Spelen van '92 zorgen al voor files
Verzekering dekt niet
alle sneeuw-risico's
Sankt Moritz
spuit na 125
jaar sneeuw
AFZIEN OP DE LANGE LATTEN
£eidóe6ou/umt
ZATERDAG 22 OKTOBER 1988 PAGINA 35
SANKT MORITZ - Het Zwitserse
Sankt Moritz heeft, als
geboorteplaats van de wintersport,
een goede reputatie hoog te
houden. Het is volgend jaar precies
125 jaar geleden dat een aantal
Britten zich 's zomers door
hoteleigenaar Johannes Badrut het
overhalen om 's winters terug te
keren en te genieten van de
winterse pracht.
Die Britten hebben over de gehele we
reld miljoenen navolgers gekregen, ter
wijl Sankt Moritz zich verder bleef ont
wikkelen als wintersportoord van inter
nationale faam. Maar in de eerste twee
maanden van het afgelopen wintersei
zoen zagen de inwoners van het inmid
dels tot bergstadje uitgegroeide dorp de
toekomst somber in.
De weergoden waren de Zwitsers (maar
hen niet alleen) ongunstig gezind. In de
hele wereld verschenen krantefoto's van
bruine hellingen, waarop met kunst
sneeuw een mager wit spoortje was ge
spoten. Pas eind januari kwam de
sneeuw.
Dat nooit meer, was de reactie. Met als
gevolg dat nu vanaf de eerste december
niet minder dan 25 sneeuwmachines in
stelling staan om ruim dertien kilometer
helling wit te spuiten. Wedden dat het
nu al in december hevig sneeuwt?
AJACCIO - Elk zichzelf
respecterend wintersportoord heeft
tegenwoordig een „ski-safari" in de
aanbieding. In de praktijk betekent
dit, dat onder leiding van ervaren
skileraren tochten van plaats tot
plaats worden gemaakt, waarbij
ook buiten de pistes wordt geskied.
Maar een echte safari? Nou nee.
Toch zijn ze er wel, de skitrektochten
die het uiterste eisen van de conditie
van de deelnemers. Een hele bekende is
de Haute Route van het Franse Chamo-
nix naar het Zwitserse Zermatt.
Maar nog spectaculairder is de Haute
Route de Corse, de zwaarste skitocht
van Europa, dwars over Corsica. Skiën,
dus, in de nabijheid van de Middelland
se Zee. Twaalf dagen duurt deze vaak
barre tocht, die van de deelnemers een
uitmuntende conditie, gedegen skitech
niek, en een goed humeur vergt.
Een andere opmerkelijke skibestemming
is Marokko. In het Atlas- en Rifgebergte
is het land druk doende de wintersport
te ontwikkelen. De bergen zijn er hoog
genoeg voor, want de toppen reiken tot
ver boven de drieduizend meter. Ver
wacht er in de meeste plaatsen geen in
frastructuur zoals in de Alpenlanden,
maar dat is juist de charme van zo'n ge
bied. Wat excentriek is de ski-expeditie
op de berg Ararat in het oosten van Tur
kije. Het is een tocht waarbij gelopen,
geklommen en geskied wordt langs de
hellingen van deze 5156 meter hoge
berg. Op deze berg liggen, zo wordt ver
moed, ergens de resten van de Ark van
Noach. De vele speurtochten daarnaar
hebben tot op heden niets opgeleverd en
ook de winterse expedities zullen geen
uitsluitsel brengen. De komende winter
staat de tocht zes maal op het program
ma. Overigens is Ararat-expeditie meer
avontuurlijk dan gevaarlijk: de groepen
worden begeleid door deskundige Turkse
berggidsen en dragers vervoeren de ba
gage, zetten 's avonds de tenten op en
koken het eten. Meer informatie over
deze en andere vormen van afzien op
lange latten bij onder meer Wolftrail in
Den Haag (070-808464) en de NBBS
(071-253333).
Heel ouderwets sleetje rijden kan natuur
lijk ook in Frankrijk.
