Publiek gelooft niet
meer in schone Rijn
Goed
jaar
ANWB
Specialisten denken nog niet aan acties
Student ie
pabo mo£'
voldoendi
kunnen -
rekenen w
Lydia Chagoll rekent af met Hirohit
EG: Frankrijk moet Nissan Bluebirds als Europees beschouwen
Justitie terughouderM
bij illegale Surinamem
Groen licht voor
nieuwe opleiding
jachtvliegers
G0EDBEKEKEN
L'ï
BINNENLAND/BUITENLAND
ficidaeSommtt
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1988 PAGI]
in,te
Aids Fonds start
inzamelingsactie
DEN HAAG Het Aids Fonds is van
daag een reclame-campagne gestart onder
de titel „No pay, no cure Met deze cam
pagne hoopt het fonds geld bijeen te bren
gen om de 605 aids-patiënten en de tien
tot twintigduizend sero-positieven in ons
land hulp te bieden. Het fonds verwacht
dat er een „enorm" bedrag nodig zal zijn.
Niet alleen voor de ontwikkeling van een
vaccin, maar ook met het oog op een
eventuele aids-explosie. Het percentage
sero-positieven dat daadwerkelijk aids
krijgt wordt namelijk steeds groter. Enke
le jaren terug werd dat percentage geschat
op tien tot twintig procent, nu wordt al
gesproken over dertig, misschien zelfs
vijftig tot zeventig procent.
Het bestuur van het Aids Fonds met de tekst die van
daag in verschillende landelijke dagbladen te lezen is
DEN HAAG De me
disch specialisten zullen
voorlopig geen acties voe
ren, nu de bemiddelings
poging in het conflict over
hun inkomen is mislukt.
„Acties zijn op dit moment in
het geheel niet aan de orde",
zegt een woordvoerder van de
specialistenvereniging LSV.
Staatssecretaris Dees van
volksgezondheid moet nu de
knoop doorhakken. Hij neemt
volgende week een beslissing,
en de verwachting is dat hij de
vergoeding voor de praktijk-
kosten van de specialisten met
40.000 zal verlagen tot
65.000
Voormalig Philips-topman dr.
Wisse Dekker probeerde te be
middelen in het conflict tussen
specialisten, ziekenfondsen
(VNZ) en particuliere ziekte
kostenverzekeraars (KLOZ).
De VNZ ging niet akkoord
met het resultaat. Volgens de
LSV was op „uiterst belangrij
ke punten" tussen alle deelne
mers aan het overleg al over
eenstemming bereikt. „De ge
volgen van het afhaken van
de ziekenfondsen zijn ernstig.
Niet in het minst omdat bij
een overeenstemming een her
stel van de medewerkersrela
tie tussen ziekenfondsen en
specialisten tot de mogelijkhe
den had behoord", aldus de
LSV.
Het is nu al maanden zo dat
ziekenfondspatiënten hun spe
cialist rechtstreeks moeten be
talen in plaats van dat de nota
naar het ziekenfonds gaat. Met
het afhaken nemen de zieken
fondsen een zware verant
woordelijkheid op zich, zowel
ten aanzien van hun verzeker
den als ten aanzien van hun
plannen tot vernieuwing van
de gezondheidszorg, zo waar
schuwen de specialisten.
Het overleg had een uurtarief
opgeleverd van 200 waarin
zowel de praktijkkosten als
het inkomen van de specialist
waren opgenomen. Dit bedrag
zou dan moeten worden „ver
taald" in tarieven op grond
van het tijdsbeslag dat met be
paalde verrichtingen is ge
moeid. Volgens algemeen se
cretaris mr. N. de Jong van de
VNZ zou dit leiden tot grote
verhogingen in plaats van tot
een vermindering van de kos
ten. Hij sprak over een „ader
lating" van 100 miljoen. Daar
komt dan nog bovenop een
verhoging van 150 miljoen
door de doorwerking naar de
kosten van specialisten die in
loondienst werken.
ROTTERDAM De
mensen in de landen aan
de Rijn geloven niet dat
er ooit nog veilig en zon
der gevaar voor de ge
zondheid in deze rivier zal
kunnen worden gezwom
men. De meesten vinden
dat de Rijn er ook lang
niet meer zo mooi uitziet
^ls vroeger.
