„Een droom
die in
vervulling
is gegaan"
hnal
Ie
OUD-SPELER VAN LEIDEN
FLITST IN AMERIKA
NAAR ABSOLUTE TOP
(fc IS P
ZATERDAG 22 OKTOBER 19
88 PAGINA 25
HAARLEM - In de zomer van
1985 trok Randy Wiel de deur van
zijn flat aan de Leidse Diamant
laan voorgoed achter zich in het
slot. Met de goedlachse Antilliaan
raakte het Leidse basketbal een van
zijn meest kleurrijke exponenten
kwijt. Superverdediger Wiel koos
op dat moment voor een carrière
als coach. En ook daarin flitst hij
nu, bij het gerenommeerde North
Carolina en onder de beschermen
de vleugels van Dean Smith, naar
de absolute top. Urnick Wiel, zeg
maar Randy, draagt dan ook de
blijde boodschap van het Carolina-
blue uit en doet dat met
verve. In zijn enerverende bestaan
dat hem van de ene uithoek van de
wereldbol naar de andere jaagt, is
nauwelijks tijd voor rust. Verstopt
in Haarlem viert hij heel even va
kantie en geeft toe: „Het is prachtig
om terug te zijn. Ik hou van dit
land. Hier wilde ik naar toe om er
eens helemaal uit te zijn".
Randy Wiel was een van de (weinige)
goede dingen die het Leidse basketbal in
1982 overhield aan de door Amstelveen-
coach gepleegde 'staatsgreep'. Kinsber-
gen had de vanwege zijn Nederlands
paspoort aantrekkelijke Antilliaanse at
leet ontdekt en hem na zijn schooltijd
bij North Carolina via de wereldver
maarde coach Dean Smith naar Neder
land gehaald. Drie seizoenen lang verde
digde hij de planken uit het parket van
de Vijf Meihal, maakte toenmalige top
pers als Jimmy Moore en Renso Zwiers
het leven meer dan zuur en streelde 's-
nachts de oren van nachtbrakend Leiden
met virtuoze klanken uit zijn jazz-gitaar.
Wiel: „Eerlijk, ik wist al in 1983 dat ik
weg kon naar Amerika. Ik had vaak con
tact met coach Smith. Hij wist dat ik
graag coach wilde worden, maar ook dat
ik graag speelde. Hij zei: „Speel maar tot
je geen zin meer hebt, daarna ben je wel
kom bij North Carolina"*.
De hang naar de actieve sportbeoefening
bond Wiel door die toezegging langer
aan Leiden, dan willekeurig welke ande
re coach in wording zich gepermitteerd
zou hebben. Maar in 1985 sloeg in Lei
den het noodlot toe, toen sponsor Elmex
zijn contract niet wenste te verlengen en
een nieuwe geldschieter onvindbaar
bleek. „Ik heb toen een uitgebreid ge
sprek gehad met coach Ruud Harrewijn.
Ik was 34 en vond zelf dat ik hooguit
nog een jaar voluit kon gaan. Ruud wist
zelf ook niet wat hij ging doen. We heb
ben de mogelijkheden om terug te keren
in Leiden toen opengelaten".
Schoolbanken
In de zomer van 1985 keerde Wiel terug
naar de schoolbanken om in ieder geval
zijn degree te halen. Die eis stelt Dean
Smith nu eenmaal aan al zijn medewer-,
kers. Wiel: „Je hebt een onderwijzende
taak, dus moet je zelf een gedegen oplei
ding hebben. Je bent bij North Carolina
niet alleen basketbal-coach, je bent een
vaderfiguur voor die jongens. Je moet ze
in alle aspecten van het leven begelei
den, omdat ze het hele seizoen op school
zitten".
