Joegoslavië wacht op
het rollen van koppen
VASTGOED
Ichip met auto's krijgt zeegraf
KRACH'87
Vluchtelingen breken
door VN-linies Cyprus
PARTIJTOP MOET ANTWOORD GEVEN OP CRISIS
Buitenland
CcidócSoiucmt
MAANDAG 17 OKTOBER 1988 PAGINA 5
(Van onze speciale
verslaggever Leo van Vlijmen)
BELGRADO In de
Joegoslavische hoofdstad
Belgrado is de partijtop
vandaag begonnen aan
een tweedaagse vergade
ring waar, zo is de ver
wachting, heel wat kop
pen van hooggeplaatsen
zullen rollen. Inzet van
de bijeenkomst van het
Centraal Comité van de
Bond van Joegoslavische
Communisten is de poli
tieke, sociale, economi
sche en etnische crisis in
het land.
In Belgrado heerste vanmor
gen een gespannen sfeer.
Hoewel er niet meer militie
en militairen op de been zijn
dan normaal, wordt er nog
steeds rekening mee gehou
den dat vandaag of morgen de
noodtoestand wordt afgekon
digd.
De liberale partijleider van
Slovenië, Kucan, waarschuw
de dat het land zich bevindt
op de rand van een burger
oorlog. Later verklaarde een
onderminister van defensie
dat het leger van Joegoslavië
„ongerust" is over de huidige
politieke spanningen in het
land.
Die waarschuwingen lijken
echter niet besteed aan de
Servische partijleider Slobo
dan Milosevic, die de afgelo
pen dagen nieuw geschut in
stelling bracht. In een inter
view trok hij fors van leer te
gen de „deugnieten, dieven en
fascisten" in de partijleiding.
Eerder dreigde hij al zijn na
tionalistische „stoottroepen"
op de been te zullen brengen,
als hij vandaag en morgen
zijn zin niet krijgt.
litiek spelen". Volgens Kucan
kan de crisis alleen overwon
nen worden door het invoe
ren van democratische her
vormingen en grotere politie
ke vrijheden.
f
Sterke man
Daar wil Milosevic echter
niets van weten. Gelet op de
massale steun die hij vanuit
de Servische bevolking geniet
en de roep in Servië en ande
re republieken om een „ster
ke man", achten waarnemers
het geenszins uitgesloten dat
Kucan op de partijtop het on
derspit zal moeten delven. De
Servische leider zou dan zijn
ambitie kunnen vervullen: in
de voetsporen treden van de
grondlegger van het moderne
Joegoslavië, Tito.
Een groep van negentien
hoogleraren, schrijvers en
beeldende kunstenaars heeft
echter vlak voor het weekein
de een memorandum opge
steld, waarin de in 1980 over
leden Tito medeverantwoor
delijk wordt genoemd voor de
huidige crisis. Tito, wiens
naam tot nu toe onaantastbaar
was, wordt verweten dat hij
een ondemocratisch systeem
in het leven heeft geroepen.
De voormalige partizanenlei
der, wiens foto nog overal in
Joegoslavië aan de muur
hangt, krijgt nu het verwijt
dat hij mede schuldig is aan
de ernstige politieke, maat
schappelijke en economische
crisis, waarin het land is te
recht gekomen. In het docu
ment van het „Comité voor
geestelijke vrijheid", zoals het
collectief van de samenstel
lers zich noemt, wordt ook de
blokvrije positie van Joegosla
vië en de luxueuze levensstijl
van president Tito bekriti
seerd.
Milosevic heeft nog niet op
het memorandum gereageerd.
)PEC wil hoger
produktieplafond
JYADH Saudiarabië en de andere lan-
»n in de Samenwerkingsraad voor de
ilf (GCC) zijn bereid het produktiepla-
id van de OPEC, de organisatie van
je-exporterende landen, te verhogen in
in poging de olieprijs te stabiliseren. De
«rruiming van de produktiequota's lijkt
ook op gericht om de olie-inkomsten
in Iraq op hetzelfde peil te brengen als
van Iran. De olieministers van de zes
Ifstaten zijn gisteren in Saudiarabië bij-
igekomen om de vergadering van twee
langrijke OPEC-commissies donderdag
ïn"i Madrid voor te bereiden. In afwachting
de nieuwe afspraken heeft Egypte gis-
n de exportprijzen van ruwe olie ver-
;d met dertig dollarcent per vat.