FOTO: PR
Valmorel, een van de dorpen in de Savoie
waar het beton weer grotendeels is ver
borgen achter klassieke gevels. 4
FOTO: PR
IN DE FRANSE ALPEN
ALBERTVILLE - Trots als een
pauw zijn ze, de bewoners van .de
Tarentaise in de Savoie (Franse
Alpen), met het feit dat hun streek
over ruim drie jaar het decor zal
vormen voor de Olympische
Winterspelen. Kosten noch moeite
zullen worden gespaard om alle
voorgaande spelen in de schaduw
te stellen. Maar of de gewone
wintersporter daar nu zoveel mee
opschiet?
Het dilemma is in enkele zinnen te
schetsen. In de Tarentaise liggen de
grootste en beste skigebieden van Frank
rijk: Les Trois Vallées, La Plagne, Tig-
nes, Valle d'Isère en Les Arcs. Zij oefe
nen nu al een enorme aantrekkings
kracht uit op skiërs uit Frankrijk en ver
daarbuiten. Ze hebben ook de accom
modatie om vele tienduizenden mensen
onderdak te bieden. Waar het aan schort
zijn de toe- en afvoerwegen.
Probeer maar eens op een willekeurige
zaterdag van Albertville, de toegangs
poort van de Tarentaise, naar een van
de genoemde gebieden te rijden. Kilo
meterslange files en urenlange vertragin
gen, als het weer tenminste niet tegenzit.
Rampdag
De 12e maart 1988 was een absolute
rampdag. Het overbruggen van de af
stand van Moutiers naar Aime, minder
dan twintig kilometer, kostte duizenden
mensen meer dan acht uur. De enigen
die er beter van werden waren de eigena
ren van de koek-en-zopie-tentjes die zich
langs de route hadden geïnstalleerd.
Omdat alle arrangementen in de winter
sportplaatsen van zaterdag tot zaterdag
lopen, blijft die massale volksverhuizing
een probleem, waar de - veelal twee-
baans - wegen niet tegen zijn opgewas
sen. Met het oog op de Spelen van '92,
en de dan nog grotere toeloop, is daarom
de aanpassing van het wegennet ver
sneld ter hand genomen. Overal liggen
wegen opgebroken en wordt druk ge
werkt. Met als vrijwel zeker resultaat op
de zaterdagen van de komende winters
nog langere files en nog meer vertragin
gen.
De beloning voor al dat wachten is wel
iswaar een fabuleus skigebied van vele
vierkante kilometers sneeuw. Maar de
wetenschap datje de volgende zaterdag
opnieuw in de file staat, is een vooruit-
Een prima manier om al die drukte gro
tendeels te omzeilen is overigens de
trein. De supersnelle TGV heeft midden
in het gebied enige haltes. Voor de Ne
derlanders geldt de komende winter bo
vendien een speciaal Alpen-sneeuw-ta-
rief. De ervaring leert echter dat winter
sporters, ondanks files en vertragingen,
in het algemeen moeilijk uit hun auto
zijn te halen.
Ze zullen het nooit openlijk toegeven, de
bewoners van de Haut-Savoie, het ge
bied ten noorden van de Savoie. Maar
ongetwijfeld zullen zij alle (verkeers)pe-
rikelen in de Tarentaise met een combi
natie van afgunst en leedvermaak vol
gen.
Jarenlang zijn hun dorpen behandeld als
het stiefkindje van de Franse winter
sport. Alle aandacht werd gericht op de
grote, moderne ski-stations van de Sa
voie, met grote flatgebouwen op de pis
tes. En nu is hun regio ook nog eens bui
ten de olympische prijzen gevallen. Die
enorme toeristische expansie in de Sa
voie heeft echter, zo blijkt nu, ook zijn
schaduwkanten, waarvan de zaterdagse
verkeersopstoppingen tussen Albertville
en Moutiers er één is. Ook het idee van
de torenflats in de eeuwige sneeuw lijkt
zijn langste tijd te hebben gehad, omdat
wintersport toch nog altijd wordt geasso
cieerd met een beetje gezelligheid.
