Giethoorn in
de Randstad
DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1988
Vanaf hun
persoonlijke
aanlegsteiger
stappen de
bewoners in kano
of zeilboot en varen
als het moet
rechtstreeks naar
Friesland.
ficidóc 6omcmt
1 li' i
- Bijna iedereen
wonen. En Hol-
heeft water genoeg. Dus wat
ons om niet alleen huizen aan
t water te bouwen, maar ook: het
te leiden naar waar de hui-
i staan? De kosten. Behalve wo-
moeten we ook nog autorij-
video kijken, skiën in de Al-
Dan blijft er niet genoeg over
sloten te graven die het water,
open boezemwater dat toch
wel overal nabij is, naar het
ntsoen midden in de woonwijk
halen. Of zelfs naar ieders eigen
tertuin.
technisch kan het wel in de ons
jewezen contreien van deze aarde.
een woonwijk er uit ziet waar het
n water bewust is binnengehaald
integrerend onderdeel van het wo-
n, is zeldzaam fraai te zien in Voor-
En wel in de wijk Bijdorp,
de eerste woningen zo'n acht
r geleden zijn opgeleverd en die nu
n voltooiing nadert. Bijdorp ligt op
t eeuwenlang een door sloten door
eden weidegebied was tussen de
'et en de monumentale Voorstraat -
oudsher het centrum van het
rp. Als de wijk óver enkele jaren ge
el is, zullen er 700 woningen staan,
aar de mooiste buurt in Bijdorp is al
ce jaar af. Die heet Meerkoetciland
n bestaat uit 90 woningen die alle, in
en Giethoornachtigc sfeer, hun eigen
faterweg aan huis hebben. Een water-
leg die in rechtstreekse verbinding
aat met de Vliet en via de Vliet met
het open boezemwater in heel Nc-
ferland. Vanaf hun persoonlijke aan-
jgsteiger stappen de bewoners in hun
"eilboot of kano en varen als het moet
pchtstreeks naar Friesland.
(N DE ZON
ten gebronsde bewoonster: „Je lééft
het dat water, het hele jaar door. Bij
pooi weer in de zomer hoor en zie ie
let kabbelen in de zon. In de herfst
klotst het zwaar
tegen de be
schoeiing. En
aan het eind van
de winter, als de
eerste wilde een-
den erop neer-
strijken, weet je:
het wordt weer voorjaar. Steeds is er
dat donkere, voortdurend bewegende,
maar op een of andere manier toch
rustgevende water. Als een soort per
manent tegenwicht tegen stress en zor
gen".
Uniek, in de zin van enig in hun
soort, zijn Bijdorp en het Meerkoetei
land niet. Ook de ontwerpers van het
Waardeiland in Leiden bijvoorbeeld
hebben het open boezemwater de
woonwijk in geleid. Maar zeldzaam is
het fenomeen tot op heden wel. Ande
re woonwijken waarbij eveneens een
nadrukkelijk gebruik is gemaakt van
sloten en vijvers - in Zoetermeer bij
voorbeeld, in Delft of in Leidschefi-
dam - moeten het stellen met water
op polderniveau of zelfs stilstaand wa
ter. Maar juist de sensatie van het in
verbinding staan met open water, is zo
aardig. Als er in de Vliet een flinke
boot voorbij komt, is op het Meerkoe
teiland de zuiging zichtbaar. En het ni
veau van het Meerkoetwater kan, af
hankelijk van de activiteit der gema
len, wel tot veertig centimeter ver
schillen. Ook de vegetatie aan de
oevers van het open water in deze
buurt is anders dan in wijken die wa
ter op polderniveau hebben. Minder
welig vooral - en zonder die drabbige
kroosvelden.
VRIJE SECTOR
Meerkoeteiland, gebouwd in de zoge
heten vrije-sectorsfeer, is de mooiste
èn duurste buurt van de wijk Bijdorp.
Sommige bewoners namen er genoe
gen met een eenvoudig huisje en wa
ren met twee en een halve ton uit de
brand. De meesten echter telden drie,
vier ton neer - oplopend tot zes ton
voor een fraaie, vrijstaande bungalow.