Amerikanen gedood
in Afghanistan
ISLAMABAD Het leger
van Afghanistan heeft dit
weekeinde naar verluidt
twee Amerikanen en twee
Pakistanen gedood bij een
aanval op Afghaanse opstan
delingen in de buurt van
Gardez, de hoofdstad van de
oostelijke provincie Paktia.
De regeringszender „Radio-
Kabul" meldde dat het leger
een contra-offensief lanceer
de op het Afghaanse verzet
en daarbij onder anderen
twee Amerikaanse „advi
seurs" uitschakelde. Het zou
het eerste bewijs van directe
Amerikaanse inmenging in
de oorlog zijn.
Verdachte
chemicaliën in wrak
vliegtuig Zia
ISLAMABAD In de wrakstuk
ken van het vliegtuig dat 17 augus
tus de dood betekende van de Paki
staanse president Zia ul Haq, zijn
een ontsteker en verdachte chemi
caliën aangetroffen die dikwijls in
explosieven worden gebruikt. Dit
staat in het officiële onderzoeksrap
port dat gisteren in Islamabad werd
gepubliceerd. Deskundigen die het
wrak de afgelopen weken onder
zochten komen tot de conclusie dat
sabotage „naar alle waarschijnlijk
heid" de oorzaak van het vliegtuig
ongeluk is geweest. In het rapport
wordt een mechanisch defect in elk
geval als oorzaak uitgesloten.
VS en Filipijnen
akkoord over bases
MANILA/WASHINGTON De
VS en de Filipijnen hebben van
daag de verlenging van de huur
overeenkomst getekend voor de
Amerikaanse militaire bases in
de Filipijnen. De overeenkomst
geeft de Amerikanen het recht
nog twee jaar gebruik te maken
van de luchtmachtbasis Clark, de
marinebasis Subic Bay en vier
kleinere militaire bases. De twee
eerste zijn de grootste Ameri
kaanse bases in het buitenland.
De VS zullen de Filipijnen onge
veer 1 miljard guldenr per jaar
aan economische, militaire en
ontwikkelingshulp verstrekken.
Fortuin voor versleten
tandenborstel Napoleon
MUENCHEN Een met zilver en goud
ingelegde tandenborstel van de Franse
keizer Napoleon de Eerste is dit week
einde op een veiling in München voor
39.000 mark, ongeveer 40.000 gulden,
verkocht. De vraagprijs was 48.000
mark. De naam van de koper werd niet
bekendgemaakt. Volgens het veiling
huis Hermann Historica heeft Napoleon
de tandenborstel, die voorzien is van
zijn wapen, in 1815 bij de slag om Wa
terloo verloren. Een Brits officier vond
na de strijd de borstel en bewaarde het
kleinood. Aan de authenticiteit van de
tandenborstel hoeft niet te worden ge
twijfeld, aldus het veilinghuis. Napoleon f
zorgde goed voor zijn gebit want de bor
stel is behoorlijk versleten.
DEN HAAG Vorig jaar
gebeurden er op 19 oktober.
Zwarte Maandag, gruwelijke
dingen op Wall Street en de
daaraan met ziel en zaligheid
gebonden effectenbeurzen van
de wereld. Binnen een dag
verminderde de waarde van
het gehele effectenbezit op
aarde met een bedrag, dat
aanzienlijk groter is dan alle
schulden van de Derde-
Wereldlanden bij elkaar.
Voor Amerikanen, die altijd
een beetje overdrijven als het
om geld gaat, was de totale
schade 1,7 triljoen dollar. Maar
wij noemen die Amerikaanse
triljoenen slechts biljoenen en
hun biljoenen zijn miljarden
bij ons. Het ging dus om een
klap van 3,4 biljoen gulden
ofwel 3,4 miljoen maal 1
miljoen gulden. Bij zo'n bedrag
kan men zich weinig
voorstellen. Je kunt er 1
miljard Chinezen leuk mee op
vakantie sturen. En voor het
vervoer van bedragen van
deze orde zijn waarschijnlijk
alle treinstellen van de
Nederlandse Spoorwegen niet
toereikend. Het is krankzinnig
veel geld.