Met zijn diploma op zak en het bericht
uit Nederland dat Leiden zonder geld
zat en de ploeg op instorten stond, koos
Wiel voor een plaatsje op de bank van
coach Smith. Een buitenkansje, omdat
een van Smith's assistenten, Eddie Vo-
gler, een baan als hoofdcoach accepteer
de bij Wichita State. Wiel, nu: „Ik heb
Leiden echt gemist. We hadden een
vriendenploeg en daarom was het fan
tastisch om voor Leiden te spelen. Ik
miste ook het winnen als speler. We
wonnen zoveel. Ruud was een goede
coach, maar ook zonder coach hadden
we veel wedstrijden gewonnen. De Leid
se ploeg was uniek. Het waren allemaal
jongens die van zichzelf de motivatie
hadden om te willen winnen. Dat bleek
het seizoen daarop wel. Met jongens als
Emill Hagens, Bert Kragtwijk, Hans
Onder redactie van Gert-Jan Onvlee en Peter van der Hulst
Slordig
UVS staat bekend als een goed georgani
seerde vereniging. Een club met goed ka
der, met voldoende vrijwilligers ook. En
met een uitgebreide trainersstaf die in de
regel ook nog eens op sportief vlak regel
matig prestaties neerzet. Of: laat neerzet
ten.
Geen kwaad woord dus over UVS. Die
vereniging staat als een huis. Een hoofd
klasser op allerlei gebied.
Alleen valt het dan bij zo'n club juist op
als er iets niet helemaal klopt. Als het
eens niet af is.
Zoals tijdens die laatste thuiswedstrijd,
tegen Papendrecht. Want laten we wel
ziin: de reclameborden van de nieuwe
shirtsponsor mochten dan perfect zijn
aangebracht op de omrastering van het
hoofdterrein, het blijft toch een slordig
gezicht als de borden van de oude geld
schieter op zo'n zondagmiddag niet echt
verwijderd blijken te zijn...
Misplaatst
tussen Van Nispen en DSOV, afgelopen
weekeinde in de vierde klasse C zondag.
gang het bijltje, dan wel fluitje erbij neer
te leggen. „Ik had liever op een ander
moment en op een andere manier a,f-
scheid genomenaldus de Hoofddorpse
man-in-het-zwart, „maar de maat is
vol".
BI ij leven, die zegt zestien jaar jaar „met
plezier gefloten te hebben heeft zijn be
slissing inmiddels ook al aan de KNVB
kenbaar gemaakt. De Hoofddorpenaar
over de aanleiding om niet alleen een
voortijdig einde tien minuten na rust
aan de wedstrijd, maar tegelijkertijd ook
aan zijn eigen scheidsrechtercarrière te
maken: „het weigeren van het opgeven
van namen en een dreigende houding
van DSOV-spelers".
Iets dat onder anderen bestuurslid Jan
sen van Van Nispen overigens allemaal
wat was ontgaan, maar daar gaat het
ons van Hutspo(r)t nu niet om. Nee, we
vinden het allemaal eigenlijk een beetje
zuur, een beetje misplaatst ook. Want
zeg nu zelf: juist op het moment dat voet
balliefhebbers middels een fikse wervings
campagne wordt verzocht toe te treden
tot het gilde der scheidsrechters, zélf met
fluiten stoppen.
Dat doe je toch niet?
Mysterieus
De extra motivatie van de doelman die
het onrecht ongedaan wil maken, in
combinatie met de lichte verwarring bij
de strafschopnemer, die nog altijd niet zo
goed kan geloven dat de scheidsrechter
naar de stip heeft gewezen.