In een aantal plaatsen zijn de betonnen
kolossen al verpakt in kleuren en mate
rialen die zo goed mogelijk passen bin
nen het landschap. En in de jongste ge
neratie skidorpen in de Savoie (Valmo
rel, Val Fréjus en delen van La Plagne)
worden de betonnen karkassen van ho
tels en appartementengebouwen verstopt
onder de daken en achter de gevels van
Savoyaardse chalets. Juist! Allemaal be
doeld om het sfeertje op te roepen dat
veel dorpen in de Haut-Savoie gewoon
van zichzelf hebben.
Vakantiehuisjes
Het zijn vooral die oude Franse dorpjes
- volgepakte koeiestallen pal naast het
restaurant - die zich mogen verheugen
in een nog steeds groeiende stroom Ne
derlandse wintersporters. Le Grand-Bor-
nand bijvoorbeeld, in Nederland eigen
lijk alleen bekend vanwege de in de zo
mer van 1987 weggespoelde camping,
telde de voorbije winter opvallend meer
Nederlandse bezoekers. Chatel, enkele
jaren geleden etappeplaats in de Tour de
France voor vrouwen, is bij onze landge
noten eveneens zeer in trek. In Saint Ni
colas de Véroce en Les Contamines, na
bij St. Gervais, bezitten heel wat Neder
landers een vakantiehuisje.
Volgens Marcel de Smet, directeur-op
richter van Ski France Vacances, een
touroperator die zich geheel op de Fran
se Alpen heeft geworpen, is het einde
van die toenemende belangstelling nog
niet in zicht. „Vooral in het westen van
ons land is de belangstelling voor Frank
rijk groot. Kijk, het zal nooit zo'n mas
sa-bestemming worden als Oostenrijk.
Maar het aanbod is onovertroffen. Je
hebt de moderne gebieden, waar alles in
dienst staat van de wintersport. Verder
tal van dorpen, vooral in de Savoie
maar ook daarbuiten, waar je een heer
lijk combinatie vindt van goede skimo
gelijkheden en een aangenaam sfeertje.
„Stations Villages" noemden de Fransen
ze. Het is overigens wel een andere ge
zelligheid dan de Oostenrijkse. En je
hebt er zeker geen restaurants waar re
clame gemaakt wordt met „eigenge
maakte kroketten" of iets dergelijks".
Taalbarrière
Alle pogingen van de Franse toeristische
autoriteiten ten spijt, heeft het land zich
overigens nog steeds niet kunnen ont
doen van het imago duur te zijn. Daar
komt bij dat de taalbarrière voor velen
onoverkomelijk blijft, ondanks de aan
stelling in steeds meer dorpen van Ne
derlandstalige skileraren.
De Smet bestrijdt echter krachtig dat
Frankrijk duurder is dan Oostenrijk.
„Akkoord, in het hoogseizoen is Frank
rijk duurder. Vooral de gebieden in de
Tarentaise zijn dan schreeuwend duur.
Maar elders en in het laag- en midden
seizoen valt het prijsniveau enorm mee.
Vooral de maand januari is goedkoop.
Dan gaan trouwen de meeste Nederlan
ders naar Frankrijk".
JOS TIMMERS
Nooit meer sneeuw
Achteraf gezien had ik er natuurlijk
nooit aan moeten beginnen. Maar ja,
hoe gaat dat? Je hoort zoveel
enthousiaste verhalen over wintersport,
dat je niet achter kunt blijven. Iedereen
in je omgeving vindt het immers leuk.
Over de kosten vooraf wil ik het niet
meer hebben. De bankafschriften stopte
ik ongeopend in een lade.
Als beginneling wil je geen flater slaan,
dus steek je je in een compleet nieuwe
trendy outfitt: sokken, broek, truien, jas
en boddy-warmer, waarvan de kleuren in
het nieuwe seizoen ongetwijfeld allang
weer uit de mode zijn. Gelukkig dus dat
ik nooit meer ga, anders liep ik de
komende winter dubbel voor schut.