De schade die individuele
slachtoffers in de Krach
opliepen is wat
overzichtelijker. De
lijstaanvoerder van de
vierhonderd rijkste
Amerikanen is volgens het
blad „Forbes" de
supermarktkeizer Sam
Walton. Als gevolg van Black
Monday en de daarop
volgende Terrible Tuesday
daalde het vermogen van Sam
van ongeveer 17 miljard
gulden naar 12 miljard. Dat
was een gevoelig verlies van 5
miljard gulden, een bedrag
waarmee menig aankomend
miljardair al zeer gelukkig zou
zijn geweest. In het jaar dat op
de Krach volgde, heeft Sam
inmiddels 1 miljardje van de
schade kunnen herstellen.
Een ander vooraanstaand
slachtoffer van de Krach is
volgens de BBC de
kranten magnaat Rupert
Murdoch, die een derde van
zijn vermogen zag verdwijnen
in de vulkaanerupties van de
beurspaniek. Er vielen ook
honderdduizenden slachtoffers
onder kleine beleggers, die
door het geweld als vlooien uit
de tapijten en gobelins van de
financiële instellingen werden
geslagen. Weinigen van hen
hebben de weg naar Wall
Street en de daarbij
aangesloten filialen
teruggevonden.
Ook pensioenfondsen en
andere professionele
geldbeleggers zijn een flink
stuk voorzichtiger geworden.
Want er is geen enkele reden
om aan te nemen, dat zwarte
onlustdagen voortaan aan de
beurzen zullen voorbijgaan.
Zelfs de Goldrush-cursus van
Teleac zal de kleine belegger
niet van toekomstig onheil
kunnen vrijwaren.
Bij alle rampspoed van de
oktoberkrach zijn er toch nog
inventieve geesten opgestaan,
die kans hebben gezien om uit
de ellende munt te slaan. De
onheilsprofeet Ravi Ba tra is
een van de gezaghebbendste
financiële guru's geworden
door twee jaar voor de Krach
alreeds een boek te publiceren
onder de sombere titel: „De
Grote Depressie van 1990".
Daaraan is, na de Krach, een
tweede deel toegevoegd onder
de -titel: „Overleven na de
Grote Depressie van 1990".
Piraten als de financier Paul
Bilzerian (nog een prille
tycoon van 38 jaar) kochten de
ondergewaardeerde aandelen
van enorme ondernemingen
op om die bedrijven
vervolgens in stukken met
winsten van honderden
miljoenen weer van de hand te
doen.
Oplichters stortten zich ook op
kleine beleggers, die hun
vertrouwen in de
effectenbeurzen hadden
verloren. Een favoriete
methode van de oplichters is
het verkopen van aandelen in
niet-bestaande goudmijnen.
Investeerders die snel hun
verliezen van Zwarte
Maandag willen goedmaken,
krijgen de gelegenheid om
eenheden van honderd ton
onverwerkt erts te kopen
tegen gemiddelde prijzen van
10.000 gulden, onder de
garantie dat er uit de ertshoop
voor minstens 16.000 gulden
aan baar goud komt. De
bedriegers weten steeds
opnieuw geïnteresseerde
klanten te vinden.
De omvang van het financiële
leed is groot geweest, hoewel
velen niet willen toegeven op
Zwarte Maandag door de
mangel te zijn gegaan Zij
beweren, net voor de Krach
uit de markt te zijn getreden
en op maandag en dinsdag bij
het sluiten van de markt
goedkoop te hebben ingekocht.
Ik vraag me af hoe die mensen
etseerste verjaardag van de
Krach van '87 gaan vieren.
Milosevic zal zich met derge
lijke opmerkingen niet popu
lairder hebben gemaakt bij de
overige partijleiders, die toch
al niets moeten hebben van
zijn veldtocht om Servië weer
tot de machtigste deelrepu
bliek in Joegoslavië te maken.
Zijn aanhangers daarentegen
hebben inmiddels aangedron
gen op een buitengewoon par
tijcongres, dat de „vijanden
van het volk" definitief moet
wegzuiveren.
