k
Gorbats jov trekt
aan de alarmbel
De nieuwe minimumprijs
ligt al op de plank.
Serven massaal de straat op
Demonstraties bezorgen
Berlijn „Groene Week
18-
Ministers
ruziën
over
benoeming
Euro-
rechter
Debat brengt
weinig duidelijkheid
.zwevend"
voor
electoraat in YS
RVD: minister naar
begrafenis Hirohito
Schuld-
verlichtirf
voor arms
landen
HEMj
BUITENLAND
CeidócQouiarit
MAANDAG 26 SEPTEMBER 1988 PAG1
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL Op hun eerste
vergadering sinds de zomerva
kantie moeten de EG-minis-
ters van Buitenlandse Zaken
vandaag een eind maken aan
een ordinaire ruzie die de EG
al maanden verdeelt en die nu
het functioneren van het Eu
ropese Hof van Justitie in Lu
xemburg bedreigt.
De inzet van het geschil, de
benoeming van een dertiende
rechter bij het Hof, heeft nooit
eerder zoveel problemen opge
leverd, maar de twee voor
naamste kemphanen, Spanje
en Italië, maken elkaar nu al
maanden het leven zuur zon
der ook maar een duimbreed
te wijken. Twaalf rechters, uit
elke lidstaat één, zijn al (her-
)benoemd, maar de dertiende,
die bij toerbeurt uit één van de
grote lidstaten afkomstig is,
vormt het struikelblok.
Spanje, sinds '86 EG-lid,
maakt voor het eerst aan
spraak op de extra-rechter,
maar Italië, dat eigenlijk aan
de beurt is, vindt dat Spanje
achteraan moet aansluiten.
Dat vinden ook de Britten, die
na de Italianen aan de beurt
zijn. Diplomaten hebben de af
gelopen maanden al alles ge
probeerd meer rechters,
uitbreiding van het aantal ad
vocaten-generaal om uit de
impasse te komen, maar niets
helpt. Probleem is dat de nieu
we rechter bij unanimiteit
moet worden benoemd. Intus
sen dreigen de werkzaamhe
den van het Hof, dat in allerlei
Europese geschillen steeds va
ker tussenbeide komt, door het
geruzie ernstig te worden be
lemmerd. Een bij de kwestie
betrokken diplomaat sneerde
gisteren: „Als Europa op deze
manier één moet worden,
kunnen we nog lachen".
Wijsmuller redt
bootvluchtelingen
SINGAPORE Het Hoge com-
missariaat voor de vluchtelin
gen van de VN zoekt landen die
de 43 Vietnamese bootvluchte
lingen willen opnemen die don
derdag in de Zuidchinese Zee
werden opgepikt door een schip
van de rederij Wijsmuller in IJ-
muiden. Mocht dat binnen drie
maanden niet lukken dan zul
len de vluchtelingen naar Ne
derland komen, zo heeft een
woordvoerder van de Neder
landse ambassade in Singapore
gisteren verklaard. De „Super-
servant 3" arriveerde zaterdag
in Singapore met de 43 vluchte
lingen aan boord.
Özal met hakken
over de sloot
ANKARA Hoewel een mee-
derheid van de bevolking bij
een referendum dit weekeinde
Özals voorstel voor vervroegde
verkiezingen verwierp, ver
klaarde de Turkse premier
vanmorgen dat hij niet zal af
treden. „Ik wil voortgaan het
volk nog vier jaar te dienen",
verklaarde een zichtbaar ver
moeide Özal, die eerder zijn po
litieke toekomst aan de uitslag
van het referendum verbonden
had. Slechts 35 procent van de
kiezers steunde het regerings
voorstel, maar volgens Özal is
zijn Moederlandpartij nog
steeds de grootste partij in Tur
kije.
ez
w
BELGRADO/TIRANA Het lijkt wel alsof
er geen einde komt aan de anti-Albanese
protestdemonstraties in Joegoslavië. Dit
weekeinde hebben opnieuw tienduizenden
mensen gedemonstreerd om de autonome
provincie Kosovo onder rechtstreeks bestuur
van Servië te plaatsen. In Novi Sad waren
gisteren 70.000 tot .100.000 mensen op de
been, daags nadat zich in Nis niet minder dan
150.000 demonstranten hadden verzameld.