De waterkwaliteit wordt door
de vele vervuilende indus
trieën langs de rivier zo sterk
aangetast dat men in de Rijn
staten zeer pessimistisch is ge
worden over de toekomst van
de rivier. Dat is gebleken bij
een groot onderzoek dat is
verricht in Nederland, de
Bondsrepubliek, Zwitserland
en Frankrijk. De enquête,
waarvan de uitkomsten van
daag bekend zijn gemaakt, is
gehouden in opdracht van de
gemeente Rotterdam.
Meer dan 300 Duitsers, 300 Ne
derlanders, 200 Zwitsers en
200 Fransen zijn door de uni
versiteiten van Nijmegen,
Düsseldorf, Straatsburg en
Konstanz uitgebreid naar hun
mening gevraagd over de toe
stand van de Rijn. De scepsis
van de bevolking gaat gepaard
met een gebrek aan vertrou
wen in de politici die zich met
de Rijnvervuiling bezighou
den. Vier van de vijf onder
vraagden zijn van mening dat
politici in hun redevoeringen
over de Rijn de waarheid niet
vertellen. Slechts strenge wet
geving en zware straffen kun
nen de Rijn er in de toekomst
misschien weer bovenop hel
pen, meent 90 procent.
Niet minder dan 96 procent
vindt dat de rivier er op dit
moment slechter aan toe is
dan vijftig jaar geleden. Dat
het de komende vijftien jaar
net zo slecht blijft gaan, be
twijfelen echter de meeste on
dervraagden. Dat de Rijn er in
2002 nog slechter aan toe is
dan nu, gelooft slechts 44 pro
cent. De helft van de onder
vraagden meent dat de Rijn
dan zelfs een stuk schoner zal
zijn.
Het publiek (althans 97 pro
cent van de ondervraagden) is
duidelijk in de mening dat de
industrie de allergrootste boos
doener is bij de vervuiling. Als
antwoord op de vraag wie het
meest aan de Rijnvervuiling
bijdragen, krijgt Frankrijk van
88 procent de zwarte piet, ge
volgd door de Bondsrepubliek
(87 procent), Zwitserland (73
procent) en Nederland, dat de
rij sluit met 66 procent.
Scherpere EG-wetgeving en -
maatregelen worden door 54
procent aangegeven als sterk
ste wapen in de strijd tegen de
Rijnvervuiling. Wetten en
maatregelen van nationale
overheden worden als snelste
en meest effectieve hulpmaat
regelen gezien. Desondanks
vindt de meerderheid dat
voorlopig liederen in de geest
van „Warum ist es am Rhein
so schön", maar moeten
worden afgeschaft.
De gemeente Rotterdam over
legt met tal van bedrijven
langs de Rijn over het terug
brengen van de lozing van af
valstoffen in de rivier. De ver
vuiling concentreert zich aan
het eindpunt van de rivier, in
de haven van Rotterdam. Daar
moet jaarlijks zo'n tien miljoen
kubieke meter havenslib
worden opgeslagen, omdat dit
op zee noch op andere wijze
gebruikt mag worden. De ge
meente is een Project Onder
zoek Rijn begonnen dat ervoor
moet zorgen dat de Rijn in
2000 een behoorlijk stuk scho
ner is, zodat het havenslib
weer in zee' gestort kan
worden. Men heeft berekend
dat in 2002 de Slufter, het bek
ken op de Maasvlakte waarin
het nu nog wordt gestort, vrij
wel zeker helemaal vol zal
zijn. Rotterdam kan en wil
zich geen tweede Slufter ver
oorloven.
De meeste mensen in de Rijnlanden vinden dat liederen in de geest van
so schön", voorlopig maar moeten worden afgeschaft.
,Warum ist es
wa
aa
eve
1 ïble
DEN HAAG Eeprs
jaars studenten van d#en
dagogische acadef
voor het basisondef
(pabo's) moeten vooil
bij het begin van hunl
die een test afleggen f
rekenen en wiskundej
de uitslag niet voldo
is, worden zij verp
hun kennis in eigen
bij te spijkeren via eei
genoemd zelfstudiepa
dat door de pedagogj
academies is ontwikkP
Deze nieuwe regels zijn
uitvloeisel van het p-
„Reken maar" dat vorig jlSTC
opgezet vanuit de HBO- dat
het advies- en overlcgor" D
voor het hoger onde y
Aanleiding vormde een
port van de onderwijsinj
tie, waaruit bleek dat d 1
kenvaardigheid van pab< lachl
denten in een aantal gevj^g
onvoldoende is.