We geven toe: net betreft hier dat vage
randgebied, door Joris van der Bergh
heel vroeger al zo knap omschreven in
RANDY WIEL
EERSTE
ASSISTENT
VAN
NORTH
CAROLINA
COACH
DEAN SMITH
en de 100 en 200 meter sprint („Mijn re
cord op de 100 meter staat op 10.1")
vertegenwoordigde, een tamelijk riant
bestaan als profspeler in Nederland en
nu op de drempel naar een toekomst als
een bekende persoonlijkheid in een we
reld waar stuiterende ballen en heel veel
dollars de gang van zaken in het dage
lijks leven bepalen.
v erantwoordelijk
Hij constateert het zelf: „Natuurlijk ben
ik veranderd. Ik ben toch ook ouder ge
worden. Ik heb nu een baan met veel
verantwoordelijkheid. Van Florida' tot
LA kom ik bij mensen over de vloer. Ik
vertegenwoordig coach Smith, ik verte
genwoordig North Carolina. Ik hield van
een grapje, maar ik ben het leven nu
toch van een andere hoek gaan bekij
ken".
Coach Smith is een nationaal bekende
persoonlijkheid, die dagelijks talrijke
verzoeken krijgt voor het geven van
speeches en basketbal-lessen. Daarvoor
ligt echter een standaard-brief gereed
met de simpele tekst: "Ik stuur coach
Wiel". Ook stopt Smith Wiel de video
banden toe met daarop de spelers die in
aanmerking komen voor een sport-stu-
diebeurs bij North Carolina als basket
baller. Wiel: „Ik hoef nooit te vragen
naar welke speler ik op de band moet
kijken. Coach Smith zegt altijd: „Als hij
goed is, zie je vanzelf om wie het gaat."
De gerecruteerden dienen echter aan een
door coach Smith vastgesteld beeld te
voldoen. Wiel: „Wanneer ik een speler
bekijk, dan let ik erop dat hij geen ge
zichten trekt of scheldt op de coach of
op de andere spelers. Mensen, die dat
doen kunnen wij niet gebruiken. Je
moet je goed realiseren, dat je vier jaar
aan speler vastzit, wanneer je hem naar
je school haalt. Wij hebben nooit disci
plinaire problemen dat willen we ook zo
houden. Daarom is er ook een afstande
lijke relatie tussen de coach en de spe
lers. De coach moet je vriend zijn, maar
niet je maatje. Anders kun je als coach
een speler nooit controleren".
Zo bepaalt Wiel de toekomst van jonge,
ambitieuze sporters in Amerika. Maar
niet alleen daar. De school kijkt inmid
dels verder dan haar neus lang is en
heeft de blik nu ook over de grote plas
heen op Europa gericht om talent te re-
cruteren. Zo werd de bij Akrides in IJ-
muiden spelende Erwin Hageman on
langs nog vergast op een bezoek van Bill
Guthridge, een andere assistent van
coach Smith.
Het moet voor elke sporter een droom
zijn voor North Carolina te mogen spe
len. Al was het alleen maar om het Dean
Smith Centre, waar de school haar thuis
wedstrijden afwerkt. Wiel: „Voor ko
mend seizoen zijn er 22.000 seizoen
kaarten verkocht. Meer zitplaatsen zijn
er ook niet. Elke thuiswedstrijd is uitver
kocht. Je kunt alleen nog een paar kaar
ten krijgen via de spelers en coaches.
Wanneer wij niet thuis spelen, worden
er pop-concerten gehouden. Van Bruce
Springsteen, Genesis, Lionel Richie, Mi
chael Jackson".
Droom
Het moge duidelijk zijn: Randy Wiel
heeft zijn geluk gevonden bij North Ca
rolina. En niet alleen daar. In augustus
1986 trouwde hij een psychologe, waar
mee hij nu samen zijn ranch in Chapel
Hill deelt. Daar heeft hij ook nog steeds
zijn eerste liefde: paarden. Wiel: „Dat is
het enige wat ik jammer vind: omdat ik
het zo druk heb, kan ik geen rodeo's
meer rijden. Ja, ik ben gelukkig. Je moet
je eigen geluk maken. Je bent gelukkig
wanneer je de dingen doet, die je geluk
kig maken. Geld maakt niet gelukkig,
maar gebrek aan geld maakt je heel on
gelukkig. Je moet geld verdienen om je
huur te kunnen betalen en je volgende
maaltijd te kunnen kopen. Ik ben niet
rijk. Of eigenlijk ook wel: het is de
droom van iedere coach bij North Caro
lina te mogen coachen en voor mij is die
droom in vervulling gegaan".
