Bus des Doods
houdt huis
in Guatemala
f>95
AKÏifRi
15*
^ZEEMAN
üJi
Fransen rijden met witte vlag voor minder doden
BLOEDIGE CAMPAGNE TEGEN LINKS
Zuidafrikyp'
stemt in >re
met plan L?
r roe
VS voor ;U1
Namibia £C1
„Hij zat naast me
in levenden lijve
Utrecht
maakt stai"
veiliger
GUATEMALA CITY
Niemand vroeg wat op de
ochtend dat Ann Eliza
beth Paniagua verdween.
Het was duidelijk dat zij
het slachtoffer was gewor
den van wat in Guatemala
City bekend staat als „de
Witte Bus des Doods".
De 25-jarige sportlerares, in
verwachting van haar tweede
kind, was op weg naar de su
permarkt in de kleine voor
stad Castillo Lara om melk
voor haar dochtertje te kopen.
Plotseling stopte een witte be
stelbus met geblindeerde ra
men naast haar en een groep
gewapende mannen sleurden
haar naar binnen en reden
meteen weg.
Twee dagen later werd haar
verminkte lichaam, vijftig ki
lometer ten zuiden van de
hoofdstad, langs de weg ge
vonden. „Ze werd als een kip
afgeslacht", zei een familielid,
die anoniem wenste te blijven
uit angst eenzelfde lot te tref
fen.
De geruchten deden de ronde
dat ze betrokken zou zijn ge
weest bij handel in verdoven
de middelen. „Zien wij eruit
als mensen die leven van de
drugshandel?" vroeg het fami
lielid en wees op de keurige,
maar piepkleine kamer waar
een gezin van vijf personen
moet slapen, eten en wonen.
De familie gelooft dat ze werd
vermoord vanwege haar link
se sympathieën. Wat haar
dood helemaal macaber maak
te was dat er op datzelfde tijd
stip vier studenten en twee za
kenmannen werden ver
moord, eveneens na te zijn
ontvoerd in een witte bestel
bus.
Alle slachtoffers legden een
duidelijke linkse politieke
voorkeur aan de dag. Dat is
een fataal standpunt in Guate
mala, waar de meest meedo
genloze veiligheidstroepen van
heel Centraal Amerika hun
onderdrukkingscampagne
hebben hervat achter de rug
om van de goedbedoelende,
steeds meer aan macht inboe
tende, burgerpresident.
Gerecht
De afgelopen paar maanden
heeft de regering pogingen on
dernomen de vermeende
moordenaars voor het gerecht
te slepen, een vrij ongebruike
lijke actie in dit land waar ge
woonlijk weinig recht ge
schiedt. Afgelopen maand
werden de inspanningen ge
staakt. Intimidatie, moord en
een mislukte coup zijn sterker
gebleken dan het gevoel van
recht bij politici en functiona
rissen. Opnieuw loopt Guate
mala het gevaar in handen te
vallen van elementen die alle
andere bendes in Centraal
Amerika overtreffen in poli
tieke barbaarsheid en wreed
heid.
Aanvankelijk leidde de jacht
op de moordenaars in de Witte
Bus des Doods tot de arresta
tie, in maart van dit jaar, van
zes leden van één van de
meest beruchte afdelingen van
de Guatemalaanse veiligheids
troepen, de schatkistbewakers.
Na zich „verdacht te hebben
opgehouden" in een witte be
stelbus met geblindeerde ra
men werden de zes gearres
teerd door de hoofdofficier
van de nationale politie. Er
werd een 300-pagina dikke
aanklacht tegen hen inge
diend, evenals tegen twintig
Sedert de mislukte coup is de situatie van de mensenrechten in Guatemala alleen maar achteruit gegaan.
FOTO: AP
andere wachten en Diaz Ur-
quizu, het hoofd van de Bewa
kers van de Schatkist.