De demonstranten trekken zich daarmee niets aan
van de waarschuwingen van de Joegoslavische rege
ring dat er een einde moet komen aan de protestbe
togingen. De demonstraties begonnen in juli naar
aanleiding van klachten over de „vervolging" van
Serven en Montenegrijnen door de merendeels Alba
nese bevolking van Kosovo.
In Nis, na Belgrado de grootste stad van de deelrepu
bliek Servië, werd gepleit voor de noodtoestand. De
betogers werden opgeroepen zich te verzetten tegen
de plannen van de de Albanese bevolking van Koso
vo voor een eigen deelrepubliek. Volgens een van de
sprekers in Nis is de „vervolging" van Serven en
Montenegrijnen door Albanezen in Kosovo al sinds
de oorlog aan de gang. Hij zei dat sindsdien zeker
350.000 Serven en Montenegrijnen uit de provincie
zijn getrokken en dat een evengroot aantal Albane
zen hun plaats hebben ingenomen. Hij eiste dat deze
Albanezen Kosovo worden uitgezet.
De Albanese regering is bang dat de „haatgevoelens"
in Joegoslavië escaleren. Volgens Albanië
Joegoslavische Serven chauvinistisch en wor
etnische Albanezen, hoewel die in Kosovo t
gentig procent van de bevolking vormen,
drukt.
De Servische partijleider, Slobodan Miloseif'1
dat Kosovo en Vojvodina weer rechtstreek)11
Servië komen te staan. De twee provincies v£'
zich echter hevig tegen die plannen. Volgen P'
slaat Milosevic munt uit het Servische natioi f
om de provincies onder zich te krijgen en v
zelf op termijn de sterke man in Joegosl
worden. De kwestie-Kosovo zal begin vi
maand aan de orde komen wanneer het cent
mité van de communistische partij bijeenkon
iijHEIl
•rda?
ïheir
ledei
is in
■zittc
i 1
„PERESTROJKA DREIGT TE MISLUKKEN"
MOSKOU Sovjetleider
Michail Gorbatsjov heeft
tijdens een toespraak te-
fenover vooraanstaande
ovjet-journalisten en
ideologen verklaard dat
het Kremlin gevaar loopt
de strijd voor hervormin
gen te verliezen. Dit be
richtte het communisti
sche partijblad Pravda,
dat de toespraak van de
partijleider in zijn zonda
geditie afdrukte.
„Wij gaan langzaam tot dus
ver. Wij verliezen tijd en dat
betekent dat wij verliezen",
aldus Gorbatsjov. De 57-jaar
oude partijleider die twee
weken geleden van zijn va
kantie terugkeerde bena
drukte herhaaldelijk dat de
problemen waarmee zijn pe-
restrojka-beleid wordt gecon
fronteerd overwonnen kun
nen worden.
Gorbatsjov wees met een be
schuldigende Vinger naar de
Sovjet-pers, die volgens hem
heeft gefaald in zijn taak bij
het publiek begrip te kweken
voor de moeilijke economi
sche en politieke veranderin
gen. „Waarom dingen toe
schrijven aan perestrojka, die
nog stammen uit de voor
gaande periode? Opmerkin
gen als „de schappen zijn
leeg" en „er zijn geen goede
ren" zijn zinloos", zo betoog
de hij. De pers zou dit soort
alarmerende berichten niet
meer moeten publiceren.
De partijleider merkte ver
der op dat verscheidene pa-
rijfunctionarissen hadden
verzocht te mogen aftreden
omdat ze de veranderingen
niet konden bijbenen. Hij
suggereerde dat dit tot een
splitsing in de partij zou kun
nen leiden. Over de explosie
ve situatie in de Armeense
enclave Nagorny-Karabach
zei Gorbatsjov dat de pers
vergeet te wijzen op de nood
zaak de orde en rust te hand
haven. Eerder had de partij
leider duidelijk gemaakt dat
het Kremlin niet werkloos
zal toezien bij de onlusten in
deze Sovjetgebieden. „Er
moet orde zijn. Het recht
moet overwinnen", aldus
Gorbatsjov. „Kan het zijn dat
iemand excessen begaat en
brand sticht en dat we werk
loos toezien en alleen preken
afsteken? Dat zullen we niet
doen".
Ook zaterdag verzamelden
zich weer tienduizenden Ar
meniërs op het Theater-plein
in Jerevan, waar men bena
drukte dat de algemene sta
king, die op 16 september be
gon, tot 7 oktober zal worden
volgehouden.