Bij de gedachte aan een vrolijk
vakantieweekje kreeg ik onderweg naar
de Alpen zowaar de smaak even te
pakken, ondanks de voortdurend
neerkletterende regen en de sneeuw die
ons op de laatste kilometers naar onze
vakantieplaats kwam vergezellen. Tot op
het moment dat de auto niet meer deea
wat ik wilde, maar over de wit-
besneeuwde weg brutaal zijn eigen weg
zocht naar de afgrond. Althans, zo voelde
het. Omstanders zeiden later dat wij
slechts een meter achteruit gleden in de
richting van een greppeltje.
Maar bergvolken denken nu eenmaal in
andere maten. Wat bij ons een berg is, is
bij hen nog lang geen heuvel.
Twee dagen heeft mijn ski-vakantie in
totaal geduurd. Twee keer heb ik mijn
voeten in afschuwelijke harnassen
?eperst. Het waren letterlijk en figuurlijk
lokken aan het been, die de naam
schoenen niet verdienen. Aangezien ik de
week tevoren 's nachts speciaal was
opgebleven om alle olympische
skiwedstrijden in Calgary te zien, wist ik
precies wat van mij verwacht werd.
Stevig afzetten met de stokken en dan
maar glijden langs de poortjes richting
finish, waar een enthousiaste menigte
mij zou toejuichen.
De werkelijkheid was wreed anders.
Na een meter lag ik op mijn linkerzij, na
En dat op een stukje sneeuw waar nog
minder relief in zat dan in mijn
achtertuin. Toeschouwers waren er
overigens wel. Ze stikten van het lachen.
Na twee dagen heb ik de moed
opgegeven. Dan maar langlaufen. Maar
dat was zo vermoeiend, dat ik de
volgende dag overal spierpijn had. Wie
niet op twee latten geboren is, zal het
nooit echt leren.
Normaal gesproken slaap je in de
vakantie lekker uit. Maar wintersporters,
zo ontdekte ik, hebben de onhebbelijke
gewoonte juist vroeger op te staan aan zij
thuis gewend zijn. Omdat de anderen
zich in hun snelle ski-outfitt moesten
hullen, schuifelde ik in alle vroegte over
de witbesneeuwde straten richting
bakker, inwendig deze maxi-diepvriezer
vervloekend.
De rest van de dagen bracht ik door met
het schoonmaken van het appartement,
inkopen doen en lezen. Binnen bij de
kachel, want als het buiten niet hard
sneeuwde, dan regende het wel. Alleen
aan het einde van de middag was het
heel even gezellig. Dan verzamelde
iedereen zich in de door Nederlanders
bezette kroeg, waar op de melodie van
Holland Populair werd ingehaakt en de
polonaise gelopen. Had je toch even het
gevoel dat je er bij hoorde.
Totdat het gesprek weer ging over een
bepaalde bocht in een afdaling, een
bospad of een leuke tocht buiten de piste.
Dan knikte ik wat, klaagde over
hoofdpijn en een raar gevoel in mijn rug,
trok stilletjes mijn jas weer aan, de
capuchon strak over het hoofd en over de
gladde straten naar het appartement
terug. Besneeuwde bergen zijn leuk op
een ansichtkaart. Maar ik geef de
voorkeur aan het hete Spaanse zand.
Op donderdagavond begon ik, ondanks
heftige protesten, de wagen al te pakken.
Zaterdagmorgen, de dag van vertrek, was
ik bij uitzondering het eerste op èn in een
uitstekend humeur. Toen die ellendige
lange latten in de op een lijkkist
gelijkende ski-box op het aak van mijn
wagen werden opgeborgen realiseerde ik
mij dat het jammer is dat ze niet meer
van hout worden gemaakt. Anders
hadden we ze mooi kunnen opstoken in
de open haard van ons appartement.