Coup
Kort daarna, op 11 mei, deed
het leger een poging de macht
te grijpen. De coup werd alom
als mislukt beschouwd. Een
groepje legerofficieren en vijf
extreem rechtse zakenlieden
werden in verband met de
machtsgreep gearresteerd en
in de gevangenis gezet. Zij
werden ervan beschuldigd de
aanzet te hebben gegeven tot
rebellie als reactie op wat zij
beschouwden als „gevaarlijke
liberale" maatregelen door de
christen-democraat Vinicio
Cerezo, sinds dertig jaar weer
de eerste burgerpresident in
Guatemala, die in 1986 geko
zen werd.
Intussen zette het gerechtelijk
onderzoek naar de Witte Bus
des Doods zich in gang. Kort
nadat het proces werd geo
pend, werd de rechter die be
last was met de zaak, ont
voerd, evenals de openbare
aanklager. De laatste werd
vermoord. De rechter werd na
enkele dagen vrijgelaten. Hij
verklaarde dat zijn ontvoering
op een „vergissing" berustte
en wees de zaak af wegens
„onvoldoende bewijzen".
Sindsdien is het aantal moor
den en ontvoeringen hand
over hand toegenomen. Doods
eskaders zoals de „Mano Blan
co" (de Witte Hand) en het
Geheime Anti-Communisti
sche Leger hebben weer de
kop opgestoken. De regering
heeft haar hervormingsbeleid
zolang in de ijskast gestopt en
de president heeft zowel zijn
burgerministerie als de mili
taire staf herschikt. Op grond
hiervan lijkt de militaire op
stand dus toch wel succes te
hebbeh gehad.
Er zijn mensen die geloven dat
de coup nooit bedoeld was om
de regering omver te werpen.
De burgerpresident zorgt im
mers voor de zo broodnodige
buitenlandse hulpverlening.
De samenzweerders werden al
spoedig vrijgelaten. De rege
ring deed belangrijke conces
sies aan de gewapende strijd
krachten en extreem rechts en
staakte de hervormingen. Ur-
quizu, het destijds gearresteer
de hoofd van de Schatkistbe
wakers, is inmiddels tot „di
recte adviseur" van de presi
dent benoemd. Jose Rodil, de
minister van binnenlandse za
ken werd gedwongen zijn ont
slag aan te bieden. De nieuwe
minister, Roberto Valle Valdi-
zan, kondige twee weken gele
den aan dat het onderzoek
naar de moorden gesloten is.
Volgens mensenrechtenorga
nisaties is het aantal moorden
en ontvoeringen niettemin
ruim verdubbeld van rond de
150 per maand in de eerste
twee jaar van de Cerezo rege
ring, tot gemiddeld 320 per
maand na de mislukte machts
greep.
„De kleine politieke ruimte
die Cerezo in de eerste twee
jaar van zijn ambt creëerde, is
nu weer volledig teniet ge
daan", meende een politieke
waarnemer. „Het behoeft geen
twijfel dat het leger de macht
weer volkomen in handen
heeft".
Dat was gisteravond de
voorlopige balans van de
nationale actie „Drapeau
blanc" (witte vlag), waar
mee de Franse media
PARIJS Eenenzeven- deze vrije dagen rond Al-
tig „geredde levens" en lerheiligen hebben geij-
1280 gewonden minder, verd voor meer veilig
heid en minder doden op
de wegen.
Met eindeloos herhaalde
spots op radio en tv en voor
al een witte lap die de Fran
se rijders aan hun antenne
of raam moesten bevestigen
werden ze aangespoord niet
te drinken, zich te houden
aan de snelheidslimieten en
de verplichte veiligheidsrie
men ook werkelijk om te
doen. Bedoeling was herha
ling van het dramatisch ver
lopen, lange Allerheiligen-
weekeinde van 1983 te voor
komen. Toen vielen liefst in
vier dagen liefst 209 ver
keersdoden en 3853 gewon
den.