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON In het eerste debat tussen Bush en
Dukakis zijn zoals werd verwacht echt harde aanvarin
gen, blunders en versprekingen uitgebleven. Omdat
beide kandidaten zich tot in de puntjes hadden voorbe
reid, kon de krachtmeting bijna niet anders dan in een
gelijkspel eindigen. Het is bijgevolg niet te verwachten
dat de 35 procent „zwevende" kiezers in de VS nu we
ten op welke kandidaat ze 8 november gaan stemmen.
In zijn presentatie bleek Bush wat sterker dan ziin tegenstan
der te zijn. Dukakis slaagde er daarentegen in het idee weg
te nemen dat hij onervaren is. Hij bediende zich van zeer
radde antwoorden en legde een grote kalmte aan de dag. Dat
laatste kon van een enigszins zenuwachtige Bush niet altijd
worden gezegd.
Toch zijn een paar dingen duidelijk geworden. Zo heeft Bush
zich geheel bekend tot de economische principes die presi
dent Reagan altijd met zoveel nadruk heeft omhelsd en die
Bush zelf in 1980 met nadruk heeft gehekeld. Hij beloofde
andermaal de belastingen te verlagen, maar kon niet duide
lijk aangeven hoe dat te rijmen is met zijn opvatting dat het
Amerikaanse begrotingstekort moet worden teruggedrongen
terwijl aan de militaire uitgaven niet mag worden getornd.
Dukakis legde grote nadruk op het feit dat allerlei sociale
programma's onder het Reagan-bewind zijn geschrapt en dat
de VS, als gevolg daarvan, nu kampen met armoede, dak
loosheid en verkrotting. Op het terrein van de buitenlandse
politiek waaraan de helft van het debat was gewijd
slaagde Bush er niet in Dukakis aan het wankelen te bren
gen.
Het debat maakte in elk geval duidelijk dat de beide kandi
daten twee politiek geheel verschillende stromingen verte
genwoordigen. Maar zowel Dukakis als Bush misten de ver
ve en persoonlijkheid om de keizer ervan te overtuigen dat
hun wereld de meest aantrekkelijke is.
Het is zorgwekkend dat Bush en Dukakis hun standpunten
eerder afzwakten dan dat ze zich profileerden, uit angst fou
ten te maken of kiezers tegen zich in te nemen. Geen over
tuiging maar vrees leidde de twee mannen, die naar het
hoogste ambt in de VS streven, in het debat. In dat opzicht
kwamen George Bush en Michael Dukakis gisteravond
eerder als verliezers, dan als winnaars uit de strijd tevoor
schijn.
Kroonprins Akihito en zijn vrouw prinses Michiko worden in aller
ijl naar het keizerlijk paleis in Tokyo gebracht nadat zaterdag de
toestand van de Japanse keizer Hirohito weex^was verslechterd.
DEN HAAG Als keizer Hirohito komt te overlijden zal Ne
derland zeker een minister naar Japan afvaardigen omdat het
om een bevriende natie gaat. Dat heeft de Rijksvoorlichtings
dienst vandaag gezegd na de oproep van Indiscne oorlogsslacht
offers om geen bewindsman af te vaardigen naar ae begrafenis
van de Japanse keizer. „Laat Nederland maar een ambassadeur
sturen", aldus kolonel R. Boekholt van de Stichting Herdenking
15 augustus 1945 (Japanse capitulatie -red.) gisteravond in Vara's
Achter het Nieuws. Volgens Boekholt zal de dood van de keizer
voor veel slachtoffers van de Japanse bezetting van Nederlands-
Indië als een bevrijding worden ervaren.
De gezondheidstoestand van de 87-jarige monarch blijft kritiek.
Hirohito heeft gisteren opnieuw een bloedtransfusie gekregen.
Sinds afgelopen maandag heeft de keizer nu meer dan 2,5 liter
bloed gekregen. Berichten dat Hirohito stervende is aan kanker
aan de alvleesklier, worden door het keizerlijke hof ontkend. De
Japanse regering overweegt momenteel om de Japanse Olympi
sche ploeg terug te roepen uit Seoul.
Honderdduizenden demonstranten marcheerden In de straten van Berlijn om te protesteren tegen
de „uitbuitingspolitiek" van de rijke landen.