TOM SJIERS
(ADVERTENTIE)
Kümmerly+Frey
De beste kaart voor de beste
wintersportvakantie
Kümmerly Freykuntu
niet missen als u op winter
sportvakantie gaat,
gedetailleerd en duidelijk.
Kümmerly Frey: de
juiste weg naar de beste
wintersportvakantie.
Verkrijgbaar in de boekhandel
Acrobatische
toeren op twee
lange latten.
Leuk, maar zodra
het free-style
skién wordt, geldt
de gewone
wint er sport -
verzekering niet
meer.
FOTO: PERS UNIE
DEN HAAG - Een skiër die zich
rustig door een lift naar boven laat
slepen en vervolgens kalm de
hellingen afdaalt, loopt zo
langzaamaan het risico een
bedreigde minderheid te worden.
In de zucht naar steeds nieuwere
uitdagingen worden op de
witbesneeuwde Alpenhellingen
steeds dwazere, snellere en
gevaarlijker sporten beoefend.
Hoewel, sporten?
Voor wie al jaren braaf van de hellingen
glijdt kan de verleiding groot worden
ook eens deel te nemen aan een snel
heidsrace, in een bobslee te stappen of
zich op ski's voort te laten slepen door
auto's en motoren. Er is alleen een pro
bleem: veel van dergelijke waaghalzerij
en zijn van verzekering uitgesloten.
Wintersporters moeten zich sowieso ex
tra verzekeren tegen de risico's van het
verblijf op het hellende vlak. Die winter
sportdekking komt al gauw neer op een
bedrag van twee gulden per persoon per
dag. Langlaufers kunnen een eigen, wat
goedkopere verzekering sluiten. Maar de
wintersportdekking sluit nog altijd een
groot aantal van de nieuwe winterse ac
tiviteiten uit. Die uitzonderingen -
moeten overigens uitdrukkelijk in de po
lis staan vermeld en er kunnen aanvul
lende verzekeringen voor worden afge
sloten.
Goed nieuws is er voor degenen die
gaan mono-skiën of snowboarden: in de
meeste verzekeringen worden deze risi
co's met ingang van dit jaar wel gedekt.
Uitgesloten van de wintersportdekking
blijven onder meer de volgende sporten:
bobsleeën, skeleton (een eenpersoonssle
de in een speciale baan), ski-alpinisme,
ski-springen, ijshockey, ski-jönng (op
ski's achter auto's en motoren), para-
skiën, snelheidsskièn, freestyle-skiën (fi-
guurspringen) en heli-skiën. De verzeke
ring geldt evenmin voor de allernieuwste
rage, rafting, het in een rubberboot van
de helling glijden. Je moet maar op het
idee komen.
Alpbach nog steeds
Oostenrijks mooiste
ALPBACH - Je hoeft geen fervente win
tersporter of een verstokte romanticus te
zijn, om onder de indruk te raken van
een witbesneeuwd berglandschap, van de
doodstille witte eenzaamheid, hoog op
een berg, van een onder een dik, pak
sneeuw bedekt dorpje.
Of van een torenspits, houten huizen
met schuine daken en een arreslee op de
weg. Oostenrijk heeft ze nog wel, de
dorpjes die aan alle eisen van een
„plaatje" voldoen. Een van die dorpjes
is Alpbach, dat enkele jaren geleden
door de Oostenrijkers zelf werd uitgeroe
pen tot het mooiste dorp van het land.
Betonnen huizenblokken zijn er taboe
en het wintertoerisme (twaalf liften,
twintig kilometer aan pistes) is er aarze
lend ter hand genomen. Dat heeft Alp
bach behoed voor het lot van zoveel an
dere dorpen, waar het toerisme een niet
meer weg te poetsen stempel op het da
gelijks leven hebben gedrukt. Het dorpje
van tweeduizend inwoners heeft 2300
bedden voor toeristen. De afstand naar
Alpbach over de weg vanaf de Neder
landse grens via Salzburg bedraagt 850
kilometer.