Het is geen gewaagde voor
spelling dat het vandaag en
morgen zal uitlopen op een
ware krachtmeting tussen Mi
losevic en de leiders uit de
welvarende noordelijke deel
republieken, waar Milosevic
wegens zijn conservatieve
denkbeelden uiterst impopu
lair is. In Sloveense en Kroa
tische kranten worden Milo
sevic en zijn nationalistische
achterban zelfs openlijk ver
geleken met Hitier en zijn
bruinhemden.
Volgens de Sloveense leider
Kucan maakt Milosevic mis
bruik van „de ellende van de
mensen". Hij riep de partij op
een „einde te maken aan deze
waanzin die ons land naar de
afgrond voert. Het is makke
lijk om een groot aantal onte
vreden mensen op de been te
brengen en hun de illusie te
geven dat zij een rol in de po-
Storm Joan treft
Aruba en Curacao
Tito wordt in Joegoslavië nog steeds vereerd. Bij een protest
demonstratie in de stad Sombor dragen deze vrouwen een
portret van de overleden vader des vaderlands mee. foto: ap
WILLEMSTAD De tropi
sche storm Joan heeft gisteren
op Aruba, Bonaire en Curasao
voor miljoenen guldens schade
aangericht. De meteorologi
sche dienst op Curacao sluit
niet uit dat Joan de komende
dagen aan kracht zal winnen
en uitgroeit tot een heuse or
kaan. Bij het passeren van Cu
racao en Bonaire werden
windsnelheden gemeten tot
bijna tachtig kilometer per
uur Van veel huizen werden
de daken weggeslagen, bomen
ontworteld en elektriciteitslei
dingen vernield. Tientallen
mensen raakten gewond.
door Bert van Velzen
Zaterdag 29 oktober verschijnt bij deze krant de special
In deze special: nieuwe ontwikkelingen op het gebied van telecommunicatie in bedrijfsgebouwen
horeca-voorzieningen in kantoren en fabrieken noviteiten op het gebied van kantoorinrichtingen
de stand van zaken op de vastgoedmarkt Informatie óver de adverteermogelijkheden in deze
special wordt u graag verstrekt door Ronald te Boekhorst, bereikbaar onder nummer 071 - 122 244.
Bewijs voor gifaanval
op Kurden
ANKARA Iraq heeft bij aan
vallen op Kurdische boeren en
docpelingen inderdaad gebruik
gemaakt van chemische wa
pens. Tot deze conclusie komt
een groep Amerikaanse weten
schappers die hiervoor na on
derzoek in vluchtelingenkam
pen in het zuid-oosten van Tur
kije „verpletterende bewijzen"
heeft gevonden. De weten
schappers onderzochten meer
dan 100 slachtoffers van de
aanvallen en bestudeerden 25
medische dossiers.
Taartjes-toren
Sommige mensen dromen er wel eens van, dat zij net zoveel
taartjes mogen eten als zij maar willen. Voor zo'n tweehonderd
Australiërs werd die droom het afgelopen weekeinde werkelijk
heid. In Brisbane mochten zij deze met talrijke roomsoezen be
klede Eiffel-toren verorberen. De taartjes-toren was een zeer
kortstondige bezienswaardigheid op de Expo, die in Brisbane
wordt gehouden ter gelegenheid van ,'iet tweehonderdjarige be
staan van Australië. 'v FOTO: ap
Minister
Charasse
'1 schokt
Fransen met
bistro-taal"
kw (Van onze correspondent
per Bob van Huët)
?t i jRIJS De Franse onder-
h nister voor begrotingsza-
in Michel Charasse is hard
in weg het „enfant terrible"
j worden van het kabinet
card. De rechtse oppositie
n te dit weekeinde niets
jf nder dan zijn aftreden na-
v t een boze Charasse twee
ein rnalistes van „La Cinq",
tocvijfde tv-net, had uitge-
akt voor „sloeries".
