
Arthur Schopenhauer
waarin zijn originaliteit
schuilt en wat zijn blijvende
invloed op latere (denkende)
generaties is geweest. Hier
vindt men in net boek van
Pott duidelijke aanzetten toe.
Schopenhauer brak met een
theologisch bepaald wereld
beeld. Hij is van de absurditeit
van het bestaan overtuigd,
maar de wijze waarop hij dat
wereldbeeld trachtte te fun
deren, is, zoals Pott overtui
gend aantoont, logisch niet
doordacht. Met zijn noties
over absurditeit heeft hij veel
latere filosofen beïnvloed, tot
in onze eeuw toe. Terwijl het
intellect afhankelijk is van de
redeloze wil, zoals Schopen
hauer stelt, blijkt het intellect
toch wel degelijk over de wil
te kunnen triomferen. Scho-
penhauers eigen denkarbeid
is er immers om dat te bewij
zen.
PAUL VAN VELTHOVEN
H.J. Pott: Pessimisme als fi
losofie. Inleiding tot het
denken van Arthur Scho
penhauer. Uitgave Ambo.
Prijs 22,50.
Lsi
Kritiek op hulpacties
Hulpacties en geldinzamelingen kunnen een lang|
sleep hebben. De nog steeds voortdurende discussies ovi
actie van Mies Bouwman ten behoeve van de gehandicaj
sport hebben dat weer eens aangetoond. Operatie Moby |P
om de niet al te snuggere grijze walvissen te bevrijden u|gecj
pakijs van Alaska, is zelfs uitgegroeid tot een symbool v^et i
jonge vriendschap tussen de Verenigde Staten en de So>irelli<
nie. Russische ijsbrekers forceerden de ontsnappingsroute fi'
Amerikaanse kustwacht was druk in de weer met ijszagr11"^
een helikopter en eskimo's zorgden ervoor dat de vaar
niet meteen weer dicht vroor. Verbroedering aan de
noordpool met als inzet het lot van even formidabele als
peloze zoogdieren. Onder het waakzaam oog van tv-camlm
laat het mensdom zich soms opeens van zijn beste zijde
Mooi en ontroerend allemaal zou je zeggen. I 1
Ten minste zo duchtig als de onvermoeibare vrijwill)
op de noordelijke ijsvlakte hebben zich ook de criticj
weerd. Dat kon niet uitblijven, want er zijn miljoenen do
gespendeerd aan de reddingsactie. Nuchtere geesten spri
van zinloze geldsmijterij. De grijze walvis behoort niet la
tot de bedreigde diersoorten en de dieren die te lang wad^T
met de trek naar de open zee behoren tot de kansarme^j
van de walvisfamilie. Nu ze met veel pijn en moeite zijl
red zal natuurlijke selectie binnen afzienbare tijd vermö
lijk toch haar werk doen. Verspilde moeite dus, voorty
end uit overdreven sentiment.
ANDEREN, onder wie veel semi-professionele natuu P
schermers, noemden het het toppunt van schijnheiligLp^
Met de Russen voorop roeien we eerst uit winstbejag r
alle walvissen uit en dan gaan we ons geweldig druk s?1?
maken over een paar zielige exemplaren die de weg
kwijtgeraakt. Al dat geld had men beter aan het Wereldanc
tuurfonds of aan Greenpeace kunnen schenken. En af1 n
energie had beter gestoken kunnen worden in de strijd 'e N
de definitieve beëindiging van de walvisjacht.