:tes k
ben
iteve
Vanaf het studiejaar 1992
is wiskunde een verplichl
voor toelating tot de
Tot die tijd moet elke
student na het eerste jaait0eji:
toets afleggen waarvan htu^g(
veau vergelijkbaar is me
vak wiskunde A in het i
examenpakket van de ha
Twee weken geleden we)
ook al de eisen aan de stu"
ten voor het vak Nederl
ter discussie gesteld. De
spectie hoger onderwijs
seerde toen dat er een
moet komen aan de nu
geldende praktijk dat bij|
op de drie pedagogische
mies studenten nog
kunnen slagen met een oi
doende voor Nederlands.
Ier h
Ric
:entr
naa
nstri
jrnac
Ce
1S1
DEN HAAG De ANWB
heeft 1987 afgesloten met
een positief saldo van 15,5
miljoen gulden. De be
drijfsopbrengsten bedroe
gen in totaal ruim 372
miljoen gulden. In 1986
leed deze grootste vereni
ging van Nederland (meer
dan 2,6 miljoen leden) een
verlies van 7,2 miljoen
gulden.
Dit jaar verwacht de ANWB
eveneens een positief resultaat
van 15 miljoen gulden. In de
jaren negentig mikt de bond
op drie miljoen leden, zo ver
meldt het gisteren gepubli
ceerde jaarverslag.
Het positief saldo is vooral te
danken aan het wegvallen van
de eigen reisorganisatie, een
stijging van het aantal lid
maatschappen, hogere be
drijfsopbrengsten en minder
kosten („overheadkosten") van
de hulpdiensten. De Wegen
wacht had een druk jaar. Het
aantal hulpverleningen kwam
uit op 645.000; een kleine
12.000 pechgevallen meer dan
in 1986 (633.537). Zoals bekend
kampt de Wegenwacht met
een gebrek aan gekwalificeerd
personeel, reden waarom de
ANWB de laatste jaren zoge
noemde „open dagen" organi
seert. In 1987 werd deze op 9
mei in Badhoevedorp gehou
den. De informatiedag werd
door 250 mensen bezocht. Van
hen solliciteerden 72 personen.
Uiteindelijk werden er zeven
wegenwachten aangesteld.
AlrnhnlrnntrnlÉ» digde en versnelde procedure voor de afhande-
Aiconoiconiroie |jng van rjj£jen onder jnv,oed van aicoho, tot
doel heeft. Het nieuwe apparaat kan de hoe-
Een agent van de gemeentepolitie ,n Emmen vee)heid a|coho| in h ^aam „an een ver-
bekijkt de resultaten van het nieuwe ademana- dachte onmiddelliik vaststellen
lyse-apparaat tijdens een demonstratie met een aacme onmiaaeinjK vaststellen,
proefpersoon. Morgen start de politie in die
plaats met een experiment dat een vereenvou- FOTO: anp
FELLE AANKLACHT TEGEN STERVENDE KEIZER
(Van onze correspondent
Frans Boogaaid)
BRUSSEL „In een op
welling van woede, keizer
Hirohito, wenste ik u een
dood met meer lijden dan
mijn vader op zijn sterf
bed. Een lange agonie met
uiterst veel pijn Maar
zo ben ik niet. Ik ben op
standig, maar ik wens nie
mand een pijnlijke dood
toe. Wat ik wil is, dat ver
dachten van oorlogsmis
daden worden berecht.
Dat er een proces komt".
Toeval of niet, maar uitgere
kend op de dag dat de Vlaam
se filmregisseuse Lydia Cha
goll (57) deze ontboezeming
publiceerde, zag de doodzieke
Japanse keizer zich gedwon
gen al zijn taken aan zijn zoon,
kroonprins Akihito, over te
dragen. Het tijdperk-Hirohito,
de 63-jarige regeerperiode van
een uiterst omstreden mo
narch, lijkt daarmee ten einde.