AF
llega s van het tweetal
er igde de minister „één voor
n f i te zullen schillen" met be-
H lingcontroles. Aanleiding
im >r de hoog opgelopen affaire
07 5 een andere uitspraak van
arasse, die in Frankrijk in-
ddels een zekere faam ge-
t vanwege zijn vele bar-
tnse en alles behalve parle-
ntaire uitdrukkingen. Het
tste staaltje daarvan viel de
n ige week te horen. Toen
iiss inse douaniers een circuit
irto »r het witmaken van drugs-
d hadden uitgeschakeld
ins klaarde de minister tegen-
n n t de journalistes van „La
bra iq" ..De gasten die jongeren
cië t drugs vergiftigen en daar-
?rs i poen verdienen, we zullen
laten opvreten". Toch wat
om chrokken van zijn ordinai-
i IJ bistro-uitdrukking probeer-
en Charasse uitzending daar-
p ete voorkomen. Maar de
elij rnalistes en de redactie van
ndi Cinq" vonden die veel te
>i en weigerden, wat de
lende minister inspireerde
venstaande belediging en
r ment.
lts vond dat de imperti-
lle Charasse zich nu wel
iogelijk had gemaakt. De
rige, liberale oud-cultuur-
lister Frangois Léotard zei
:hokt te zijn door de affai-
Jedi die volgens hem bewees
de socialisten hun macht
een „instrument van
ik" wilden maken.
/ooAin Juppé, secretaris-gene-
iran de neo-gaullistische
vond de belediging aan
adres van de journalistes
:n opvoedingspro-
datjem", maar ontoelaatbaar
volgens hem dat een mi-
ir „burgers met de belas-
{dienst bedreigde om per-
ilijke rekeningen te veref-
woordvoerder van pre-
Rocard probeerde de
rdvik te sussen met de oproer
ig dat Charasse toch een
itekende minister was. „Hij
ft nu eenmaal een stijl die
lit springt, wat eerder ge
ld is. Maar soms gaat hij wat
er". De minister zelf vond
een hoop ophef om niets
bezwoer dat hij zijn macht
zou gebruiken om zich te
;ken. De beide journalistes
rde hij zelfs een bloemetje.
Mickey in Moskou
Er zijn nieuwe tijden aangebroken in de Amerikaans-Russische
betrekkingen en om dat te illustreren werden gisteren Mickey
Mouse en Misha the Bear toegelaten op het Rode Plein. Mickey
en Misha, creaties van wijlen Walt Disney, behoorden tot voor
kort tot verboden lectuur in de Sovjetunie. foto: ap
ASTROMERITIS Duizenden Grieks-Cypriotische vluchtelin
gen zijn gisteren door de VN-vredesmacht tegengehouden toen
ze probeerden terug te keren naar hun vroegere woningen in
het Turkse noord-Cyprus. Velen wisten door de VN-linies en
prikkeldraadversperringen te breken en door te dringen tot in
het niemandsland, maar geen van hen bereikte de Turkse zijde
van de(grqns.
In de grenszone patrouillerende Britse VN-troepen achtervolg
den de Grieks-Cyprioten en escorteerden de demonstranten, on
der wie grijsaards en kleine kinderen, terug naar het Grieks-
Cypriotische deel van het eiland.
De politie schat dat ongeveer vijfhonderd mensen meededen aan
de mars van het plaatsje Astromerites, zo'n dertig kilometer ten
westen van de hoofdstad Nicosia, naar het vlak bij de bufferzone
gelegen Morphou. Voor ze zich bij de demonstratie aansloten
hielden president George Vassiliou en andere Grieks-Cyprioti
sche leiders een toespraak. Ze herhaalden dat het Cyprische pro
bleem niet kan worden opgelost voor de 25.000 man Turkse
troepen en de Turkse kolonisten van het eiland verdwenen zijn.
De Turkse zijde verwerpt deze eisen, die worden onderschreven
door een reeks resoluties van de Algemene Vergadering en de
Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
Cyprus is verdeeld sinds Turkse troepen het noorden van het
eiland in 1974 bezetten om de minderheid van 18 procent Turks-
Cyprioten te beschermen. De invasie volgde op een door het
Griekse kolonelsregime gesteunde coup-poging van voorstan
ders van hereniging met Griekenland. In totaal vluchtten
200.000 Grieks-Cyporioten, eenderde van de totale bevolking,
naar het zuiden. Vanuit het zuiden vluchtten 40.000 Turks-Cy
prioten naar het noorden. De Turks-Cyprioten richtten in no
vember 1983 een eigen staat op in het noorden, maar tot nu toe
heeft alleen Turkije deze staat erkend. In augustus zijn Vassiliou
en de Turks-Cypriotische leider Rauf Denktash onder VN-toe-
zicht aan vredesbesprekingen begonnen. Na vredesbesprekingen
in 1976 kwamen de beide partijen overeen op het eiland een fe
derale staat te vestigen met twee zones. Maar daar is nooit iets
van gekomen omdat beide partijen het oneens zijn over de ver
deling van de macht, de terugkeer van de vluchtelingen en het
terugtrekken van de Turkse troepen en kolonisten.