DiE critici hebben niet helemaal ongelijk. Er zit iets o^rl
rijmds en hypocriets in de Moby-Dickaffaire. Maar aa^ej€
andere kant riekt dit soort kritiek naar zuurpruimerij1jn^
het gebied van milieu- en natuurbescherming heeft de i^err
nog een gigantische klus voor de boeg en we mogen het£an
met z'n allen aanrekenen dat de bossen verzuren en de z^gt
vervuilen. Dat staat echter volmaakt los van het simpele^
geven dat een handjevol mensen in Alaska zich in de afgrot
pen weken de tragiek van een paar tot sterven gedoeicor
dieren heeft aangetrokken en besloot ze te helpen. Wat )enj
er op tegen zijn dat vervolgens op golven van eerlijke e
ties alle registers worden opengetrokken om dat doel te)ooi
reiken? fescl
rolg
Natuurlijk moeten we de vervuiling van de oceaie j
met krachtige maatregelen tegengaan. Maar dat betekenc
niet dat we de vrijwilligers, die na de zoveelste olierampusst
strand aflopen om besmeurde vogels schoon te wassen'001^
goedwillende malloten moeten beschouwen. Of dat het ali^
nancieel onverantwoord zou worden gezien als een marjerei
helikopter eens een zieke zeehond naar de crèche in Pie
buren overvliegt. Laten we blij zijn dat er nog mensen rj
staan die zulke dingen doen. Want dezelfde gevoelens^!
sommigen van ons tot zulke „overdreven" incidentele hjpg
acties aanzetten, zullen ons allen er mede toe moeten aam
ren zaken als natuur- en milieubescherming ook structu^16
aan te pakken.
I zonnig
DE BILT (KNMI) - Opnieuw
een dag met veel zon en met
temperaturen die rond de 5
graden liggen. Een verschil
met gisteren is dat er minder
wind staat waardoor het lang
niet meer zo koud aanvoelt.
Verantwoordelijk voor dit
weer is een krachtig hoge-
drukgebied boven Oost-Euro
pa. Dit trekt naar het zuidoos
ten weg en een nieuw hoge-
drukgebied, nu nog ten westen
van Ierland, komt naderbij.
Rond dit hogedrukgebied
stroomt later op de dag wat
bewolking over het land. Deze
bewolking bevindt zich in de
hogere luchtlagen en is vrij
dun. De zon wordt er dan ook
niet volledig door afge
schermd.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor zondag en maandag:
Zuid-Scandinavië: Landin
waarts veranderlijk bewolkt
en hoofdzakelijk droog, langs
de Noorse westkust af en toe
buien, vooral meer naar het
noorden. Middagtemperatuur
3 tot 8 graden, 's Nachts alleen
verder landinwaarts overwe
gend lichte vorst.
Britse Eilanden: Op de meeste
plaatsen droog. Rustig weer
met plaatselijk mist, vooral in
het binnenland. Hier en daar
opklaringen. Middagtempera
tuur meest 9 tot 12 graden.
Denemarken, Noord-Duits-
land: Wolkenvelden. Af en toe
opklaringen. Middagtempera
tuur 8 tot 10 graden.
Benelux, Midden -Dui tslan d:
Droog en rustig weer. Af en
toe zon. Middagtemperatuur 6
tot 9 graden.
Noordoost-Frankrijk, Zuid-
Duitsland: Rustig en droog.
Flinke opklaringen. Middag
temperatuur 6 tot 10 graden.
Voornamelijk in Zuid-Duits-
land 's nachts lichte vorst.
Midden- en Zuidwest-Frank
rijk: Perioden met zon. Soms
ook bewolking. Droog weer.
Middagtemperatuur van 10
graden in midden-Frankrijk
tot 18 20 graden langs de
Middellandse Zee en in het ui
terste zuiden.
aan de zuidzijde van de AL
- soms laaghangende bev
king of mist. MiddagtempL
tuur in het laagland en ii^
dalen van 10 graden aarj
noordoostzijde van d
tot 14 graden aan de i
zijde.
Spanje, Portugal: Veranderen
bewolkt. Vooral aan de zten
westzijde van het Iberin h
Schiereiland soms een g
mogelijk met onweer. Midóast
temperatuur van 17 graiticl
landinwaarts in het noorvijs
tot 22 graden in het zuideijem
ijkt
Italië, Joegoslavische Ar.1"*
Griekenland: Landinwaarts
noord-Italië wolkenvelden'
ders vrij zonnig. In Zuid-Ga-
kenland en in net uiterste s n
den van Italië plaatselijk l
bui. Middagtemperatuur u,
12 graden in Noord-GrieK
land en in de Povlakte toUr
diiDï
graden op Sicilië en Sardirj
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
*>P
I jua
Jen
m
|èw
>rel
uxamburg on bow.
It bow. 23 18
Stockholm
Warschau
Wooon
Zurich