Chagoll zal daar niet onder lij
den. Met haar ouders en zus
bracht zij drie jaar door in de
beruchte Jappenkampen, die
haar en zo ontelbaar veel an
deren voor het leven getekend
hebben. En die haar er nu, 42
jaar later, toe brengen alsnog
aan te dringen op een proces
voor de doodzieke keizer.
Lydia Chagoll, die in Vlaande
ren carrière maakte bij het
ballet, was helemaal kapot
toen ze in 1946 in Nederland
kwam waar ooit haar ouders
hadden gewoond. Vanaf haar
negende jaar is ze op de vlucht
geweest voor het nazisme of is
ze erdoor onderdrukt. Van
Brussel naar Nederlands-In-
dië, vandaar naar vijf Jappen
kampen.
In haar boek over de Japanse
vorst, dat ze de vorm van een
open brief heeft gegeven,
mengt Lydia Chagoll herinne
ringen aan de gruwelpraktij-
ken in deze kampen met over
vloedige documentatie over
aantallen slachtoffers en over
de betrokkenheid daarbij van
de Japanse keizer.
Met kille cijfers en aangrijpen
de verhalen over de martelin
gen en honger, roept zij het
beeld op van een monster, een
gevoelloos man die miljoenen
de dood heeft ingejaagd, ook
Japanners, maar die zich na de
oorlog op zijn goddelijke af
komst kon beroepen en zich
zonder enige gewetenswroe
ging kon wijden aan zijn grote
hobby: de zeebiologie.
In korte zinnen rekent zij af
met de uitleg die Hirohito aan
het confucianisme en shintoïs-
me heeft gegeven; twee den
krichtingen die zij verant
woordelijk houdt voor het feit
dat het Japanse volk zich zo
makkelijk tot het fascisme liet
verleiden. Vol verontwaardi
ging vraagt zij Hirohito hoe hij
de dood van zoveel miljoenen
verantwoordt. Met evej
verontwaardiging
zich af waarom de Jajj
keizer niet het Neuren^
proces heeft gehad,
Hitier zich door zelfni
onttrok.
De aanklacht van Chagifc
aangrijpend, een noodtzett
van onverwerkt leed. Eni
voeren de boventoon, te£
af en toe. Sterker is de v
van Chagoll aan het Belg|ri,në
koningspaar waarom heflijkl
keizer een officieel bq
heeft gebracht en Hiri
heeft toegelaten aan
een tegenbezoek te brei£
Aan de discussie die miif
Van den Broek (BuitenlJ
Zaken) daarover in Nedeft
heeft losgemaakt, levert
goll met haar boek een
drukwekkende bijdrage.
rende
an v.
Hirohito, keizer van J#se h
een vergeten oorlogsmFn z'
diger? door Lydia Chalwer'
uitgeverij Houtekiet, f JPrdei
BRUSSEL - De Franse im
portbeperkingen op de door
het Japanse autoconcern Nis
san in Groot-Brittannië gepro
duceerde personenwagens van
het type Bluebird zijn in strijd
met de regels van de Europese
Gemeenschap inzake het vrije
verkeer van goederen, zo
meent de EG. Daarmee heeft
de Japanse autoproducent een
sterke troef in handen wan
neer de onderneming volgen
de week de eerste exemplaren
van dit type op de Europese
markt brengt.
De Franse regering hanteert
de norm dat tachtig procent
van de onderdelen van de be
treffende auto van Europese
makelij moet zijn. De Bluebird
van Nissan bevat „slechts" ze
ventig procent aan in Europa
vervaardige onderdelen. Het
Franse quoteringsstelsel houdt
voor Japanse bedrijven in dat
zij zich tevreden moeten stel
len met drie procent van de
Franse automarkt.
„Deze auto's zijn in de Europe
se Gemeenschap gemaakt en
moeten in principe vrij ver
handelbaar zijn", aldus een
woordvoerder van de Europe
se Commissie gisteren. Vol
gens een woordvoerder van
het Britse ministerie van han
del en industrie heeft zijn mi
nister, Lord Young, reeds pro
testbrieven naar de Franse re
gering en de commissie in
Brussel gestuurd. De brief was
volgens de Brusselse woord
voerder nog niet ontvangen.
De houding van de Franse re
gering is strijdig met het stre
ven van de EG om tegen het
eind van 1992 alle interne
handelsbelemmeringen binnen
de EG te hebben weggewerkt.