Eén van de initiatiefnemers
tot de actie, het radiostation
Europe 1, prees de over het
algemeen nogal agressieve
Franse automobilisten dit
keer om hun „geest van wa
penstilstand". In vier dagen
gebeurden 620 ongelukken
minder dan vijf jaar gele
den.
Toch konden de vele fladde
rende lappen niet verbloe
men dat de Fransen dit jaar
weer een slachting hebben
aangericht op het eigen as
falt. De eerste acht maanden
van 1988 eisten 12,8 procent
meer doden dan dezelfde
periode vorig jaar. Ver
keersminister George Sarre
zei dan ook te hopen dat het
niet bij vier dagen voorzich
tigheid zou blijven.
DOORBRAAK
IN OVERLEG
JOHANNESBURG tl DSC
Zuidafrika stemt in reword
een Amerikaans plan
Namibia onafhankeljr1}™!
heid te verlenen bij <ftUreie
gefaseerde aftocht van L)e sit
50.000 Cubaanse militlken d
ren uit het noordelijDaart
buurland Angola in tvjbelan
jaar. Icultu:
lormul
nanciële dagblad Businteagei
Day stemt de Zuidafrikaa de
regering ermee in dat -r de
helft van de Cubaanse m
heefi
nadat Namibia met verl,s
zingen de weg van de on
hankelijkheid is ingeslag j^cuc
De Zuidafrikaanse minis
van buitenlandse zaken aroncj(
Botha wilde het bericht \jen;
beide kranten niet ree ,r t>ij
streeks bevestigen, maar boe!
zijn reactie viel op te mal
„BI
dschei
Neder
dat zijn regering met ief wa
„Zuidafrika is bereid z den r
soepel op te stellen en zakt
wachten is nu op de rea< n op-
van Angola en Cuba", alt
Botha. Over de kwestie lor de
mibia was van 6 tot 9
ber in New York inform
gesproken door Cuba, de gurot
Zuidafrika en de commüj J
tische regering van Angl njsat
waar al dertien jaar een bl - en
dige burgeroorlog woedt.t
Angolese president Dos S r
tos, die zonder Cubaajjdige i
steun zijn macht in het la tot 20
dreigt te verliezen zei in ief m<
eerste reactie dat het nog iicent 1
twee maanden kan dujgde ta
voor het Namibische on ensbel
hankelijkheidsplan kan wier bo
den uitgevoerd.
iriften
de
Past precies.
Badstof stretch hoes
lakens. Passen om
elk matras. In wit,
beige, bleu en rose.
-persoons
At
2-persoons
put ii r>rt7P lrinHprlrlpHinrr? Tjip is Irlpunrr mnrlipus pn van
Kent u onze kinderkleding? Die is kleurig, modieus en van
ravotsterke kwaliteit. En de prijzen lijkejyiit 'n sprookje
te komen. Maar ze zijn écht waar. a
Kijk maar op de kassabon!
Eigentijds past-overal-
bij kniekousje met fijn
noppendessin.
JKM Ruim330textielSupers
LEIDEN
Botermarkt 19 Hoogstraat 1
Kopermolen 31 5 meiplein 48
NEP - ROUWADVERTENTIE
VAN HAAGSE DIRECTEUR
BOUWBEDRIJF
ver dt
ast boi
[blade
ngen
laten
iil vai
as Bt
lister
tekerh
ele di
BTV
[ere f;
EG be
BTW.
Tjlijker
eisen
zetbel
ten, o<
udig z:
DEN HAAG Luguber. Een
andere omschrijving van wat
G. Snijders (46), directeur van
de Verenigde Bedrijven B.
Meijer B.V. in Den Haag, 27
oktober overkwam is er niet.
Vlak voordat hij van zijn wel
verdiende vakantie wilde gaan
genieten, las hij op zijn kan
toor in de Zoutmanstraat nog
even de krant. Bij lezing van
de rouwadvertenties stokte
zijn adem toch wel even in de
keel. In een keurig kadertje
werd melding gemaakt van
zijn „plotseling overlijden".