JACOB BERGSMA
heb geen trek in een tweede divisie
school. Smith heeft zijn langste tijd bij
North Carolina gehad. Als hij over een
jaar of acht stopt, zal de nieuwe hoofd
coach uit de assistenten komen en dan
maak ik een goede kans. Al weet ik nu
niet of ik wel zo lang kan wachten. Mis
schien komt er tussentijds een aanbie
ding die ik niet kan afslaan. Ik voel dat
ik het punt ben genaderd waarop ik zelf
beslissingen kan nemen in plaats van
suggesties geven".
Voorlopig functioneert Wiel in een
sportsysteem dat zijn gelijke in Neder
land niet kent. Een van de voornaamste
taken van Wiel is het recruteren van
spelers, omdat elke speler slechts vier
jaar bij een universiteitsploeg mag spe
len. Wiel: „De mensen denken dat
North Carolina vanwege zijn goeie naam
niet hoeft te recruteren. Maar als je zo
veel goede spelers bij elkaar hebt, krijg je
er juist heel moeilijk goede spelers bij".
Daarbij komt de eis dat een speler ook
over academische talenten moet be
schikken. Wiel: „Eén van de regels van
coach Smith is dat we zeker moeten we
ten dat een speler in staat is zijn degree
te halen. Dat heeft te maken met propo
sition 48 in de reglementen van de over
koepelende bond. Wanneer een speler
geen goede cijfers haalt, mag hij ook niet
spelen. Onder coach Smith heeft 96 pro
cent van de spelers een diploma ge
haald". De overigen slaagden pas later,
omdat ze hun sportcarrière lieten preva
leren. Mannen als James Worthy en Bob
McAdoo kozen al vroeg voor de sport,
maar keerden als duur betaalde profes
sionals terug naar de schoolbanken.
Glanzend voorbeeld is Michael Jordan,
de absolute vedette van het Amerikaan
se basketbal die de komende acht jaar
bij de Chicago Bulls voor 2,5 miljoen
dollar per jaar op de loonlijst staat, maar
die zich niets te groot voelde om in de
zomermaanden zijn studie bij North Ca
rolina af te ronden.
Het is de voor nuchtere Hollanders on
begrijpelijke wereld van de professionele
Amerikaanse sport. Wiel heeft daar zijn
draai nu definitief gevonden, na zoveel
omzwervingen. Geboren op Curacao,
vijf jaar dienst bij de narcotica-brigade,
een actieve carrière bij North Carolina,
de Olympische Spelen van Mexico, waar
hij in 1968 de Antillen bij het zwemmen
?KEN55.USERU
FOTO: ANDRÊ VAN HAASTEREN
nood reist dit seizoen door het land, dit
in het kader van de uitstraling van het
EK-effect.
Het bestuur van de Voorschotense voet
balvereniging SVLV is van zins er maan
dag een grandioze happening van te ma
ken (zelfs de toch heilige kaartavond
werd verzeten Wij van Hutspo(r)t twijfe
len er ook niet aan: dat wordt groot feest,
daar in Voorschoten.
Zeker na dat toch winnende gelijkspel
Gemis
Overigens, nog even over dat doelpuntlo
ze gelijkspel: heeft u 'm ook zo gemist,
die linkerspits die juist in dit soort be
langrijke partijtjes zo lekker scoort?
Bobo
Wij van Hutspo(r)t doen, u moet ons ge
loven, echt ons best om bondsbonzen niet
al te negatief te benaderen. Gaan er in de
regel van uit dat die mensen bezig zijn
voor hun sport, en niet voor zichzelf.
Soms echter, wordt het ons te machtig.