Tienduizend
kinderen vinden
de dood in
vluchtelingen
kamp
KHARTOUM Alle tiendui
zend kinderen onder de vijf
jaar in de met vluchtelingen
overbelaste Sudanese stad
Abyei zijn overleden. Dit heb
ben hulpverleners in de stad,
waarheen de Verenigde Staten
zijn begonnen met een lucht-'
brug voor voedsel en medicij
nen, dit weekeinde meege
deeld. Een hele generatie is
uitgeschakeld door de honger
in de stad in de zuidelijke pro
vincie Kordojan, aldus de
hulporganisaties.
De bevolking van Abyei groei
de uit naar 100.000 mensen na
dat 25.000 mensen van de Din-
ka-stam er hun toevlucht had
den gezocht, gevlucht voor
vervolging van Arabische mi
litie-leden, honger en over
stromingen. In het gebied
woedt al vijf jaar een burger
oorlog waarbij christelijke en
animistische volksgroepen in
het zuiden strijden tegen de
Arabische islamitische invloed
uit het noorden.
De situatie in de stad is echter
nauwelijks beter te noemen
dan op het platteland waar de
Dinka's vandaan komen.
Overstromingen hebben de
wegen tot Abyei ontoeganke
lijk gemaakt en de voedsel
hulp kan maar met kleine
hoeveelheden tegelijk worden
aangevoerd.
•SABON De Portugese regering ziet geen kans tegemoet te
len aan bezwaren van milieubeschermers en een alternatief
inden voor het plan om een Japans schip met 5.400 gloed-
we auto's aan boord tot zinken te brengen in de Atalanti-
e Oceaan.
is geen praktisch alternatief", verklaarde admiraal Silva
rta, voorzitter van de Portugese Nationale Raad tegen Ver-
ling van de Zee. De eigenaar van de „Reijin" heeft het schip
il loss verklaard en weigert voor de kosten van een fatsoen-
e berging op te draaien. Verkoop van de lading zal vermoe-
ijk schadeclaims opleveren van Japanse autofabrikanten,
tgens Horta wordt de Reijin, die 27 april tijdens zijn eerste
aan de grond liep, binnenkort al versleept naar een 2.000
meter diep gedeelte van de oceaan dat het Japanse vaartuig tot
graf moet dienen. De lading van het schip vertegenwoordigt een
waarde van 100 miljoen gulden.
Milieubeschermers hebben gezegd dat naar schatting 173 ton ko
per en lood, 115 ton verf, 28 ton olie en meer dan 1.000 ton rub
ber, plastic en textiel in het zeewater terecht komt als schip en
lading tot zinken worden gebracht. De in Parijs gevestigde mi
lieu-organisatie Robin Wood noemde het besluit zelfs een „eco
logische misdaad".
Mdedewerkers van de kustwacht voorspellen dat het wrak bij
de eerste de beste storm zal kapseizen en zinken in de ondiepe
kustwateren. „Wij zien daarom het dumpen op zee als het min
dere euvel", zei Horta.
Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer
monster wordt woedend en met één reuzenzwaai van zijn tenta
kels slaat hij Rob het houweel uit de hand. Nu heeft het dier een
van zijn vangarmen om hem heen geslingerd, maar met de uiter
ste moeite slaagt Rob er in zich te bevrijden. Nog net op tijdl De
snavelachtige bek van de inktvis opende zich reeds om hem te
verslinden.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Rob grijpt zijn houweel, het enige wapen waarover hij be-
Hij weet dat deze inktvis tot de gevaarlijkste en sterkste
behoort. De resuachtige vangarmen slingeren zich om zijn
en proberen hem dan dood te drukken. Hoe zal hij zich