FOTO: AP
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BERLIJN Tegen tienen
zondagmorgen. In de zijstra
ten langs de Kurfürsten-
damm, dé pronkstraat van
West-Berlijn, houden politie
mensen iedereen staande die
aan de demonstratie deel wil
nemen. Alles wat kan dienen
ter vermomming moeten de
mensen afgeven: sjaals,
hoofddoeken, mutsen, val
helmen. De spullen worden
bewaard tot na de demon
stratie en vervolgens weer
netjes aan de betrokkenen
teruggegeven.
Meer dan 150 organisaties uit
Berlijn, de Bondsrepubliek en
andere landen hebben afge
vaardigden naar de demon
stratie gestuurd om mee te de
monstreren tegen het congres
van IMF en Wereldbank. De
demonstranten eisen snelle en
totale kwijtschelding van de
schulden van de Derde We
reld-landen en een eerlijke in
deling van de wereldecono
mie. Uit Nederland is de PSP
officieel vertegenwoordigd. In
totaal lopen er zo'n 30.000 a
40.000 mensen mee in de de
monstratie.
Het lijkt of Berlijn een alter
natieve „Grüne Woche" be
leeft, nu eens niet met een
show van agrarische produk-
ten, maar met de massale op
komst van de in Duitsland
in het groen geklede poli
tie. Een kleine tienduizend
agenten zijn op de been. Hon
derden groene manschappen-
wagens en politiebusjes zijn in
het centrum samengestrokken.
Afgezien van enkele inciden
ten verloopt de demonstratie
zeer vreedzaam. Bij enkele
bankfilialen vliegen verfbom
metjes door de lucht. Op etala
geruiten van winkels en kan
toren prijken na het voorbijt
rekken van de stoet duizenden
stickers waarop wordt gewaar
schuwd tegen „de uitbuiting
van de landen uit de derde
wereld door het kapitalisme,
verpersoonlijkt door de in Ber
lijn vergaderende Wereldbank
en het IMF".
Het congres van de IMF en de
Wereldbank dat morgen pas
echt begint, zal deze week nog
door de nodige protestmanifes
taties „begeleid" worden. Don
derdag, de laatste conferentie-
dag, moeten de acties uitlopen
op een onleefbaar centrum
van Berlijn.
at 1
WEST-BERLIJN
zeven grootste ind
landen (G-7) zijn hangel
geworden over
schuldverlichting v
armste ontwikkeld
den, vooral Afri ;tter
staten. Op de topcon
tie van de Zeven in
Toronto waren dal
al principe-afsprak^'
maakt, maar nu is
overeenstemming o
praktische uitvoerin
nieuwe akkoord 2
Afrikaanse landen
lijks een voordeel v
geveer 500 miljoen
opleveren.
Dit blijkt uit een veije
van de ministers vane
ciën en de presidenten >s
centrale banken van
(de Verenigde Staten,
de Bondsrepubliek, FrOe
Groot-Brittannië, Italiëian
nada). De zeven landentok
derden dit weekeinde ifrapi
Berlijn aan de vooravoeen
de jaarvergadering van>oid
ternationale Monetaire
(IMF).
Minister Ruding is het*^
mee eens dat door ovdl
gegarandeerde expori
ten onder de schuldver-rp
komen te vallen omdf
van vooral Amerikaaiï
ken zouden profiteren.DOJ
te industrielanden zoewa
volgens Ruding beter an 4.1
hun ontwikkelingshulpvar
behoorlijk peil te breniaan
De Westduitse ministeijd.
nanciën, Gerhard StohicI
juichte na afloop vangest
eenkomst het besluit]he
centrale banken om i
te verhogen nog eens i
kelijk toe. Volgens hen
hiermee een belangrije
drage geleverd aan hetj ve
men van het inflation
Hoewel er geen acuutüe
bestaat voor inflatie, i1
zaamheid geboden
Stoltenberg.
„Hofnar" Billy
Carter overleden
PLAINS In zijn woonplaats
Plains is gisteren Billy Carter,
de kleurrijke broer van de
Amerikaanse ex-president
Jimmy Carter, op 51-jarige
leeftijd overleden. Hij had
kanker aan de alvleesklier.
Billy en Jimmy Carter waren
eikaars tegenbeeld: zo frank
en vrij als Billy was, zo'n „hei
lig boontje" was Jimmy. „Hof
nar" Billy haalde meer dan
eens de pers met zijn oncon
ventioneel optreden. Met zijn
openhartige uitspraken bracht
hij zijn broer herhaaldelijk in
verlegenheid. Zelf schreef hij
zijn loslippigheid toe aan zijn
drinken. In 1979 maakte hij
het voor de Amerikanen wel
erg bont toen hij ging werken
voor de Libische leider Ghad-
dafi.