Toch is ook de rest van de wijk zeer
de moeite
waard. Pal naast
het Meerkoetei
land ligt een
buurt bestaande
uit de Koper-
wiek- en de
Koolmeeslaan
met 200 premie-koophuizen (circa
150.000 gulden) en woningwet-huur
woningen (500 gulden per maand).
Ook in deze buurt zijn twee inham
men gecreëerd waarin het open water
stroomt en ook hier hebben de bewo
ners hun privé-aanlegsteiger.
Eén van hen: „Voor kinderen is het
hier ideaal. De hele zomer door zijn ze
in de weer met kano's, zeilbootjes, wa
terfietsen. Ze bouwen hun eigen vlot
ten en maken daarmee avonturentoch
ten waar je versteld van staat. Hele
maal naar de Vlietlanden, als ze het in
hun bol krijgen. De kleinste kinderen
mogen natuurlijk niet spelen zonder
een zwemvest aan. Maar je staat er
versteld van hoe snel kinderen die aan
het water wonen, daarmee vertrouwd
raken. Mijn jongste is pas vier, maar
toch al een volslagen waterrat. Echt
diep is het hier trouwens niet. Zo'n
zestig centimeter aan de oever en in
het midden misschien anderhalve me
ter. Met feestjes zie je ook volwasse
nen er wel inspringen - het is heel ac
ceptabel zwemwater".
KOSTBAAR
Eén van de belangrijkste geestelijke
vaders van Bijdorp is de heer P.C. Ne-
derpel, als stedebouwkundig ontwer
per verbonden aan de gemeente Voor
schoten. Niet onbegrijpelijk was hij er
in 1980 als de kippen bij om ook zelf
de hand te leggen op een premie-koop-
huis aan het water. De heer Nederpel:
„Hèt grote probleem van het invoeren
van water in een woonwijk is de fi
nanciering ervan. Sloten graven en be
schoeiingen aanleggen is een kostbare
aangelegenheid. Wij hebben de zaak
rond gekregen door een derde deel
vrije-sectorwoningen te bouwen, een
derde deel premie-koopwoningen en
een derde deel woningwet-huurwonin
gen. Het water van het Meerkoetei
land is bepaald tot uitdrukking geko
men in de grondprijs daar. Die be
droeg 350 gulden per vierkante meter.
Wat 100 gulden meer is dan de grond
prijs van vrije-sectorwoningen op an
dere plekken in Bijdorp, waar we geen
water hebben ingevoerd".
„Om een huis te kunnen bouwen heb
je toch minimaal wel een kavel van
240 vierkante meter nodig. Dat bete
kent dat je op het Meerkoeteiland al
leen al aan je eigen reepje water van
acht meter 24.000 gulden kwijt was.
Bij een kavel van 400 vierkante meter,
waarop je met een beetje passen en
meten een vrijstaande woning kwijt
kunt, kwam je op 40.000 gulden - lou
ter voor het genot van water aan
huis".
Ook waar Bijdorp geen water heeft,
mag de wijk geslaagd worden ge
noemd. De huizenblokken staan er
niet recht toe recht aan maar zijn
speels gegroepeerd. Overal zijn woon
erven, er is volop groen, en de door
gaande verkeerswegen met hun herrie
bevinden zich op voldoende grote af
stand.
WUIVEND RIET
Maar Meerkoeteiland blijft toch on
vergelijkbaar anders. Een modern
soort Giethoorn in de Randstad. Met
wuivend riet, bruggetjes waarmee je de
waterwegen oversteekt, kinderen die
in het water met hoorbaar genoegen
rondplassen Bij nader inzien is het
wellicht toch het beste om alsnog rijk
te worden.
De heer Nederpel: „Ten zuidwesten
van Bijdorp gaan we binnenkort nog
zo'n wijk bouwen: Starrenburg. Vol
gens dezelfde opzet en dus ook met ge
bruikmaking van open boezemwater
in een Meerkoetachtige buurt. Het is
de bedoeling dat de eerste woningen in
Starrenburg over een jaar of twee ge
reed komen en dat deze wijk zo rond
het jaar 2000 is voltooid".
WILLEM SCHEER
wuivend riet, en bruggetjes om de waterwegen over te steken
FOTO'S MILAN KONVALINKA