In theorie moeten dan ook alle
nationale quoteringsstelsels
zijn verdwenen. Ook gaat de
Franse houding tegenover de
Nissan Bluebird in tegen de
pogingen van de EG om haar
handelstekort met Japan te
verkleinen door Japanse be
drijven te stimuleren binnen
de EG te investeren.
De kwestie wordt echter ge
compliceerd omdat er geen
EG-bepaling is die expliciet
stelt hoeveel van de onderde
len van een auto van Europese
makelij moeten zijn voordat
het produkt Europees kan
worden genoemd.
De woordvoerder van de EG
verwees naar een soortgelijk
geval in 1982. Toen weerde
Italië de in Groot-Brittannië
geproduceerde Triumph Ac
claim, gemaakt door British
Leyland - nu Rover Group -
en ontworpen door de Japanse
autoproducent Honda. Uitein
delijk toonde Italië zich bereid
om de Triumph als Europees
te beschouwen en geen scher
pere bepalingen bij de import
aan te leggen op voorwaarde
dat de auto voor zestig procent
aan Europese onderedelen zou
bevatten.
DEN HAAG Staatssecretaris Korte-Van Hemel
justitie heeft de Tweede Kamer gisteren een terug!
dende opstelling toegezegd bij het terugsturen vai
ons land gedoogde illegale Surinamers.
Dat geldt in elk geval tot zij in een plenair debat daarover?
het parlement van gedachten heeft gewisseld. Het voor gistfe
geplande debat over het terugsturen van Surinamers die^1
verblijven sincjs de burgeroorlog in hun land tussen Boutenl
Brunswijk losbarstte, ging wegens agendatechnische perili
niet door.
SUSKE EN WISKE DE DAPPERE DUINDUIKERS
DEN HAAG De Twee
de Kamer heeft staatsse
cretaris Van Houwelingen
van defensie het groene
licht gegeven voor de aan
schaf van tien lesvliegtui-
gen en andere leermidde
len voor de verbeterde
vooropleiding van jacht
vliegers.
De staatssecretaris hoopt met
de verbeterde vooropleiding
het percentage uitvallers bij de
daarop volgende opleiding in
de Verenigde Staten met de
helft te kunnen terugbrengen,
waardoor miljoenen guldens
worden bespaard. Met de or
der, die wat de vliegtuigen be
treft geplaatst wordt bij het
Zwitserse bedrijf Pilatus Air
craft, is een bedrag van 47 mil
joen gulden gemoeid. Volgens
Van Houwelingen zullen hier
voor rond 32 miljoen compen
satie-orders voor de Neder
landse industrie tegenover
staan. Als er niets meer tus
senkomt kan de nieuwe oplei
ding in februari volgend jaar
van start gaan. De vooroplei
ding wordt uitbesteed aan het
particuliere bedrijf Schreiner
Luchtvaartgroep en zal op de
vliegbasis Woensdrecht
worden gegeven.
Actie tegen
overstromingen
NEW DELHI Na jaren van
onenigheid zijn Bangladesh en
India het eens geworden over
een gezamenlijke aanpak van
de overstromingen, die beide
landen jaarlijks enorme schade
toebrengen. Na afloop van een
bijeenkomst tussen de Indische
premier, Rajiv Gandhi, en de
Bengalese president, Ershad, is
in New Delhi officieel de op
richting bekend gemaakt van
een gemeenschappelijke taak
groep. De deskundigen zullen
binnen een half jaar met voor
stellen moeten komen.
Prins Bernhard opent In het Fries museum
in Leeuwarden de tentoonstelling „Putten
uit het verleden, geschiedenis van de drink
watervoorziening In Friesland" Later op de
dag stelt de prins in het gebouw van de
Provinciale Persvereniging voor Friesland in
Leeuwarden een offset-rotatiepers In ge-
(ADVERTENTIE)
Bekijk dit weekend ons buurmanneke *ns van dichtbii
Want zaterdag en zondag zijn er in België weer de Tref
Tram-Bus-dagen. Dan reis je voor weinig Francs doorl
hele land. Kaartjes zijn te koop op de grotere NS-statio4
'OOI
WAAR ZOUDEN WE ZIJN P
ZONDER DE TREIN? 2