Zoals deze week, na het resultaat van het
waterpoloduel tussen AZC en Het IJ. Dat
'treffen' van vier maal zeven minuten
'schone' speeltijd eindigde in een 51-4
overwinning van de regerend landskam
pioen: de Alphense formatie scoorde der-
FOTO: ANDRÊ VAN HAASTEREN
halve bijna twee goals per minuut.
Geen prestatie om echt over naar huis of
in de krant te schrijven natuurlijk. Het IJ
zag na vorig seizoen een compleet eerste
zevental vertrekken en werkt deze compe
titie met een veteranenteam af. Nood
gedwongen, omdat een verzoek om lager
te worden ingedeeld door de KNZB niet
werd gehonoreerd.
'De reglementen bieden daartoe geeri
mogelijkheden', zo luidde het officiële
verweer ongeveer. En van dal soort uit
spraken worden Wij van Hutspo(r)t nu
echt redelijk gestoord.
Je moet immers toch wel heel erg bobo
zijn om op zo'n moment voor de regle
menten te kiezen en niet voor je eigen
sport...
Boven:
Randy Wiel, even terug in Nederland:
„Ik hou van dit land..."
FOTO: JACOB BERGSMA
Links:
„Een van de (weinige) goede dingen die
basketballend Leiden overhield aan de
'staatsgreep' van Theo Kins bergen, in
1982: Randy Wiel.
FOTO: KEES VAN DEN BURG?
Heijdeman en Toon van Helfteren haal
den ze zonder Amerikanen nota bene de
play-offs".
Heimwee heeft hij soms, gek genoeg,
ook naar Haaksbergen. Wiel: „Ik ben nu
37, het gaat hard, ja. Maar wanneer we
in Haaksbergen speelden, stond daar elk
jaar weer in het programmablad dat ik
28 was. Ik vond het dus altijd heel leuk
om daar naar toe te gaan".
Spijt van zijn keuze voor een coach-be-
staan bij North Carolina heeft Wiel geen
seconde gehad. Inmiddels heeft hij zijn
horizon ook kilometers verlegd. In de
zomer van dit jaar werd hij zelfs gepro
moveerd tot eerste assistent van coach
Smith. Hoewel de staf van Amerika's
meest gerespecteerde coach zeer honk
vast is, werd zijn 'running-mate' Roy
Williams een worst voorgehouden die
hem na dertien jaar hondstrouwe dienst
regelrecht naar de universiteit van Kan
sas deed rennen om daar de positie van
hoofdcoach over te nemen van Larry
Brown. Williams had graag Randy Wiel
in zijn spoor meegenomen, maar dat
ging niet door. Wiel: „Roy vroeg me, tij
dens het opruimen van zijn kantoor, om
met hem mee te gaan. Hij wilde in Kan
sas het North Carolina systeem opzetten
en vond mij de beste man om hem daar
bij te helpen. Ik heb toen coach Smith
gebeld. Die vroeg me of ik het naar mijn
zin had bij North Carolina. Toen ik 'Ja'
had gezegd, zei hij: „Dan ben jij vanaf
nu mijn eerste assistent".
Geen trek
Met die benoeming won de naam van
Wiel onmiddellijk zeer veel aan impor
tantie. Nu al verdringen tweede divisie-
scholen zich om Wiel als hoofdcoach
binnen te mogen halen. Wiel echter: „Ik
zijn boek over de mysterieuze krachten
in de sport.
Maar toch. Zou UVSer Marcel Tolsma
afgelopen zondag mede daarom die straf
schop tegen DWV niet hebben benut?
Of anders gezegd: is het daarom dat on
terecht uitgedeelde strafschoppen vaker
worden gemist dan de penalty's waarmee
een ieder vrede heeft?
Feest
Maandag arriveert-ie dan eindelijk in
Voorschoten. De vier maanden geleden
in Duitsland door Oranje veroverde Eu
ropa Cup voor landenploegen. Het klein-
BeidwOowumt