„Een misselijk grap", zo luidde
de eerste zin van de rectifica
tie die op zaterdag ook in deze
krant verscheen. „Het bericht
van Snijders overlijden is on
juist".
De secretaresse van Snijders,
N. de Waal, heeft er ook geen
woorden voor. „Je schrikt toch
wel even als je dat leest en je
knijpt jezelf eens flink in de
arm. Maar het bericht was
pertinent fout. Hij zat in le
venden lijve naast me!". Ver
der commentaar op het „over
lijden" van haar baas wil ze
niet geven. „U kunt hem niet
aan de telefoon krijgen. Hij is
nu naar het buitenland ver
trokken". Met nadruk ver
meldt ze dat hij niet vanwege
de „grap" is weggegaan.
Geen argwaan
De advertentie van Snijders
werd bij verschillende kranten
aangeboden. Keurig opge
maakt op het briefpapier van
het bedrijf. Op het eerste ge
zicht dus geen vuiltje aan de
lucht. Want de brief was keu
rig voorzien van naam en on
dertekening. Ook de adverten
tieafdeling van de krant koes
tert dan geen argwaan. Alleen
als meldingen telefonisch bin
nenkomen, worden de gege
vens nagetrokken.
In het geval van directeur
Snijders leek alles veilig. Snij
ders geeft onder meer leiding
aan een bouwbedrijf en heeft
grote invloed in de badplaats
Kijkduin. Volgens insiders is
Snijders niet echt iemand die
ergens snel van ondersteboven
is. Toch nam hij nu geschrok
ken M. Dijkman, van het ge
lijknamige Haagse bureau
voor public relations, in de
arm. Dijkman liet 29 oktober
een duidelijk bericht plaatsen.
„Wij stellen er prijs op te mel
den dat de heer G. Snijders in
goede gezondheid verkeert".
Dijkman zoekt verder nog uit
wie mogelijk achter de nep-
rou wad verten tie zit. Of
wellicht ex-werknemers
het bouwbedrijf zijn, wil
medewerker van het pr
reau niet zeggen.
Volgens een woordvoer!
van de Haagse politie komt
plaatsen van nep-rouwadv
tenties in Den Haag nau>
lijks voor. Van een toena
van het aantal is in ieder
geen sprake. Tevens is
geen strafbaar feit, er wo
dan ook geen proces-verfc
opgemaakt. „Komt het in I
Haag voor, dan willen we
wel achteraan gaan. M
meer dan een „moralisert
gesprek" met de dader
niet in".
Tl
ij.
zit't
UTRECHT Burgemë^nem
ter en wethouders
Utrecht willen tot 19è» mett
een miljoen gulden e?t f®n 1
uittrekken voor verbefiM*"
ring van de sociale veil
heid in de stad. Ond
zoek wees onlangs uit
er in de Domstad nöèe exj
wat plekken zijn wi !5*erla
vrouwen zich onvei
voelen. Die plaatsen w< s
den aangepakt.
ster
t Ht
uimd
zale
van
wel]
werpt
Het geld komt voor een d hoe n
uit de stadsvernieuwingspot moe
de gelden voor criminality en m;
bestrijding. In het kader V w<
nieuw beleid is 225.000 gul< irdvoi
beschikbaar. In de hele s
zal nieuwe openbare verlij
ting op strategische plaat
komen en ook bushaltes w even:
den veiliger gemaakt. De °8ran:
meente zal in het vervolg i d 8eI
bouwplannen bekijken op.H 1
sociale veiligheid. t**
Geen krant ontvangen? Bi
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tus#1
14.00 en 15.00 uur, telefoon Ojlie b
12.22 48 en uw krant wordt nog'flh al li
zelfde avond nabezorgd na