SLECHTE OPKOMST BIJ FRANSE VERKIEZINGEN
PARIJS De opkomst bij de kantonale ver
kiezingen die gisteren in Frankrijk zijn gehou
den is zeer slecht geweest. Slechts 53 procent
(1985 ruim 66 procent) van de 19 miljoen stem
gerechtigden ging naar de stembus, de laagste
opkomst sinds de Tweede Wereldoorlog. Het
betrof verkiezingen voor de Regionale Raad (te
vergelijken met de Provinciale Staten in Ne
derland). De meeste stemmen waren voor de
conservatieve oppositie (47,8 procent). Het ex
treemrechtse Nationale Front moest een duide
lijk verlies incasseren met 3,9 procent van de
stemmen (1985: 8,7). De autoriteiten denken dat
de Fransen de vele verkiezingen moe zijn. Ze
hebben dit jaar al vijf keer de gang naar het
stemhokje kunnen maken en het einde is nog
niet in zicht.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer
177) Maandenlang zwalkt Peer met het enige schip dat hem Is
overgebleven, over de zeeën. Hij neemt geen risico's meer en
dag en nacht blijft de uitkijk in de mast, links en rechts de zee
afzoekend naar een verdacht zeil. Maar de reis verloopt voor
spoedig en een half jaar later laat Peer zijn ankers vallen in de
haven van Algiers, het beruchte zeeroversnest op de Afrikaanse
kust. Hier heeft hij goede relaties en hij wordt dan ook vriendelijk
ontvangen door Mohammed Dey, die zijn schatten op dezelfde
manier heeft bijeengegaard als Peer. Zijn schepen doen geregeld
aanvallen op de rijk beladen koopvaarders uit Amsterdam, Enk
huizen, Hoorn, wanneer zij terugkeren uit de Levant en menig
gevecht met de Hollanders heeft hij achter de rug. Peer vertelt
hem van zijn avonturen en hoe hij op het nippertje aan de wraak
van Robert Janszoon is ontsnapt.
Chaos in
Libanon na
Syrische
banvloek
BAYRUT De chaos in Liba
non is compleet nu Syrië de
drie dagen oude regering van
generaal Michel Aoun heeft
verworpen. De regering werd
op de valreep geïnstalleerd
toen de moslim- en christen-
milities in het land het niet
eens konden worden over de
opvolging van president Ge-
mayel. Volgens een diplomaat
in Bayrut kan een splitsing
van het land gezien de be
stuurlijke wanorde niet lang
uitblijven. Uit voorzorg heb
ben de VS diplomaten uit Bay
rut tijdelijk geëvacueerd.
ADVERTENTIE
1(
e I
JLi
Als 't van de regering goedkop
mag, dan doet de Hema metei
mee.
Vandaag betaalt u
voor hoogrond wit
en-bruin geen cent
meer dan de nieuwe
minimumprijs:L90" l
Ook voor de luxere broodsoortL
betaalt u minder: vloerbrood riji
sesam-2^5 2.50 sesam-, tijgerT
of maanzaadbolletjes
2 voor 95 ct 2 voor 90 ct
Al deze prijsverlagingen gelden()<
zolang Den Haag dat wil.
Echt Waar Voor Je Gd
Oppositie Burma verdeeld over vérkiezingt
RANGOON De drie be
langrijkste oppositieleiders in
Burma hebben zaterdag de
oprichting bekendgemaakt
van het „Nationaal Democra
tisch Verbond". De nieuwe
organisatie stelt zich ten doel
met vreedzame middelen te
strijden voor een „werkelijk
democratische regering". Te
gelijkertijd tekende zich een
splitsing af in het verbond
over de vraag of men zal
deelnemen aan door het mi
litaire bewind georganiseer
de verkiezingen.
De radicale studentel
zetten zich tegen alle
van samenwerking, ml
positieleider Tin Oo I
er geen alternatief is tf
militairen met hun j»U
spelletje te verslaan", j
ADVERTENTIE
aai
Zaterdag 8 oktober verschijnt bij deze krant de sped^'
Innovatie. >in
Informatie over de adverteermogelijkheden in dC'
special wordt u graag verstrekt door Aernoud Liffö
mann, bereikbaar onder telefoonnummer 071-122 2 ie,
